Tân Hoa hậu Hoàn vũ Victoria Kjær Theilvig là đại diện sáng giá đến từ Đan Mạch tại mùa giải 2024. Người đẹp 21 tuổi sở hữu vẻ ngoài rực lửa với gương mặt đẹp, đôi mắt xanh hút hồn và mái tóc vàng óng ả.

Cô cao 1,72m, sở hữu ngôn ngữ hình thể uyển chuyển nhờ kinh nghiệm làm vũ công, từng đoạt giải vô địch châu Âu và giải vô địch thế giới. Ngoài ra, cô còn là doanh nhân và khát khao trở thành luật sư trong tương lai.

Trong phần thi ứng xử, 5 người đẹp nhận được 5 câu hỏi khác nhau. Đại diện Nigeria chia sẻ: "Theo tôi, sự tôn trọng là quan trọng nhất trong một mối quan hệ. Nếu bạn tôn trọng người khác, họ cũng sẽ tôn trọng bạn".

Đại diện Đan Mạch khẳng định, cô không bao giờ thay đổi bản thân, luôn cố gắng học tập những điều mới mẻ, sẵn sàng chấp nhận thử thách trong cuộc sống. "Tôi luôn cố gắng sống mỗi ngày với những điều tích cực nhất", cô nói.

Đại diện Thái Lan bày tỏ quan điểm về yếu tố quan trọng nhất với một nhà lãnh đạo chính là sự thấu cảm.

Đại diện Venezuela là người duy nhất dùng phiên dịch trong phần thi ứng xử. Cô bày tỏ quan điểm về ý nghĩa của sự đoàn kết, thống nhất trong cuộc sống hiện tại. Theo cô, đó là lý do để những cuộc thi nhan sắc như Hoa hậu Hoàn vũ tồn tại và phát triển.

Ở phần 2 của thi ứng xử, các người đẹp nhận được câu hỏi chung: "Hoa hậu Hoàn vũ là người truyền cảm hứng cho nhiều thế hệ phụ nữ, bạn muốn nhắn gửi thông điệp tới những người đang theo dõi chương trình?".

Đại diện Mexico cho rằng, việc kiểm soát cảm xúc sẽ giúp phụ nữ không sợ hãi trước mọi khó khăn. Người đẹp Đan Mạch khuyên các cô gái dù xuất phát điểm thế nào, đừng từ bỏ ước mơ, luôn giữ tinh thần chiến đấu. "Tôi đến đây để làm nên lịch sử", cô nói.

Người đẹp Thái Lan cho rằng, việc giữ vững niềm tin, hy vọng là cách tốt nhất để mọi phụ nữ luôn tỏa sáng, vượt qua khó khăn.

Kết thúc phần trình diễn váy dạ hội, Ban giám khảo đã lựa chọn top 5 Hoa hậu Hoàn vũ 2024 gồm: Nigeria, Đan Mạch, Thái Lan, Venezuela, Mexico. Năm người đẹp bước vào phần thi ứng xử để lựa chọn hoa hậu và 4 á hậu.

Sau phần trình diễn áo tắm, top 12 được công bố gồm: Bolivia, Mexico, Venezuela, Argentina, Puerto Rico, Nigeria, Nga, Chile, Thái Lan, Đan Mạch, Canada, Peru. Đại diện Nam Mỹ chiếm số đông trong top 12. Châu Á chỉ có duy nhất đại diện Thái Lan lọt top 12.

Nguyễn Cao Kỳ Duyên, đại diện Việt Nam, đáng tiếc không được gọi tên vào top 12.

Top 30 cuộc thi Hoa hậu Hoàn vũ 2024 gồm: Việt Nam, Pháp, Ấn Độ, Serbia, Cuba, Trung Quốc, Puerto Rico, Nigeria, Nhật Bản, Canada, Ai Cập, Mexico, Argentina, Thái Lan, Peru, Philippines, Ecuador, Bolivia, Ma Cao, Malaysia, Nga, Aruba, Phần Lan, Cộng hòa Dominica, Campuchia, Đan Mạch, Venezuela, Zimbabwe, Chile.

Người đẹp giành chiến thắng ở hạng mục Khán giả bình chọn là người đẹp Chile.

Trong top 30, các thí sinh đến từ châu Á và châu Mỹ chiếm đa số. Người đẹp Cuba làm nên lịch sử khi lần đầu vào top 30. Đại diện Ai Cập là người đẹp mắc bệnh bạch biến đầu tiên góp mặt tại Hoa hậu Hoàn vũ và tiến sâu.

Những phụ nữ từng sinh nở như đại diện Puerto Rico, Campuchia, Venezuela đều xuất sắc góp mặt trong danh sách top 30.

Sau hơn 2 tuần tới Mexico tham gia các hoạt động bên lề và trải qua nhiều vòng thi phụ, 126 thí sinh của Hoa hậu Hoàn vũ 2024 bước vào chung kết diễn ra tại đấu trường CDMX, Mexico, ngày 17/11 (giờ Việt Nam). 

Đại diện Việt Nam năm nay là hoa hậu Nguyễn Cao Kỳ Duyên. Cô đăng quang Miss Universe Vietnam hồi tháng 9. Người đẹp sinh năm 1996 sở hữu chiều cao 1,76m, số đo 86-60-94cm.

