Cùng với lừa đảo đầu tư, lừa đảo việc làm, lừa đảo tài chính, lừa đảo cho vay và lừa đảo xổ số, lừa đảo mạo danh cũng được Cục An toàn thông tin nhận định là một ‘điểm nóng’ lừa đảo trực tuyến trên không gian mạng Việt Nam. Vì thế, việc giúp người dân có kỹ năng nhận diện và phòng tránh các chiêu trò lừa đảo mạo danh là một mục tiêu hướng tới của các giải pháp truyền thông đang được Cục An toàn thông tin cùng các đơn vị liên quan tập trung triển khai.

Dưới đây là thông tin nổi bật về các chiêu trò lừa đảo mạo danh được đối tượng xấu sử dụng để chiếm đoạt tài sản người dùng trong tuần từ ngày 23/9 đến 29/9, vừa được Cục An toàn thông tin cảnh báo.

Giả mạo văn bản Sở Y tế TPHCM để lừa cơ sở kinh doanh

Mới đây, một số đối tượng lừa đảo liên hệ với chủ các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống tại TPHCM, yêu cầu kết bạn qua Zalo để thông báo về đợt kiểm tra an toàn vệ sinh thực phẩm của Sở Y tế thành phố. Sau khi kết bạn Zalo, các đối tượng gửi cho nạn nhân các tài liệu mạo danh Sở Y tế TPHCM gồm quyết định, thông báo giả mạo về việc thành lập đoàn kiểm tra, giám sát các cơ sở kinh doanh thực phẩm. Ngoài ra, để tăng tính thuyết phục, đối tượng lừa đảo còn dùng các mẫu văn bản có hình thức tương tự tài liệu của cơ quan nhà nước.

Cục An toàn thông tin lưu ý, với hình thức lừa đảo kể trên, đối tượng thường giả danh cán bộ nhà nước để liên hệ thông báo rằng nạn nhân có liên quan đến vụ vi phạm pháp luật hoặc cần kiểm tra giấy tờ liên quan. Đối tượng yêu cầu nạn nhân cung cấp thông tin cá nhân, giấy tờ và thậm chí là cả số tài khoản ngân hàng để phục vụ quá trình điều tra; từ đó lừa chiếm đoạt thông tin, tài sản.

Khuyên người dân nâng cao tinh thần cảnh giác, Cục An toàn thông tin cũng khuyến nghị chủ cơ sở kinh doanh khi gặp trường hợp trên, cần liên hệ trực tiếp với cơ quan nhà nước, Sở Y tế để xác minh thông tin. Người dân cũng cần theo dõi thông báo chính thức của cơ quan chức năng qua các kênh uy tín để nắm rõ những chương trình, chính sách, yêu cầu từ Nhà nước. Đồng thời, không truy cập vào các website có đường dẫn lạ, không cung cấp thông tin cá nhân khi chưa xác thực tính chính thống của trang web.

Mạo danh các nhãn hàng tạo chương trình ‘Tặng quà tri ân’ giả

Lợi dụng khoảng thời gian gần kề Ngày phụ nữ Việt Nam 20/10, gần đây trên không gian mạng Việt Nam, một số đối tượng đã sử dụng thủ đoạn lừa đảo qua việc tạo chương trình ‘Tặng quà tri ân’ mạo danh nhãn hàng, thương hiệu lớn. Thực tế, do tin theo quảng cáo trên tài khoản Facebook giả mạo về chương trình tặng quà 20/10, 1 phụ nữ sống tại quận Tây Hồ (Hà Nội) đã bị lừa 50 triệu đồng.

Theo Cục An toàn thông tin, thủ đoạn chung của các đối tượng là thông báo người dùng trúng giải thưởng lớn, hoặc có cơ hội nhận quà tri ân của tổ chức, công ty lớn, hay những nhãn hàng nổi tiếng. Các đối tượng lừa đảo sau đó sẽ yêu cầu nạn nhân cung cấp thông tin cá nhân và chuyển khoản phí vận chuyển, thuế để nhận quà tặng, giải thưởng.

Cục An toàn thông tin khuyến cáo người dân thận trọng khi nhận được những tin nhắn, cuộc gọi thông báo trúng thưởng hoặc mời tham gia chương trình tri ân khách hàng miễn phí. Người dân cần chủ động tìm hiểu và kiểm tra, xác minh danh tính đối tượng bằng cách liên hệ qua các trang thông tin chính thống; không cung cấp thông tin cá nhân nhạy cảm dưới bất kỳ hình thức nào; không làm theo hướng dẫn, nhất là không giao dịch chuyển tiền cho đối tượng lạ; đồng thời không truy cập vào các đường dẫn lạ.

