Nhận định, soi kèo Kyrgyzstan vs Qatar, 20h45 ngày 25/3: Lấy lại đẳng cấp

Trong giai đoạn này các em thích thử nghiệm điều mới mẻ, khám phá năng lực bản thân, mở rộng mối quan hệ. Vị thành niên liên tục đối mặt với những thách thức nếu không được quan tâm, giáo dục đúng cách sẽ dẫn đến nhiều nguy cơ lệch lạc về đạo đức, lối sống, học tập...  

Trong nội dung về sức khỏe sinh sản, nếu không được tuyên truyền, giáo dục đúng cách, các em rất dễ có các nguy cơ quan hệ tình dục sớm, quan hệ tình dục không an toàn, mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục, mang thai ngoài ý muốn, phá thai không an toàn… 

Khảo sát vào năm 2021 của UNICEF cho thấy, tại Việt Nam, tỷ lệ nam thanh niên quan hệ tình dục trước 15 tuổi là 0,2%. Tỷ lệ này ở nữ giới cao hơn, khoảng 0,9%. Thậm chí, có đến 8,9% nữ từ 15-19 tuổi đã quan hệ tình dục với bạn tình hơn mình 10 tuổi.

Trong tất cả hơn 4.700 hồ sơ đình chỉ thai nghén tự nguyện trong năm 2022 tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương, có 51 hồ sơ là trẻ vị thành niên, chiếm hơn 1% tổng số ca phá thai tại viện trong năm. Tuổi thai trung bình của 51 ca này là 13,5; thấp nhất là 6 tuần, cao nhất là 25. Trong số 51 trẻ vị thành niên phá thai này, 27 trường hợp thai 3 tháng đầu, chiếm gần 53%, số còn lại là phá thai to trên 12 tuần.

Thực tế, tại nhà trường, mặc dù đã có các môn học như Sinh học, Giáo dục công dân, sinh hoạt ngoại khóa nhưng những kiến thức về giáo dục giới tính, tâm sinh lý, sức khỏe sinh sản mới dừng lại ở lý thuyết. Những khoảng trống chưa được lấp đầy trong nhận thức, dịch vụ chăm sóc sức khỏe sinh sản cho người chưa thành niên gây ra nhiều hệ lụy.

Những năm gần đây, tỷ lệ phá thai ở trẻ vị thành niên gia tăng. Một nghiên cứu năm 2014 cho thấy tỷ lệ này ở Hà Nội là 0,4%, trong khi năm 2022, con số là 1,08%. 

Theo bác sĩ Hà Duy Tiến, Bệnh viện Phụ sản Trung ương, tác giả chính của nghiên cứu trên đây, tỷ lệ phá thai to trên 12 tuần vẫn ở mức cao, phản ánh việc trẻ thiếu kiến thức về sức khỏe sinh sản, phát hiện có thai muộn khi thai đã lớn hoặc do tâm lý lo sợ nên phân vân, chần chừ. Phá thai ở tuổi thai muộn làm tăng nguy cơ thất bại và các tai biến của thủ thuật, đặc biệt ở trẻ vị thành niên. 

Độ tuổi trung bình của các "thai phụ nhí" trong nghiên cứu là 15,7; tuổi nhỏ nhất là 12 tuổi, lớn nhất là gần 18; có 2 trẻ không đi học. Trong 51 trẻ này, một trường hợp từng có tiền sử phá thai.

Chỉ 3 trẻ vị thành niên (6%) sử dụng biện pháp tránh thai, điều này cho thấy trẻ thiếu kiến thức tránh thai. Nhóm nghiên cứu cho rằng giảm tỷ lệ mang thai ngoài ý muốn ở trẻ vị thành niên không chỉ dừng ở giáo dục giới tính, mà còn cần tuyên truyền tình dục an toàn, tăng khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sinh sản sớm và phá thai an toàn...

Mục tiêu quan trọng trong truyền thông, giáo dục sức khỏe sinh sản đối với trẻ vị thành niên đó là trang bị cho các em học sinh nữ kiến thức để tự chăm sóc sức khỏe, kỹ năng ứng xử trước sự thay đổi tâm sinh lý, cách tránh bị lạm dụng tình dục, hậu quả của việc quan hệ tình dục sớm, cách quan hệ tình dục an toàn, phòng tránh việc mang thai ngoài ý muốn…

Tại sao một số người có tình trạng trao đổi chất chậm?

