Cái mà ta chứng kiến luôn gắn với một thời gian nhất định. Dòng sông mà ta cùng lũ bạn chăn trâu, cắt cỏ đã tắm táp vui đùa ngày hôm qua tưởng vẫn chẳng gì đổi khác so với ngày hôm nay. Nhưng xét về thời khắc đã có sự thay đổi.

Ngày hôm qua đã là quá khứ của ngày hôm nay. Và chẳng có phép màu nào làm ta lội ngược về với quá khứ. Bản thân cuộc sống cũng giống như một dòng chảy. Cứ cuồn cuộn và liên tục đến chóng mặt. Nó khiến ta nhiều khi không cảm nhận được những thời khắc của sự xê dịch và chuyển giao trong từng con người bé nhỏ cũng như trong cả vũ trụ rộng lớn bao la. Nhưng thời khắc chuyển giao của năm - từ năm cũ sang năm mới - đặc biệt từ năm cũ sang năm mới âm lịch, thời khắc mà ta thường gọi là giao thừa, luôn là thời khắc thiêng liêng và gợi nhớ đối với mỗi người dân Việt, nhất là dân Việt tha hương, xa xứ.

Hồi còn bé, dù mấy anh em tôi có ngoéo tay nhau hứa cùng thức để chờ giao thừa thì chưa đến 10h tối đứa nào đứa nấy, mỗi đứa một góc giường, ôm chăn ngủ quay lăn lóc.

Trước giao thừa chừng 10 phút bao giờ bố mẹ tôi cũng đánh thức cả lũ dậy. Mặc dù đang ngủ dở bị đánh thức nhưng chẳng đứa nào ỉ ôi. Nghe nói đến giờ giao thừa mắt đứa nào cũng tỉnh như sáo. Nhìn lên bàn thờ đã thấy mâm cơm nghi ngút khói hương. Nhìn bố mẹ đã thấy bố nghiêm chỉnh trong bộ com lê màu gụ, mẹ trịnh trọng trong chiếc áo dài màu tím. Mặt ai cũng tươi. Mất hẳn đi gương mặt nhọc nhằn ngày thường.

Chúng tôi tíu tít thay quần áo mới rồi ùa chạy ra đường. Dưới một gốc cây bàng đã thấy một mâm với đầy đủ gà xôi chờ thắp hương. Gốc cây bên kia là một bánh pháo đã được treo sẵn. Nhìn sang các nhà bên cạnh cũng thế.

Đúng giờ giao thừa, bố tôi thắp ba nén hương thì thầm khấn khứa rồi quay sang châm lửa ngòi pháo... Tiếng pháo cuối cùng của mỗi nhà vừa dứt là bọn trẻ xô nhau vào giành nhặt những quả pháo chưa kịp nổ. Chí chóe một hồi đủ để cho người lớn kịp bắt tay chúc mừng nhau.

Khi phố phường đâu đó vẫn còn lác đác những tiếng pháo lẻ, khói pháo và sương đêm hòa lẫn lãng đãng giăng giăng bên những hàng bàng trơ trụi lá là lúc bố mẹ í ới gọi con cái về nhà. Chờ đứa em cuối cùng bước vào, mẹ tôi khẽ khàng cài then cửa.

Dưới ánh sáng vàng hắt xuống từ ngọn đèn trần, căn phòng như ấm hẳn lên nhờ mùi thơm ngan ngát của hương trầm tỏa ra từ bàn thờ và mùi thơm nồng của khói pháo phảng phất trong không gian. Đây chính thời khắc mong đợi, háo hức nhất của lũ trẻ chúng tôi.

Theo thông lệ giờ này là lúc bố mẹ tôi mừng tuổi cho mấy anh em. Nhưng để khuyến khích con cái trong chuyện học hành mẹ tôi mừng tuổi dựa trên kết quả học tập. Không phải ai cũng giống ai vì thế mới hồi hộp.

