Ông Trương Gia Bình: 'Sẽ có giáo trình AI từ lớp 1'

Anna ghi lại các cuộc săn lùng rác độc đáo của mình tại nhiều nơi khác nhau, từ bãi rác của những “gã khổng lồ” đa quốc gia cho đến bãi rác địa phương. Các đoạn clip về những lần cô ngụp lặn trong bãi rác thu về hàng triệu lượt xem trên nhiều nền tảng mạng xã hội, theo New York Post.

Anna Sacks từ bỏ công việc ngân hàng với mức lương tốt để đi nhặt rác. Ảnh: Zach Pagano/TODAY.

Tận dụng các thùng rác

“Hoạt động này rất có ý nghĩa đối với tôi”, Anna, cựu nhân viên ngân hàng đầu tư sống ở khu Upper West Side, nói với New York Post về lối sống mới của mình. Mỗi tuần, cô kiểm tra các túi rác của hàng xóm và các nhà bán lẻ gần nhà 3-4 lần/tuần, mỗi lần khoảng 4 tiếng.

Với một chiếc xe đẩy, hai túi có thể tái sử dụng và một đôi găng tay, Anna tìm kiếm những món đồ vẫn còn công dụng như đồ hộp, đồ gốm, mỹ phẩm và đồ nội thất, đôi khi là quần áo cũ.

Mỗi khi tới một thùng rác, “chiến binh bảo vệ hệ sinh thái” sẽ sàng lọc đống rác thải bằng đôi tay đã đeo găng chống thủng để tìm kiếm hàng hóa có thể tái sử dụng. Sau đó, cô chất vào xe đẩy và mang về nhà.

Trong video 2,5 triệu lượt xem gần đây, cô tìm thấy một “kho báu” các loại kẹo trong thùng rác gần cửa hàng bán lẻ CVS. Anna cũng ngủ trên ga trải giường được giặt giũ sau khi lấy ra từ một túi rác, uống cà phê pha từ những túi hạt còn nguyên đóng gói bị ném đi.

“Tất cả đều đã qua thời hạn dùng tốt nhất khoảng một tháng. Tôi vẫn sẽ tận hưởng những món này”, cô nói.

Tuy nhiên, thông qua những gì đang làm, Anna không chỉ tiết kiệm được tiền mà còn mong muốn có thể thay đổi thế giới.

Những món ăn, vật dụng còn mới, đóng gói nguyên tem được Anna tìm thấy trong thùng rác. Ảnh: J.C.Rice/New York Post, @thetrashwalker.

Anna, hiện là chuyên gia tư vấn về giảm thiểu chất thải, đang chỉ trích các công ty, tập đoàn lớn về hành vi lãng phí của họ. Cụ thể, bản kiến nghị trên trangchange.org của cô nhằm yêu cầu công ty bán lẻ Mỹ CVS “Hãy quyên góp, đừng vứt đi” đã thu về gần 500.000 chữ ký ủng hộ.

“Sản phẩm đã được làm ra thì ắt phải được tiêu thụ. Thật kinh khủng khi vứt bỏ là những gì công ty muốn làm, thay vì giúp đỡ người khác”, sao mạng chuyên nhặt rác nói vớiThe Guardian.

Anna còn tìm thấy những suất ăn và cốc sinh tố vẫn còn tươi mới, có thể ăn được của các thương hiệu thực phẩm sang trọng, đắt tiền ở thành phố New York.

Truyền cảm hứng

Nguồn cảm hứng cho công việc đặc biệt này của Anna không xuất phát từ những đống rác trên đường phố.

Anna cho biết sau khi từ bỏ công việc được trả lương cao vào tháng 8/2016, cô đăng ký tham gia một chương trình làm nông nghiệp kéo dài 7 tháng của người Do Thái ở bang Connecticut.

“Tôi đã gặp khó khăn khi phải lao động nhiều giờ, làm việc vào cả cuối tuần mà không thắc mắc lý do. Nhờ làm nông nghiệp và học hỏi về phân trộn, tôi có một cái nhìn khác về lương thực”, cô chia sẻ.

