“Điều  này nghe có vẻ quá hời để tin là sự thật?” Nếu bạn đang suy nghĩ như vậy thì bạn đã đúng!

Những kẻ lừa đảo sẽ tìm cách khai thác sự hứng khởi của người dùng đối với FIFA World Cup sẽ diễn ra vào tháng 6 này tại Brazil và những tổn hại mà người dùng sẽ phải hứng chịu khi trở thành nạn nhân có thể sẽ rất nghiêm trọng.

Người dùng không chỉ trở thành nạn nhân của một trò lừa đảo mà tài khoản ngân hàng của họ có thể sẽ bị khoẳng sạch, mà bản thân máy tính của họ cũng sẽ bị lây nhiễm các phần mềm độc hại. Phần mềm độc hại này có thể làm bất kỳ điều gì: từ việc ăn cắp những thông tin cá nhân của người dùng bằng cách tải về một Trojan, tới việc biến máy tính bị lây nhiễm trở thành một phần của một mạng botnet.

Symantec đã phát hiện và chỉ ra hàng loạt những email lừa đảo có nội dung liên quan tới FIFA World Cup 2014. Dưới đây là một số mẫu email lừa đảo mà Symantec đã phát hiện, chúng có chứa đường liên kết tới mã độc với tiêu đề mình họa như sau:

Gửi từ: Parabens Voce foi o ganhador de um Par de ingressos atendimento.promo5885631@Domain.com

Tiêu đề: Copa do Mundo FIFA 2014

Tiêu đề của email này có thể được dịch lại là:

Tiêu đề: Chúc mừng, bạn đã giành chiến thắng một cặp vé atendimento.promo5885631@Domain.com

Gửi từ: FIFA World Cup 2014

Email chứa mã độc có nội dung liên quan tới FIFA World Cup

Nội dung email có thể dịch như sau:

Bạn đã giành chiến thắng một cặp vé xem FIFA World cup 2014 tại Brazil!

Hãy in cặp vé điện tử này và tới nhận vé xem World Cup thật tại trung tâm bán vé ở thành phố của bạn

In vé

Kiểm tra địa chỉ của trung tâm bán vé ở thành phố của bạn tại đây

Sau đó người dùng sẽ bị dụ dỗ nhấn vào liên kết và in vé trận đấu. Tuy nhiên, liên kết này sẽ dẫn tới một URL độc hại để tải về tệp tin eTicker.rar - có chứa một tệp tin có khả năng thực thi là eTicket.exe.

Nhấn vào liên kết khiến người dùng tải về tệp tin độc hại

Tiếp sau đó, một tệp tin có tên là thanks.exe (có chứa trojan Infostealer.Bancos) sẽ được đặt tại thư mục sau trên máy tính của người dùng (để nó có thể được chạy mỗi khi Windows khởi động):

Programs/Startup/thanks.exe

Trojan sau đó sẽ tiếp tục chạy ngầm định và tìm mọi cách tránh né các phần mềm bảo mật, ăn cắp thông tin tài chính quan trọng, lưu các dữ liệu được lấy cắp và gửi tới kẻ tấn công từ xa vào một thời điểm thích hợp sau đó. Symantec  cũng đã phát hiện ra rằng mã độc này đã được điều chỉnh để nhắm tới các tổ chức tài chính tại  Brazil.

Khách hàng của Symantec được bảo vệ chặt chẽ trước những tấn công kiểu này nhờ công nghệ “theo dõi liên kết” của hãng -  công nghệ này kiểm tra tất cả những trang web liên kết được đính kèm trong email nhằm phát hiện vi-rút và các mối đe dọa bảo mật khác, cho phép xác định chính xác loại mã độc trên mỗi đường liên kết URL. Việc phát hiện sau đó sẽ được lưu lại để những email khác gửi tới trong tương lai có chứa những liên kết tới cùng loại mã độc này sẽ bị coi là “đã bị lây nhiễm” và sau đó được cách ly.  

Mặc dù mẫu email ở trên được soạn thảo bằng tiếng Bồ Đào Nha và nhắm tới những người dùng ở Brazil, nó có thể được sử dụng để thay đổi nội dung cho phù hợp với các khu vực khác, các nước khác và dưới ngôn ngữ khác. Bởi vì bóng đá có tầm ảnh hưởng mang tính toàn cầu, những email có nội dung tương tự có thể khiến nhiều người dùng trên thế giới bị trở thành nạn nhân của chúng.