Kỳ Duyên từng đăng quang Hoa hậu Việt Nam 2014 trước khi giành quyền thi Hoa hậu Hoàn vũ 2024. Cô từng bày tỏ sân khấu Hoa hậu Hoàn vũ là giấc mơ ấp ủ suốt 10 năm.

Sau 2 năm Việt Nam trượt top tại Hoa hậu Hoàn vũ, người hâm mộ kỳ vọng Kỳ Duyên sẽ làm nên chuyện tại cuộc thi năm nay dù trước chung kết, nhiều chuyên trang sắc đẹp không dự đoán cô vào top 10.

Chuyên trang Missosology đánh giá Opal Suchata Chuangsri, đại diện Thái Lan, sẽ đăng quang ngôi vị cao nhất. Những gương mặt khác được trang này đánh giá cao là thí sinh Đan Mạch, Peru, Venezuela, Chile. Hoa hậu Kỳ Duyên vắng mặt trong danh sách top 30 của chuyên trang Missosology.

Trong khi đó, chuyên trang Sash Factor xếp thí sinh Việt Nam ở vị trí thứ 27 trong top 30 nổi bật của cuộc thi năm nay. Theo họ, người đẹp Peru - Tatiana Calmell - là ứng viên được đánh giá xứng đáng với danh hiệu hoa hậu.

Cuộc thi năm nay có nhiều thay đổi. Theo thể lệ của Ban tổ chức, format chung kết chọn top 30, top 12 và top 5. Trong đó, giám khảo chọn top 30 dựa trên kết quả phần phỏng vấn kín và trình diễn ở vòng bán kết. 

Ở mùa giải thứ 73, thí sinh được khán giả bình chọn nhiều nhất sẽ vào thẳng top 30. Ngoài ra, điểm mới của mùa giải năm nay là danh hiệu 4 hoa hậu theo châu lục.

Top 30 người đẹp nhất mùa giải sẽ trải qua phần thi trình diễn áo tắm trước khi ban giám khảo công bố top 12 chung cuộc. Sau khi 12 người đẹp nhất trình diễn váy dạ hội, top 5 được ấn định. Năm thí sinh đẹp nhất sẽ trả lời ứng xử để chọn ra hoa hậu và 4 á hậu.

Chung kết Hoa hậu Hoàn vũ 2024 có tỷ lệ cạnh tranh năm nay được đánh giá khốc liệt vì lượng thí sinh tham gia lớn. Cuộc thi năm nay chấp nhận thí sinh chuyển giới, thí sinh lập gia đình, thí sinh từng sinh con và đặc biệt không giới hạn tuổi của thí sinh. 

Ở đêm thi bán kết, Kỳ Duyên gây tranh cãi với tiết mục trình diễn áo tắm. Người đẹp chọn biểu cảm lạnh lùng để thể hiện, những bước chân có lực nhưng xoay nhanh, chưa ấn tượng. Màn catwalk vì thế không bùng nổ.

Phần trang phục dạ hội diễn ra chóng vánh vì mỗi thí sinh chỉ có chừng 1-2 giây tạo dáng. Do vậy, Kỳ Duyên thiếu đất diễn. Điểm sáng trong vòng bán kết là khi Kỳ Duyên diễn bộ Ngọc Điệp Kỳ Nam ở phần diễn trang phục dân tộc. 

Trước phản ứng trái chiều của người hâm mộ, Kỳ Duyên đăng video ngắn cùng chia sẻ: "Ngày ấy đã tới, thực sự mình hiểu cảm giác thăng hoa ở trên sân khấu là như thế nào".

Hoa hậu Hoàn vũ có lịch sử 73 năm và là một trong những cuộc thi nhan sắc lâu đời và uy tín nhất thế giới. Người đẹp Việt Nam đạt thành tích cao nhất tại đấu trường sắc đẹp này là H'Hen Niê - top 5 Hoa hậu Hoàn vũ 2018. Hai năm vừa qua, các sinh Việt Nam là Nguyễn Thị Ngọc Châu và Bùi Quỳnh Hoa đều không vào được top 20.

Trước thực trạng trên, Cục An toàn thực phẩm đề nghị giám đốc sở y tế các địa phương, Sở An toàn thực phẩm TPHCM, Trưởng ban quản lý an toàn thực phẩm TPĐà Nẵng và tỉnh Bắc Ninh cần chỉ đạo ngay các cơ quan chức năng quản lý về an toàn thực phẩm của tỉnh, huyện/thị xã/thành phố thuộc tỉnh, thông tin đến cán bộ, nhân viên, các cơ quan truyền thông của tỉnh, các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm trên địa bàn biết được thủ đoạn nêu trên.

Trường hợp các cơ sở sản xuất kinh doanh phát hiện các văn bản nghi ngờ giả mạo (văn bản thường sai về thể thức, nội dung yêu cầu thanh tra, kiểm tra, hoặc văn bản cắt ghép, hoặc không đúng chức danh của người kí văn bản, chữ kí giả mạo...), Cục An toàn thực phẩm đề nghị thông báo đến đường dây nóng của sở y tế, thanh tra sở y tế, chi cục an toàn vệ sinh thực phẩm, hoặc cơ quan công an nơi gần nhất; phối hợp với cơ quan công an để xử lý trường hợp phát hiện sai phạm.

Đối với các tỉnh ảnh hưởng của bão số 3 (Yagi), Cục An toàn thực phẩm đề nghị thông báo cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm về Nghị quyết số 143/NQ-CP ngày 17/9/2024 của Chính phủ, trong đó có nội dungyêu cầu tạm ngưng các hoạt động thanh tra, kiểm trađối với doanh nghiệp để khẩn trương khắc phục hậu quả của bão.

