Tháng 9/2018, khi đang tìm kiếm phương thức dạy học tích cực trên Internet, cô giáo trẻ tình cờ biết tới cộng đồng giáo viên sáng tạo Microsoft (MIE Experts Việt Nam). Kể từ đó, cô Sen tích cực tham gia các buổi chia sẻ và hoạt động giáo dục miễn phí đến từ các chuyên gia – cũng là những thầy cô giáo trên cả nước.

“Càng theo dõi, học hỏi, mình càng cảm thấy như được truyền cảm hứng. Qua cộng đồng, mình biết tới nhiều thầy cô giáo khác cũng ở vùng quê như mình, đang tích cực tìm tòi đổi mới. Từ đó, mình bắt đầu có thêm động lực để ứng dụng công nghệ thông tin vào lớp học nhiều hơn”. 

Dự án “Được học” đã ra đời. Tận dụng những chiếc máy tính bàn, laptop cũ hỏng để sửa và nâng cấp, mong muốn ban đầu của cô Sen chỉ đơn giản là học sinh có thêm nhiều cơ hội được tiếp xúc với máy tính.

Dần dần, các em học sinh bắt đầu được “mổ xẻ” chiếc máy tính, học thiết kế thiệp mừng, vẽ tranh trên Paint, thuyết trình với PowerPoint, lập trình và giải toán với phần mềm Scratch, học tiếng Anh qua các website,... 

Thời điểm học sinh phải học online, trong số hàng trăm học trò, chỉ có khoảng 20 em được trang bị máy tính tại nhà. Cô Sen lại trăn trở làm thế nào để những em còn lại cũng được tham gia học.

Vậy là câu lạc bộ vẫn được duy trì miễn phí, nhưng học sinh không thực hành theo bài mà thay đổi linh hoạt cách thức, nội dung. Cô giáo trẻ đã dạy học trò như cách sử dụng Internet an toàn, đối với học sinh lớn hơn có thể lập trình và giải toán với phần mềm Scratch ngay trên điện thoại.

Một điều may mắn là nhiều người đã hỗ trợ, đóng góp cho dự án, khi là một chiếc máy tính, khi lại là một chiếc máy chiếu.

Trăn trở về sự đổi mới

Cô Sen cho rằng trong công tác giảng dạy, nếu giáo viên không chịu đổi mới thì học sinh chính là những người thiệt thòi nhất.

"Tất nhiên, không ai ép mình phải thay đổi cả. Bản thân giáo viên cũng không bị trừ lương vì không chịu đổi mới. Nhưng thực tế, nếu mình không thay đổi, mình cũng sẽ trở nên cũ kỹ, còn học sinh sẽ chịu thiệt thòi. Các em vốn dĩ đã thua thiệt nhiều thứ. Thế nên, nếu không tự thay đổi, mình cũng cảm thấy thật có lỗi với học sinh”.

Vì thế, cô Sen luôn cố gắng nỗ lực từng ngày để cập nhật cách thức giảng dạy mới. Đối với những điều không biết, cô giáo trẻ thường tìm cách “mở rộng không gian lớp học” thông qua công cụ Microsoft Teams, cho các em được kết nối với chuyên gia và những thầy cô giáo khác trên cả nước để cùng học tập, trao đổi.

Tất nhiên, là giáo viên vùng nông thôn, để có những thay đổi dù là nhỏ nhất, cả cô và trò cũng đã phải nỗ lực rất nhiều. Cô giáo thay đổi, ban đầu học sinh cũng lạ lẫm. Thay vì vồ vập, cô giáo 8X thường chọn lọc những điều phù hợp với từng đối tượng học sinh để áp dụng và đổi mới theo lộ trình.

Với mong muốn những học trò của mình sẽ được rèn thêm các kỹ năng xã hội khác, cô Sen đã trình lên Ban giám hiệu cho phép mở rộng không gian lớp học bằng việc kết nối với nhiều lớp học khác ở khắp các tỉnh thành. Gần đây nhất, cô Sen cùng các đồng nghiệp của mình đã tổ chức buổi kết nối với những chuyên gia kỹ năng sống hay buổi giao lưu, trao đổi về văn hóa, phong tục tập quán ở các vùng miền.

Trước đó, cô Sen và học trò đã thực hiện dự án “Trao yêu thương, gặt kỹ năng”. Dự án này xuất phát từ nhu cầu của học sinh trong việc tìm hiểu và ứng dụng các kiến thức được học trên lớp vào thực tế cuộc sống. Đồng thời, hỗ trợ học sinh có năng khiếu và yêu thích môn Tin học biết, hiểu và vận dụng sáng tạo kiến thức của các môn học liên quan cùng các ứng dụng ngoài giờ học chính khóa (Microsoft Sway, Microsoft Form, Scratch, …) để tạo ra các sản phẩm có tính giáo dục cao, phù hợp với chủ đề của tháng.

Dự án này từng lọt top 50 sản phẩm chung kết cuộc thi Diễn đàn Giáo dục đổi mới sáng tạo trên nền tảng Công nghệ thông tin năm 2020.

Mặc dù còn gặp nhiều khó khăn, song cô Sen cho biết, khi làm việc bằng cả trái tim, người thầy sẽ luôn cảm thấy thoải mái, cho dù kết quả có như mong đợi hay không.

Hiện tại, mong muốn của cô là tiếp tục dạy lập trình cho học trò ở nông thôn. Việc được tiếp cận với lập trình từ sớm, theo cô Sen, cũng là điều rất ý nghĩa, giúp các em sớm hình thành tư duy thuật toán làm nền tảng cho sau này. 