Anna chủ yếu hoạt động vì môi trường sau khi rời công việc ngân hàng năm 2016. Ảnh: Stephen Yang.

Sau khi trở về New York, Anna tiếp tục tham gia một khóa học làm phân hữu cơ tại trung tâm sinh thái Lower East Side, bắt đầu làm tình nguyện viên giải cứu thực phẩm và dạy tiếng Do Thái để kiếm sống.

Cuối cùng, cô chuyển sang làm việc với Think Zero LLC, một công ty tư vấn giúp các tập đoàn cắt giảm chất thải, là nơi Anna học về những thói quen xả rác trong cuộc sống hiện đại.

Để giảm thiểu hiện tượng gây lãng phí, Anna ủng hộ việc gây áp lực lên các tập đoàn để cung cấp hàng hóa của họ cho những người có nhu cầu.

“Giải pháp tốt nhất không phải đổ vào thùng rác, mà là quyên góp”, cô nói với NowThis trong một cuộc phỏng vấn năm 2019. Anna hy vọng lối sống gây tranh cãi của cô ít nhất có thể truyền cảm hứng tới mọi người, khiến họ lưu tâm hơn về lượng chất thải họ tạo ra.

Theo Zing

Cô gái 30 năm không cắt tóc

Alena Kravchenko (Ukraine) cắt tóc lần cuối cách đây 30 năm. Cô nổi tiếng trên mạng xã hội và được mệnh danh là "Rapunzel đời thực" nhờ mái tóc dài ấn tượng.

Không lẽ ly hôn vì Hai không sinh được con? “Không phải vậy, “đời đầu” tôi đã có con rồi, giờ vợ chồng có con cũng tốt, không có cũng... được. Nhưng, Hai của em “nhạt” lắm!”. Nhạt là sao? Một con rô-bốt lập trình sẵn, dù bất cứ thời gian, địa điểm hay hoàn cảnh nào cũng làm theo lập trình đã ấn định. Em thấy có nhàm không? Rô-bốt liên quan gì tới chuyện hai anh chị? Là... là anh muốn nói chị Hai em như rô-bốt vậy! Rô-bốt đến nỗi chồng đòi ly hôn cũng đồng ý luôn!

Hai có rô-bốt thật không ta? Em mắc cười quá, việc gì phải lo nhiều thế cho mệt? Chị ngoài 40 rồi, không mong sinh nở nữa, công việc ổn định, thu nhập khá đủ, nhà cửa đàng hoàng, mỗi năm du lịch hai lần. Còn mong gì nữa? Rồi... về già? Ít nhất cũng có đứa con để nó rót cho ly nước khi ốm đau bệnh tật chứ? Muốn, nhưng trời không cho thì sao? Cuộc sống này ngắn ngủi lắm em, cứ vui lên mà sống, đừng mong những thứ không thuộc về mình. “Thôi” chồng sao mà vui hả trời? Hì... có khi đó lại là niềm vui, vì nếu biết đã không vui cho một cuộc sống chung vì không hợp nhau điều gì đó, thì níu kéo làm chi? Rồi mai mốt Hai già? Đứa nào cho tao đứa con làm con nuôi, nhà cửa, tài sản tao giao hết. Về già tao ngày hai buổi đi chùa, lãnh lương hưu đến cuối đời là xong.

Giờ “rô-bốt chị Hai” của tôi vẫn ngày hai buổi đến trường, chiều vui thì nấu, buồn ké qua nhà đứa em nào đó ăn chung. Tuần hai buổi gom mấy đứa cháu lại “khảo” kiến thức toán từ lớp 6 đến lớp 12, đứa nào giỏi thì thưởng, đứa nào ú ớ phạt mười ngàn. Hai bảo, được sống là vui rồi, thêm chút thảnh thơi càng tốt. Đừng quá tham lam những gì vốn đã không thuộc về mình. Nhưng cuộc đời, mấy ai phân biệt được thứ gì thuộc về mình, thứ gì không thuộc, hả trời?

Ảnh minh họa.

Song song với kế hoạch cho con đi du học, chị cũng không quên bồi đắp cho con ýtưởng bất di bất dịch là chỉ yêu và lấy chồng Tây để sau này có được cuộc sốngsung sướng, thoải mái.

