Nhận định, soi kèo FC Rapid 1923 vs Unirea Slobozia, 22h59 ngày 4/2: Tân binh trắng tay

Đào Thị Hằng tại Úc.

Tại sao chị lại quyết định bỏ dở sự học trở về? Ở lại thành tiến sĩ, biết đâu chị sẽ giúp được cho bà con nhiều hơn?

Tôi luôn đặt câu hỏi mình sống trong đời để làm gì? Danh hiệu tiến sĩ quan trọng, tiền tài cũng quan trọng, nhưng được giúp đỡ nhiều người với tôi còn quan trọng hơn.

Đó là động lực chính giúp tôi theo đuổi ước mơ giúp bà con Quảng Trị. Ước mơ thì nên thực hiện khi mình còn trẻ, khi chưa bị ràng buộc cơm áo gạo tiền. Tôi chỉ sợ, khi trở thành tiến sĩ rồi, năng lực học thuật có nâng lên nhưng sự nhiệt huyết của tuổi trẻ sẽ giảm.

Một trong những yếu tố ảnh hưởng đến quyết định về nước của tôi là ý kiến của ông bà Dương Quang Thiện. Ông từng du học ngành máy tính ở Pháp, làm việc cho IBM, lấy vợ tây, nhưng ông quyết định trở về nước với quan niệm đất nước mình còn nghèo và cần ông hơn là các nước phát triển. Ông bà đã cấp hơn 2.000 học bổng cho sinh viên nghèo từ năm 1989, trong đó có tôi.

Trong lần trao đổi với ông về cách thức để giúp đỡ nhiều người dân Quảng Trị, ông nói đến ý tưởng khôi phục lại nghề mắm truyền thống. Tôi rất thích ý tưởng này. Tôi quyết định trở về giúp bà con xây dựng thương hiệu mắm và có một nghề nghiệp bền vững.

Chắc việc đầu tiên của chị khi về nước là học làm mắm?

Đúng vậy. Tôi dành 5 tháng đi dọc biển từ Hà Tĩnh đến Bình Thuận để tìm hiểu và thu thập 20 loại mắm khác nhau. Nhiều loại mắm đặc sản trước đấy còn được dùng làm mắm tiến Vua, nhưng nay rất ít người làm như mắm thu, mắm đối, mắm nhum...

Tôi thấy nước mắm miền Trung ngon tuyệt lại đậm đà nhưng vẫn loanh quanh sau luỹ tre làng và người dân vẫn lam lũ nghèo khó.

Bởi vậy, tôi nung nấu khát vọng đưa nước mắm vượt ra khỏi luỹ tre ấy. Những tháng ngày lăn lộn cùng các cô, các bác, tôi thấy mình nghiện mắm từ lúc nào và ngày càng đam mê nghiên cứu.

Đưa mắm ra khỏi luỹ tre làng, chị có nghĩ tới có ngày sẽ xuất khẩu nước mắm không?

Một chị học ở Nga kể rằng đồ gia vị Việt Nam không có nhiều, có lần câu được mấy con cá về rán, nhưng thiếu nước mắm, cả hội ngồi thèm. Thế mới thấy nước mắm đã đi vào từng ngõ ngách của gia đình Việt như thế nào.

Vì thế tinh thần của Thuyền Nan là “Giữ mắm đúng nghĩa của mắm” với mong muốn người dân được ăn mắm chứ không phải sản phẩm tương tự mắm.

Khảo cổ ở Hà Tiên cho thấy có đồng tiền La Mã ở đây và khảo cổ ở La Mã cho thấy có các chum nước mắm. Phải chăng đã có sự mua bán giao lưu nước mắm giữa nước ta và châu Âu từ 2.000 - 3.000 năm về trước.

Tôi nghĩ bảo tồn nghề làm mắm truyền thống không những giữ được nét văn hoá độc đáo của người Việt Nam mà còn là giá trị của nền văn minh nhân loại.