Mạo danh hàng loạt khách sạn tại Nha Trang để lừa chiếm đoạt tài sản

Nhiều khách sạn tại Nha Trang (Khánh Hòa) mới đây đã phản ánh việc họ bị các đối tượng lừa đảo mạo danh trên mạng xã hội Facebook để chiếm đoạt tiền đặt cọc của du khách. Đơn cử, trong tháng 8/2024, Sở Du lịch Khánh Hòa đã nhận được phản ánh tài khoản Facebook tên “Thảo Cherry” thường xuyên đăng bài viết liên quan đến khách sạn, nghỉ dưỡng, nhận tiền đặt cọc của du khách và sau đó chặn liên lạc với khách. Nhiều trường hợp phản ánh đã bị đối tượng này lừa đến hàng chục triệu đồng.

Thông tin thêm về chiêu trò lừa đảo trên, Cục An toàn thông tin cho hay, các đối tượng thường tạo lập các tài khoản mạng xã hội giả mạo, tự xưng là nhân viên của khách sạn uy tín và liên hệ với nạn nhân qua điện thoại, email. Chúng thường yêu cầu xác nhận thông tin đặt phòng hoặc thông báo về các gói khuyến mãi hấp dẫn như giảm giá lớn, phòng miễn phí, hay nâng cấp hạng phòng. Tiếp đó, đối tượng yêu cầu nạn nhân cung cấp thông tin cá nhân, số thẻ tín dụng hoặc chuyển khoản đặt cọc để giữ chỗ.

Ngoài ra, các đối tượng còn tạo những website, trang mạng xã hội giả mạo có giao diện giống hệt các khách sạn nổi tiếng. Những trang này thường cung cấp các ưu đãi quá hấp dẫn như phòng nghỉ giá rẻ, voucher giảm giá cao. Khi nạn nhân đặt phòng hoặc mua voucher, đối tượng sẽ yêu cầu nạn nhân chuyển tiền.

Cục An toàn thông tin đề nghị, không chỉ người dân mà cả các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp cũng cần nâng cao cảnh giác trước các phương thức, thủ đoạn lừa đảo. Các du khách cũng cần lưu ý: Kiểm tra kỹ đường dẫn của website để đảm bảo đó là trang web chính thức; chỉ đặt phòng qua các kênh uy tín hoặc từ website chính thức của khách sạn; xác minh thông tin từ các nguồn chính thức, không tin tưởng những thông báo hoặc kênh thông tin không rõ ràng; không cung cấp thông tin cá nhân, thông tin tài khoản ngân hàng cho bất kỳ ai; thiết lập xác thực 2 yếu tố cho tài khoản trực tuyến và cập nhật mật khẩu thường xuyên.

Cảnh giác thủ đoạn mạo danh để lừa đảo tình cảm, chiếm đoạt tài sản

Hình thức lừa đảo tình cảm, dẫn dụ nạn nhân chuyển tiền nhằm chiếm đoạt tài sản không còn xa lạ. Tuy nhiên, vẫn có nhiều nạn nhân bị ‘sập bẫy’ do thủ đoạn lừa đảo luôn được các đối tượng làm mới. Gần đây, tại Ấn Độ đã xuất hiện vụ việc người dân bị đối tượng giả mạo bác sĩ phẫu thuật ung thư để chủ động làm quen, từ đó lừa chiếm đoạt tài sản.

Với các vụ việc mới xuất hiện, kẻ lừa đảo chủ yếu nhắm tới đối tượng là mẹ đơn thân, hay những phụ nữ thiếu thốn tình cảm, thường xuyên tương tác trong các diễn đàn, hội nhóm được lập ra với mục đích để kết bạn trên các mạng xã hội.

Đối tượng lừa đảo chủ động tiếp cận nạn nhân qua các bình luận, bài đăng trên mạng xã hội, sau đó trao đổi thông tin tài khoản WhatsApp để tiện làm quen, tìm hiểu. Quá trình trò chuyện, đối tượng giới thiệu mình là “cha đơn thân”, một mình nuôi con nhỏ để khơi gợi lòng trắc ẩn và sự đồng cảm của nạn nhân, khiến họ tin tưởng và chia sẻ nhiều chuyện riêng tư hơn.

Sau một thời gian tìm hiểu, đối tượng dẫn dụ nạn nhân chuyển tiền cho mình với lý do đang bị giam giữ tại sân bay vì sở hữu ngoại tệ không khai báo, phải thanh toán các khoản phí để làm thủ tục nộp phạt. Để tăng sự tin tưởng, một đồng phạm đóng giả nhân viên hải quan và liên lạc với nạn nhân, xác nhận sự việc. Các đối tượng sau đó còn liên tục thúc giục khiến nạn nhân thực hiện chuyển tiền khi chưa kịp suy nghĩ kỹ.

Cục An toàn thông tin khuyến nghị người dân nên cẩn trọng khi trò chuyện với người lạ, cần xác minh kỹ thông tin và danh tính của đối tượng; không chia sẻ những thông tin riêng tư và không chuyển tiền cho các đối tượng lạ. 

