Làn sóng nhập khẩu ôtô ASEAN cũng ảnh hưởng ít nhiều đến hoạt động của các nhà sản xuất, lắp ráp ôtô trong nước. Mặc dù vậy, những đơn vị có thị phần lớn và năng lực sản xuất mạnh như Trường Hải, Thành Công vẫn tiếp tục mở rộng nhà xưởng, dây chuyền, tăng công suất để đáp ứng nhu cầu cho không chỉ người dùng trong nước mà còn phục vụ tham vọng xuất khẩu ngược sang các nước ASEAN.

Ôtô nhập khẩu ASEAN: Tăng mạnh nhưng vẫn chiếm tỷ trọng thấp

Với việc thời điểm thuế nhập khẩu ôtô từ các nước ASEAN về 0% đang đến gần, các liên doanh FDI lớn như Toyota hay Ford Việt Nam đều đang án binh bất động. Họ cho biết chưa thể hé lộ gì về những thay đổi trong chiến lược sản xuất, kinh doanh ở thời điểm hiện tại.

Trong khi đó, hai doanh nghiệp nội là Trường Hải và Hyundai Thành Công không giấu giếm ý định tập trung vào sản xuất, lắp ráp ôtô bằng việc mở rộng quy mô, dây chuyền tại các nhà máy ở Chu Lai và Ninh Bình.

Theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, hiện nay chi phí giá thành sản xuất ôtô ở Việt Nam cao hơn ở các nước, trong khi chất lượng không bằng. Khi thuế nhập khẩu giảm, các liên doanh có chức năng nhập khẩu sẽ không dại gì đi sản xuất. Thay vào đó, họ có thể tập trung cho kinh doanh bằng cách nhập khẩu xe về bán kiếm lời.

Nếu viễn cảnh xấu đó xảy ra, hàng nghìn công nhân đang làm việc tại các nhà máy lắp ráp ôtô đứng trước nguy cơ thất nghiệp. Tệ hơn, các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh các mặt hàng phụ trợ cũng sẽ đối mặt nguy cơ phá sản do bị thu hẹp thị trường.

Tuy nhiên, chuyên gia Ngô Trí Long nhận định công nghiệp ôtô Việt Nam không phải không có cơ hội phát triển nếu chính phủ đưa ra được chiến lược phát triển cụ thể, bài bản, kèm theo đó là các hàng rào kỹ thuật để bảo hộ nền công nghiệp ôtô trong nước.

Lượng xe nhập khẩu từ Thái Lan và Indonesia trong tháng 2 tăng mạnh so với cùng kỳ 2016. Nguồn dữ liệu: Tổng cục Hải quan.

Thống kê của Tổng cục Hải quan cho thấy lượng ôtô nhập khẩu có xuất xứ từ các quốc gia ASEAN (Thái Lan và Indonesia) trong 3 tháng đầu năm 2017 là 14.460 chiếc, tăng 67,6% so với cùng kỳ năm 2016. Ngoài số ít xe thương mại, các dòng xe nhập khẩu nguyên chiếc chủ yếu là xe bán tải và xe du lịch.

Trong tổng số 64.729 xe bán ra trong 3 tháng đầu 2017 của các thành viên VAMA (Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô Việt Nam), tỷ trọng của xe nhập khẩu từ ASEAN chiếm 22,3%. Nếu tính thêm doanh số của các hãng xe nằm ngoài VAMA, con số này ước tính thấp hơn nhiều.

Trong danh mục sản phẩm của Toyota Việt Nam hiện có 3 dòng xe nhập khẩu từ các nước ASEAN gồm Fortuner, Yaris và Hilux. Doanh số 3 dòng xe này chiếm khoảng 25% tổng số xe Toyota bán ra tại Việt Nam trong quý I. Hai model bán chạy nhất của liên doanh này hiện đều được sản xuất trong nước, gồm Vios (4.152 xe) và Innova (3.193 xe).