Tôi mới bán hàng qua Facebook, chủ yếu qua kênh bạn bè và mỗi tháng tôi giao hàng ba đợt ở Hà Nội, Đà Nẵng và TPHCM. Khi hoàn thành xong việc đăng kí Vệ sinh an toàn thực phẩm và công bố chất lượng, tôi sẽ mở rộng phân phối. Có thể sắp tới, tôi sẽ xuất khẩu đợt ruốc mắm đầu tiên sang Úc.

Tại sao chị lại lấy thương hiệu Thuyền Nan?

Thuyền nan giờ không còn nhiều nhưng nó là hình tượng gắn liền với ngư dân Việt Nam, giờ tôi muốn nó gắn với các sản phẩm truyền thống từ biển. Thuyền nan nhỏ và chông chênh nhưng nó thể hiện tinh thần hiếu học và sức sống của người dân Quảng Trị nói riêng và người dân miền Trung nói chung.

Bản thân tôi cũng trưởng thành từ thuyền nan, bắt đầu từ chiếc thuyền nan và sóng gió trên biển học, từ chiếc thuyền nan tôi đến nước Úc và nay quay về làm món mắm Thuyền Nan.

Tôi muốn người Việt được ăn mắm thơm ngon, sạch, không hoá chất, không chất bảo quản. Qua dự án này, tôi muốn giúp những phụ nữ ven biển, nhất là phụ nữ đơn thân có nguồn thu nhập đều đặn, họ sẽ đầu tư cho con cái học hành, bởi tôi tin vào giáo dục nên muốn phát triển bền vững thì đầu tư vào phụ nữ trước.''

Bà con làm mắm.

Chị có lần chia sẻ rằng sẽ không giúp bà con cái cần câu mà cho họ động lực để đi câu. Chị tiếp cho họ động lực thế nào, bà con đón nhận và thực hiện nó ra sao?

Từ việc truyền cảm hứng đến thực hiện và thay đổi là một quá trình dài, không đánh giá ngay được. Tuy nhiên, thực tế là họ đã có cần câu rồi, nhưng họ chưa có phương tiện và chưa biết cách để quăng lưới câu đi xa thôi.

Và họ cũng nghĩ chỉ cần câu từng đó, tôi sử dụng các phương pháp tiếp cận hiện đại để giúp người dân nơi đây thấy được rất nhiều người đang cần để họ có động lức quăng lưới câu ra xa.

Dì Rỏ là phụ nữ đơn thân ở vùng biển Mỹ Thủy (Hải Lăng - Quảng Trị). Dì làm nước mắm ngon nổi tiếng trong xã đã 37 năm. Con trai đầu của dì bị bệnh, em trai sau đang học lớp 10, dì chỉ mong bán được mắm để có tiền chữa bệnh và nuôi con trai ăn học.

Tôi giúp dì bán được mắm, động viên con trai dì học. Trước đây nước mắm của dì chỉ bán loanh quanh trong xã, nay nhờ các phương tiện, công cụ hiện đại, nước mắm của dì đã ra Hà Nội, vào TPHCM. Dì đã từng khóc nói với tôi chưa bao giờ được cầm số tiền lớn như vậy, dù số tiền ấy chỉ vài triệu đồng.

Có ai nói rằng chị không bình thường khi bỏ một tương lai sáng để về làm ngư dân thực thụ chưa?

Đúng là rất nhiều người phản đối và thất vọng về quyết định theo nghề làm mắm của tôi. Nhưng điều đó không cản trở công việc của tôi vì tôi biết rõ mình đang làm gì và tại sao lại làm như vậy. Nhưng khi tôi bắt tay làm, bạn bè và kể cả những người trước kia phản đối nay lại ủng hộ tôi hết sức bằng cách đặt mua mắm thường xuyên, giới thiệu sản phẩm, thiết kế nhãn mác, website, góp ý và động viên tôi rất nhiều.