Cùng suy nghĩ với chị Huyền, chị Giang ở Đống Đa - Hà Nội vốn làm việc cho mộttổ chức phi chính phủ, hàng ngày tiếp xúc với người nước ngoài, nên chị khẳngđịnh: “Muốn có một cuộc đời sung sướng thì chỉ có tìm và kết hôn với một ngườiTây tốt. Bởi trai Việt, tuy có chung ngôn ngữ và văn hóa, nhưng 10 người thì cóđến 9 người gia trưởng, thích nhậu nhẹt, lười biếng, không ga-lăng, không biếtthể hiện tình cảm và tôn trọng vợ. Đã vậy, khi kết hôn với một người đàn ôngViệt, người phụ nữ sẽ phải sống quá khổ cực vì phải gánh trên vai trách nhiệmvới cả một đại gia đình nhà chồng”.

Vì thế, tuy mới có con gái ở độ tuổi lên 5 nhưng chị Giang đã định hướng rõ ràngtừng đường đi nước bước để lớn lên con gái có thế gặp và kết hôn với... Tây.

Chị Giang cho biết: “Ngay từ khi con bắt đầu biết nói, mình đã tập cho con cả 2ngôn ngữ: tiếng Anh và tiếng Việt. Cho cháu tiếp xúc thường xuyên với nhữngngười nước ngoài, và kết bạn chủ yếu với người Anh, Mỹ... Lớn lên, mình dự kiếnsẽ cho cháu đi du học để cháu có cơ hội mở rộng tầm hiểu biết, đồng thời cũng làtạo cơ hội để cháu được tiếp xúc nhiều hơn”.

“Con gái mẹ phải lấy chồng Tây”

Sau khi chia tay người chồng nhậu nhẹt và vũ phu, một mình ngược xuôi nuôi congái trưởng thành, cô Đặng Ngọc Minh ở Hoàng Mai - Hà Nội luôn nuôi tham vọng chocon gái đổi đời bằng cách lấy chồng Tây.

Cô Minh cho biết: “Sau một lần đổ vỡ, và kinh nghiệm sống 50 năm, niềm tin vàođàn ông Việt trong cô đã không còn nhiều nên việc lấy chồng ngoại quốc để cóđược một cuộc sống khá giả, thoải mái, tự do, được yêu thương chiều chuộng làtham vọng mà cô muốn con gái mình đạt được”.

Vì thế, ngay khi con gái đến tuổi hẹn hò, cô Minh đã 'mách nước' cho con nhữngtrang web kết bạn bốn phương, những địa chỉ dễ gặp và làm quen với Tây, nhữngđiều Tây thích ở con gái Việt. Đồng thời, cô còn định hướng cho con những côngviệc có liên quan đến người nước ngoài để tăng cơ hội tiếp xúc, tìm hiểu. Bởi,theo cô giải thích: “Không phải bất cứ người đàn ông ngoại quốc nào cũng tốt, vìvậy cần phải có sự chọn lựa kỹ càng kẻo “tránh vỏ dưa lại gặp vỏ dừa”.

Minh Anh

1. Đưa con đi ngủ vào buổi tối. Bởi một ngày không xa, các con của bạn sẽ lớn và cha mẹ sẽ không thể có được những giây phút được ôm ấp người con bé bỏng như vậy nữa dù họ rất muốn. Vì vậy, hãy đưa con đi ngủ, nói lời tạm biệt, kéo chăn cho con và hôn trán con. Đây quả thực là những món quà vô giá đối với cha mẹ.

2. Nói với con rằng ba mẹ yêu con. Hãy nói những lời yêu thương ấy khi con bạn còn bé. “Ba yêu con, mẹ yêu con” có thể nói là những cụm từ có sức mạnh rất lớn, bởi nó chứa đựng những tình yêu thương rất lớn.

Ảnh minh họa

3. Lắng nghe những câu chuyện của các con.Những câu chuyện của con sẽ cho bạn biết thêm nhiều về con, tình cảm và sở thích của con, giúp bạn hiểu thêm nhiều về con bạn. Điều quan trọng đây phải là sự lắng nghe thực sự, chứ không chỉ là sự lắng nghe hời hợt, chỉ muốn câu chuyện trôi qua nhanh để chuyển qua làm những công việc khác vốn luôn ngập trong danh sách những công việc của các bậc cha mẹ.