Như VietNamNet đã đưa tin, mới đây, Công an TPHCM ghi nhận vụ việc một số người giả danh cán bộ ngành y tế gọi điện thoại cho chủ các cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống, sau đó đề nghị kết bạn qua mạng xã hội Zalo để gửi quyết định thông báo về việc giám sát, kiểm tra cơ sở.

Những người này gửi một số tài liệu mạo danh Sở Y tế ký ban hành đến các cơ sở kinh doanh như quyết định và thông báo của Sở về việc thành lập đoàn kiểm tra, giám sát các cơ sở sản xuất kinh doanh thực phẩm. Kẻ gian lấy mẫu văn bản tương tự của cơ quan nhà nước để cắt ghép.

Tương tự, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh Bình Phước cũng nhận tin nhắn kèm hình ảnh từ đại diện một nhà hàng trên địa bàn hỏi về 2 văn bản thông báo kiểm tra, giám sát của Sở. Tại Long An cũng xuất hiện văn bản giả mạo quyết định của Sở Y tế về việc thành lập đoàn kiểm tra, giám sát các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm. Văn bản này ghi số 115 nhưng không có ngày, tháng, năm.

Cũng giống như các địa phương trên, Giám đốc Sở Y tế Gia Lai Lý Minh Thái đã thông tin về một văn bản mạo danh để kiểm tra, giám sát các cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm.

Anh Th. liên hệ với trang Facebook này thì được tư vấn và báo giá xe ô tô hiệu Ford Everest đời 2021 “nhập khẩu thanh lý hải quan có giá là 350 triệu đồng”. Anh Th. thấy giá rẻ hơn nhiều so với giá thực tế nên nhắn tin muốn đặt mua một xe ô tô loại này. Ngay sau đó Facebook “Auto Văn Miên” nhắn cho anh Th. một số điện thoại di động và cho biết người này tên Hồ Văn Miên, là chủ cửa hàng “Auto Văn Miên” có địa chỉ tại ấp Tân Tiến, xã Tân Lập, huyện Tân Biên, tỉnh Tây Ninh. Anh Th. tìm số điện thoại này trên ứng dụng Zalo thì thấy có tài khoản tên “Auto Nhập Khẩu Văn Miên” nên gửi kết bạn và được đồng ý.

Qua trao đổi với tài khoản Zalo “Auto Nhập Khẩu Văn Miên” thì có một người tự xưng là Miên trả lời và chụp hình một căn cước công dân đề tên Hồ Văn Miên (SN 1980, ngụ Tây Ninh; giấy này nghi vấn làm giả do hình ảnh trên căn cước công dân không đúng quy chuẩn) gửi cho anh Th. Anh Th. truy cập Facebook “Auto Văn Miên” và Zalo “Auto Nhập Khẩu Văn Miên” thấy nhiều hình ảnh thể hiện việc giao xe sau khi chuyển tiền mua bán, vì vậy anh tin tưởng là thật và thỏa thuận với Miên mua một xe ô tô Ford Everest đời 2021 với giá 350 triệu đồng, thời hạn giao xe chậm nhất đến ngày 2/7/2024.

Đến ngày 29/6, anh Th. chuyển tiền đặt cọc trước 20 triệu đồng theo yêu cầu của Miên. Ngày 30/6, Miên nói phải làm hợp đồng đặt cọc có trị giá 50 triệu đồng, nên yêu cầu anh Th. chuyển thêm 30 triệu đồng, anh Th. đồng ý và tiếp tục chuyển số tiền trên đến tài khoản ngân hàng của Miên. Ngày 2/7, Miên nói sẽ giao xe ô tô vào ngày này tại nhà anh Th. ở phường An Phú, TP.Thuận An nên yêu cầu anh Th. chuyển hết 300 triệu đồng, nếu không chuyển tiền thì Miên không giao xe.

Anh Th. đến ngân hàng chuyển 300 triệu đồng vào tài khoản ngân hàng của Hồ Văn Miên. Đến lúc này Miên lại yêu cầu chuyển thêm 30 triệu đồng tiền “phí đăng kiểm và làm biển số xe”. Vì muốn nhận được xe sớm, người mua đành chuyển tiếp tiền cho Miên. Tuy nhiên, khi anh Th. vừa chuyển tiền xong thì tài khoản Facebook “Auto Văn Miên” và Zalo “Auto Nhập Khẩu Văn Miên” xóa kết bạn, chặn liên lạc đối với anh Th. Đến lúc này anh Th. mới lờ mờ nhận ra bị lừa nên đến cơ quan công an để trình báo sự việc.

Người dân cần cảnh giác

Theo cơ quan chức năng, thủ đoạn “bán xe ô tô thanh lý giá rẻ” trên mạng xã hội ngày càng tinh vi, khiến không ít người “sập bẫy”. Thủ đoạn chung của đối tượng là tạo lập các trang fanpage trên mạng xã hội mang tên các cửa hàng xe ô tô hoặc cơ quan Nhà nước để tạo niềm tin cho người cần mua xe.