Bố tôi mỉm cười thật hiền từ khi nhìn thấy những bộ mặt căng thẳng của bầy con. Ông vốn là người thoải mái và hào phóng. Thâm tâm ông không muốn khắt khe với con cái nhất là vào dịp này. Nhưng chuyện chi tiêu trong gia đình và chuyện bảo ban con cái học hành ông đã giao cả cho mẹ tôi nên ông chỉ biết cười và im lặng.

Mẹ tôi thận trọng lấy chìa khóa mở cánh cửa chiếc tủ bằng gỗ lát chun cánh cong - tài sản có giá trị nhất của gia đình tôi lúc bấy giờ - lấy ra một sấp tiền lẻ còn mới cứng. Đứa bé được mừng tuổi trước.

Trước khi đưa tiền cho đứa nào mẹ tôi nhận xét về đứa đó. Rồi đứa nào khi nhận tiền cũng lí nhí hứa năm nay sẽ học giỏi hơn, ngoan hơn. Năm nào cũng vậy vừa cầm những đồng tiền của mẹ trao, tôi đã nghĩ đến những cuốn sách mà mình thích nhưng chưa có tiền để mua. Hồi nhỏ tôi là đứa thích sách. Có đồng nào đều dùng để mua sách cả.

Nhiều khi tôi còn bị mẹ mắng vì vài hào tiền ăn sáng mẹ cho, tôi cũng nhịn ăn dành dụm để mua sách. Chẳng bù bây giờ, cứ nhìn thấy quyển sách dầy là ngại. Sau lúc mừng tuổi là bữa ăn đêm đầm ấm và duy nhất trong năm. Mẹ tôi xé cho mỗi đứa một miếng thịt gà to ăn với xôi gấc. Ăn uống xong chờ anh em tôi ngủ bố mẹ tôi mới cài cửa đi chùa hái lộc.

Sau này lớn lên tôi cũng vài lần cùng bố mẹ đi chùa ngay đêm giao thừa. Có đi mới biết, trong thời khắc thiêng liêng của năm mới, dưới chân tượng Phật từ bi con người ta chỉ một lòng hướng thiện, rũ bỏ mọi toan tính hẹp hòi ngày thường.

Khi ra khỏi cửa chùa thấy tâm hồn mình thật thanh thản. Trời đất, thiên nhiên, con người, thần linh dường như cùng lúc giao hòa, giao cảm trong khát vọng an lành vĩnh cửu.

Trở về từ quân ngũ, cũng có lần sau lúc nổ pháo đón giao thừa, tôi mặc áo lính, chở người yêu trên chiếc xe đạp Mifa rão xích lang thang dọc đường Thanh Niên. Con đường nhỏ xuyên giữa hai hồ lớn của Hà Nội - bên Hồ Tây, bên Hồ Trúc Bạch - trong đêm đầu năm mới như được phủ một tấm voan mỏng trắng mờ bằng sương khói.

Những cơn gió thổi ngang mặt hồ mang những hạt bụi nước li ti va nhẹ mơn man trên má. Đứng bên em bên một gốc liễu ven hồ. Tôi nghe rõ tiếng sóng vỗ thong thả vào bờ, tiếng của hàng thùy liễu đang rì rào như khẽ hát. Hình như cả tiếng con tim bé bỏng của em hối hả đập trong lồng ngực. Tôi ngửi thấy mùi thơm tinh khiết của đất trời, cây cỏ đang háo hức sang xuân. Và cả mùi lá bưởi ngan ngát dịu dàng bay ra từ mái tóc em buông xõa.

Chúng tôi nhìn ra mặt hồ đen thẫm nhoa nhóa những con sóng dồi. Chỉ duy nhất có một vùng sáng mãi tít tận bên kia hồ. Tôi chỉ vào vùng sáng đó và nói:“Khách sạn Thắng Lợi đó em. Một năm mới nhiều thắng lợi nhé“. Em đặt bàn tay nhỏ nhắn lên phần ngực trái của tôi rồi trịnh trọng nói thêm:“Và mình mãi có nhau nữa“. Tôi gật đầu và ôm em trong vòng tay xiết chặt.