4. Nhìn vào mắt con.Chúng ta đều biết, không có gì thể hiện sự quan tâm đến đối tượng giao tiếp bằng cách nhìn vào mắt họ khi nói chuyện. Nó cho biết rằng điều người đối diện nói thực sự quan trọng đối với bạn. Hãy để con bạn nhớ rằng ba mẹ luôn nhìn vào mắt con và cười với con. Đối với một người cha quan tâm đến con, điều đó có nghĩa là gấp laptop lại, bỏ điện thoại xuống và dành thời gian cho con.

5. Hãy nói “có” thay vì nói không dù cho nói “không” dễ dàng hơn.Giống như khi bạn chỉ muốn giữ kế hoạch cho mình còn các con lại gây ảnh hưởng, khi bạn phải đi ngủ muộn, khi bạn mệt và không muốn leo mấy bậc thang để nói tạm biệt với con, để nghe con kể một câu chuyện. Những lúc như thế, hãy quyết tâm và nói có, thay vì bỏ qua và nói không.

6. Cho con bạn tiếp cận những điều mới.Hãy cho con bạn đến các viện bảo tàng, các triển lãm, các công viên…để chúng được tiếp xúc với tự nhiên và xã hội bên ngoài. Hay đơn giản chỉ là một buổi tối mùa hè đầy trăng sao, bạn ngồi chơi với con và chỉ cho chúng các vì sao trên bầu trời. Đó sẽ luôn là những kỷ niệm đáng nhớ.

7. Hãy dạy con bạn nói “cảm ơn” và “xin lỗi”.Sẽ không cần phải giải thích cho con bạn nhiều, nhưng việc thực hành sẽ giúp chúng hiểu ra ý nghĩa của những từ này.

8. Hãy để các con tham gia công việc cho dù điều này có làm bạn mất nhiều thời gian hơn.Chẳng hạn, khi bạn dạy các con lau cửa sổ, đương nhiên sẽ mất thời gian nhiều hơn là bạn tự làm việc đó. Điều đó cũng tương tự như việc bạn làm công việc giặt giũ, nấu cơm, quét nhà, dọn dẹp…Nhưng nên nhớ các con bạn cần biết làm những việc đó, đó là những kỹ năng cuộc sống. Hãy để con bạn cùng làm những việc đó một cách phù hợp và chúng sẽ tự học các kỹ năng đó.

9. Hãy nói “không” với những việc mà nói “có” sẽ dễ dàng hơn.Có những bộ phim, chương trình truyền hình bạn cần nói không với con, bởi nó không phù hợp. Các cuốn sách, máy tính, trò chơi điện tử…cũng vậy. Hãy nói không cho dù để đơn giản, nói có sẽ dễ dàng hơn nhiều.

10. Hãy cười với con.Hãy cười, đùa nghịch, làm trò với con. Để con biết rằng chúng ta thích được ở bên chúng. Chúng sẽ biết rằng, ba mẹ vừa yêu chúng, vừa thích chơi đùa với chúng.

11. Để các con biết được giá trị của lao động.Hãy để các con biết rằng cần phải lao động và làm những công việc có ý nghĩa. Trước hết là những công việc đơn giản như giặt quần áo, lau nhà, bưng bát đĩa, dọn phòng, mắc màn, trải chăn gối…Dần dần, các con bạn sẽ biết yêu lao động, biết tự làm những việc mà chúng có thể làm được.

12. Ru con ngủ, cầm tay con và hôn con. Thậm chí ngay cả sau một ngày mà các con quấy nhiều, khiến chúng ta mệt nhọc và bực mình, chúng ta vẫn cần thể hiện sự yêu thương đó.

13. Hãy nói ba mẹ xin lỗi.Hãy đối mặt với điều đó, vì chúng ta không ai hoàn hảo cả. Chúng ta cũng có những sai lầm. Hãy để các con thấy chúng ta là những người có trách nhiệm.