Liên tục trong chuỗi 'Điểm tin tuần' tình hình lừa đảo trực tuyến được Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT) thực hiện định kỳ từ tháng 11/2023 đến nay, hầu như tháng nào cơ quan này cũng đều có cảnh báo về hình thức lừa đảo mạo danh của các đối nhóm lừa đảo cả trên không gian mạng Việt Nam và thế giới.

Clip truyền thông của Cục An toàn thông tin và Meta về phòng chống lừa đảo mạo danh, có sự tham gia của MC Khánh Vy. Nguồn: NCSC

Cùng với lừa đảo đầu tư, lừa đảo việc làm, lừa đảo tài chính, lừa đảo cho vay và lừa đảo xổ số, lừa đảo mạo danh cũng được Cục An toàn thông tin nhận định là một ‘điểm nóng’ lừa đảo trực tuyến trên không gian mạng Việt Nam. Vì thế, việc giúp người dân có kỹ năng nhận diện và phòng tránh các chiêu trò lừa đảo mạo danh là một mục tiêu hướng tới của các giải pháp truyền thông đang được Cục An toàn thông tin cùng các đơn vị liên quan tập trung triển khai.

Dưới đây là thông tin nổi bật về các chiêu trò lừa đảo mạo danh được đối tượng xấu sử dụng để chiếm đoạt tài sản người dùng trong tuần từ ngày 23/9 đến 29/9, vừa được Cục An toàn thông tin cảnh báo.

Giả mạo văn bản Sở Y tế TPHCM để lừa cơ sở kinh doanh

Mới đây, một số đối tượng lừa đảo liên hệ với chủ các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống tại TPHCM, yêu cầu kết bạn qua Zalo để thông báo về đợt kiểm tra an toàn vệ sinh thực phẩm của Sở Y tế thành phố. Sau khi kết bạn Zalo, các đối tượng gửi cho nạn nhân các tài liệu mạo danh Sở Y tế TPHCM gồm quyết định, thông báo giả mạo về việc thành lập đoàn kiểm tra, giám sát các cơ sở kinh doanh thực phẩm. Ngoài ra, để tăng tính thuyết phục, đối tượng lừa đảo còn dùng các mẫu văn bản có hình thức tương tự tài liệu của cơ quan nhà nước.

Cục An toàn thông tin lưu ý, với hình thức lừa đảo kể trên, đối tượng thường giả danh cán bộ nhà nước để liên hệ thông báo rằng nạn nhân có liên quan đến vụ vi phạm pháp luật hoặc cần kiểm tra giấy tờ liên quan. Đối tượng yêu cầu nạn nhân cung cấp thông tin cá nhân, giấy tờ và thậm chí là cả số tài khoản ngân hàng để phục vụ quá trình điều tra; từ đó lừa chiếm đoạt thông tin, tài sản.

Khuyên người dân nâng cao tinh thần cảnh giác, Cục An toàn thông tin cũng khuyến nghị chủ cơ sở kinh doanh khi gặp trường hợp trên, cần liên hệ trực tiếp với cơ quan nhà nước, Sở Y tế để xác minh thông tin. Người dân cũng cần theo dõi thông báo chính thức của cơ quan chức năng qua các kênh uy tín để nắm rõ những chương trình, chính sách, yêu cầu từ Nhà nước. Đồng thời, không truy cập vào các website có đường dẫn lạ, không cung cấp thông tin cá nhân khi chưa xác thực tính chính thống của trang web.

Mạo danh các nhãn hàng tạo chương trình ‘Tặng quà tri ân’ giả

Lợi dụng khoảng thời gian gần kề Ngày phụ nữ Việt Nam 20/10, gần đây trên không gian mạng Việt Nam, một số đối tượng đã sử dụng thủ đoạn lừa đảo qua việc tạo chương trình ‘Tặng quà tri ân’ mạo danh nhãn hàng, thương hiệu lớn. Thực tế, do tin theo quảng cáo trên tài khoản Facebook giả mạo về chương trình tặng quà 20/10, 1 phụ nữ sống tại quận Tây Hồ (Hà Nội) đã bị lừa 50 triệu đồng.

Theo Cục An toàn thông tin, thủ đoạn chung của các đối tượng là thông báo người dùng trúng giải thưởng lớn, hoặc có cơ hội nhận quà tri ân của tổ chức, công ty lớn, hay những nhãn hàng nổi tiếng. Các đối tượng lừa đảo sau đó sẽ yêu cầu nạn nhân cung cấp thông tin cá nhân và chuyển khoản phí vận chuyển, thuế để nhận quà tặng, giải thưởng.

Cục An toàn thông tin khuyến cáo người dân thận trọng khi nhận được những tin nhắn, cuộc gọi thông báo trúng thưởng hoặc mời tham gia chương trình tri ân khách hàng miễn phí. Người dân cần chủ động tìm hiểu và kiểm tra, xác minh danh tính đối tượng bằng cách liên hệ qua các trang thông tin chính thống; không cung cấp thông tin cá nhân nhạy cảm dưới bất kỳ hình thức nào; không làm theo hướng dẫn, nhất là không giao dịch chuyển tiền cho đối tượng lạ; đồng thời không truy cập vào các đường dẫn lạ.