Cháu nội tôi bên mâm cúng giao thừa tại Berlin, Đức.

Mỗi khi đến giao thừa, nhất là khi ta còn trẻ, có biết bao ước mơ, dự kiến muốn thực hiện. Nhưng cuộc đời không bao giờ được suôn sẻ như ta mong muốn cho dù ta đã tận tâm, tận lực. Có những mong muốn không thực hiện được cũng qua đi nhẹ nhàng như nó chưa từng tồn tại. Nhưng có dự định không bao giờ còn làm được nữa vẫn đeo đẳng theo ta suốt cả cuộc đời. Cũng có cả những điều ta đã từng làm được, nhưng giá trị bây giờ cũng chỉ còn trong quá khứ.

Tất cả những cái đó đều được mỗi chúng ta ghi sâu vào miền ký ức. Miền ký ức trong mỗi con người giống như một ô tủ nhiều ngăn. Mỗi ngăn chứa đựng ký ức của một sự kiện. Mỗi khi một sự kiện nào được nhớ đến là ngăn tủ đó sẽ mở ra trước mắt ta biết bao kỷ niệm, làm sống dậy trong ta biết bao cảm xúc một thời.

Giống như hôm nay, gần kề thời khắc giao thừa năm mới, ở một vùng đất mênh mông tuyết trắng, xa rất xa nơi chốn cũ, ký ức giao thừa bỗng xôn xao ùa về. 

Nó làm ta bồi hồi nhớ đến biết bao gương mặt một thời ta đã thân quen. Nhớ bố, nhớ mẹ, nhớ anh, nhớ em, nhớ con phố xưa với cây bàng còng trước cửa nơi ta đã sinh ra, lớn lên. Nhớ tiếng pháo nao nức đêm giao thừa và như ngửi thấy rất thật mùi thơm của thuốc pháo trong cái đêm đen mịn, thoáng đãng, tinh khôi. Và nhớ cả em nữa trong nỗi bâng khuâng pha chút xót xa vì những gì mình hứa trong đêm giao thừa năm đó đã không bao giờ thành hiện thực. Nhưng còn mãi trong anh ký ức về em với mùi thơm dịu dàng của hương bưởi giấu trong mái tóc mỗi khi chạm phút giao thừa.

Hùng Lý (từ Berlin, Đức)

Nồi bánh chưng ngày Tết

Vào những ngày giáp Tết khoảng sân chung đó ồn ào và nhộn nhịp suốt từ sớm đến tận đêm khuya. Chỗ này vo gạo chỗ kia đãi đỗ. Rồi chuyện trò, rồi tranh cãi, rồi trêu chọc... đúng là vui như Tết.

Cô ấy không khéo léo trong giao tiếp. Mỗi lần tôi đưa cô ấy đi chơi cùng bạn bè, vợi tôi chả nói câu nào. Ai chủ động hỏi chuyện thì vợ trả lời và cũng qua loa lấy lệ. 

Trong khi vợ của bạn bè chuẩn bị đồ ăn thức uống chu đáo, vợ tôi chỉ ngồi một chỗ, nói không biết nấu nướng. Quả thật, việc nấu nướng ở nhà của vợ tôi cũng chỉ qua loa, tôi toàn phải làm thay. Nhưng tôi cho rằng đến chỗ đông người, vợ sẽ khác. 

Chưa hết, vợ tôi có sở thích kiểm soát tiền của chồng. Cô ấy yêu cầu tôi phải đưa lương cho vợ giữ. Tài sản trước hôn nhân cô ấy cũng hỏi bằng được để thâu tóm. Tôi không thích vợ tôi quá tò mò, nhất là khi mới về chung sống được 3 tháng.

Các cuộc vui của tôi, các mối quan hệ của tôi, vợ cũng hỏi cùng, biết tận. Cô ấy ra điều kiện mỗi tuần chồng chỉ được đi chơi 2 buổi tối và nhất định phải về trước 23h. Những lời vợ nói như thách thức khiến tôi uất ức. 