Có duyên với nước mắm, nghiện mắm, cái mặn mòi của mắm có cho chị nhiều năng lượng?

Tôi là con nhà chài lưới trên sông Thạch Hãn. Mùa hè ba tôi làm được rất nhiều tôm cá, bán không hết mạ (mẹ) đem về làm mắm. Mắm cá, mắm đu đủ, mắm dưa, mắm ném, mắm thính...cả nhà tôi ăn cơm với mắm suốt mùa đông. Những buổi chiều đi học về, dựng xe ở cửa thấy thơm phức mùi mắm, mấy chị em tôi ăn hết cơm, còn vét xoong, cạo cháy tráng xoong bằng nước mắm rồi cười khề khề. Mắm nuôi sống gia đình tôi thế đó.

Nhà tôi nghèo lắm, trong nhà chưa khi nào có đủ 500.000 đồng nên tôi thấy tủi thân khi nghe các bạn bàn tán thi trường này, trường kia, còn tôi chỉ tính học xong đi làm lò gạch hoặc đi làm thợ may.

Thi năm đầu tiên tôi trượt, ở nhà làm lò gạch, nhưng sức con gái yếu, tôi xin ba mạ (mẹ) ôn thêm năm nữa. Năm sau tôi đỗ thủ khoa vào Đại học Nông lâm (Huế) với 26 điểm (Toán 10, Hoá 8, Sinh 8). Tôi may mắn nhận được học bổng Tiếp sức đến trường và được học bổng Thủ khoa của Nhật nên có tiền chi phí trong năm học đầu tiên.

Từng là Chủ tịch Hội sinh viên Việt Nam ở Đại học Adelaide (Úc), chị làm gì để hỗ trợ sinh viên và giúp các bạn săn học bổng?

Hành trình học tiếng Anh, xin học bổng của tôi rất gian nan. Tôi đã vượt qua 1.000 hồ sơ trong khu vực châu Á- Thái Bình Dương để trở thành một trong 20 người của Việt Nam được học bổng Năng lực lãnh đạo của chính phủ Úc. Tôi đã lần lượt chia sẻ kinh nghiệm luyện thi IELTS, xin học bổng... trên trang blog cá nhân. Mục tiêu mỗi năm của tôi là giúp 3 bạn chuẩn bị hồ sơ xin học bổng đi học. Tôi luôn nhắn nhủ các bạn: “Nơi nào có ý chí, nơi đó có con đường và khi các bạn có ước mơ các bạn biết phải làm gì”.

Đam mê với mắm, đau đáu với việc mong bà con vùng biển thoát nghèo, chị có thời gian cho tình yêu và gia đình?

Tôi vẫn độc thân. Công việc thường đi thực tế nhiều nên ít thời gian ở nhà, tuy nhiên tôi vẫn dành thời gian thăm hỏi gia đình và theo sát việc học hành sinh hoạt của các em.

Cảm ơn chị.

(TheoHải Yến/ Tiền Phong)

Nam Trung làm MV 'không xôi thịt' cho Uyên Linh

Chọn trường 'sôi sùng sục' diễn đàn mạng

Thứ trưởng GD gỡ rối chuyện học trước lớp 1

'Dạy trước khi vào lớp 1 là có tội với trẻ'

Trong giờ học của học sinh lớp 1 Trường Tiểu học Võ Trường Toản, quận 10, TPHCM.

Đang nóng

Để đạt được mục đích, chị Thy cho biết từ tháng 3, chị đã vận dụng hết các mối quan hệ, từ bạn bè đến đồng nghiệp, hễ ai có dây mơ rễ má với lãnh đạo trường hoặc lãnh đạo ngành giáo dục là tìm đến nhưng đến thời điểm này vẫn chưa có kết quả.