Mạo danh hàng loạt khách sạn tại Nha Trang để lừa chiếm đoạt tài sản

Nhiều khách sạn tại Nha Trang (Khánh Hòa) mới đây đã phản ánh việc họ bị các đối tượng lừa đảo mạo danh trên mạng xã hội Facebook để chiếm đoạt tiền đặt cọc của du khách. Đơn cử, trong tháng 8/2024, Sở Du lịch Khánh Hòa đã nhận được phản ánh tài khoản Facebook tên “Thảo Cherry” thường xuyên đăng bài viết liên quan đến khách sạn, nghỉ dưỡng, nhận tiền đặt cọc của du khách và sau đó chặn liên lạc với khách. Nhiều trường hợp phản ánh đã bị đối tượng này lừa đến hàng chục triệu đồng.

Thông tin thêm về chiêu trò lừa đảo trên, Cục An toàn thông tin cho hay, các đối tượng thường tạo lập các tài khoản mạng xã hội giả mạo, tự xưng là nhân viên của khách sạn uy tín và liên hệ với nạn nhân qua điện thoại, email. Chúng thường yêu cầu xác nhận thông tin đặt phòng hoặc thông báo về các gói khuyến mãi hấp dẫn như giảm giá lớn, phòng miễn phí, hay nâng cấp hạng phòng. Tiếp đó, đối tượng yêu cầu nạn nhân cung cấp thông tin cá nhân, số thẻ tín dụng hoặc chuyển khoản đặt cọc để giữ chỗ.

Ngoài ra, các đối tượng còn tạo những website, trang mạng xã hội giả mạo có giao diện giống hệt các khách sạn nổi tiếng. Những trang này thường cung cấp các ưu đãi quá hấp dẫn như phòng nghỉ giá rẻ, voucher giảm giá cao. Khi nạn nhân đặt phòng hoặc mua voucher, đối tượng sẽ yêu cầu nạn nhân chuyển tiền.

Cục An toàn thông tin đề nghị, không chỉ người dân mà cả các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp cũng cần nâng cao cảnh giác trước các phương thức, thủ đoạn lừa đảo. Các du khách cũng cần lưu ý: Kiểm tra kỹ đường dẫn của website để đảm bảo đó là trang web chính thức; chỉ đặt phòng qua các kênh uy tín hoặc từ website chính thức của khách sạn; xác minh thông tin từ các nguồn chính thức, không tin tưởng những thông báo hoặc kênh thông tin không rõ ràng; không cung cấp thông tin cá nhân, thông tin tài khoản ngân hàng cho bất kỳ ai; thiết lập xác thực 2 yếu tố cho tài khoản trực tuyến và cập nhật mật khẩu thường xuyên.

Cảnh giác thủ đoạn mạo danh để lừa đảo tình cảm, chiếm đoạt tài sản

Hình thức lừa đảo tình cảm, dẫn dụ nạn nhân chuyển tiền nhằm chiếm đoạt tài sản không còn xa lạ. Tuy nhiên, vẫn có nhiều nạn nhân bị ‘sập bẫy’ do thủ đoạn lừa đảo luôn được các đối tượng làm mới. Gần đây, tại Ấn Độ đã xuất hiện vụ việc người dân bị đối tượng giả mạo bác sĩ phẫu thuật ung thư để chủ động làm quen, từ đó lừa chiếm đoạt tài sản.

Với các vụ việc mới xuất hiện, kẻ lừa đảo chủ yếu nhắm tới đối tượng là mẹ đơn thân, hay những phụ nữ thiếu thốn tình cảm, thường xuyên tương tác trong các diễn đàn, hội nhóm được lập ra với mục đích để kết bạn trên các mạng xã hội.

Đối tượng lừa đảo chủ động tiếp cận nạn nhân qua các bình luận, bài đăng trên mạng xã hội, sau đó trao đổi thông tin tài khoản WhatsApp để tiện làm quen, tìm hiểu. Quá trình trò chuyện, đối tượng giới thiệu mình là “cha đơn thân”, một mình nuôi con nhỏ để khơi gợi lòng trắc ẩn và sự đồng cảm của nạn nhân, khiến họ tin tưởng và chia sẻ nhiều chuyện riêng tư hơn.

Sau một thời gian tìm hiểu, đối tượng dẫn dụ nạn nhân chuyển tiền cho mình với lý do đang bị giam giữ tại sân bay vì sở hữu ngoại tệ không khai báo, phải thanh toán các khoản phí để làm thủ tục nộp phạt. Để tăng sự tin tưởng, một đồng phạm đóng giả nhân viên hải quan và liên lạc với nạn nhân, xác nhận sự việc. Các đối tượng sau đó còn liên tục thúc giục khiến nạn nhân thực hiện chuyển tiền khi chưa kịp suy nghĩ kỹ.