Tiếp theo, chúng sử dụng hình ảnh xe, hình ảnh giao dịch mua bán xe được làm giả hoặc lấy từ những cửa hàng bán xe ô tô khác để đăng tải, tạo uy tín nhằm dẫn dụ “con mồi”. Không những thế, đối tượng còn chạy “tương tác” trên mạng xã hội để tiếp cận được tối đa số lượng người có nhu cầu mua xe hoặc quan tâm đến thị trường xe.

Sau khi người dùng Facebook tương tác với các bài viết, đối tượng sẽ chủ động liên hệ và gửi cho họ hình ảnh, video đã chuẩn bị từ trước (được lấy từ cửa hàng xe ô tô hay lấy từ mạng xã hội) về những sản phẩm xe chất lượng nhưng giá bán thấp hơn thị trường rất nhiều. Để tăng độ uy tín, đối tượng còn làm giả giấy tờ của cơ quan Nhà nước về việc thanh lý xe hay các loại giấy tờ chứng minh nguồn gốc xe, qua đó dễ dàng dẫn dụ “con mồi” để thực hiện hành vi lừa đảo.

Tiếp đó, đối tượng sẽ yêu cầu khách hàng thực hiện các bước như chụp căn cước công dân gửi để chúng làm giấy tờ xe; cung cấp địa chỉ nhà để giao xe tận nơi… Trong trường hợp khách hàng có nhu cầu xem xe trực tiếp, chúng sẽ cung cấp một địa chỉ giả để tạo uy tín.

Trong cả hai trường hợp trên, đối tượng đều yêu cầu nạn nhân “đặt cọc” một khoản tiền từ 20 - 100 triệu đồng để “giữ xe” vì “số lượng xe thanh lý rất ít, không cọc là sẽ có khách khác lấy ngay”. Số tiền cọc trên sẽ được trừ vào số tiền mua xe sau khi khách hàng nhận xe và thanh toán nốt số tiền còn lại.

Sau khi nạn nhân chuyển tiền cọc, đối tượng sẽ lập tức chặn mọi liên lạc. Trong một vài trường hợp chúng còn đưa thêm lý do như “cần thêm tiền bôi trơn cho hải quan, công an, cục thuế…” để lừa thêm tiền của nạn nhân, rồi sau đó “lặn mất tăm”.

Để tránh bị mắc bẫy lừa với thủ đoạn mua xe ô tô, Cục An toàn thông tin, Bộ Thông tin và Truyền thông khuyến cáo: Không có cơ quan Nhà nước hay cá nhân nào được phép thanh lý xe nhập lậu, trốn thuế, giá rẻ như thông tin trên các trang mạng xã hội. Tất cả tài sản, tang vật vi phạm bị cơ quan chức năng bắt giữ đều được bán đấu giá thông qua các trung tâm dịch vụ bán đấu giá tài sản được Nhà nước cấp phép hoạt động.

Bên cạnh đó, cơ quan Nhà nước chỉ sử dụng các trang web chính thống tên miền có đuôi gov.vn; người dân cần lưu ý chọn đúng trang web chính thống để đọc thông tin, tránh đọc thông tin từ những trang web giả mạo. Trong trường hợp bị lừa đảo, người dân hãy đến cơ quan công an gần nhất để được hỗ trợ.

Chị Yến My là một trong những nạn nhân của thẩm mỹ hỏng được bác sĩ Hoạt “giải cứu”. Chị chia sẻ: “Chị từng làm mũi ở Campuchia, được một năm thì bị bóng đỏ. Sau đó, quay lại nơi làm thì họ cho thuốc uống, nhưng cũng không hết. Được một thời gian chị về Việt Nam rút sụn thì cái mũi bị vết lõm đáng sợ”.

Chiếc mũi hỏng khiến chị Yến My tự ti, mặc cảm, ngại giao tiếp với người khác và gặp nhiều khó khăn trong công việc. Sau khi biết đến BS. Hoạt và được bác chỉ định sửa mũi hỏng bằng phương pháp nâng mũi sụn sườn, chị đã sở hữu dáng mũi đẹp “trên cả mong đợi”.

Chị Mỹ Duyên quyết định nâng mũi ở một trung tâm thẩm mỹ vào năm 2014. Ngay sau đó, chị đã cảm thấy đau đớn vì mũi hỏng, mặt bị biến chứng. 10 năm qua, chị thường đi đến nhiều cơ sở lớn nhỏ để khắc phục, song nhiều nơi từ chối.

Sau khi hiểu về hoàn cảnh của chị Mỹ Duyên, ban đầu BS. Hoạt khá e dè vì tình trạng biến chứng khó xử lý. Với nỗ lực không ngừng, BS. Hoạt đã chữa mũi thành công , giúp chị Mỹ Duyên lấy lại sự tự tin, hòa nhập với cuộc sống đời thường. 

Một trường hợp khác là khắc phục mũi cho chị Kim Loan (Việt kiều Úc) từng nâng mũi một lần và gặp biến chứng: lộ sóng, co rút đầu mũi, da mũi mỏng. Với trường hợp này, BS. Hoạt chỉ định nâng mũi cấu trúc sửa lại, bên cạnh tái cấu trúc dáng mũi 360 độ. Mục đích của ca phẫu thuật là giúp chị kéo dài đầu mũi, giúp lỗ mũi kín hơn, khắc phục tình trạng co rút. 

