Phát biểu tại hội thảo, ông Trương Minh Huy Vũ, Phó viện trưởng HIDS, cho biết: "Hiện nay, thị trường lao động - việc làm tại TPHCM đang có những diễn biến phức tạp ảnh hưởng không nhỏ đến chiến lược phát triển chung của thành phố".

Theo kết quả nghiên cứu của HIDS, trong những năm qua, lao động làm việc trong các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp trên địa bàn thành phố có xu hướng giảm. Cụ thể, giai đoạn 2016-2020 giảm bình quân 3,29%/năm.

Ở những ngành thâm dụng lao động, đặc biệt là ngành may mặc, sản xuất da giày và sản phẩm có liên quan có số lao động giảm mạnh nhất. Nguyên nhân là những ngành này có sự dịch chuyển, từng bước di dời sang các địa phương khác cũng như tăng cường đầu tư đổi mới máy móc thiết bị để tăng năng suất lao động.

Theo ông Trương Minh Huy Vũ, trong thời kỳ 2011-2020, lao động ngành công nghiệp giảm nhưng tốc độ tăng trưởng ngành công nghiệp vẫn duy trì bình quân trên 6%/năm. Điều này cho thấy năng suất lao động ngành công nghiệp tăng lên trong thời kỳ này.

Nhóm nghiên cứu của HIDS đánh giá: "Nhiều tổ chức quốc tế cho rằng, kỹ năng nghề sẽ là "đơn vị tiền tệ quốc tế mới" trong thị trường lao động tương lai bởi nó đem lại năng lực cạnh tranh tốt hơn, năng suất lao động cao hơn. Trong bối cảnh hiện nay, lực lượng lao động có kỹ năng có ý nghĩa quyết định tới năng suất lao động".

Kết quả nghiên cứu gần đây cũng cho thấy những lao động được đào tạo và giáo dục nghề nghiệp (GDNN) có khả năng được tuyển dụng, thu nhập và sự hài lòng trong công việc cao hơn so với những người không được đào tạo GDNN. Tức là, người học GDNN tìm việc làm dễ hơn và thu nhập cao hơn.

Nguyên nhân là những lao động học GDNN được trang bị kỹ năng tốt hơn để thích ứng với các công nghệ kỹ thuật số mới, khả năng có việc làm và khả năng cạnh tranh với lao động khác được cải thiện.

Do đó, nhóm nghiên cứu khẳng định việc đầu tư cho việc đào tạo nghề, năng cao kỹ năng nghề cần được xem là một trong những trọng tâm của chiến lược lao động và việc làm của thành phố trong thời gian tới.

Thế giới việc làm đang đổi mạnh mẽ

Phát biểu tại hội thảo, ông Trần Anh Tuấn, Phó chủ tịch Hội GDNN TPHCM, cho biết: "Xu hướng phát triển thị trường lao động Việt Nam trong những năm tới sẽ nổi lên 4 xu hướng phát triển chính".

Thứ nhất là gia tăng số lượng lao động trên các nền tảng công nghệ. Thứ 2 là chuyển dịch nghề nghiệp gắn với kỹ năng mềm. Thứ 3 là lao động giản đơn sẽ trở nên yếu thế. Thứ 4 là xu hướng lao động "khởi nghiệp, tự tạo việc làm" gia tăng.

Theo ông Trần Anh Tuấn, việc đầu tư máy móc, tự động hóa sản xuất và ứng dụng công nghệ số sẽ dần phổ biến và làm thay đổi hình thức việc làm trên thị trường lao động. Động thái trên bắt nguồn từ sự dịch chuyển sang thời kỳ chuyển đổi số của Việt Nam và sẽ trở thành xu thế chủ đạo trong thời đại số hóa.

Ông Trần Anh Tuấn cho hay: "Theo thống kê tại Việt Nam, 68% công việc hiện đòi hỏi kiến thức về kỹ năng số với những kỹ năng số cơ bản, 1/5 công việc cần các kỹ năng số chuyên sâu".

Sự chuyển đổi mạnh mẽ đó của cách mạng công nghiệp lần thứ 4 đã làm thay đổi nhanh chóng những đòi hỏi từ thế giới việc làm, thị trường lao động. Sự chuyển đổi này cũng buộc cơ quan quản lý phải tăng cường cơ chế khảo sát nhu cầu nhân lực, có kế hoạch đào tạo để chuẩn bị lực lượng lao động phù hợp cho sự phát triển kinh tế thành phố.

Theo Phó Chủ tịch Hội GDNN TPHCM, những kiến thức, kỹ năng ngày hôm nay có thể nhanh chóng lạc hậu vào ngày mai. Những ngành nghề sử dụng nhiều lao động kỹ năng thấp sẽ mất lợi thế cạnh trạnh. Một phần lực lượng lao động kỹ năng thấp sẽ bị thải hồi…

"Vì thế, cách tiếp cận hệ thống giáo dục - đào tạo mở đã có những thay đổi cũng rất căn bản. Từ đào tạo chuyên môn hóa sâu đã chuyển sang đào tạo đa kỹ năng cho người lao động để họ có thể đương đầu với những thách thức đó", ông Tuấn nói.

Tuy nhiên, ông Trần Anh Tuấn đánh giá những thay đổi trên vẫn chưa đủ, hệ thống giáo dục đào tạo vẫn chưa bắt kịp xu hướng của thị trường lao động, đặc biệt là ở lĩnh vực GDNN.

Ông phân tích: "Chương trình đào tạo hiện nay vẫn chưa được linh hoạt, nội dung chưa phù hợp với nhu cầu và xu thế thị trường lao động cách mạng công nghiệp lần thứ 4".