Cục An toàn thông tin khuyến nghị người dân nên cẩn trọng khi trò chuyện với người lạ, cần xác minh kỹ thông tin và danh tính của đối tượng; không chia sẻ những thông tin riêng tư và không chuyển tiền cho các đối tượng lạ. 

Thông qua việc sử dụng nền tảng này, người dùng sẽ được tiếp cận mức giá dịch vụ thấp hơn tại điểm bán trực tiếp. Với mức giá tốt, kể từ khi ra đời năm 2016, Dealtoday luôn nằm trong top những sàn thương mại điện tử hoạt động hiệu quả nhất thị trường “hot deal”.

Thương mại điện tử hiện là một trong những điểm sáng trong phát triển kinh tế số của Việt Nam, với doanh thu ước đạt 20,5 tỷ USD năm 2023. Trong bối cảnh đó, Dealtoday quyết định thay đổi giao diện mới nhằm “bắt sóng” nhu cầu mới của thị trường thương mại điện tử. 

Theo đại diện Dealtoday, việc “tái sinh” trong một diện mạo hoàn toàn khác sẽ mang đến những trải nghiệm mới cho người dùng. Cùng với giao diện mới, nền tảng này sẽ tung ra thị trường một loạt E-Voucher, E-Gift (thẻ quà tặng) giảm giá sâu, điều vốn là thế mạnh sẵn có. 

Sàn thương mại điện tử Dealtoday vừa chính thức công bố việc ra mắt giao diện mới. Dealtoday.vn là nền tảng thương mại điện tử với mạng lưới hơn 1.000 đối tác, chuyên cung cấp vé độc quyền và khuyến mại trong lĩnh vực dịch vụ vui chơi giải trí, ẩm thực, thể thao, nghệ thuật với các hình thức E-Voucher, E-Gift, E-Ticket.

Dealtoday có cách hoạt động khác hẳn khi so với các sàn thương mại điện tử hiện có trên thị trường. Đây là nền tảng thương mại điện tử đi đầu thị trường Việt Nam về việc tích hợp bán vé điện tử kèm voucher ưu đãi, giảm giá.

Nền tảng này thường liên kết với các hệ thống bán vé giấy, vé điện tử của các trung tâm tổ chức sự kiện, sân khấu điện ảnh, khu vui chơi giải trí… để cung cấp dịch vụ đặt vé dưới hình thức "deal hot" hoặc voucher giảm giá. 

Thông qua việc sử dụng nền tảng này, người dùng sẽ được tiếp cận mức giá dịch vụ thấp hơn tại điểm bán trực tiếp. Với mức giá tốt, kể từ khi ra đời năm 2016, Dealtoday luôn nằm trong top những sàn thương mại điện tử hoạt động hiệu quả nhất thị trường “hot deal”.

Thương mại điện tử hiện là một trong những điểm sáng trong phát triển kinh tế số của Việt Nam, với doanh thu ước đạt 20,5 tỷ USD năm 2023. Trong bối cảnh đó, Dealtoday quyết định thay đổi giao diện mới nhằm “bắt sóng” nhu cầu mới của thị trường thương mại điện tử. 

Theo đại diện Dealtoday, việc “tái sinh” trong một diện mạo hoàn toàn khác sẽ mang đến những trải nghiệm mới cho người dùng. Cùng với giao diện mới, nền tảng này sẽ tung ra thị trường một loạt E-Voucher, E-Gift (thẻ quà tặng) giảm giá sâu, điều vốn là thế mạnh sẵn có. 

Theo dõi thông tin vụ việc, nhiều độc giả gửi về VietNamNet các ý kiến đồng tình với cách làm của Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức khi mời công an vào cuộc và đề nghị cơ quan chức năng sớm làm rõ sự việc đúng - sai, động cơ của việc livestream (phát trực tiếp) tố cáo của người nhà bệnh nhân và những hành vi sau đó.

Bên cạnh đó, để bệnh nhân được bảo vệ quyền riêng tư không chỉ trong quá trình chụp chiếu, siêu âm mà trong bất kỳ công đoạn nào có tiếp xúc với nhân viên y tế, và để bác sĩ tránh được “nỗi oan Thị Kính”, không ít ý kiến đề xuất các bệnh viện nên có người thứ 3 có mặt tại phòng khám, siêu âm, chụp chiếu.

Theo độc giả H., trừ những trường hợp cố tình, còn nếu nhân viên y tế cảm thấy có thể phát sinh những tình huống hiểu nhầm, rủi ro, gây mâu thuẫn không đáng có đặc biệt khi tiếp xúc với bệnh nhân nữ trẻ tuổi, thì nên có thêm bên thứ 3 chứng kiến, giám sát khách quan. 

Ví dụ nếu siêu âm, chụp chiếu cho nữ bệnh nhân thì nên cho người nhà hoặc một nhân viên y tế khác (người thứ 3 trong buồng) đứng cạnh. Người nhà vừa giúp bệnh nhân tháo đồ kim loại, hoặc kéo quần, kéo áo…, đến khi ổn định xong tư thế chụp cho bệnh nhân sẽ ra ngoài. 