14. Dạy các con tôn trọng người khác. Hãy lắng nghe mọi người, học hỏi mọi người nhưng không phải để phán xét mọi người. Từ đó, các con bạn sẽ biết cách lắng nghe, thấu hiểu người khác để đồng cảm, để chia sẻ.

15. Dạy các con dũng cảm.Đôi khi, sợ hãi lại là trở ngại lớn nhất. Hãy dạy các con biết đối mặt với sợ hãi để vượt qua chúng bằng sự dũng cảm của mình.

16. Không ôm khư khư những lỗi lầm. Mỗi ngày là một ngày mới. Học hỏi từ quá khứ, nhưng không ôm giữ quá khứ. Hãy bỏ qua, quên đi những thất bại nếu có của ngày hôm qua để bắt đầu ngày mới với những quyết tâm mới.

17. Hãy để con bạn thấy bạn luôn cố gắng.Hãy để con bạn thấy bạn luôn nỗ lực, luôn cố gắng trong cuộc sống và công việc, đó sẽ là tấm gương tốt cho con bạn.

18. Dạy con biết chia sẻ.Hãy để con nhìn thế giới một cách rộng lớn hơn, không chỉ là bản thân gia đình và những người xung quanh. Nhận thức của con cần được mở rộng, để nhìn thực tại thế giới và biết cách chia sẻ với những hoàn cảnh khác nhau.

19. Hãy dạy con rằng các món đồ không phải là những thứ quý giá nhất.Không phải là những bữa tiệc sinh nhật, những món quà đắt tiền mới là quý giá. Không phải quần áo đẹp hay những món đồ trên giá. Nếu như những món quà che lấp tầm nhìn thì các mối quan hệ tình cảm sẽ bị con bạn coi nhẹ. Hãy quý trọng tình cảm hơn là vật chất.

20. Và hãy để chúng lớn lên từng ngày. Cho dù bạn muốn các con mãi bé bỏng đáng yêu thì chúng vẫn lớn lên từng ngày. Thời gian vẫn trôi, vì thế hãy quý trọng từng ngày với các con của bạn.

Phương Hoa

(Theo Huffingtonpost)

Vịt om măng chua, món ngon dễ làm ngày giãn cách

Thịt vịt mát, dễ chế biến, dễ ăn, hợp túi tiền của mọi tầng lớp. Với món vịt om măng ngon lành này cả nhà sẽ có món ngon ngày giãn cách.

Hãy cùng xem những thay đổi lớn giữa lúc yêu và khi đã cưới của các cặp đôi nhé. Nếu vợ chồng bạn cũng đang ở trong tình trạng báo động này thì đó là lúc 2 bạn cần phải nhìn lại cách ứng xử của mình với nửa kia để điều chỉnh chính bản thân. Nếu không, một ngày không xa chính những thay đổi này sẽ khiến tình yêu và cuộc hôn nhân của bạn trở nên nhàm chán.

Khi đang yêu, các cặp đôi thường dồn toàn tâm toàn ý để lắng nghe, chia sẻ những vấn đề mà đối phương nói với mình. Còn khi đã cưới nhau mọi lời nói của nửa kia thường được nghe theo kiểu "nghe ở tai này và lọt qua tai kia" và ậm ờ cho xong.

Khi còn yêu, đa phần cánh đàn ông thường muốn tỏ vẻ ga lăng, lịch sự khi nhận thanh toán những khoản chi phí cho mỗi cuộc hẹn hò... Còn khi đã cưới thì việc ghi điểm với đối phương không còn quan trọng.

Lúc đang yêu các chàng trai thường rất thích âu yếm bạn gái của mình. Nhưng khi đã cưới, gần như những cử chỉ âu yếm, vuốt ve chỉ còn trong dĩ vãng!

Lúc đang yêu, các cặp đôi thường vẫn tỏ ra tế nhị, lịch sự, thậm chí là vẫn giữ kẽ với nhau. Thế nhưng khi đã kết hôn, họ không ngại ngần bộc lộ tất cả những "thói hư, tật xấu".