(Nguồn: Phòng khám chuyên khoa thẩm mỹ - chi nhánh của Công ty TNHH Thẩm mỹ viện Saigon Star)

VÀO THÁNG BA TRƯỚC, HỘI NGHỊ Liên Á tại New Delhi đưa ra thái độ rất rõ về sự cảm thông của nhân dân châu Á với Việt Nam trong cuộc chiến chống lại chủ nghĩa đế quốc thực dân. Đây không phải chỉ là một động thái suông. Chính phủ Ấn Độ đã quyết định hạn chế đường bay của Pháp qua lãnh thổ nước mình, đồng thời, những người công nhân khuân vác ở cảng đã từ chối cung cấp thực phẩm cho việc vận chuyển quân đội Pháp.

Sẽ có người đánh giá về “Chủ nghĩa phân biệt chủng tộc châu Á” trong những hành động như trên đây. Họ sẽ gợi lại sự tuyên truyền của người Nhật về một “đại Châu Á” mà thực tế là một châu Á đô hộ bởi chủ nghĩa đế quốc Nhật.

Những hiện thực địa lý, lịch sử và kinh tế nói trên hội tụ lại tạo cho Việt Nam một vị trí đặc biệt ấn tượng ở trung tâm của Đông Á.

Hội nghị Liên Á hướng về một ý nghĩa hoàn toàn khác. Nó khởi động lại một khuynh hướng lâu dài vốn bắt đầu từ những thập kỷ đầu của thế kỷ XX, chấn hưng châu Á bằng tư tưởng dân chủ của Tây Âu.

Những nhà lý luận Trung Quốc như Lương Khải Siêu và Khang Hữu Vi cùng với một nhóm các nhà khai quốc, trong đó nổi bật nhất là Tôn Dật Tiên – cha đẻ của Cộng hòa Trung Hoa – đã thực hiện chương trình truyền bá tích cực những tư tưởng của Cách mạng Pháp.

Đã mất độc lập, Việt Nam bị cuốn vào phong trào này. Những cây bút người Việt đọc Rousseau và Montesquieu qua các bản dịch Hán ngữ và tìm cách truyền bá những giá trị của văn hóa phương Tây đến người dân mình.

Sự đồng thuận trên phạm vi lớn mà họ tạo ra đã biến họ thành những đối tượng bị theo dõi; họ bị các nhà cầm quyền Pháp bắt bớ và đày ra Côn Đảo. Tại Trung Quốc, Tôn Dật Tiên nhậm chức năm 1912 nhưng Quốc Dân Đảng vẫn chưa đạt được cuộc cách mạng dân chủ.

Cuộc nội chiến với những nhà Cộng sản đã chuyển hóa Quốc Dân Đảng thành một Đảng của sự phản kháng và làm chậm bước tiến của cả hai mục tiêu: tiêu diệt chủ nghĩa phong kiến và xây dựng một chế độ dân chủ.

Và chính bởi thế, cái phong trào mà có nhiều khả năng sẽ hiện thực hóa được niềm mong ước của người châu Á về sự hòa nhập thực sự vào với quỹ đạo văn minh Tây Phương đã bị sa lầy. Giá như những nhà cách mạng dân chủ thành công ở Trung Quốc cũng như ở những nước nằm trong phạm vi ảnh hưởng của văn hóa Trung Quốc như Việt Nam, sự hội nhập của Viễn Đông vào cộng đồng quốc tế có thể đã diễn ra một cách yên bình.

Việc phong trào bị cản trở dẫn Nhật Bản đến chiến dịch tái dựng châu Á và xu hướng áp dụng những phương pháp phát–xít. Sự hồi sinh của châu Á đi theo dạng thức của chủ nghĩa đế quốc hiếu chiến.

Người Nhật đã dùng quá nhiều bạo lực để có thể bá chủ Viễn Đông. Trung Quốc kháng chiến hào hùng mười bốn năm và cuối cùng đi đến thắng lợi. Ấn Độ, dù khôn nguôi mong mỏi giải phóng khỏi đế quốc Anh, có tầm nhìn xa trông rộng khi cùng các quốc gia dân chủ nỗ lực chống lại chủ nghĩa đế quốc phát–xít.

Tại Việt Nam, người Nhật – mặc cho cơ sở mà họ đạt được thông qua thỏa ước Pháp–Nhật năm 1940 – không thể thực hiện được bất kỳ một phong trào đáng kể nào trong “Khối thịnh vượng chung Đại Đông Á”. Tại Hội nghị Toàn Á tại Tokyo năm 1943, thậm chí không có đại diện Việt Nam.

Ngược lại, các mạng lưới kháng chiến – không chỉ kháng Nhật mà chống cả chính quyền Pháp ủng hộ Nhật – mọc lên ở nhiều trên lãnh thổ Việt Nam. Sự thoái vị của Bảo Đại và Tuyên ngôn độc lập của Việt Nam Dân chủ Cộng hòa năm 1945 là kết quả của một cuộc khởi nghĩa rộng khắp của một dân tộc chống lại bất kỳ một dạng đế quốc chủ nghĩa nào.

Vì thế, thật không bất ngờ khi Việt Nam được đón tiếp đặc biệt trọng thể tại Hội nghị Liên Á tại New Delhi. Sự thất bại của Nhật Bản đã làm thành công việc vạch trần chủ nghĩa phát–xít bằng việc chỉ ra rằng việc giải phóng châu Á chỉ có thể đạt được thông qua ý nguyện giành độc lập của con người chứ không phải chủ nghĩa đế quốc châu Á. Cách mạng Việt Nam, cùng với cách mạng Indonesia, chỉ ra những gì con người ta có thể đạt được một khi họ quyết tâm giành được tự do.

