Chó giúp trẻ em tập đọc, làm toán ở trường
Chuyện nghe có vẻ như đùa. Nhưng thật 100%. Nó đã được áp dụng ở một số nước Bắc Âu và ở Mỹ. Ở Phần Lan,ógiúptrẻemtậpđọclàmtoánởtrườgia vang hom nay điều này được đưa vào thực hiện từ năm 2011.
Có điều, đó không phải loại chó thông thường hay chó có trí tuệ nhân tạo mà là một loài chó đặc biệt, có gốc từ vùng núi Bernese (Thụy Sĩ).
Chó núi Bernese đặc biệt thích hợp với loại công việc này, do tính hiền dịu và vẻ ngoài dễ mến của chúng, trong khi kích thước to lớn của chúng mang lại cho chúng cảm giác về uy quyền.
Tuy nhiên, nòi giống cũng không thực sự là vấn đề quan trọng.
Bởi vì tất cả các “cộng sự bốn chân” này đều bắt đầu được tập luyện như chó con để làm quen với các thành phần đối tác và môi trường khác nhau.
Chó giúp trẻ luyện đọc
Một con chó thuộc giống này có tên Hilma-Maria đã được Maarit Haapasaari, một phụ nữ rất yêu thích chó, mua về rồi huấn luyện và thực hiện việc nghe đọc lần đầu tiên ở trường cơ sở Hovirinta (Kaarina), một thành phố phía tây nam Phần Lan, cách Helsinki 160km, từ năm 2011 với mục đích giúp và khuyến khích trẻ em đọc sách. Sau hơn 5 năm, hoạt động này đã trở nên phổ biến ở nhiều nơi.
 |
| Chó giúp học sinh tập đọc ở thư viện |
“Đọc sách cho một chú chó nghe là một trải nghiệm rất hữu ích cho trẻ em thực hành đọc, nhất là với những trẻ ít nhiều tự ti và gặp khó khăn trong việc đọc thành tiếng" - Haapasaari nói.
Trong quá trình đọc này chỉ có người đọc, bạn nghe là chó và người chủ của chó tham gia.
“Trẻ em đọc to cho chó nghe. Chó sẽ lắng nghe một cách chăm chú, không quan tâm đến việc đứa trẻ đọc chậm hay bị mắc lỗi”, bà nói thêm.
“Phương pháp này giúp cho trẻ em nâng cao sự tự tin và khuyến khích việc thích đọc sách của trẻ sau này" - từ cách làm của trường Hovirinta, việc đọc sách cho chó đã được nhân rộng ra nhiều nơi khác ở Phần Lan.
Ở Kimito, một thị trấn cũng ở phía tây nam Phần Lan, cách Hivirinta không xa lắm, có một chú chó chăn cừu Hilda bốn tuổi gốc từ Iceland.
Hilda thường cùng cô chủ Seija Sjöhom đến thư viện nghe trẻ em đọc chuyện.
Những lúc không có giờ nghe ở thư viện, Hilda theo cô chủ đi chăn bò, đến thăm các trung tâm dưỡng lão, trung tâm người tàn tật ở địa phương và vùng lân cận.
Những lúc rảnh rỗi, Hilda bắt chuột quanh nông trại của chủ.
Hiện nay, hàng chục chú chó làm nhiệm vụ này đã có mặt và dỏng đôi tai to dài của chúng lên lắng nghe những người đọc trẻ ở các trường học trong cả nước, mặc dù trong chương trình khung cơ bản của các trường không coi hoạt động này là bắt buộc.
Heidi Puputti, cô giáo dạy một lớp cá biệt tại trường Hovirinta, cho rằng việc đọc sách cho chó nghe giúp trẻ thư giãn và cải thiện khả năng tập trung của trẻ.
"Một số trẻ em thường có thể hiếu động trong lớp học, nhưng khi chúng đọc cho chó, chúng bình tĩnh lại," cô nói.
“Chúng hiểu rằng mình là người kiểm soát tình hình và phải xem xét nhu cầu của “đối tác nghe” là chú chó. Và khi chúng đọc to, được chó nghe một cách kiên nhẫn, chúng nhận thấy rằng mình thực sự có thể đọc khá tốt".
Ngày nay, những chú chó này không chỉ đến trường học mà còn được mời đến các thư viện để làm bạn nghe cho thiếu nhi, giúp các cháu đọc. Mỗi lượt đọc kéo dài khoảng năm, hoặc mười lăm phút cho người đọc nâng cao.
Cũng như trường học, các thư viện công cộng của các địa phương thỉnh thoảng thuê những chú chó này đến thư viện làm nhiệm vụ.