Còn độc giả Q. cho rằng với những việc nhạy cảm, bác sĩ/kỹ thuật viên nên giải thích cho bệnh nhân và người nhà trước khi thực hiện, nếu sợ mất thời gian giải thích nhiều người thì dán tờ quy trình... ngay tại cửa phòng đó.   

Độc giả L.B góp ý các bệnh viện nên có trang phục (áo choàng, quần ống) cho bệnh nhân thay để chụp X-quang, trang bị thêm các tủ đồ có khóa để bệnh nhân khi vào thay đồ được cất tư trang, yên tâm chụp chiếu.

Tình huống bi hài khi bác sĩ nam khám cho nữ bệnh nhân

Thực tế, các bác sĩ trong quá trình có tiếp xúc với bệnh nhân như thực hiện siêu âm, chụp X-quang hay khám lâm sàng, đặc biệt tại các vị trí nhạy cảm, nhiều tình huống có thể phát sinh gây hiểu nhầm. 

Bác sĩ Trần Văn Phúc, khoa Chẩn đoán hình ảnh, Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn (Hà Nội), chia sẻ câu chuyện khi anh còn là sinh viên y khoa, đi thực tập ở khoa tim mạch. Một đêm trực, bác sĩ chỉ định làm điện tâm đồ cho một nữ bệnh nhân trở nặng, và bác sĩ Phúc (lúc đó là sinh viên) thực hiện. Khi anh gần xong, một người y tá lớn tuổi tiếp tục thực hiện nốt phần còn lại, sau đó chỉ ra sai lầm của nam sinh viên thực tập vừa gặp phải.

“Cô y tá già nói với tôi, rằng đó là một bệnh nhân nữ, khi làm điện tâm đồ bắt buộc phải có y tá đứng cạnh”, vị bác sĩ kể lại. Khi đó anh rất ngạc nhiên, bởi bệnh nhân là người phụ nữ hơn 70 tuổi, diễn biến bệnh trở nặng đột ngột, y tá ai cũng đang quá bận cấp cứu bệnh nhân khác, vậy đâu cần thiết phải có bên thứ ba chứng kiến?

Câu trả lời của cô y tá khiến anh nhớ mãi, rằng khi làm điện tâm đồ, rèm phải được kéo kín, người thực hiện phải cởi hết cúc áo của bệnh nhân. 

“Trong căn phòng chỉ có một nam một nữ, bất kỳ người phụ nữ đó bao nhiêu tuổi, chỉ cần người nhà hoặc ai đó nhìn thấy mà họ nghĩ sai, thì hãy chuẩn bị một khoản tiền bồi thường và đối diện với đủ thứ rắc rối”, bác sĩ Phúc, người có gần 30 năm kinh nghiệm chẩn đoán hình ảnh, chia sẻ.

Không ít bác sĩ từng đau đầu vì bị hiểu nhầm, "vu vạ" trong quá trình khám chữa bệnh cho người khác giới, đặc biệt là các chuyên khoa như nhi, sản phụ khoa, tim mạch hay tâm thần… chỉ vì không có người thứ 3.

Một bác sĩ chia sẻ khi anh khám cho nữ bệnh nhân trẻ tuổi bị đau đầu kéo dài sau tai nạn. Phòng khám chỉ có 2 người, đang khám thì người này la toáng lên “bác sĩ sờ, nắn khắp người tôi”, rồi chạy ra ngoài khiến vị bác sĩ tá hỏa. Thực tế, cô gái bị động kinh nhẹ, rối loạn tâm thần nên những lúc căng thẳng thường la hét. Sau khi động viên, trấn an, cô gái và người nhà đã hiểu vấn đề, hóa giải hiểu nhầm.

Trường hợp khác, bác sĩ nam công tác tại một bệnh viện ở Hà Nội, do y tá trong phòng khám phải ra ngoài, bất đắc dĩ anh phải siêu âm tim cho một nữ bệnh nhân khi chỉ có một mình, vô tình tay anh chạm vào ngực, khiến cô gái phẫn nộ. May mắn cho anh khi một nữ bệnh nhân khác đang chờ khám, chứng kiến minh oan. Sau lần đó, nam bác sĩ luôn yêu cầu có điều dưỡng, y tá ngồi gần, mỗi khi khám cho nữ bệnh nhân. 

Theo lãnh đạo một bệnh viện tuyến Trung ương, từ thời sinh viên y khoa, tất cả đều được dạy việc khám cho bệnh nhân trẻ khác giới nói riêng và bệnh nhân nói chung; những tình huống có thể phát sinh, đồng thời khi ra trường, công tác, các bệnh viện cũng liên tục nhắc nhở nhân viên y tế chuẩn mực trong giao tiếp, ứng xử.

Việc có người chứng kiến trong phòng khám, phòng siêu âm hay những khâu có tiếp xúc cơ thể với bệnh nhân là rất cần thiết.