Tỷ trọng các dòng xe nhập khẩu ASEAN bán ra tại Việt Nam trong 3 tháng đầu năm.

Một liên doanh khác là Ford Việt Nam đang nhập hai dòng xe từ ASEAN là Ranger và Everest, trong đó Ranger hiện chiếm hơn 50% thị phần ở phân khúc bán tải. Các dòng xe ăn khách khác của Ford Việt Nam như Ecosport hay Transit đều được lắp ráp trong nước.

Doanh nghiệp nội nuôi tham vọng xuất khẩu xe

Ngày 10/3 vừa qua, Đoàn đại biểu Ủy ban Khoa học Công nghệ và Môi trường (KHCN&MT) Quốc hội do ông Phan Xuân Dũng - Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban KHCN&MT dẫn đầu đã thăm và làm việc với Công ty VNPT - Technology, đơn vị tiên phong của tập đoàn VNPT trong lĩnh vực Công nghệ công nghiệp, truyền thông và Công nghiệp nội dung số.  

Giới thiệu với các đại biểu về công ty, lịch sử hình thành, lĩnh vực hoạt động cũng như các thành tựu, sản phẩm, giải pháp mà công ty VNPT Technology đã tạo ra trong thời gian qua, ông Lý Quốc Chính - Giám đốc Công nghệ của Công ty khẳng định, với hơn 20 năm hình thành và phát triển từ liên doanh Alcatel - VNPT trước đây, VNPT Technology hiện đang được đánh giá là một trong những công ty công nghệ có tiềm lực trong nghiên cứu phát triển và sản xuất các sản phẩm công nghệ cao tại Việt Nam.

Cũng tại buổi làm việc ngày 10/3 vừa qua, các đại biểu cũng nghe ông Nguyễn Anh Hoàng - Giám đốc Trung tâm Internet of Things (IoT)  trình bày về Cách mạng Công nghiệp 4.0 cũng như các nền tảng, giải pháp IoT mà VNPT Technology đã và đang phát triển. Ông Hoàng đã thay mặt VNPT Technology chia sẻ và giới thiệu nền tảng mở Smart Connected Platform (SCP), các giải pháp về Nông nghiệp thông minh, Giao thông thông minh, Nhà máy thông minh và Ngôi nhà thông minh, hướng tới xây dựng mô hình Thành phố thông minh trong tương lai gần.

“Mô hình Thành phố thông minh do VNPT Technology phát triển xoay quanh người công dân 4.0, dựa theo các nhu cầu, liên kết của mỗi người công dân sinh hoạt trong thành phố”, ông Nguyễn Anh Hoàng cho hay.

Theo nhận định của ông Ngô Hùng Tín - Chủ tịch HĐQT VNPT Technology, trong bối cảnh Việt Nam đang khẩn trương phát triển theo kịp đà phát triển chung của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, việc có 1 nền tảng chung để thống nhất, lưu giữ và phát triển tất cả các ứng dụng là điều tối quan trọng. “Nền tảng SCP của VNPT Technology đáp ứng tất cả các điều kiện cần thiết, là nền tảng mở cho tất cả các nhà phát triển, vấn đề an ninh thông tin cũng được bảo đảm một cách tối đa”, ông Tín nhấn mạnh.

Đề cập đến những thuận lợi và khó khăn của doanh nghiệp công nghệ Việt Nam nói chung và VNPT Technology nói riêng trong công cuộc nghiên cứu, phát triển các sản phẩm công nghệ tại Việt Nam, ông Ngô Hùng Tín cho biết: “VNPT Technology luôn chú ý hợp tác với các trường đại học để tìm kiếm, đào tạo và phát triển nguồn nhân lực công nghệ trẻ. Tuy nhiên, với các công ty vốn nhà nước như VNPT Technology, quỹ lương được quy định theo luật Nhà nước, đãi ngộ cho nhân viên bị hạn chế nên luôn gặp khó khăn trong việc cạnh tranh nguồn nhân lực với các công ty công nghệ khác”.