Tôi nói cho vợ, công việc của tôi khác người ta, có nhiều mối quan hệ. Tôi có nhà, có xe, có kinh tế và tôi cho rằng tất cả những việc mình làm là để tạo dựng một tương lai vững chắc hơn cho gia đình.

Vợ đi làm văn phòng, lương chưa được 10 triệu, tôi không hề ý kiến. Khi cô ấy cần tiền lo việc, tôi sẵn sàng chi. Khi cô ấy cần mua sắm, tôi cũng chu đáo hết mình. Tôi muốn cô ấy chăm sóc chồng, lo toan gia đình thay vì quản thúc, o ép. 

Nhiều lần tôi nói rõ quan điểm rằng, vợ chồng quan tâm nhau là chuyện đương nhiên nhưng không nên xâm phạm quá sâu vào đời tư của nhau.

Tôi không thích đưa tiền cho vợ quản vì tôi có rất nhiều thứ phải chủ động kinh tế. Tôi càng không thích vợ tra khảo chuyện tài sản trước hôn nhân vì đó là tài sản riêng của tôi và vợ không có quyền đó.

Vì chuyện này, cả hai nhiều lần cãi vã. Vợ cho rằng, tôi không tôn trọng cô ấy nhưng suy nghĩ của tôi hoàn toàn ngược lại. 

Thử hỏi có mấy người phụ nữ lấy chồng ở thành phố mà đã có nhà, có xe ngay? Họ phải vất vả bao năm mới mua được căn hộ trả góp. Vậy có lý gì tôi phải mang thêm gánh nặng này?

Sau hơn 3 tháng, tôi dần nhận ra mình không còn tình cảm và sự kiên nhẫn dành cho cuộc hôn nhân này. Những kỳ vọng về một gia đình hạnh phúc dần tan biến, thay vào đó là sự chán nản và thất vọng.

Tôi thực sự muốn ly hôn nhưng lại sợ bố mẹ sẽ không chịu được cú sốc này. Tôi phải làm sao đây?  

Độc giả giấu tên

Giải pháp giúp trẻ vượt qua cú sốc tinh thần khi có cha mẹ ly hôn

So sánh năng suất lao động của Việt Nam với một số nước, trong đó có Singapore. Ảnh: Hải quan

Trọng dụng nhân tài

Theo Tiến sĩ Phạm Mạnh Hùng thuộc Viện Kinh tế và Chính trị thế giới, chế độ trọng dụng nhân tài đã được Đảng Nhân dân hành động (PAP) tin dùng làm chủ thuyết phát triển đất nước. Nó được mở rộng ra cả trong tuyển chọn lãnh đạo chính trị, trở thành nguyên tắc hoạt động của nền công vụ, nguyên lý vận hành của hệ thống chính trị, xã hội Singapore. Thủ tướng Lý Quang Diệu cho rằng, phải có một nền văn hóa trọng dụng nhân tài để xây dựng một nền công vụ hiệu quả, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và phát triển xã hội.

Chính phủ muốn động lực vươn tới sự xuất sắc lan tỏa và bao trùm mọi giai tầng, muốn người dân thấy rằng cơ hội bình đẳng dành cho mọi người bất kể nguồn gốc xuất thân, gia thế, địa vị, chủng tộc, tôn giáo hay giới tính… Thủ tướng Diệu từng nói, “tôi không cho phép bất kỳ thành viên gia đình nào không có tài năng được giữ chức vụ quan trọng, bởi đó sẽ là thảm họa đối với Singapore và di sản của tôi”.

Năm 2010, trong một cuộc phỏng vấn tại Mỹ, Thủ tướng Lý Hiển Long đã nhận được câu hỏi rằng, việc ông lên làm lãnh đạo Singapore có phải là nhờ ảnh hưởng của cha ông hay không. Đáp lại, Thủ tướng Lý Hiển Long khẳng khái nói: “Ở Singapore, chúng tôi trả lương cao để thu hút người tài nhất làm trong chính phủ và bản thân tôi cũng phải chứng minh được điều đó”.