Thật khó để cường điệu thêm tầm quan trọng của Việt Nam trong thế giới Đông Á.

Lãnh thổ Việt Nam giữ một vị trí chiến lược; Trung Quốc, Malaya và Ấn Độ tạo thành một vòng bao rộng lớn; Sài Gòn – cảng lớn của Việt Nam – cách Batavia, Manila, Hồng Kông chừng 1.200 dặm, cách Ceylon ( nay là Siri Lanka) và Calcuta khoảng 1.500 dặm.

Từ thời cổ đại, lãnh thổ Việt Nam ngày nay đã là giao điểm của người Viễn Đông. Thời tiền sử, vùng đất này đã được khai phá bởi những người có thể đã đến từ Indonesia. Vùng thượng do nhiều lớp cư dân đến từ phía Tây và phía Bắc khai phá và làm chủ.

Vào khoảng đầu Công nguyên vùng châu thổ Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ được người Việt khai phá. Họ bị đô hộ bởi người Hán nhưng cũng đồng thời học từ kẻ cai trị họ những nét văn hóa và các loại thể chế chính trị. Trung Bộ và Nam Trung Bộ là đất của người Chàm, những người tiếp thu văn minh Hindu qua các thương nhân và giáo sĩ Ấn – những người sống xen kẽ với cư dân Chàm.

Người Việt – dù sống dưới ách đô hộ của phương Bắc vẫn bảo tồn ngôn ngữ và gốc gác của họ – giành được độc lập vào thế kỷ X và liên tiếp thắng lợi trong các cuộc kháng chiến chống Trung Quốc xâm lược. Họ tiến xuống phía Nam và dần bình định người Chàm. 

Trên một phương diện nào đó, quá trình Nam tiến này là sự thắng lợi của văn minh Trung Hoa đối với văn minh Ấn Độ, nhưng một số yếu tố văn hóa Chàm, đặc biệt là âm nhạc, thẩm thấu vào văn hóa Việt. Vào thế kỷ XVIII, người Việt định cư trên vùng đất Nam Bộ và đồng hóa những cư dân bản địa vốn gần với văn minh Hindu.

Bởi lẽ đó, lãnh thổ Việt Nam ngày nay, gồm cả Bắc – Trung – và Nam Bộ, là điểm giao thoa của hai nền văn hóa Trung Quốc và Ấn Độ. Việt Nam hiện nay có bản sắc văn hóa của riêng mình, dù cho văn hóa Trung Hoa in dấu đậm, những ảnh hưởng khác cũng lưu lại dấu ấn của mình. Các cảng Việt Nam đón thuyền buôn từ Nhật, Philipine, Java và Ấn Độ. Vào thế kỷ XVI, Hội An đã có những cộng đồng người Nhật sinh sống và ngày càng hòa nhập với cư dân bản địa.

Sự xâm lược của người Pháp và mối liên hệ giữa thuộc địa với mẫu quốc đã làm suy yếu – dù không hoàn toàn phá vỡ – những mối liên hệ của Việt Nam với những vùng môi trường tự nhiên truyền thống. Trung Quốc tiếp tục nhập khẩu gạo, cá khô, quế và xuất sang Việt Nam chè, miến, dược liệu, vải vóc. Việt Nam xuất sang Nhật những sản phẩm công nghiệp thô như than đá, cao su và đồ sơn, đồng thời nhập khẩu từ Nhật các loại thành phẩm.

Việt Nam cũng đồng thời duy trì quan hệ thương mại, dù không quan trọng lắm, với Ấn Độ, Singapore, các vùng Đông Ấn thuộc Hà Lan, và Hoa Kỳ. Tuy nhiên, việc chính quyền thuộc địa ưu tiên quan hệ thương mại với Pháp là điều không tránh khỏi. Việt Nam xuất khẩu gạo, chè, hạt tiêu, cao su, than hoa để nhập khẩu các loại thành phẩm.

Không thể không kể đến những dạng thức “nhập khẩu vô hình” [mà người Pháp thu lợi] chủ yếu là các khoản tích cóp mà đám quan lại và nhân viên người Pháp gửi về nước sau khi đã đến xứ sở thuộc địa để làm giàu, cũng như những khoản chia chác bởi các công ty thực dân cho các nhà đầu tư tại châu Âu.

Vào thời điểm khủng hoảng kinh tế năm 1929, kim ngạch giữa Việt Nam với khu vực Viễn Đông rất hài hòa trong khi với Pháp lại mất cân đối. Trước Thế chiến lần thứ nhất, xuất khẩu của Việt Nam sang Viễn Đông vượt 49% so với nhập khẩu từ khu vực đó. Sau năm 1920 con số này là 139%. 

Ngược lại, Pháp bán sang Việt Nam nhiều hơn là mua từ xứ này – những đa dạng về thống kê qua việc bù cân đối với những thể hiện trong quan hệ thương mại với vùng Viễn Đông. Kết quả này thu được thông qua hệ thống thuế đặc biệt mà Viễn Đông phải thể hiện sự thâm hụt trong cân bằng thương mại của thuộc địa với chính quốc.