Nhân viên thư viện sẽ thông báo cho bạn đọc đăng ký giờ và được sắp xếp đến đọc cho chó nghe.
Chó giúp học sinh vận động khi học ở trường
Vào tháng mười vừa qua, ba trường cơ sở ở Jyväskylä bắt đầu đưa chó vào các lớp học để giúp học sinh vận động.
Một chú chó Labrador (giống chó săn mồi gốc từ Canada) ba tuổi có tên Tinka và chủ nhân đến thăm các lớp vào giờ học tiếng mẹ đẻ, toán và thể dục hàng tuần ở ba trường Jokeka, Huhtasuo và Kukkula.
Mục đích của việc này là nhằm giúp học sinh vận động một cách có hệ thống trong ngày học ở trường.
Tinka khuyến khích trẻ em di chuyển trong khi học.
Theo một nghiên cứu được thực hiện vào năm 2016, trẻ em Phần Lan ngày nay vận động quá ít.
Chỉ có một phần ba trẻ em và thanh thiếu niên vận động đủ theo các khuyến nghị về sức khỏe.
Sự hiện diện của Tinka tại trường học đem đến niềm vui cho học sinh.
Theo các giáo viên, ngoài việc giúp học sinh tăng cường vận động, sự có mặt của Tinka cũng giúp các em tập trung, chú ý hơn trong giờ học.
Không chỉ có mặt ở các trường học cơ sở, từ năm 2018 chó đã được đưa vào tham gia việc dạy ở trường ĐH Jyväskylä, nơi đào tạo giáo viên lâu đời và có tiếng của Phần Lan.
Chó và thậm chí bò cũng khuyến khích sự sáng tạo Maarit Haapasaari đã lập doanh nghiệp riêng của mình với tên gọi Hali-Koirat (Chó ôm) để cung cấp chó đọc cho các trường học ở tây nam Phần Lan.
Cùng với Hilma-Maria, giờ đây Haapasaari còn có thêm hai con chó khác cũng thuộc giống chó từ Bernese là Viljo-Valdemar và Neiti Namu.
Ngày nay, ngoài việc được nghe trẻ em đọc ở trường học và thư viện, những chú chó của cô còn được đưa đến thăm nhà của người già và các trung tâm dành cho người già, người khuyết tật, ở địa phương.
Chưa hết, Haapasaari còn thực hiện ý tưởng kết hợp cùng với chuyên gia viết sáng tạo Veera Vähämaa, phát triển và đăng ký một khái niệm mà họ gọi là‘ Viết truyện để kể cho chó nghe”. Haapasaari nói.
“Trẻ em cũng có thể viết những câu chuyện của riêng mình để chúng có thể đọc to cho một con chó. Loại hoạt động này chưa được thực hiện ở bất kỳ đâu trên thế giới.”
Tại thị trấn Raisio, không xa Kaarina, một doanh nghiệp khác đã lập một kế hoạch tương tự, nhưng thay vì chó, bạn nghe là “bò”.
Vì việc đưa những bạn nghe như vậy vào trường học và thư viện không thực tế, nên những đứa trẻ thực hành đọc có thể đến thăm một nông trại và thích thú quan sát công việc ở nơi đây.
Chó nghe đọc giờ đây đã trở nên thân quen với nhiều trường học, thư viện và câu lạc bộ đọc sách cho thiếu nhi ở khắp Phần Lan.
Số lượng thành viên “chó nghe đọc” cũng tăng lên đáng kể.
Một loạt các khóa đào tạo đã được cung cấp ở nhiều nơi, ví dụ như Đại học Khoa học Ứng dụng Jyväskylä đã có các khóa đào tạo thêm cho giáo dục hỗ trợ chó và công tác phục hồi từ năm 2013.
Năm 2017, ở Mikkeli (một tỉnh miền trung Phần Lan) Câu lạc bộ Kennel Phần Lan (https://www.kennelliitto.fi/en/dogs/reading-dogs) đã kết hợp với thư viện của tỉnh để cung cấp chó nghe đọc cho các thư viện công cộng trong phạm vi của tỉnh đồng thời cung ứng dịch vụ huấn luyện chó nghe đọc và người quản lý chó.
Hiện câu lạc bộ sở hữu 150 con chó loại này. Đến nay có hơn 120 địa điểm khác nhau ở Phần Lan cung cấp các khóa đào tạo trong lĩnh vực này.
Lê Lam (tổng hợp từ Yle & This is Finland)
Giáo dục "bốn chấm không": Phần Lan chú trọng dạy thủ công
Ở Phần Lan, ít nhất những điều cơ bản về đan và khoan điện đều quen thuộc với mọi người. Điều này là nhờ một thế kỷ rưỡi của giáo dục thủ công trong trường học.