Cơn sốt chạy trường của phụ huynh đã thực sự nóng vào những ngày đầu tháng 4. Hàng loạt tên trường được đưa vào “tầm ngắm” của phụ huynh như Tiểu học Nguyễn Bỉnh Khiêm, Lê Ngọc Hân, Đinh Tiên Hoàng (quận 1); Hoàng Diệu, Lương Thế Vinh (quận Thủ Đức); Đinh Tiên Hoàng (quận 9); Chính Nghĩa, Bàu Sen (quận 5)…; THCS Nguyễn Du (quận 1), Nguyễn Du (quận Gò Vấp); Lê Văn Tám (quận Bình Thạnh), Hồng Bàng (quận 5)... Họ đang tìm mọi cách để kiếm một chỗ học cho con trong năm học tới.

TS Lê Ngọc Điệp, Trưởng phòng Giáo dục tiểu học (Sở GD-ĐT TP.HCM), cho rằng hiện các gia đình trẻ chỉ 1 hoặc 2 con nên ai cũng muốn đầu tư những gì tốt nhất cho con mình, đặc biệt là chỗ học. Vì vậy, chạy trường là nhu cầu chính đáng của phụ huynh. Tuy nhiên, TS Điệp cũng cho rằng chất lượng giáo viên bậc tiểu học ở TP.HCM rất đồng đều. Ở những trường ít học sinh (HS), giáo viên càng có điều kiện chăm sóc HS.

Ông Đinh Thiện Căn, Trưởng Phòng GD-ĐT quận 1, cho rằng nếu phụ huynh chọn trường vì giáo viên thì không hẳn các trường có tiếng lại có giáo viên giỏi, điển hình như qua các kỳ thi giáo viên giỏi ở quận 1, những giáo viên đạt giải lại là những giáo viên ở các trường không mấy tên tuổi.

Ngoài yếu tố giáo viên, các yếu tố khác như cơ sở vật chất của trường, điều kiện dạy học, các hoạt động ngoài giờ lên lớp… đã tác động không nhỏ đến việc chạy trường của phụ huynh bởi HS đến trường không chỉ học mà các em còn cần được vui chơi. Thực tế hiện nay rất nhiều trường không đáp ứng được yêu cầu đó.

Vực dậy các trường yếu

Nhiều năm nay trong những văn bản do UBND TPHCM ban hành về tuyển sinh đầu cấp đều nghiêm cấm các trường tiểu học nhận HS trái tuyến. Tuy nhiên, vẫn có nhiều HS được vào trường khác tuyến với những cách thức riêng.

Ở những “điểm nóng” về tuyển sinh, quy định HS trong tuyến phải có hộ khẩu mới được gọi nhập học dường như không còn chặt chẽ khi Luật Cư trú mới có hiệu lực. Bà Võ Ngọc Thu, Trưởng Phòng GD-ĐT quận 5, cho biết có những năm, quận bất ngờ khi phát sinh quá nhiều HS trong tuyến vào một số “trường điểm”.

Những trường hợp này đều có hộ khẩu trong tuyến hẳn hoi. Tuy nhiên, qua kiểm tra thì phát hiện đây là những HS chuyển hộ khẩu về địa bàn để đúng tuyến vào trường này, trường kia. Khắc phục tình trạng này, năm nay phòng sẽ phối hợp ban chỉ đạo tuyển sinh các phường quản lý chặt chẽ hộ khẩu HS.

Thời gian nhập hộ khẩu của học sinh phải từ tháng 1-2013 trở về trước và kèm theo những yêu cầu khác, như người nhập hộ khẩu phải có quan hệ huyết thống, trực hệ với chủ hộ... mới được chấp nhận.

Ngoài cách chạy trường bằng hộ khẩu, hiện nay xuất hiện những phụ huynh vung tiền, tự nguyện làm mạnh thường quân tài trợ cho trường. Cách làm này được cho là hiệu quả hơn chạy trường bằng hộ khẩu.