Những tác giả người Pháp của hệ thống này đã giải thích rằng vấn đề trên là sản phẩm của cấu trúc kinh tế của Việt Nam. Quả thực là nó dường như có lợi nếu những loại hàng hóa xuất khẩu trên quy mô lớn nên được bán ở những quốc gia lân cận trong khi các thành phẩm – vốn chiếm tỉ trọng lớn trong số hàng xuất khẩu – có thể đến từ những xứ sở xa xôi bởi chúng có giá trị cao trong khi khối lượng lại tương đối nhỏ nên chi phí vận chuyển thấp.

Sau năm 1929, các quốc gia Viễn Đông – do bị lún sâu vào trong cuộc khủng hoảng của thế giới – sử dụng những biện pháp bảo hộ, theo đó Pháp buộc phải tiếp nhận một phần lớn của các sản phẩm xuất khẩu Việt Nam. Gạo Nam Kỳ – nay không còn thị trường tiêu thụ tốt tại Trung Quốc – được chuyển về Marseilles. Khoảng cách giữa xuất khẩu và nhập khẩu từ nước Pháp suy giảm. Tỷ lệ này phần nào giảm do tỉ giá hối đoái ở vùng Viễn Đông – vốn có lợi cho Việt Nam.

Không lâu sau đó hệ thống “kinh tế đế quốc” bộc lộ những khó khăn nghiêm trọng. Gạo nhập khẩu từ Việt Nam cạnh tranh với mì và các loại ngũ cốc sản xuất tại các mẫu quốc, tạo nên làn sóng phản đối mạnh mẽ của nông dân Pháp. Những nỗ lực nhằm hội nhập nền kinh tế Việt Nam đe dọa làm nền kinh tế Pháp mất cân bằng.

Ngoài ra, khó có thể đưa ra lý do chính đáng để có thể áp thuế vận chuyển đường biển quá cao đối với loại sản phẩm như gạo, hoặc cấm hoàn toàn việc người Việt tiêu thụ các hàng hóa thành phẩm có giá thấp khi mà các hàng hóa này có thể kiếm được từ Viễn Đông.

Bởi lẽ đó, những sản phẩm trên phải được chấp nhận nhằm tống tháo những sản phẩm có thể xuất khẩu của Việt Nam – những thứ nước Pháp không thể tiêu thụ. Rõ ràng là, với vị trí nằm kẹp giữa Trung Quốc và Ấn Độ, nằm trên sườn Thái Bình Dương và quay mặt ra thế giới đại dương, nền kinh tế Việt Nam thuộc về hệ thống các mối quan hệ kinh tế tự nhiên không thể bị phân tách.

Những hiện thực địa lý, lịch sử và kinh tế nói trên hội tụ lại tạo cho Việt Nam một vị trí đặc biệt ấn tượng ở trung tâm của Đông Á. Mặc dù vậy, điểm này không được nhìn nhận một cách xác đáng cho đến thời gian gần đây.

Dưới hệ thống thuộc địa, một nước như Việt Nam không có vị thế quốc tế. Chỉ có các phong trào cách mạng qua các thời điểm khác nhau gợi lại những mối sự ràng buộc giữa Việt Nam với phần còn lại của thế giới, mà cụ thể hơn là với thế giới châu Á. [Sự gợi lại này] đã đề cập đến môn đệ người Việt – những người thấm nhuần tư tưởng dân chủ Trung Quốc đầu thế kỷ XX.

Nhiều người trong số này đã bị chính quyền Pháp trục xuất năm 1908. Tuy nhiên, trước khi áp dụng những biện pháp đàn áp, các nhà cầm quyền Pháp đã thu hút về Việt Nam những nhà cách mạng tiêu biểu như Tôn Dật Tiên.

Viên Toàn quyền Paul Doumer lúc đó nghĩ rằng ông ta có thể sử dụng họ để thò một tay của mình vào nam Trung Quốc bởi Bắc Kỳ nằm ở một vị trí tiền tiêu để có thể thâm nhập vào Vân Nam, Quảng Tây và Quảng Đông. Tuy nhiên, cái kỷ nguyên mà người ta dự định chia cắt Trung Quốc giữa các cường quốc với nhau đã qua rồi; và người Hoa ở Bắc Kỳ chủ yếu hoạt động ở khía cạnh khác; nó tạo điều kiện để họ liên hệ mật thiết hơn với các cộng đồng người Việt.

Những nhà cách mạng Việt Nam tham dự vào cách mạng Trung Quốc năm 1912–1913. Sau Thế chiến lần thứ nhất, Trung Quốc trở thành điểm trú chân của các nhà dân tộc Việt Nam và các nhóm Cộng sản đảng – những người tiếp tục theo đuổi cuộc chiến chống lại sự cai trị của Pháp.

Chính trong cuộc chiến đó mà sự quan trọng chiến lược, kế tiếp là tầm quan trọng chính trị, của Việt Nam lần đầu tiên thể hiện rõ rệt. Các chuyên gia quân sự cho rằng cuộc tiến công tập kích vào Mã Lai và cuộc tiến chiếm Singapore không thể xảy ra nếu như không có việc quân Nhật rút khỏi Sài Gòn – cứ điểm hoạt động qua bản thỏa thuận Nhật–Pháp năm 1940.

Ngoài ra, những cảng tự nhiên của dọc bờ biển Việt Nam cũng cần được lưu ý, nhất là cảng Cam Ranh – nơi hạm đội Rodjetsvinsky của Nga neo đỗ trước ngày diễn ra trận Tsushima năm 1905, đồng thời là vịnh Hạ Long, gần khu mỏ than Hòn Gai, được che chắn gió và các dòng đới lưu và có thể hình thành một cảng neo đậu lớn nhờ độ sâu tự nhiên lên tới ba mươi bộ.