Những sự kiện toàn cầu có sức hút rất lớn đối với tội phạm mạng bởi vì chúng có khả năng lừa phỉnh nhiều nạn nhân hơn khi đánh vào sở thích cũng như tính tò mò của con người. Do vậy, Symantec dự đoán những trò lừa đảo liên quan tới World Cup 2014 sẽ tăng dần khi ngày hội bóng đá này càng tới gần.

Symantec khuyến cáo người dùng nên cảnh giác và thực hành những phương pháp bảo vệ như: Cẩn trọng khi nhận được những email không rõ nguồn gốc, email không mong muốn hoặc email đáng ngờ; Tránh nhấp chuột vào những liên kết đính kèm trong các email này; Tránh mở các tệp tin đính kèm trong các email này; Sử dụng phần mềm bảo mật cập nhật mới nhất; Thường xuyên cập nhật chữ ký chống thư rác.

Đại diện Bộ TT&TT than phiền về tình trạng tin nhắn rác đang bùng nổ trên các ứng dụng OTT với đủ mọi nội dung nhạy cảm nhưng cơ quan chức năng lại chưa có công cụ để xử lý.

Nhiều nội dung nhạy cảm, đi ngược với thuần phong mỹ tục đang được rêu rao quảng cáo trên các ứng dụng OTT.

Phát biểu tại Hội nghị giao ban Quản lý Nhà nước T4/2014 của Bộ TT&TT, ông Trần Vũ Hà, Giám đốc Trung tâm Thông tin phản ánh rằng tình trạng tin nhắn rác OTT đang diễn biến ngày càng phức tạp và việc chưa có quy định quản lý cũng như chế tài xử phạt khiến cho vấn đề càng trở nên nghiêm trọng hơn. "Nội dung quảng cáo rất nhạy cảm, từ sản phẩm phòng the cho tới cờ bạc... nhưng chúng ta lại chưa biết phải làm gì, phải xử lý như thế nào với những nội dung kiểu này", ông Hà kiến nghị.

Khác với tin nhắn rác qua SMS, tin nhắn qua mạng OTT không thể quy về các đầu số của doanh nghiệp nội dung (CSP), cũng không thể buộc nhà mạng (telco) phải chịu trách nhiệm. Nhiều nhà cung cấp dịch vụ OTT lại đặt máy chủ tại nước ngoài như Viber, WhatsApp, khiến cho việc truy tìm nguồn gốc phát tán và tìm giải pháp ngăn chặn càng khó khăn hơn.

Trước đó, trong lần trao đổi riêng với VietNamNet hồi cuối tháng 1, ông Vũ Quốc Khánh, Tổng giám đốc VNCERT cho rằng hình thức tin nhắn rác qua OTT còn quá mới nên cơ quan này chưa "nhận được phản ánh nào" từ phía người dùng.

Một chính sách để đối phó với vấn nạn này, tất nhiên cũng chưa được xây dựng. Và hiển nhiên, việc hạn chế tin nhắn rác OTT thông qua siết quản lý thuê bao trả trước và khuyến mại SIM cũng không khả thi.

Trái ngược với ý kiến của VNCERT, thanh tra Bộ TT&TT khẳng định tin nhắn rác OTT đã bắt đầu rộ lên từ tháng 9 năm ngoái và tăng mạnh từ thời điểm cận Tết đến nay. Đơn vị này lo ngại rằng, khi cơ quan quản lý tập trung "soi" và "trảm" tin nhắn rác qua mạng di động thì các doanh nghiệp, cá nhân vi phạm sẽ chủ động "dạt" sang các dịch vụ OTT, nơi tin nhắn vừa được phát tán miễn phí lại chưa chịu bất cứ quy định ràng buộc, quản lý nào từ phía Nhà nước.

"Vừa lợi hơn về mặt kinh tế, lại không bị kiểm soát nên OTT đang trở thành môi trường lý tưởng cho tin nhắn rác", một chuyên gia về bảo mật quan ngại.

Do bản chất "mới xuất hiện" nên vấn nạn tin nhắn rác OTT cần có sự tư vấn chuyên môn của cả Cục Viễn thông lẫn VNCERT trong việc đi tìm hướng xử lý, Thanh tra Bộ nhấn mạnh. "Tin nhắn rác phát triển không ngừng nên quản lý nhà nước cũng cần phải có những hình thức mới để bắt kịp (thực tế)".

Thúy Ngọc