Vào ngày này, mọi người sẽ chuẩn bị dọn dẹp nhà cửa, ban thờ sao cho gọn gàng, sạch sẽ. Đồng thời sẽ làm một mâm cỗ mặn, ba bộ quần áo bằng vàng mã, ba con cá chép sống, cùng xôi, chè mật và hương hoa tiễn ông Táo về chầu trời.Theo tục lệ, cứ đến ngày 23 tháng Chạp hàng năm, mọi nhà đều tất bật sửa soạn cúng Táo Quân (hay còn gọi là ông Công ông Táo) lên chầu trời. 

Theo GS Trần Lâm Biền - nhà nghiên cứu văn hóa dân gian - phong tục thờ cúng Táo quân của dân tộc ta không phải là một hủ tục mê tín dị đoan. 

Đó là một tín ngưỡng văn hóa dân gian có nguồn gốc từ ba vị thần Thổ Công, Thổ Địa, Thổ Kỳ của Lão giáo Trung Quốc nhưng được Việt hóa thành huyền tích "2 ông 1 bà" - vị thần Đất, vị thần Nhà, vị thần Bếp núc.

GS Trần Lâm Biền

GS Trần Lâm Biền chia sẻ: “Tín ngưỡng này thờ cúng các vị thần cai quản việc bếp núc trong mỗi gia đình, theo dõi những việc làm tốt của gia chủ.

Theo đó, cứ đến ngày 23, 24 tháng Chạp, Táo quân lên chầu trời để báo cáo với Ngọc Hoàng việc làm tốt, xấu của gia chủ trong năm. Nên khi cúng người ta hay cúng bánh mật để Táo quân ăn, khi lên báo cáo thiên đình sẽ nói những lời ngọt ngào, có lợi cho gia chủ…

Tín ngưỡng này giàu ý nghĩa nhân văn, hướng con người ta tích cực làm việc tốt, sống lương thiện. Tuy nhiên, ngày nay, tục lệ này đang bị hiểu sai cả trong hình thức thể hiện lẫn trong tâm thức người dân".

Cụ thể, nếu theo truyền thống thì lễ cúng Táo quân chỉ cần mâm cơm, chè ngọt, trầu cau, hoa quả đơn giản nhưng ngày nay nhiều gia đình bày biện lễ lạt quá tốn kém. Họ bỏ tiền triệu mua nhiều vàng mã về đốt với niềm tin rằng, nếu họ dâng mâm cao cỗ đầy thì sẽ được Táo quân xí xóa những việc làm xấu, ban cho nhiều phước lộc.

"Tư tưởng đó hoàn toàn sai lầm, có thời gian tôi thấy, cứ 23 tháng Chạp, một số tuyến phố, người dân đốt vàng mã đống lớn đống bé, có cả điện thoại Iphone giấy, xe ô tô giấy… cho Táo quân. Như thế việc làm này không chỉ tốn kém tiền của, còn ảnh hưởng rất lớn đến môi trường sống.

Bên cạnh đó, hình thức phóng sinh cá chép ra sông, hồ, ao, suối sau khi cúng là hành động nhân văn, thể hiện lòng nhân ái của người Việt Nam.

Nhưng nhiều người họ mang cá đi thả theo kiểu thiếu ý thức. Họ bọc cá vào túi nilon rồi mang ra hồ ném cả bọc xuống nước. Cá vừa không sống được, lại vô hình chung xả rác ra nguồn nước", GS Trần Lâm Biền cho biết. 

Mâm cỗ cúng ông Công ông Táo cần chuẩn bị gì?

Mâm cỗ cúng ông Công ông Táo không cần cầu kỳ nhưng lại cần sự trang trọng, chu đáo, thể hiện được tấm lòng thành của gia chủ trước bàn thờ vị thần cai quản đất đai và vị thần cai quản bếp núc.

Nguyên tắc 1: Tặng cái người ta thích/trân trọng chứ không phải tặng cái bạn thích/thích tặng.

Mỗi người được tặng đều có tuổi tác khác nhau, địa vị xã hội khác nhau, sở thích khác nhau, thước đo giá trị và quan niệm thẩm mỹ khác nhau. Món quà bạn thích nhất chưa chắc là cái mà người được tặng thích.