Tỷ lệ giữa kim ngạch thương mại so với Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Singapore cao hơn nhiều so với mức trung bình của thế giới. Nguồn: WB

Tiến sĩ Hùng cho rằng, minh chứng về trọng dụng nhân tài vì sự hùng cường của đất nước dễ dàng thấy cả trong lịch sử thế giới và lịch sử Việt Nam. Văn bia ở Quốc Tử Giám đã khắc rõ: “Hiền tài là nguyên khí quốc gia. Nguyên khí thịnh thì thế nước mạnh và càng lớn lao, nguyên khí suy thì thế nước yếu mà càng xuống thấp. Bởi vậy, các bậc Vua tài giỏi đời xưa, chẳng có đời nào lại không chăm lo nuôi dưỡng và đào tạo nhân tài bồi đắp thêm nguyên khí”.

Chiến lược kinh tế, xã hội

Trên báo Diễn đàn Doanh nghiệp, Tiến sĩ Bùi Ngọc Sơn thuộc Viện Kinh tế và Chính trị thế giới nhận định, Singapore có chiến lược xuất khẩu rất thông minh với lộ trình rõ ràng.

Thực tế, các tài liệu nghiên cứu cho thấy, vào giữa những năm 1970, Singapore tập trung khuyến khích đầu tư vào khu vực công nghiệp, thiết bị y tế điện tử, linh kiện ô tô... Giai đoạn 1980-1990, Singapore tập trung phát triển điện tử và vận tải biển. Tới những năm 2000, nước này chuyển qua các công nghệ mới như công nghệ sinh học, công nghệ tài chính....

Theo Tiến sĩ Sơn, Việt Nam đã và đang đi trên con đường xuất khẩu nguyên liệu thô, tăng cường xuất khẩu các mặt hàng có hàm lượng lao động lớn như dệt may, nông thủy sản. Tuy nhiên, Việt Nam cần thay đổi cơ cấu xuất khẩu dệt may, giảm bớt tỷ lệ gia công. Ngoài ra cần kể tới hướng đi mới là gia công phần mềm.

Singapore xếp thứ hai toàn cầu về môi trường kinh doanh. Ảnh: WB

Về tỷ giá hối đoái, theo ông Sơn, với chính sách thắt chặt tiền tệ trong nước, Việt Nam tránh được căng thẳng không đáng có với các quốc gia khác, gia tăng vị thế trên trường quốc tế. Còn đối với nhu cầu phải đẩy mạnh xuất khẩu tạo nguồn vốn tăng trưởng kinh tế trong ngắn hạn, Việt Nam có thể sử dụng một số chính sách trợ cấp xuất khẩu, tạo điều kiện cho các doanh nghiệp trong nước phát triển. Đây cũng là chính sách mà Singapore đã áp dụng rất thành công và đạt được tăng trưởng vượt bậc.

Trong một bài phân tích, Tạp chí Tài chính cho biết, Singapore đang phấn đấu để trở thành trung tâm thương mại và dịch vụ lớn nhất thế giới. Họ đang tự xây dựng thành trung tâm về quản lý vốn và dịch vụ ngân hàng cá nhân. Với lợi thế về cơ chế luật lệ rộng mở, thông thoáng, minh bạch và việc sử dụng tiếng Anh làm ngôn ngữ chính trong giao dịch quốc tế, Singapore đã tạo ra một sân chơi tuyệt vời để thu hút giới tài chính quốc tế đổ về kinh doanh, tạo ra một lượng lợi nhuận khổng lồ.

Một kinh nghiệm khác, theo Tiến sĩ Sơn, là Singapore đã rất quan tâm, chú trọng đến công tác xúc tiến thương mại nhằm đa dạng hóa thị trường, mở rộng đến các thị trường chưa được khai phá. Ông Sơn cho rằng, Việt Nam trước mắt cần tập trung tăng cường mối quan hệ thương mại với các thị trường lớn như Mỹ, Nhật, châu Âu và Trung Quốc. Đây là những đối tác giúp Việt Nam tiêu thụ được các mặt hàng xuất khẩu và đem đến những lợi ích căn bản như nguồn vốn ODA, FDI và chuyển giao công nghệ. Tuy nhiên, việc tìm kiếm các thị trường tiềm năng khác cũng cần được quan tâm.