Khi yêu nhau, các cặp đôi luôn gắng sức mình để chiều chuộng theo ước muốn, sở thích của người mình yêu. Thế nhưng khi đã cưới tất cả những điều trước kia họ có thể chiều được đối phương thì giờ đều trở thành "vớ vẩn".

Khi đang yêu, các cặp đôi thường nhớ chi tiết về các ngày kỉ niệm giữa hai người và thường tặng cho nhau những món quà để tạo sự bất ngờ. Còn khi đã cưới thường thì chỉ có các quý bà hi vọng, chờ đợi chồng dành cho mình sự bất ngờ nào đó. Thế nhưng cuối cùng họ phải thất vọng vì đến ngày sinh nhật của vợ họ cũng quên chứ đừng nói đến ngày kỉ niệm.

SVB là ngân hàng thương mại hoạt động trên toàn nước Mỹ, có vài chi nhánh ở nước ngoài (Israel, Đan Mạch, Đức, Trung Quốc...), được thành lập năm 1983, với mục đích chuyên cho vay các doanh nghiệp công nghệ, sức khỏe, khởi nghiệp (startups)..., và phương châm hoạt động là "đối tác tài chính của nền kinh tế đổi mới sáng tạo".

Với sự phát triển nhanh chóng của công nghệ trên nền tảng đổi mới sáng tạo, lượng tiền gửi tại ngân hàng này tăng nhanh, từ 60 tỷ USD vào quý 1/2020 lên đến 175 tỷ USD cuối năm 2022. Tổng tài sản của SVB cuối năm 2022 là 212 tỷ USD (bằng một nửa quy mô nền kinh tế Việt Nam).

Sự cố diễn ra rất nhanh, điển hình của trường hợp phá sản ngân hàng do mất thanh khoản.

Sự việc bắt đầu bùng nổ ngày 8/3 khi Tập đoàn Tài chính SVB - công ty mẹ của SVB - thông báo lỗ 1,8 tỷ USD sau khi phải bán các khoản chứng khoán trị giá 21 tỷ USD và dự kiến phát hành thêm 2,25 tỷ USD cổ phiếu mới để tăng năng lực tài chính, bù đắp các khoản lỗ. Sự việc không đến mức tồi tệ nếu như hôm đó, Tổ chức xếp hạng tín nhiệm không đánh tụt hạng SVB, dẫn đến giá cổ phiếu giảm 60% ngày 9/3, cùng với việc một số Quỹ đầu tư mạo hiểm lớn khuyến nghị các doanh nghiệp trong danh mục đầu tư của các Quỹ này rút tiền khỏi SVB. Ngay trong 9/3, khách hàng ồ ạt rút tiền (khoảng 42 tỷ USD tính đến cuối ngày), bất chấp các cuộc điện thoại hay phát ngôn trấn an của lãnh đạo SVB. Sang sáng 10/3, cổ phiếu SVB tiếp tục mất giá thêm 60% và bị buộc rơi vào trạng thái chấm dứt giao dịch.

Điều này đã khiến Cơ quan Bảo hiểm tiền gửi Liên bang (FDIC) ra quyết định chấm dứt hoạt động của SVB ngay trong phiên giao dịch 10/3 và thông báo khách hàng có bảo hiểm tiền gửi (chỉ chiếm khoảng 13% trong tổng lượng tiền gửi 175 tỷ USD) sẽ được chi trả bồi thường trực tuyến trong ngày 13. Các trường hợp còn lại sẽ được tạm ứng một phần tiền đền bù cho khoản tiền gửi của họ vào tuần tới. Các khoản tiền vay vẫn thực hiện thanh toán bình thường theo hợp đồng. Doanh nghiệp và cá nhân không có bảo hiểm tiền gửi cho phần tiền vượt hạn mức của FDIC có thể mất một lượng tiền đáng kể nếu việc thanh lý tài sản không diễn ra suôn sẻ.

Có bốn nguyên nhân chính dẫn đến việc SVB phá sản. Một là, mô hình hoạt động có vấn đề. SVB tập trung quá nhiều vào một số ít lĩnh vực, đó là công nghệ, đổi mới sáng tạo, dịch vụ sức khỏe trong khi đây là những lĩnh vực rủi ro, có nhiều biến động nhanh khi nền kinh tế có sự điều chỉnh, suy giảm tăng trưởng từ đầu 2022 đến nay.

