VCCI kiến nghị Ủy ban Tư pháp Quốc hội bãi bỏ Điều 292 Luật Hình sự 2015

Điều 292 đã hình sự hóa vi phạm hành chính

Ngày 30/7 vừa qua,ếnnghịỦybanTưphápQuốchộibãibỏĐiềuLuậtHìnhsựbảng c1 cuộc tọa đàm về quy định tại Điều 292 của Bộ luật Hình sự (BLHS) năm 2015 đã được Ủy ban Tư pháp của Quốc hội khóa XIV chủ trì tổ chức tại Hà Nội. Mục đích của cuộc tọa đàm này là nhằm trao đổi những thông tin liên quan đến “Tội cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông” được quy định tại Điều 292, phục vụ việc nghiên cứu, thẩm tra dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của BLHS 2015.

Trong tham luận chia sẻ tại cuộc đàm nêu trên, ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng ban Pháp chế, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) - cơ quan đại diện cho cộng đồng doanh nghiệp Việt Nam nhận định, Điều 292 đã quy định quá rộng khi xử lý hình sự ngay cả những hành vi kinh doanh có nguy cơ gây nguy hiểm cho xã hội thấp. Về bản chất Điều 292 có nội dung cũng tương tự như hành vi kinh doanh mà không đăng ký kinh doanh trong Tội kinh doanh trái phép của BLHS 1999 (tội danh quy định tại Điều 159 BLHS 1999 đã được Quốc hội khóa XIII quyết định bãi bỏ - PV)

Ông Tuấn nhấn mạnh, đồng ý rằng một số hành vi tại Điều 292 có thể có mức độ nguy hiểm cao với xã hội như kinh doanh vàng tài khoản, kinh doanh đa cấp bất chính… có thể gây thiệt hại lớn cho người dân. Tuy nhiên, xét về bản chất việc kinh doanh trên mạng và không trên mạng không làm thay đổi bản chất, việc xếp hành vi kinh doanh trên mạng vào Điều 292 (tội phạm về mạng) là chưa thực sự hợp lý. Tại sao chỉ một số ít ngành nghề kinh doanh trên mạng nếu không đăng ký thì bị truy cứu trách nhiệm hình sự trong khi gần 267 ngành nghề khác thì không? Việc sử dụng mạng có thể làm mức độ phát tán nhanh hơn, hậu quả lớn hơn nhưng cũng nên là tình tiết tăng nặng mà thôi. Cho nên cần tách riêng thành một tội riêng nếu cần thiết.

“Một số hành vi đưa vào xử lý hình sự như hành vi cung cấp dịch vụ sàn giao dịch thương mại điện tử, trò chơi điện tử… khi chưa hoàn tất thủ tục đăng ký là quá nặng. Điều đáng ngại là khác với các tội khác, Điều 292 chỉ cần căn cứ vào hành vi mà không xét đến yếu tố động cơ, mục đích nên nguy cơ các hành vi kinh doanh bình thường bị hình sự hoá là rất cao, trong khi các hành vi này đáng chỉ bị xử phạt vi phạm hành chính mà thôi”, ông Tuấn nói.

Đặc biệt, bình luận về điểm e khoản 1 Điều 292 quy định “Các loại dịch vụ khác trên mạng máy tính, mạng viễn thông theo quy định của pháp luật” vốn là điểm khiến cộng đồng doanh nghiệp CNTT, nhất là các doanh nghiệp khởi nghiệp công nghệ lo ngại, băn khoăn hơn cả, ông Đậu Anh Tuấn cho biết, điểm này còn quy định theo cách điều khoản quét là các nhóm dịch vụ khác mà không được định danh rõ. Như vậy vô hình trung, quy định này cho phép các bộ, ngành có thể quy định thêm “tội mới” trong BLHS, mỗi khi ban hành thêm một quy định yêu cầu một loại dịch vụ trên mạng nào đó phải xin cấp phép. Ví dụ, các dịch vụ thư điện tử, dịch vụ lưu trữ, dịch vụ tìm kiếm, tra cứu, dịch vụ giải trí như xem phim, nghe nhạc… nếu bộ, ngành nào quy định thêm các dịch vụ này phải xin phép thì đồng nghĩa với việc mở rộng các hành vi có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Kiến nghị bỏ Điều 292 và thiết kế lại

(责任编辑：Ngoại Hạng Anh)