Bạn có thể khá bực bội khi không đạt được mục tiêu giảm cân một cách nhanh chóng. Tiến sĩ Ankit Potdar, chuyên gia tư vấn, phẫu thuật tổng quát và nội soi, Bệnh viện SRV (Ấn Độ), cho rằng lý do có thể là quá trình trao đổi chất chậm, phụ thuộc vào các yếu tố sau: 

- Một số gene có thể ảnh hưởng đến các yếu tố như hiệu quả đốt cháy calo hoặc hoạt động của hormone tuyến giáp, có vai trò trong quá trình trao đổi chất.

- Quá trình trao đổi chất có xu hướng giảm theo tuổi tác, dẫn đến việc đốt cháy calo chậm hơn.

- Những người có khối lượng cơ ít hơn sẽ đốt cháy ít calo hơn khi nghỉ ngơi.

- Các vấn đề về nội tiết tố như suy giáp cũng làm chậm quá trình trao đổi chất. 

- Các yếu tố liên quan tới lối sống như ít vận động và hạn chế lượng calo quá mức có thể làm chậm tốc độ trao đổi chất hơn nữa.

Đồ uống tốt nhất để tăng cường trao đổi chất

Lựa chọn lối sống lành mạnh có thể duy trì hoặc cải thiện quá trình trao đổi chất. Theo Healthshots,dưới đây là một số đồ uống tăng tốc độ trao đổi chất: 

Trà xanh

Trà xanh và giảm cân có mối quan hệ gắn bó với nhau. Trong trà xanh có catechin, chất chống oxy hóa có tác dụng tăng cường trao đổi chất. Bạn nên uống một hoặc hai tách trà xanh mỗi ngày để nhận được những lợi ích của trà xanh.

Giấm táo

Bạn có thể trộn một thìa giấm táo với nước và uống trước khi ăn. Thói quen này tăng cường đốt cháy chất béo và giảm cảm giác thèm ăn, do đó, bạn sẽ không tìm đến những món ăn vặt không lành mạnh.

Nước chanh

Trong chanh có nhiều chất dinh dưỡng tốt cho cơ thể chúng ta. Nước chanh giàu vitamin C, do đó cải thiện quá trình trao đổi chất và hỗ trợ giải độc trong cơ thể.

Trà gừng

Gừng có thể tăng thêm hương vị cho món ăn và cũng có tác dụng khi bạn bị cảm lạnh. Tiến sĩ Potdar cho biết, gừng có đặc tính sinh nhiệt, đồng nghĩa làm tăng nhiệt độ cơ thể, từ đó thúc đẩy quá trình trao đổi chất. Bạn có thể kết hợp trà với gừng để thu được các lợi ích cho sức khỏe. 

Kombucha

Thức uống lên men này giàu men vi sinh và chất chống oxy hóa, hỗ trợ giải độc và thúc đẩy tiêu hóa, góp phần làm tăng sự trao đổi chất.

Thực phẩm nên tránh

Một chế độ ăn uống cân bằng, giàu thực phẩm nguyên chất và đầy đủ chất dinh dưỡng là những gì bạn cần để duy trì quá trình trao đổi chất lành mạnh. Bạn nên hạn chế một số đồ ăn, thức uống nếu muốn tránh quá trình trao đổi chất chậm:

- Đồ uống chứa đường có thể dẫn đến tăng cân và các vấn đề về trao đổi chất. Vì vậy, hãy thay thế bằng nước, trà không đường hoặc cà phê đen. 

- Carbohydrate tinh chế như bánh mì trắng, gạo trắng, mì ống và bánh ngọt có thể khiến lượng đường trong máu tăng đột biến và góp phần làm tăng cân. 

- Chất béo chuyển hóa thường có trong thực phẩm chế biến sẵn như đồ chiên và đồ nướng có tác động tiêu cực đến quá trình trao đổi chất.

- Thực phẩm chế biến sẵn như khoai tây chiên, bánh quy, thức ăn nhanh và đồ ăn nhẹ đóng gói thường chứa nhiều calo, chất béo không lành mạnh, đường bổ sung và natri. Tất cả yếu tố trên đều có thể tác động tiêu cực đến quá trình trao đổi chất.