Thực tế cho thấy những trường được phụ huynh tìm đến đều là những trường “nhà giàu”. Ngoài khoản đầu tư từ ngân sách công, những trường này tận dụng được khá nhiều đóng góp của phụ huynh. Điều này khiến các trường càng có điều kiện đầu tư được nhiều hơn cho dạy, học và trường nghèo thì vẫn tiếp tục khó khăn.

Nghịch lý trường giàu - nghèo

TS Nguyễn Kim Dung, phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu giáo dục, Trường ĐH Sư phạm TP.HCM, cho rằng chất lượng các trường công có sự khác biệt nên phụ huynh hoặc phải chạy trường hoặc phải chấp nhận cho con mình vào các trường chất lượng không tốt, vì vậy mà tình trạng chạy trường cứ thế diễn ra. Trong khi đó, có thực trạng trường tốt lại nằm ở khu vực phụ huynh có điều kiện kinh tế, đưa đến nghịch lý là có nhiều trường “sống” được mà không cần ngân sách Nhà nước, trường khác thì lại rất cần.

Muốn tránh chạy trường thì “chiếc bánh” ngân sách do Nhà nước đầu tư cần phải thay đổi. Phải tập trung đầu tư và vực dậy các trường yếu trong thời gian nhất định. Nếu không thay đổi được tình hình thì phải áp dụng các biện pháp như thay quản lý, cũng là biện pháp mà nhiều nước trên thế giới đang áp dụng và rất hiệu quả để vực dậy các trường yếu.

 (TheoĐặng Trinh/ Người Lao Động)

Năm 2019, Ngân hàng Thế giới đã tiến hành đánh giá về mức độ sẵn sàng của Việt Nam đối với chính phủ số và dữ liệu mở. Báo cáo này cho thấy, Việt Nam có năng lực mạnh về cơ sở hạ tầng và công nghệ dữ liệu mở, nhưng đi sau về khung pháp lý chính sách quản lý dữ liệu. 

Theo bà Trần Thị Lan Hương - chuyên gia cao cấp về khu vực công của Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam, dữ liệu mở là nguồn tài nguyên có thể mang lại giá trị rất lớn cho GDP toàn cầu, từ 2.800 tỷ USD trong năm 2019 tới 10.000 tỷ USD vào năm 2025. 

Dữ liệu mở có vai trò rất quan trọng đối với cả thúc đẩy nền kinh tế cũng như quản trị, điều hành của chính phủ. 

Báo cáo năm 2021 của Ngân hàng Thế giới cho biết, giá trị kinh tế của dữ liệu mở ở mức độ vĩ mô là từ 0.4-1.4% GDP toàn cầu, với tốc độ tăng trưởng mỗi năm khoảng 15,7%. 

Ở góc độ vi mô, dữ liệu mở đã thúc đẩy các doanh nghiệp ở nhiều ngành, tạo ra các sản phẩm, dịch vụ và cơ hội thương mại. Một nửa doanh nghiệp tại Mỹ, chủ yếu là các doanh nghiệp vừa và nhỏ hiện đang sử dụng dữ liệu mở. 

Các ví dụ từ châu Phi và châu Á cũng cho thấy dữ liệu mở có thể thúc đẩy hiệu quả của chính phủ trong việc tạo ra các cơ hội cho doanh nghiệp. 

Việt Nam cần làm gì để thúc đẩy phát triển dữ liệu mở?

Theo Báo cáo phát triển năm 2021 của Ngân hàng Thế giới, 1/3 trong số các quốc gia được khảo sát có quy định pháp lý về dữ liệu mở, nguyên tắc về việc tạo ra và sử dụng dữ liệu mở. 

Một số nước như Mexico và Hàn Quốc có đạo luật về dữ liệu mở, một số nước khác như Pháp, Estonia, Anh có điều khoản về dữ liệu mở trong quy định của chính phủ. EU thậm chí còn đưa ra một chỉ thị về dữ liệu mở, bao gồm danh sách các bộ dữ liệu mở có giá trị cần được công bố miễn phí để phục vụ cho sự phát triển của trí tuệ nhân tạo.

