ĐH Stenden

Ý tưởng về hệ sinh thái Xiaomi thậm chí còn tham vọng hơn cả Apple. Nhà sản xuất iPhone tập trung vào các dịch vụ như iTunes và bộ máy tính bảng, máy tính, điện thoại, trong khi Xiaomi lại hướng đến vạn vật kết nối (Internet of Things). Công ty hi vọng ngày nào đó bạn có thể điều khiển máy lọc nước Xiaomi, máy lọc không khí Xiaomi, đèn LED Xiaomi chỉ bằng vài lần bấm trên di động. Kể cả khi kết quả kinh doanh gây thất vọng, quan chức và nhà đầu tư vẫn cho rằng đó chỉ là chút trắc trở trên đường tới đích. Richard Ji, nhà đầu tư mạo hiểm và cựu chuyên gia công nghệ Morgan Stanley, người dẫn đầu vòng gọi vốn lớn vào Xiaomi năm 2014, bình luận: “Xét về xây dựng hệ sinh thái và bành trướng quốc tế, Xiaomi vẫn đang trong bước khởi đầu”.

Đặt cược vào hệ sinh thái cũng là đặt cược vào vài xu hướng chuyển dịch: sự trỗi dậy của tầng lớp trung lưu Trung Quốc, sự xuất hiện của các thiết bị giá rẻ vào Internet of Things, khả năng thâm nhập thị trường châu Âu và Mỹ của các công ty tiêu dùng Trung Quốc. Tuy nhiên, khi Xiaomi dần tăng trưởng chậm lại, bắt đầu nổi lên những ngờ vực liệu một startup không có công nghệ mới của riêng mình hay có thành công nào khoác ngoài smartphone có thể cho ra đời một hệ sinh thái gần đến đẳng cấp của Apple hay Google không. “Tôi cho rằng các bánh xe đang chao đảo”, Duncan Clark, cố vấn ban đầu của gã khổng lồ TMĐT Alibaba, đánh giá.

Lãnh đạo Xiaomi rất ghét khi ai đó gọi họ là một startup smartphone. Họ muốn gọi là “công ty Internet” dù đã bán được tới 175 triệu smartphone trong hơn 5 năm qua. Mãi tới gần đây, hãng vẫn chưa có cửa hàng nào mà bán phần lớn qua website. Điện thoại của Xiaomi dùng hệ điều hành tự phát triển trên nền Google Android và có kho nhạc, ứng dụng riêng.

Vài năm trước, Xiami nhận ra nếu chỉ có người mua điện thoại sẽ không tạo ra doanh thu lớn. Họ bắt đầu bán pin smartphone với nhiều màu sắc khác nhau như một thứ phụ kiện và nó làm tốt đủ để nảy ra sáng kiến: “Tại sao không phải là các sản phẩm mới”, Hugo Barra, phụ trách kinh doanh quốc tế của công ty hồi tưởng. Barra từng dẫn dắt nhóm phát triển sản phẩm Android tại Google. Anh cho biết không quan tâm đến bán điện thoại mà đến việc có nhiều người dùng nhất có thể. Nếu thiết bị hấp dẫn người dùng, hãy làm ra thêm một loạt thứ khác.

Chiến dịch hệ sinh thái nhằm mục đích đó. Nòng cốt của nó là nhóm 170 người chuyên về phát triển sản phẩm, chuỗi cung ứng, thiết kế. Song, không như Apple có Jony Ive, nhóm của Xiaomi lại hợp tác chủ yếu với các công ty bên ngoài. Họ liên kết với startup phần cứng, cấp tiền để sản xuất sản phẩm. Xiaomi tránh việc kiểm soát toàn bộ, khuyến khích các nhà sáng lập mạo hiểm. Họ giành các giao dịch độc quyền để bán sản phẩm của startup và đổi lại, các startup này được phép tiếp cận chuỗi cung ứng, tiếp thị, kỹ sư của Xiaomi.

Liu De, cựu trưởng khoa thiết kế công nghiệp Đại học Kỹ thuật Bắc Kinh, dẫn đầu các nỗ lực về hệ sinh thái Xiaomi. Xiaomi bán tai nghe, loa Bluetooth, vòng đeo tay hỗ trợ tập luyện kiêm đồng hồ bao thức. Cho tới nay, sản phẩm bán chạy nhất của hãng lại không “thông minh” cho lắm: sạc dự phòng. Tuy nhiên, mục tiêu lớn hơn là tạo được một ngôi nhà thông minh. Tháng 4/2016, Xiaomi mới 300 nhà báo tới thủ đô Bắc Kinh giới thiệu nồi cơm điện thông minh 150 USD.