Một bức tranh chép của danh hoạ Van Gogh có thể làm căn nhà của bạn sáng bừng lên và sang hơn nhưng ở nhà của một người thành đạt thì nó có thể làm mất giá trị ngôi nhà của họ. Một bộ ấm chén sản xuất sặc sỡ có thể hợp với nhà có phong cách tươi trẻ nhưng sẽ không hợp với nhà theo phong cách cổ điển.

Quà tặng mang phong cách Nhật Bản

Nguyên tắc 2:  Chú ý tới đặc điểm của người nhận

Đó có thể là tuổi tác, giới tính, nghề nghiệp, phong cách sống của người nhận. Cùng là mỹ phẩm nhưng đương nhiên mỗi lứa tuổi sẽ có những nhu cầu khác nhau. Người làm nghề tiếp xúc nhiều với xã hội sẽ thích quà tặng khác với người ít tiếp xúc.

Một món quà mỹ phẩm dưỡng da có thể phù hợp với một người nữ nhưng cũng có thể phù hợp với người có giới tính thứ ba. Một chiếc ốp vỏ điện thoại Hello Kitty có thể phù hợp với một bạn gái trẻ nhưng sẽ không có nhiều ý nghĩa khi người tặng lớn hơn tuổi 30.

Nguyên tắc 3:  Chú ý tới design, màu sắc, chất liệu của quà tặng

Design của các sản phẩm chính là công cụ kể chuyện của mỗi thương hiệu. Chiếc lá phong trên chai si rô của Canada mang trong mình câu chuyện của đất nước xa xôi bên châu Mỹ. Màu xanh dương và màu cam trên sản phẩm Moroccan oil mang hình ảnh của văn hoá Địa Trung Hải.

Ví dụ như hộp quà tặng Menard Authent II phiên bản giới hạn là sự kết hợp giữa nghệ thuật sơn mài truyền thống của Việt Nam với các yếu tố mỹ thuật Nhật Bản thể hiện qua chiếc lá Ginkgo (Bạch quả) huyền thoại. Mang sức sống mãnh liệt và là biểu tượng của sự trường tồn, chi tiết lá Ginkgo thể hiện đặc tính của dòng sản phẩm mới: giữ mãi tuổi thanh xuân cho làn da từ cấp độ sâu nhất - tế bào gốc.

Kết quả là hộp sản phẩm Menard Authent II limited edition được biến thành một món đồ nữ trang tinh tế và chiếc hộp sơn mài thủ công gắn nắp đồng mạ vàng hình lá Ginkgo trở thành một chiếc hộp nữ trang đẳng cấp.

Hộp sản phẩm Menard Authent II limited edition - một trong những hũ kem đắt nhất Việt Nam

Nguyên tắc 4: Chú ý tới công dụng của sản phẩm.

Món quà này mang lại điều gì cho người nhận: giá trị tinh thần hay sức khoẻ? Nhiều người đã chọn tặng một trải nghiệm thay vì tặng một sản phẩm: một bữa ăn tối kiểu Pháp trong một nhà hàng lãng mạn thay vì một bức tranh đá quý có giá trị tương đương. Có người lại chọn tặng một trải nghiệm làm đẹp cho người được tặng là nữ. Một chiếc cravate thời thượng cho đối tác nam.

Hộp quà viên tinh chất Linh Chi (Reishi) của Menard Nhật Bản

Thực tế cho thấy sức khoẻ là món quà được yêu thích trong dịp năm mới. Những món thực phẩm chức năng như viên tinh chất Blueberry, Collagen nội sinh hay viên Linh chi Nhật Bản từ Menard giúp thanh lọc toàn diện cơ thể, hỗ trợ hoạt động của hệ tim mạch và tuần hoàn, là những lời chúc “nói và làm” đi đôi với nhau.

Nguyên tắc 5:  Chú ý tới ý nghĩa quà tặng trong văn hoá của người nhận

Một món quà tưởng chừng dễ tặng như hoa cũng có thể mang lại rắc rối. Ở Việt Nam, chẳng ai thích thú khi được đó tặng một bó hoa huệ. Một người Ý cũng có cảm giác tương tự khi được/bị tặng hoa cúc trắng. Một chiếc nhẫn tròn có thể là một lời cầu hôn.

Dù món quà là gì đi nữa thì sự quan tâm, suy nghĩ về người được tặng sẽ làm cho việc tặng quà chính là điều quan trọng nhất.

Doãn Phong