Đất nước Singapore sạch, đẹp là ấn tượng đầu tiên đối với những ai đến đây. Ảnh: Agoda

Ở một góc nhìn khác, theo Tạp chí Tài chính, thế giới gọi Singapore là công viên trong thành phố. Một điều khá thú vị, Thủ tướng Lý Quang Diệu sau khi đến thăm quan Việt Nam vào những năm đầu thế kỷ 20, nhìn thấy con đường Cổ Ngư (Đường Thanh Niên bây giờ) với những hàng cây xanh mướt, đã mang chính mô hình cây xanh ở Việt Nam về áp dụng. Singapore hiểu sâu sắc rằng, cây xanh là môi trường sống còn của họ, chính vì vậy mà bây giờ đất nước họ xanh, sạch và đẹp.

Ấn tượng đầu tiên cho những ai đặt chân đến Singapore, là sự sạch sẽ. Tất cả nhà cửa, đường phố… đều sạch bong. Để có điều này, trước tiên là do có các quy định nghiêm minh của pháp luật trong tiết chế các hành vi nhân sự. Bên cạnh đó, người dân nơi đây ý thức đến mức có thể gọi là văn minh tự giác trong mọi sinh hoạt đời sống. Chính từ ý thức tự giác này mà chính phủ tiết kiệm được rất nhiều chi phí để ngăn chặn ô nhiễm môi trường, xử lý rác thải, xử lý vi phạm…

Theo Tiến sĩ Phạm Mạnh Hùng, hiện Việt Nam có nhiều điều kiện thuận lợi hơn so với thời điểm Singapore hóa rồng. Dân số của Việt Nam đông hơn, lại đang trong thời kỳ dân số vàng với 70% dưới 35 tuổi. Diện tích của Việt Nam lớn hơn, tài nguyên thiên nhiên nhiều và phong phú hơn. Trí tuệ và bản lĩnh của người Việt Nam cũng rất tốt... "Bởi vậy, rõ ràng nếu không hóa rồng là do chúng ta không chịu hóa rồng, chứ không thể nói rằng chúng ta không có điều kiện", Tiến sĩ Hùng nhận định.

Lê Minh (Tổng hợp)

Singapore từ đói nghèo đến thịnh vượng

Với diện tích vẻn vẹn 725km vuông, không có tài nguyên thiên nhiên... nhưng Singapore lại có nền kinh tế phát triển mạnh, tỷ lệ việc làm và tuổi thọ cao hơn nhiều nước lớn.

B\u1ea3n \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t Vespa 140th of Piaggio d\u1ef1a tr\u00ean Vespa 300 GTV v\u00e0 s\u1ea3n xu\u1ea5t gi\u1edbi h\u1ea1n 140 chi\u1ebfc.<\/p>\n\t","\n\t

B\u1ea3n \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t trang tr\u00ed v\u1edbi b\u1ed9 tem m\u00e0u xanh lam v\u00e0 xanh nh\u1ea1t.<\/p>\n\t","\n\t

H\u00e3ng xe m\u00e1y Italy trang tr\u00ed v\u1edbi chi ti\u1ebft v\u1edbi m\u00e0u xanh lam v\u00e0 xanh nh\u1ea1t.<\/p>\n\t","\n\t

C\u1eb7p v\u00e0nh s\u01a1n c\u00f9ng m\u00e0u b\u1ea3n \u0111\u1eb7c bi\u1ec7t.<\/p>\n\t","\n\t

B\u1ed9 tem v\u1edbi logo 140 hi\u1ec3n th\u1ecb 140 n\u0103m th\u00e0nh l\u1eadp t\u1eadp \u0111o\u00e0n Piaggio.<\/p>\n\t","\n\t

C\u1ee5m \u0111\u1ed3ng h\u1ed3 LCD h\u00ecnh tr\u00f2n.<\/p>\n\t","\n\t