"Việc nâng cao chất lượng đào tạo là giải pháp quan trọng để tăng năng suất lao động, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực", Phó chủ tịch Hội GDNN TPHCM nhấn mạnh.

Đặc biệt, chuyên gia này nhấn mạnh, cha mẹ không nên sợ mổ mà trì hoãn can thiệp, hi vọng tinh hoàn tự trở về đúng vị trí.

"Trước đây, khi trẻ bị ẩn tinh hoàn, khuyến cáo phẫu thuật có thể kéo dài từ 2-4 tuổi. Tuy nhiên, hiện khuyến cáo được đưa ra nên mổ hạ tinh hoàn khi trẻ dưới 18 tháng tuổi.

Thông thường, từ khi sinh đến 6 tháng, nếu tinh hoàn của trẻ không tự về vị trí cũ, bác sĩ sẽ chỉ định phẫu thuật. Tại khoa của chúng tôi, tuổi phẫu thuật tinh hoàn ẩn ở trẻ trung bình là 1 tuổi.

Đặc biệt 2 năm trở lại đây, tuổi phẫu thuật sớm hơn, trẻ 6 tháng - 1 tuổi đã được phẫu thuật. Kết quả cho thấy can thiệp sớm, việc hạ tinh hoàn xuống bìu dễ dàng hơn, giảm nguy cơ để lâu ngày ảnh hưởng đến chức năng sinh sản sau này. Ngoài ra hạn chế được nguy cơ xoắn tinh hoàn dẫn đến phải cắt bỏ", PGS Hoa thông tin.

Theo chuyên gia này, bố mẹ không cần quá lo lắng về cuộc mổ của trẻ. Hiện nay, với kỹ thuật mổ, bố mẹ thậm chí không nhìn thấy sẹo sau mổ. Mổ hôm trước, hôm sau trẻ đã được xuất viện về nhà.

Như trường hợp của bé trai 1 tuổi ở Hà Nội vừa được phẫu thuật ngày 14/5, đến chiều nay (15/5), bệnh nhi đã được xuất viện.

PGS Hoa khuyến cáo, đối với các gia đình mới sinh em bé trai, cần kiểm tra xem 2 tinh hoàn có nằm trong bìu hay ở vị trí khác để đi khám, can thiệp sớm (tốt nhất là trước 18 tháng).

"Tinh hoàn ẩn rất dễ nhận biết, bố mẹ khi kiểm tra có thể thấy 2 bên bìu không cân nhau, một bên có tinh hoàn, một bên không có, biểu hiện lép hơn", PGS Hoa hướng dẫn.

Dị tật hậu môn lạc chỗ khi nào nên xử lý?

Ngoài dị tật ẩn tinh hoàn, PGS Hoa cũng khuyến cáo dị tật hậu môn trực tràng lạc chỗ gặp rất phổ biến ở trẻ.

"Bình thường với dị tật này, trẻ được phát hiện, phẫu thuật ngay sau sinh, vì hậu môn lạc chỗ rất dễ phát hiện, can thiệp sớm giúp cuộc phẫu thuật thuận lợi, mang lại chất lượng cuộc sống tốt cho trẻ", PGS Hoa cho biết.

Tuy nhiên trong thực tế, nhiều trẻ vẫn được phát hiện muộn do cha mẹ chủ quan, dẫn đến việc điều trị khó khăn, trẻ thiệt thòi rất nhiều vì tự ti, giảm chất lượng cuộc sống. Trẻ không thể đến trường vì đại tiện không tự chủ.

Như trường hợp bé trai 13 tuổi người dân tộc vừa được các bác sĩ tiến hành phẫu thuật. Bệnh nhi được đưa vào viện trong tình trạng bụng to như trống, đại tràng giãn to như săm ô tô vì dị tật hậu môn trực tràng lạc vị trí kéo dài. Hậu môn của bé ở sát vùng bìu.

Cha mẹ bệnh nhi cho biết, từ khi sinh ra thấy vị trí hậu môn bất thường nhưng vẫn thấy trẻ đại tiện được nên không đi khám.

"Nếu bệnh nhân đến sớm, với vị trí thấp như thế này, trẻ thường chỉ cần trải qua một cuộc phẫu thuật là có thể trả hậu môn về đúng vị trí. Còn bệnh nhi này, buộc phải làm hậu môn nhân tạo, sau đó mới tiến hành thì 2 để đưa hậu môn về đúng vị trí", PGS Hoa lý giải.

Theo PGS Hoa, các dị tật bẩm sinh ở trẻ rất đa dạng. Trẻ có thể gặp các dị tật tiết niệu sinh dục như giãn thận, lỗ tiểu thấp, cong, lún dương vật, tinh hoàn lạc chỗ… ; Rối loạn phát triển giới tính, phì đại âm vật, dính âm hộ, không có âm đạo; Dị vật tiêu hóa như táo bón, giãn ruột, rò hậu môn, hậu môn lạc chỗ...

Trẻ có thể gặp bệnh lý các khối u như u gan, u thận, u tụy, nang ống mật chủ, u buồng trứng, u máu, u bạch huyết…; Dị tật tim mạch và lồng ngực bẩm sinh như tim bẩm sinh, lõm, lồi lồng ngực, u nang tuyến phổi…; Dị tật cơ quan vận động như dính, thừa ngón, chân khòeo cong vẹo cột sống; sứt môi hở hàm ếch…

Năm nào khoa cũng có các chương trình khám sàng lọc miễn phí các dị tật bẩm sinh cho trẻ dưới 16 tuổi. Theo đó, ngày 18/5, các bệnh nhân đăng kí sẽ được khám sàng lọc và siêu âm miễn phí tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức. Từ 20/5, các trường hợp phát hiện dị tật sẽ được phẫu thuật tại bệnh viện.