PGS.TS Chu Cẩm Thơ, Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam, nhận định nhiều trẻ dù chưa biết gì về Toán đã thấy môn học này rất khó, do cách nhìn nhận của người lớn. Vì thế, các em sợ và không chịu học. Nhiều em thì chỉ cố học vì thành tích, làm hài lòng người lớn.

"Khi dạy các lớp chuyên Toán, tôi phát hiện nhiều em không biết bản thân say mê điều gì trong Toán học, chỉ biết đỗ vào lớp chuyên Toán là điều gì đó mà mọi người rất ngưỡng mộ", bà Thơ nói. Bà là tiến sĩ Toán học, nguyên giảng viên khoa Toán, trường Đại học Sư phạm Hà Nội.

Việc học sinh sợ Toán, theo bà Thơ, còn đến từ môi trường giáo dục. Khi đến một số trường tiểu học tại Hà Nội, bà ngạc nhiên vì giáo viên chỉ giảng và giao bài, những gì học sinh được tiếp cận là các bài toán in trong sách hoặc phiếu bài tập.

"Cách dạy và học này không đúng quy trình, khiến trẻ không yêu thích môn Toán", bà nói.

TS Toán học Trần Nam Dũng, Phó hiệu trưởng trường Phổ thông Năng khiếu, Đại học Quốc gia TP HCM, cũng nhận thấy học sinh yêu thích môn Toán ngày càng ít và càng lớn thì sự yêu thích của các em với môn học này càng giảm.

Ông Dũng chỉ ra một số nguyên nhân như chương trình học càng lên cao càng khó, khắc nghiệt hơn, thời gian được "chơi với Toán" ít đi. Bên cạnh đó, việc dạy Toán ở các bậc học cao vẫn theo lối diễn dịch, tức thầy cô giảng, học sinh học và áp dụng làm bài tập. Thay vì dẫn dắt để học sinh tìm ra công thức nào đó, giáo viên thường cung cấp luôn để các em giải quyết nhanh vấn đề, khiến học sinh thụ động, nhớ theo kiểu cơ học.

"Đây là điều chống chỉ định trong sự phát triển tư duy về Toán học", ông Dũng nói, cho biết ngay cả ở các lớp chuyên Toán, đáng lẽ học sinh phải chủ động nhưng do một vài yếu tố, ví dụ học thêm nhiều, học sinh trở nên thụ động. Cũng có em vì cảm thấy bị áp đặt nên chán Toán.

Hiệu trưởng một trường tiểu học ở quận Hà Đông cho hay thực chất yêu cầu này đã nằm trong Điều lệ trường tiểu học từ năm 2020, nếu thực hiện được sẽ rất lý tưởng nhưng đến nay vẫn chưa thể.

"Sĩ số 35 chỉ phù hợp với các huyện hoặc quận lõi có dân số già, còn quận đang phát triển, có nhiều khu đô thị như Nam Từ Liêm, Cầu Giấy, Hà Đông sẽ không đáp ứng được", ông nói. "Sĩ số trung bình ở trường tôi đang là 55 nhưng ở Hà Đông, như vậy 'vẫn ít'. Nhiều trường còn trên 60".

Bà Nguyễn Thị Bích Hạnh, Hiệu trưởng trường Tiểu học Hoàng Liệt, quận Hoàng Mai, cũng cho rằng khó thực hiện sĩ số lớp 35 học sinh trong năm học này. Ở Tiểu học Hoàng Liệt, trung bình mỗi lớp hiện tới 51 em.

Hoàng Mai là quận đông dân nhất Hà Nội với hơn 500.000 người. Đây được xem là "điểm nóng" thiếu trường học, vì tập trung nhiều khu dân cư mới. Tháng 8/2022, quận còn thiếu 36 trường, gồm 13 trường tiểu học. Năm ngoái, quận Hoàng Mai quyết định xây 4 trường mới, trong đó có hai trường tiểu học.

Bà Hạnh hy vọng hai trường đang xây, rộng 11.000 m2 và 22.000 m2, có thể hoạt động vào năm sau để giảm áp lực về sĩ số.

Bà Lê Thị Thanh Tâm, Phó phòng Giáo dục quận Nam Từ Liêm, cũng nói khó. Sĩ số lớp bình quân, với cả công lập và ngoài công lập ở quận là khoảng 38,5 học sinh. Nếu tách riêng công lập, con số này là 47-48. Quận vừa có thêm 4 trường mới, trong đó có 2 trường tiểu học, đồng thời cải tạo và xây các phòng học ở 11 trường, giúp giảm sĩ số lớp còn trung bình hơn 40.

"Cơ bản năm nay ổn nhưng cũng không thể đạt 35 học sinh một lớp được", bà Tâm nói.