Hai là,hoạt động thiếu bền vững. Chức năng chính của một ngân hàng thương mại là huy động vốn (phần lớn là từ tiền gửi dân cư, thường chiếm khoảng 60-65%, còn lại là tiền gửi tổ chức, doanh nghiệp) để cho vay (hầu hết các lĩnh vực, ngành nghề). Trong khi đó, SVB chủ yếu nhận tiền gửi từ doanh nghiệp công nghệ, từ các quỹ đầu tư mạo hiểm. Những nguồn vốn này không ổn định, nên khi cần, các doanh nghiệp, quỹ đầu tư rút ra để thanh toán nghĩa vụ đáo hạn. Lượng tiền gửi này thường ít được mua bảo hiểm tiền gửi (do đa số là của tổ chức, không phải của cá nhân), và khi được bồi thường cũng khá khiêm tốn (tối đa 250.000 USD theo luật hiện hành của Mỹ) so với lượng tiền gửi của mỗi khách hàng (lên đến hàng triệu USD). Đây cũng là lý do chỉ khoảng 13% lượng tiền gửi của ngân hàng này là có bảo hiểm.

Ba là, khả năng phân tích, dự báo và quản lý rủi ro có vấn đề. Nguồn gốc sự kiện phá sản của SVB được nhìn nhận là do hoạt động kinh doanh, chủ yếu là kinh doanh trái phiếu, thua lỗ. Theo đó, trong năm 2020-2022, với lượng tiền gửi của khách hàng tăng mạnh, SVB đã mang đi đầu tư trái phiếu chính phủ, trái phiếu doanh nghiệp và cổ phiếu được thế chấp bằng các khoản vay mua nhà với hy vọng lãi suất còn ở mức thấp lâu dài. Tuy nhiên, với việc Fed tăng lãi suất nhanh để đối phó với lạm phát từ đầu 2022, giá trị những khoản đầu tư này giảm mạnh, bị chiết khấu nhiều hơn và gây thua lỗ. Theo báo cáo thường niên cuối 2022, SVB đang nắm giữ hơn 90 tỷ USD trái phiếu, tuy không phải định giá lại thường niên nhưng theo ước tính thì giá trị chỉ còn khoảng 76 tỷ USD và khoản lỗ chưa ghi nhận là 15 tỷ USD. Việc dùng nhiều vốn ngắn hạn (từ tiền gửi của khách hàng) để đầu tư dài hạn cũng cho thấy rủi ro chênh lệch kỳ hạn, rủi ro thanh khoản lớn như thế nào.

Đồng thời, việc lãi suất tăng nhanh khiến dòng tiền đầu tư vào các công ty công nghệ và startups giảm dần, khiến họ phải sử dụng tiền gửi tại SVB để trang trải chi phí gia tăng. SVB buộc phải bán các trái phiếu này để có tiền chi trả, nhưng càng bán, càng lỗ, phải lên phương án phát hành thêm cổ phiếu để bù đắp. Nhu cầu huy động vốn cổ phiếu tăng bất thường gây lo ngại cho các quỹ đầu tư mạo hiểm, các doanh nghiệp gửi tiền, và họ đã đồng loạt rút tiền.

Bốn là, khâu truyền thông và xử lý rủi ro thanh khoản không tốt, dẫn đến không những không thuyết phục được khách hàng giữ lại tiền mà còn gây thêm bất an, khiến họ càng rút tiền nhanh, còn nhà đầu tư thì xả bán cổ phiếu, khiến giá cổ phiếu tụt không phanh.

Ngoài ra, việc một số quỹ đầu tư lớn khuyến nghị khách rút tiền và Tổ chức định hạng tín nhiệm Moody’s hạ tín nhiệm SVB cũng đổ dầu vào lửa.