“Thông thường, bác sĩ trong phòng siêu âm, phòng khám có một trợ lý y khoa (như y tá, điều dưỡng) hỗ trợ bác sĩ ghi bệnh án, kết quả siêu âm, kê đơn thuốc… Hoặc ở phòng thủ thuật, nếu một mình bác sĩ thì không thể loay hoay vừa khám, vừa sát trùng rồi lại cầm vào băng gạc, lấy dụng cụ, rồi tháo găng tay viết bệnh án, kê đơn... Việc có trợ lý y khoa vừa tiết kiệm thời gian, chuẩn hóa quy trình, vừa đóng vai trò là “bên thứ 3”, vị bác sĩ cho hay. 

Theo các bác sĩ, nếu có người thứ 3 (là nhân viên y tế, người nhà bệnh nhân) sẽ đảm bảo tính khách quan, giám sát, vừa bảo vệ bệnh nhân trước các thầy thuốc chưa làm tròn y đức, vừa bảo vệ thầy thuốc phòng cách tình huống bị vu oan, hoặc các động cơ khác nếu có. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng bắt buộc. Đối với khám sản phụ khoa, khám trĩ hay nội soi trực tràng, khám vú, chụp X-quang tim phổi, siêu âm tim hay điện tâm đồ…, đó là các tình huống khám và làm thủ thuật ở các vùng “nhạy cảm” rất cần nhân viên y tế khác chứng kiến.  

Quỳnh Anh 

Sở Y tế TP.HCM thông tin vụ cô gái 21 tuổi tố bị bác sĩ ung bướu xâm hại

Mới đây, một học viên (là sinh viên thực tập) ở Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức (Hà Nội) bị tố sàm sỡ cô gái 16 tuổi khi bệnh nhân này vào chụp X-quang vùng xương chậu và chi dưới do tai nạn. Sự việc đang được công an vào cuộc điều tra, làm rõ. 

Theo dõi thông tin vụ việc, nhiều độc giả gửi về VietNamNet các ý kiến đồng tình với cách làm của Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức khi mời công an vào cuộc và đề nghị cơ quan chức năng sớm làm rõ sự việc đúng - sai, động cơ của việc livestream (phát trực tiếp) tố cáo của người nhà bệnh nhân và những hành vi sau đó.

Bên cạnh đó, để bệnh nhân được bảo vệ quyền riêng tư không chỉ trong quá trình chụp chiếu, siêu âm mà trong bất kỳ công đoạn nào có tiếp xúc với nhân viên y tế, và để bác sĩ tránh được “nỗi oan Thị Kính”, không ít ý kiến đề xuất các bệnh viện nên có người thứ 3 có mặt tại phòng khám, siêu âm, chụp chiếu.

Theo độc giả H., trừ những trường hợp cố tình, còn nếu nhân viên y tế cảm thấy có thể phát sinh những tình huống hiểu nhầm, rủi ro, gây mâu thuẫn không đáng có đặc biệt khi tiếp xúc với bệnh nhân nữ trẻ tuổi, thì nên có thêm bên thứ 3 chứng kiến, giám sát khách quan. 

Ví dụ nếu siêu âm, chụp chiếu cho nữ bệnh nhân thì nên cho người nhà hoặc một nhân viên y tế khác (người thứ 3 trong buồng) đứng cạnh. Người nhà vừa giúp bệnh nhân tháo đồ kim loại, hoặc kéo quần, kéo áo…, đến khi ổn định xong tư thế chụp cho bệnh nhân sẽ ra ngoài. 

Còn độc giả Q. cho rằng với những việc nhạy cảm, bác sĩ/kỹ thuật viên nên giải thích cho bệnh nhân và người nhà trước khi thực hiện, nếu sợ mất thời gian giải thích nhiều người thì dán tờ quy trình... ngay tại cửa phòng đó.   

Độc giả L.B góp ý các bệnh viện nên có trang phục (áo choàng, quần ống) cho bệnh nhân thay để chụp X-quang, trang bị thêm các tủ đồ có khóa để bệnh nhân khi vào thay đồ được cất tư trang, yên tâm chụp chiếu.

Tình huống bi hài khi bác sĩ nam khám cho nữ bệnh nhân

Thực tế, các bác sĩ trong quá trình có tiếp xúc với bệnh nhân như thực hiện siêu âm, chụp X-quang hay khám lâm sàng, đặc biệt tại các vị trí nhạy cảm, nhiều tình huống có thể phát sinh gây hiểu nhầm. 

Bác sĩ Trần Văn Phúc, khoa Chẩn đoán hình ảnh, Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn (Hà Nội), chia sẻ câu chuyện khi anh còn là sinh viên y khoa, đi thực tập ở khoa tim mạch. Một đêm trực, bác sĩ chỉ định làm điện tâm đồ cho một nữ bệnh nhân trở nặng, và bác sĩ Phúc (lúc đó là sinh viên) thực hiện. Khi anh gần xong, một người y tá lớn tuổi tiếp tục thực hiện nốt phần còn lại, sau đó chỉ ra sai lầm của nam sinh viên thực tập vừa gặp phải.