Hình ảnh tại trung tâm dữ liệu lớn nhất miền Bắc.

Đối với Việt Nam, trong dự thảo Chiến lược phát triển kinh tế, xã hội, Việt Nam đã đặt ra nhiều mục tiêu tham vọng trong việc phát triển kinh tế số và dữ liệu mở. Trong đó, kinh tế số sẽ chiếm 25% GDP vào năm 2025, 100% cơ quan nhà nước sẽ cung cấp dữ liệu mở. Điều này cho thấy tham vọng và những cam kết rõ ràng của Việt Nam. 

Việt Nam cũng đã có khung pháp lý khá toàn diện khi đã ban hành Nghị định 47/2020, trong đó đưa ra các định nghĩa về dữ liệu mở trong khu vực công và quy định các cơ quan chính phủ cần chia sẻ dữ liệu để khu vực tư nhân và các cơ quan khác có thể sử dụng. 

Việt Nam cũng đã xây dựng được một số sáng kiến về dữ liệu mở. Ở cấp độ quốc gia, Việt Nam đã có cổng dữ liệu quốc gia (data.gov.vn). Ở cấp độ tỉnh, nhiều địa phương cũng đã cung cấp cá bộ dữ liệu mở như TP.HCM, Đà Nẵng,.. 

Theo ông Nguyễn Quang Đồng - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách và Phát triển Truyền thông (IPS), Việt Nam hiện chưa có thị trường dữ liệu, kết nối giữa nguồn cung và nhu cầu sử dụng dữ liệu hiện vẫn chưa tốt. Điều mà Việt Nam cần giải quyết là làm sao có thể kết nối được giữa cung và cầu trên thị trường dữ liệu. 

Ông Nguyễn Quang Đồng - Viện trưởng Viện Nghiên cứu Chính sách và Phát triển Truyền thông (IPS).

Việt Nam hiện vẫn đang thiếu tiêu chuẩn cũng như việc phân loại dữ liệu khi cung cấp các dữ liệu mở, chất lượng vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu của khu vực tư nhân. Do đó, chúng ta cần hoàn thiện các tiêu chuẩn dữ liệu và phân loại dữ liệu bởi chất lượng của dữ liệu là rất quan trọng.

Với hầu hết quốc gia, trong đó có Việt Nam, chính phủ còn thiếu nguồn lực để phát triển dữ liệu. Nguồn lực từ khu vực tư nhân do đó sẽ đóng vai trò rất quan trọng cho việc thu thập, sử dụng và chia sẻ dữ liệu. 

Chia sẻ góc nhìn khác về vấn đề này, bà Trần Thị Lan Hương - chuyên gia cao cấp của Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam cho rằng, ba lĩnh vực Việt Nam có thể tham gia để thúc đẩy dữ liệu mở là cải thiện độ bao phủ và độ mở dữ liệu, vấn đề về tính riêng tư và bảo mật để bảo vệ cá nhân, công ty khi chia sẻ thông tin dữ liệu mở. 

Bên cạnh đó, Việt Nam có thể tham gia các cộng đồng và mạng lưới dữ liệu mở quốc tế, đóng vai trò chủ động hơn nữa trong các mạng lưới dữ liệu toàn cầu, ví dụ như Hiến chương Dữ liệu mở (Open Data Charter) và Đối tác Chính phủ mở (Open Government Partnership).

Trọng Đạt

Dữ liệu là một loại tài nguyên mới phục vụ phát triển kinh tế, xã hội

Đây là ý kiến được các chuyên gia, nhà hoạch định chính sách đưa ra trong Hội nghị Đối tác Dữ liệu Mở châu Á lần đầu tiên được tổ chức tại Việt Nam.