Năm ngoái, doanh số hệ sinh thái của Xiaomi đạt khoảng 750 triệu USD nhưng phần lớn tiền chảy về các startup thông qua các thỏa thuận chia sẻ doanh thu. Theo Juniper Research, thị trường nhà thông minh Trung Quốc đến năm 2018 đạt giá trị khoảng 15 tỷ USD còn theo ông Liu, doanh thu từ hệ sinh thái Xiaomi sẽ ngang bằng doanh thu từ smartphone trong chưa đầy 5 năm nữa. Năm 2015, 90% trong số doanh thu 12,5 tỷ USD của Xiaomi đến từ di động. Điều đó đồng nghĩa Xiaomi mong muốn biến 750 triệu USD thành mảng kinh doanh 11 tỷ USD.

Chuyến thăm tới Yeelight, một trong các startup mà Xiaomi đầu tư, cho thấy sự phức tạp mà công ty đang gặp phải. Có trụ sở tại thành phố Thanh Đảo, Yeelight bán đèn “thông minh” và bóng đèn Bluetooth.

Xiaomi có thực sự đáng giá 45 tỷ USD?

Năm 2014, sau khi Google mua Nest với giá 3,2 tỷ USD, các startup smarthome bỗng trở nên thịnh hành và nhà sáng lập Yeelight, Eric Jiang, bống dưng được các nhà đầu tư săn đón. Đề nghị của Xiaomi giống như được chúa ban tặng, theo ông Jiang. Xiaomi đã giúp đỡ mọi thứ từ thương hiệu đến quản lý chất lượng, còn cho phép Yeelight bỏ qua các nhà bán lẻ truyền thống để đưa sản phẩm lên website Xiaomi với hơn 140 triệu khách truy cập mỗi tháng.

Điều 292 Bộ luật Hình sự 2015 làm các startup "chùn bước"

Bộ luật Hình sự (BLHS) mới được Quốc hội khóa 13 thông qua tại Kỳ họp thứ 10 vào tháng 11/2015, đã được công bố và thời điểm bộ luật này có hiệu lực là từ ngày 1/7/2016. Tuy nhiên, vào ngày 29/6/2016, Quốc hội khóa 13 đã ra Nghị quyết 144 về việc lùi hiệu lực của BLHS năm 2015 và 3 đạo luật liên quan. Theo đó, Quốc hội quyết định lùi hiệu lực thi hành BLHS 2015 từ 1/7/2016 cho đến khi sửa xong các lỗi trong luật và luật mới có hiệu lực.

Đáng chú ý, trong BLHS 2015, thời gian vừa qua, quy định tại Điều 292 về “tội cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông” đã khiến nhiều cá nhân, doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực CNTT, viễn thông, nhất là các doanh nghiệp khởi nghiệp trong các lĩnh vực này băn khoăn, lo lắng. Theo thông tin từ Bộ Tư pháp, đại diện cộng đồng doanh nghiệp khởi nghiệp đã gửi trực tiếp kiến nghị đến Bộ này để đề nghị rà soát lại Điều 292 BLHS 2015, đặc biệt là quy định tại điểm e Khoản 1 của Điều 292 “các loại dịch vụ khác trên mạng máy tính, mạng viễn thông theo quy định của pháp luật”, vì cho rằng quy định này có phạm vi điều chỉnh quá rộng nên không khuyến khích, thậm chí là “rào cản” đối với sức sáng tạo của cộng đồng doanh nghiệp khởi nghiệp.

Thậm chí, thời gian vừa qua, theo ghi nhận của phóng viên ICTnews, đang có một làn sóng các doanh nghiệp Việt Nam mở công ty tại Singapore nhằm hưởng các chính sách kinh doanh hiện đại và cởi mở. Đặc biệt nhu cầu này có vẻ tăng lên khi những lo lắng về Điều 292 BLHS 2015 có thể hình sự hóa các vi phạm về kinh doanh trên Internet.

Trong thông tin gửi tới các cơ quan thông tấn, báo chí ngày 18/7 vừa qua, Thứ trưởng Mai Tiến Dũng, người phát ngôn của Bộ Tư pháp đã cho biết, Bộ Tư pháp cho rằng kiến nghị của đại diện cộng đồng doanh nghiệp khởi nghiệp về đề nghị rà soát lại Điều 292, nhất là quy định tại điểm e Khoản 1 Điều 292 - “các loại dịch vụ khác trên mạng máy tính, mạng viễn thông theo quy định của pháp luật” cần phải được nghiên cứu nghiêm túc, trên cơ sở tham khảo ý kiến của các Bộ, ngành nhất là các cơ quan thực thi pháp luật để không cản trở doanh nghiệp khởi nghiệp phát triển.