“Cô y tá già nói với tôi, rằng đó là một bệnh nhân nữ, khi làm điện tâm đồ bắt buộc phải có y tá đứng cạnh”, vị bác sĩ kể lại. Khi đó anh rất ngạc nhiên, bởi bệnh nhân là người phụ nữ hơn 70 tuổi, diễn biến bệnh trở nặng đột ngột, y tá ai cũng đang quá bận cấp cứu bệnh nhân khác, vậy đâu cần thiết phải có bên thứ ba chứng kiến?

Câu trả lời của cô y tá khiến anh nhớ mãi, rằng khi làm điện tâm đồ, rèm phải được kéo kín, người thực hiện phải cởi hết cúc áo của bệnh nhân. 

“Trong căn phòng chỉ có một nam một nữ, bất kỳ người phụ nữ đó bao nhiêu tuổi, chỉ cần người nhà hoặc ai đó nhìn thấy mà họ nghĩ sai, thì hãy chuẩn bị một khoản tiền bồi thường và đối diện với đủ thứ rắc rối”, bác sĩ Phúc, người có gần 30 năm kinh nghiệm chẩn đoán hình ảnh, chia sẻ.

Không ít bác sĩ từng đau đầu vì bị hiểu nhầm, "vu vạ" trong quá trình khám chữa bệnh cho người khác giới, đặc biệt là các chuyên khoa như nhi, sản phụ khoa, tim mạch hay tâm thần… chỉ vì không có người thứ 3.

Một bác sĩ chia sẻ khi anh khám cho nữ bệnh nhân trẻ tuổi bị đau đầu kéo dài sau tai nạn. Phòng khám chỉ có 2 người, đang khám thì người này la toáng lên “bác sĩ sờ, nắn khắp người tôi”, rồi chạy ra ngoài khiến vị bác sĩ tá hỏa. Thực tế, cô gái bị động kinh nhẹ, rối loạn tâm thần nên những lúc căng thẳng thường la hét. Sau khi động viên, trấn an, cô gái và người nhà đã hiểu vấn đề, hóa giải hiểu nhầm.

Trường hợp khác, bác sĩ nam công tác tại một bệnh viện ở Hà Nội, do y tá trong phòng khám phải ra ngoài, bất đắc dĩ anh phải siêu âm tim cho một nữ bệnh nhân khi chỉ có một mình, vô tình tay anh chạm vào ngực, khiến cô gái phẫn nộ. May mắn cho anh khi một nữ bệnh nhân khác đang chờ khám, chứng kiến minh oan. Sau lần đó, nam bác sĩ luôn yêu cầu có điều dưỡng, y tá ngồi gần, mỗi khi khám cho nữ bệnh nhân. 

Theo lãnh đạo một bệnh viện tuyến Trung ương, từ thời sinh viên y khoa, tất cả đều được dạy việc khám cho bệnh nhân trẻ khác giới nói riêng và bệnh nhân nói chung; những tình huống có thể phát sinh, đồng thời khi ra trường, công tác, các bệnh viện cũng liên tục nhắc nhở nhân viên y tế chuẩn mực trong giao tiếp, ứng xử.

Việc có người chứng kiến trong phòng khám, phòng siêu âm hay những khâu có tiếp xúc cơ thể với bệnh nhân là rất cần thiết.

“Thông thường, bác sĩ trong phòng siêu âm, phòng khám có một trợ lý y khoa (như y tá, điều dưỡng) hỗ trợ bác sĩ ghi bệnh án, kết quả siêu âm, kê đơn thuốc… Hoặc ở phòng thủ thuật, nếu một mình bác sĩ thì không thể loay hoay vừa khám, vừa sát trùng rồi lại cầm vào băng gạc, lấy dụng cụ, rồi tháo găng tay viết bệnh án, kê đơn... Việc có trợ lý y khoa vừa tiết kiệm thời gian, chuẩn hóa quy trình, vừa đóng vai trò là “bên thứ 3”, vị bác sĩ cho hay. 

Theo các bác sĩ, nếu có người thứ 3 (là nhân viên y tế, người nhà bệnh nhân) sẽ đảm bảo tính khách quan, giám sát, vừa bảo vệ bệnh nhân trước các thầy thuốc chưa làm tròn y đức, vừa bảo vệ thầy thuốc phòng cách tình huống bị vu oan, hoặc các động cơ khác nếu có. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng bắt buộc. Đối với khám sản phụ khoa, khám trĩ hay nội soi trực tràng, khám vú, chụp X-quang tim phổi, siêu âm tim hay điện tâm đồ…, đó là các tình huống khám và làm thủ thuật ở các vùng “nhạy cảm” rất cần nhân viên y tế khác chứng kiến.  

Quỳnh Anh 

Sở Y tế TP.HCM thông tin vụ cô gái 21 tuổi tố bị bác sĩ ung bướu xâm hại