- Uống quá nhiều rượu có thể cản trở quá trình trao đổi chất và góp phần làm tăng cân.

Lý do rau cải, súp lơ giúp ổn định đường trong máu, nên ăn ngay đầu bữa

 - Hội chứng kháng phospholipid là một điều kiện xác định bởi sự hiện diện của kháng thể bất thường và xu hướng tăng để tạo thành cục máu đông. Phụ nữ có tình trạng này thường có tiền sử sẩy thai và các vấn đề khác trong thai kỳ.

Tại Hội nghị “Ứng dụng trong chẩn đoán bệnh miễn dịch – dị ứng” do Bệnh viện -Đa khoa Medlatec tổ chức chiều 3/6, PGS.TS.BS Nguyễn Thị Vân, nguyên Phó khoa Dị ứng miễn dịch lâm sàng, Bệnh viện Bạch Mai, cho hay hội chứng kháng phospholipid là nguyên nhân phổ biến gây nên các biến chứng về thai sản.

Phụ nữ bị kháng phospholipid thường sảy thai trước 10 tuần, lưu thai sau 10 tuần, tiền sản giật nặng, sản giật, suy rau thai. Theo bà Vân, những đối tượng có khả năng cao mắc bệnh gồm: độ tuổi tăng dần, béo phì, phẫu thuật, tắc mạch (động mạch), sảy thai nhiều lần, hút thuốc lá, tình trạng đông máu.

Biểu hiện lâm sàng bao gồm tình trạng tắc mạch hoặc các biến cố liên quan đến thai nghén. Để phát hiện sớm bệnh, các bác sĩ khuyến cáo, khi đã sảy thai nhiều lần liên tiếp không rõ nguyên nhân, thai phụ nên đi xét nghiệm Anti phospholipid để có cách điều trị và quản lý thai đặc biệt.

Ảnh minh họa

Tại Hội nghị, PGS.TS Bạch Khánh Hòa, nguyên Trưởng khoa Xét nghiệm sàng lọc máu, Viện Huyết học – Truyền máu Trung ương cũng cập nhật những kỹ thuật mới nhất trong chẩn đoán bệnh xuất huyết giảm tiểu cầu, một trong 3 bệnh lý về máu thường gặp nhất tại Việt Nam hiện nay.

PGS.TS Bạch Khánh Hòa nhấn mạnh, xuất huyết giảm tiểu cầu là bệnh gặp ở cả trẻ em và người lớn, nếu không phát hiện và điều trị kịp thời, bệnh nhân có thể bị xuất huyết não mà tử vong. Rất may hiện nay, MAIPA là phương pháp có độ nhạy cao, đặc hiệu với các kháng nguyên tiểu cầu nên cho phép phát hiện bất cứ kháng thể nào đã bám trên bề mặt tiểu cầu, giúp chẩn đoán bệnh lý giảm tiểu cầu tự miễn một cách hiệu quả. Do vậy, với bệnh nhân nghi ngờ giảm tiểu do miễn dịch mà có kết quả dương tính nên được khẳng định bằng kỹ thuật MAIPA xác định kháng thể.

Ngoài ra, ThS Trịnh Thị Quế, Trưởng khoa Xét nghiệm - Bệnh viện Đa khoa MEDLATEC đã trình bày 80 loại bệnh tự miễn cùng các biểu hiện lâm sàng, cách phát hiện cũng như chẩn đoán bệnh. Ước tính có khoảng 5 - 8% dân số trên thế giới bị ảnh hưởng bởi bệnh tự miễn, đặc biệt nó là 1 trong 10 nguyên nhân hàng đầu gây tử vong ở phụ nữ.

Cũng tại Hội nghị này, PGS.TS Phạm Huy Thông- Phó Giám đốc BV Bạch Mai mang tới hội nghị những cập nhật trong chẩn đoán và điều trị bệnh Luput ban đỏ hệ thống. Đây là một trong những bệnh chưa rõ nguyên nhân. Biểu hiện của bệnh Luput ban đỏ hệ thống là sốt nhẹ, mệt mỏi, gầy sút, chán ăn… Ban đỏ hình cánh bướm còn có hiện tượng đau khớp, rụng tóc.

N.Trang