SVB phá sản có ít nhất bốn tác động chính. Thứ nhất, với người gửi tiền của SVB: những khách hàng có bảo hiểm tiền gửi, sẽ sớm nhận bồi thường tối đa 250.000 USD từ 13/3; những khoản không có bảo hiểm tiền gửi sẽ phải chờ FDIC bán tài sản và trả lại sau (một dự báo cho biết, khả năng cao sẽ lấy lại được khoảng 80-85%). Tuy nhiên, nhiều khách hàng là công ty công nghệ sẽ không có tiền trả lương nhân viên trong khi chờ đợi, đây là điều mà các cơ quan chức năng Mỹ đang tính đến khả năng "giải cứu" bằng cách hỗ trợ số tiền lương này. Khó khăn về dòng tiền, sa thải nhân viên trong ngắn và trung hạn mà lĩnh vực này gặp phải càng lớn hơn. Đây cũng là vấn đề đặt ra đối với nền kinh tế Mỹ năm 2023.

Thứ hai, với thị trường tài chính Mỹ,việc đóng cửa SVB có thể sẽ khó gây ra hậu quả lan truyền trên thị trường tài chính khi đã được can thiệp sớm từ FDIC và do SVB là ngân hàng đặc thù, với nhóm khách hàng ngách, hoạt động chủ yếu trong nước Mỹ (ngoài một vài chi nhánh tại Anh, Đức, Đan Mạch, Israel...). Nhưng một số ngân hàng có quy mô nhỏ, có mô hình hoạt động tương tự đã và đang chịu ảnh hưởng với giá cổ phiếu giảm, khách hàng rút tiền, chất lượng tín dụng có vấn đề hơn... đang là vấn đề mà các cơ quan chức năng của Mỹ quan tâm xử lý. Sự cố này cũng có thể sẽ khiến Fed xem xét và điều chỉnh nhẹ kế hoạch điều hành lãi suất thời gian tới.

Thứ ba, đối với thị trường tài chính toàn cầu và Việt Nam:sự việc có tác động nhưng không nhiều, chỉ số chứng khoán toàn cầu đã và đang giảm nhẹ, còn biến động trong ngắn hạn. Tuy nhiên, việc huy động vốn của các công ty công nghệ, startups toàn cầu sẽ khó khăn hơn và bị đánh giá rủi ro hơn, nên có thể sẽ phải trả lãi suất cao hơn.

Thứ tư, sự cố SVB có thể gây ảnh hưởng về tâm lý cho người gửi tiền, nhà đầu tư... khiến họ trở nên thận trọng hơn, đa dạng hóa hơn, điều này cũng có điểm tích cực là thị trường trở nên an toàn, lành mạnh hơn và bớt bong bóng hơn. Mặc dù vậy, tác động như thế nào sẽ còn phụ thuộc vào quyết sách, hành động và giải pháp của của giới chức Mỹ thời gian tới.

Bài học kinh nghiệm ở đây là gì?

Một là, các tổ chức tài chính, ngân hàng cần quan tâm đến cả hai vế trong hoạt động: tăng trưởng trong kiểm soát được rủi ro, trong đó cần đa dạng hóa và quản lý các loại rủi ro chính, và cần phát triển bền vững.

Hai là,thị trường tài chính vốn rất nhạy cảm, hiệu ứng tâm lý đám đông mạnh, vì vậy minh bạch, kỷ luật thị trường cùng với nâng cao hiểu biết của người dân, doanh nghiệp về dịch vụ tài chính, và hiệu quả truyền thông là rất quan trọng.

Ba là, dù tính thị trường ở đây là cao, vai trò, năng lực và hiệu quả của các cơ quan giám sát cũng quan trọng không kém. Với trường hợp SVB, rõ ràng, cơ quan giám sát ngân hàng của bang này chưa có những cảnh báo kịp thời.

Bốn là, mỗi quốc gia cần có một màng lưới an toàn tài chính, trong đó cần quan tâm đến rủi ro hệ thống, rủi ro liên thông giữa ngân hàng, chứng khoán, bất động sản và nền kinh tế thực, cần có sẵn cơ chế xử lý khủng hoảng để có thể phản ứng nhanh, bài bản, hiệu quả, trong đó các cơ quan thanh tra - giám sát cần độc lập hơn, vai trò bảo hiểm tiền gửi cũng cần rõ nét hơn.

Cấn Văn Lực