Vị thế thuận lợi của Việt Nam phục vụ như một đầu cầu cho chính sách quân phiệt của chủ nghĩa đế quốc Nhật Bản. Tuy nhiên, nó cũng có thể phục vụ những mục đích hòa bình và xây dựng. Bởi lẽ đó, sự phát triển của các mối quan hệ liên thông làm cho chúng ta có thể nhìn nhận Ấn Độ như một phần hữu cơ của một khu vực bao gồm Trung Quốc, Nhật Bản và toàn vùng Malaya.

Nằm ở trung tâm, Việt Nam hoàn toàn có thể trở thành những giao lộ của các tuyến liên lạc. Với sự thất bại của chủ nghĩa đế quốc Nhật, tiến trình của châu Á chắc chắn sẽ theo hướng dân chủ. Việt Nam vì thế sẽ không là gì hơn một con tốt – cho dù chắc chắn đó là một con tốt tối quan trọng – nếu như lại diễn ra việc sử dụng vũ trang.

Tuy nhiên, nếu như tiến trình đó của người châu Á diễn ra theo các phương hướng dân chủ, nếu như sự đoàn kết tự nhiên – không phải được hình thành trên cơ sở những lý thuyết dân tộc xuẩn ngốc bởi chúng thường từ những nguồn rất khác nhau nhưng trong một hoàn cảnh kinh tế thông thường – không cho phép những cản trở đối với nền độc lập của bất kỳ ai trong số đó, thì một quốc gia như Việt Nam, mặc cho lãnh thổ tương đối hạn chế và dân cư tương đối nhỏ, hoàn toàn có thể cho thấy nó vẫn là một mắt xích quan trọng. Và nếu đúng như vậy thì Việt Nam sẽ góp một phần thiết thực trong tiến trình của toàn khu vực.

GS Trần Đức Thảo

--

Bài viết được trích từ sách Triết gia Trần Đức Thảo: Di cảo, Khảo luận, Kỷ niệm, 593-600, Nxb Đại học Huế, 2016. Bài viết được Hoàng Anh Tuấn dịch từ nguyên bản tiếng Anh “Vietnam and East Asia”, in trong The Far Eastern Review, Vol. 6, No. 4, French Indochina (Aug., 1947), tr. 409 - 413)

Khoảng gần 1 năm sau, HFT đã tin tưởng “kết nạp” thầy thuốc ưu tú Trần Tựu làm người anh cả.

Nhà văn Phạm Vân Anh bày tỏ: “Mỗi người xuất hiện trong cuộc đời chúng ta đều có nguyên nhân và đều đáng được trân trọng. Người yêu quý ta sẽ mang đến tình thương mến, trao cho chúng ta sự can đảm và nghị lực. Người ta yêu quý sẽ dạy ta biết cách trao đi yêu thương, biết nhẫn nại và nâng niu những gì ta có! Cảm ơn cuộc đời đã cho chúng tôi những người thân tuy không cùng dòng máu, cùng dòng họ, cùng sự nghiệp, tư duy… nhưng lại yêu thương, đồng cảm với nhau, chăm sóc nhau như ruột thịt”.

Sau hơn 3 năm thành lập, tuyển thơ song ngữ ''Gió gọi ban mai'' tập hợp 60 bài thơ của 6 tác giả: Trần Tựu, Kiều Bích Hậu, Đỗ Mai Hòa, Võ Thị Như Mai, Khánh Phương và Phạm Vân Anh được ra đời.

Tuyển tập này là những áng thơ xoay quanh chủ đề tình yêu đất nước, con người với những nỗi xúc cảm của mỗi thành viên.

Một Hà Nội xưa, se lạnh xao xuyến khiến người đọc ngẩn ngơ thương nhớ: 

Hà Nội mùa này trời se lạnh 

Má em thắm sắc ngóng Đông quân 

Hây hẩy nụ đào đương e ấp

Chờ chạm môi xuân thắm muôn lần. 

Tây Hồ sương phủ mênh mông quá

Trấn Quốc chùa xưa nhẹ bước chân 

Tiếng chuông như thể lời cầu chúc 

Mừng bạn mừng ta cả mùa xuân.

(Trấn Quốc chùa xưa - Trần Tựu)

Nhà văn/dịch giả Kiều Bích Hậu lại có những áng thơ hào hùng trong “Bài ca sông Hồng”

Họ là những người lính

Họ là những thi nhân

Họ hát ca trong rừng

Nước mắt họ rơi thấm thân thể đồng đội hy sinh sau trận chiến

Hơn cả cái chết

Hơn cả sự sống

Hơn cả chiến tranh

Họ thức dậy nguồn thơ đất Việt

Một trời Nam bất diệt hát ca

Và hôm nay bên dòng Hồng Hà ngầu đỏ sóng

Chúng ta hòa ca bài hát vì Người!

“Chúng tôi làm thơ khi tâm hồn rung động trước hoàn cảnh nào đó hoặc trước cái đẹp của cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, tình mẫu tử thiêng liêng…. Chúng tôi làm thơ cho tâm hồn nhẹ bay khi những giai điệu cuộc sống chạm vào trái tim!”, nhóm tác giả ''Gió gọi ban mai'' chia sẻ.

Khánh Phương