Đồng thời, người phát ngôn Bộ Tư pháp cũng cho hay, cùng với việc sẽ có công văn gửi Bộ TT&TT, Bộ KH&ĐT đề nghị các Bộ này nghiên cứu, đề xuất hướng xử lý với Điều 292 BLHS 2015, gửi kết quả về Bộ Tư pháp để tổng hợp, trình Ban soạn thảo dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của BLHS 2015; thời gian tới Bộ Tư pháp sẽ chủ trì, phối hợp với các Bộ, ngành, các chuyên gia trong lĩnh vực CNTT và mời đại diện cộng đồng doanh nghiệp khởi nghiệp, VCCI để trao đổi, thảo luận kỹ các nội dung nêu trên trước khi trình các cơ quan có thẩm quyền quyết định.

Trao đổi với ICTnews về quy định tại Điều 292 của BLHS 2015, ông Nguyễn Thế Trung, Tổng giám đốc Công ty CP công nghệ DTT - doanh nghiệp đã có hơn 13 năm hoạt động trong lĩnh vực CNTT nhận định, trong khi Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo chọn năm 2016 là năm quốc gia khởi nghiệp, đồng thời khẳng định quan điểm không hình sự hóa các quan hệ kinh tế thì quy định tại Điều 292 BLHS 2015 lại khiến cho các cá nhân, doanh nghiệp làm khởi nghiệp “chùn bước”. Nếu được thực hiện, Điều luật này sẽ khiến cho hoạt động của doanh nghiệp công nghệ, nhất là doanh nghiệp khởi nghiệp rất khó khăn.

Đặc biệt, ông Nguyễn Thế Trung cho rằng, cụm từ “Các loại dịch vụ khác” trong quy định tại điểm e Khoản 1 Điều 292 BLHS 2015 rất “nguy hiểm” và đáng lo ngại. Bởi lẽ, theo ông Trung, nếu quy định như vậy thì cái gì cũng có thể bị gom vào “các loại dịch vụ khác”. "Nói đến những người khởi nghiệp là nói đến sáng tạo và hoạt động sáng tạo của họ là nhằm tạo ra những sản phẩm, dịch vụ mới, những phần chưa có trong Luật. Vậy nên chắc chắn sẽ rơi vào những phần “dịch vụ khác”, khi đó người làm khởi nghiệp sẽ mang tội”, ông Trung chia sẻ.

Ông Trung nhấn mạnh: quy định tại Điều 292 BLHS 2015 được thi hành sẽ dễ dẫn đến tình trạng các doanh nghiệp khởi nghiệp cứ làm vì thị trường và người dùng chấp nhận, song lúc nào họ cũng nơm nớp lo sợ bị “áp” xử phạt theo quy định tại Điều 292 của BLHS 2015. “Khung hình phạt theo Luật Hình sự là cao nhất, nếu bị phạt theo bộ luật này sẽ là “vết đen”  cực kỳ khủng khiếp với các cá nhân, doanh nghiệp”, ông Trung nói.

Điều 292 cần được làm rõ hơn

Trong tháng 10 năm 2015, đà tăng trưởng cúa Toyota đang chậm lại sau khi đạt mức tăng cao tới 23% ở tháng trước.

Theo kết quả bán hàng của Toyota Việt Nam (TMV), tổng doanh số bán hàng các mẫu xe Toyota đạt 4.372 xe, tăng 5.5% so với cùng kỳ năm ngoái. Miền Bắc vẫn là thị trường tiêu thụ lớn nhất của hang này khi tiêu thụ 1.909 xe (chiếm 44%), thị trường miền Trung tiêu thụ 573 xe (chiếm 13%) và thị trường miền Nam tiêu thụ 1.890 xe (chiếm 43%). Như vậy, trong 10 tháng đầu năm 2015, tổng doanh số bán hàng các mẫu xe Toyota do TMV sản xuất và phân phối đạt 40.516 xe, tăng 27% (8.553 xe) so với cùng kỳ năm 2014.

Mặc dù vẫn tăng trưởng về doanh số, nhưng trong tháng 10, doanh số bán của phân khúc xe du lịch chỉ đạt 2.154 xe, giảm nhẹ so với cùng kỳ năm ngoái và giảm khá nhiều so với con số 2.836 của tháng trước. Doanh số của các dòng xe thuộc phân khúc xe du lịch, phân khúc được xem là thế mạnh của thương hiệu Toyota lại đang giảm sút ở hầu hết các mẫu xe ăn khách.

Cụ thể, trong phân khúc này, Toyota Vios, mẫu xe bán chạy nhất toàn thị trường cũng sụt giảm đáng kể. Dù vẫn đứng ngôi đầu, nhưng doanh số cũng giảm đáng kể so với tháng trước, từ gần 1.500 xe của tháng 9 xuống 1.177 xe của tháng 10.

Corolla Altis giảm mạnh khi chỉ đạt 344 xe, kém tháng trước 142 xe và chưa bằng một nửa của cùng kỳ năm ngoái. Doanh thu xe Camry tháng 10 cũng chỉ đạt 401 chiếc, giảm 188 chiếc xe so với tháng trước.