“Ngày trước bố mất khi mình vừa kết thúc học kỳ I lớp 7. Thời điểm ấy, nhà cũng không khá giả gì. Bạn bè có thể đóng tiền học một lần, còn mẹ cứ phải góp từng chút, từng chút để đủ tiền học phí. Thầy cô giáo khi ấy thương mình lắm, ai cũng quan tâm, lo lắng, rồi cho học thêm mà không lấy tiền.

Nhận được những ân tình ấy, mình cũng mong muốn sau này sẽ trở thành giáo viên, để có thể lan tỏa cái tâm và cái tình giống như những thầy cô khi xưa đã làm, vừa để báo đáp ân tình mà thầy cô trước đây đã dành cho mình.

Và mình cũng tin rằng, nếu chúng ta làm được nhiều điều tích cực và tử tế thì vòng tròn của những điều tốt đẹp sẽ ngày một nhân rộng trên thế giới này” - cô Sen nói.

Thúy Nga

Theo Luccioni, điều đã thay đổi chính là ChatGPT. Ngày 30/11/2022, công chúng lần đầu truy cập vào chatbot của OpenAI.

ChatGPTcó thể tạo ra các phản hồi bằng văn bản -  dù không phải lúc nào cũng đáng tin cậy - cho các lời nhắc (prompt) từ người dùng.

Về cơ bản, nó đã thay đổi cách mọi người nghĩ về trí tuệ nhân tạo (AI). Trong nhiều năm, các công ty công nghệ đã sử dụng AI để đưa ra các khuyến nghị, phát hiện nội dung độc hại trực tuyến và vận hành xe tự lái.

Tuy nhiên, với ChatGPT, AI không chỉ là thứ hoạt động dưới vỏ bọc của sản phẩm mà chính là sản phẩm.

Gần như chỉ sau một đêm, mọi người bắt đầu sử dụng ChatGPT để viết lời bài hát, soạn thảo email, tóm tắt tài liệu và viết lời thề tại đám cưới.

Một số thậm chí còn biến nó thành nhà trị liệu cá nhân của họ. Trong khi các chatbot trước đây thường gây khó chịu, ChatGPT - với giao diện người dùng đơn giản và phản hồi nhanh chóng - gây kinh ngạc và thích thú thực sự.

Một năm sau, ChatGPT được 100 triệu người sử dụng mỗi tuần, theo OpenAI.

Luccioni, người đang làm cho startup AI HuggingFace, nhận xét ChatGPT xuất hiện là lúc AI đi vào ý thức cộng đồng. Nhưng, đi kèm với đó là kỷ nguyên lo ngại mới về AI.

Có rất nhiều báo cáo về việc ChatGPT, được xây dựng trên một kho dữ liệu trực tuyến khổng lồ để tạo ra các phản hồi có liên quan, có thể lan truyền thông tin sai lệch, duy trì thành kiến, đe dọa công việc và giúp sinh viên gian lận bài tập.

Các trường học cấm rồi bỏ cấm dịch vụ này. Các nhà quản lý tổ chức các phiên điều trần và hội nghị thượng đỉnh về AI. Các nhà văn và diễn viên đã đình công một phần vì lo ngại rằng AI sẽ làm giảm giá trị công việc của họ.

Và nhiều nhà lãnh đạo ngành công nghiệp đã ký một tuyên bố về "nguy cơ tuyệt chủng do AI". Sự căng thẳng giữa lời hứa và sự nguy hiểm của AI bộc lộ đầy đủ ngay trước lễ kỷ niệm một năm phát hành ChatGPT.

Theo nguồn tin của Bloomberg, OpenAI sa thải đồng sáng lập kiêm CEO Sam Altman một phần sau những bất đồng với hội đồng quản trị về việc phát triển và kiếm tiền từ AI.

OpenAI và Altman đã đạt được thỏa thuận để ông được phục hồi chức vụ CEO vài ngày sau đó.

Fei Fei Li, người tiên phong trong lĩnh vực AI, đồng Giám đốc Viện AI của trường đại học Stanford, cho rằng chính những cuộc thảo luận cường điệu xung quanh AI đã tạo ra sự lo lắng.

Đối với một số người, các công cụ AI như ChatGPT đột nhiên báo trước một tương lai khi AI vượt qua con người và có thể tàn phá.

Đối với những người khác, ChatGPT và các sản phẩm tương tự chỉ đơn giản là các phiên bản mạnh mẽ hơn trước.

Không lo ngại nào có thể ngăn cản sự tiến bộ và đầu tư vào AI. Trong một năm kể từ khi ChatGPT ra mắt, OpenAI đã giới thiệu các mô hình AI mạnh mẽ hơn, tùy chọn xây dựng trải nghiệm ChatGPT tùy chỉnh và cho phép chatbot trả lời các câu hỏi và lệnh bằng giọng nói của riêng mình. Trong khi đó, ngày càng nhiều doanh nghiệp lớn và startup chạy đua để theo kịp ChatGPT.

Các nhà đầu tư đã rót hơn 21 tỷ USD vào các công ty khởi nghiệp AI trong 9 tháng đầu năm nay, tăng từ hơn 5 tỷ USD năm ngoái, theo dữ liệu từ PitchBook.

Phần lớn trong số đó đến từ những gã khổng lồ công nghệ như Microsoft, Amazon.com và Google của Alphabet, những công ty đã đặt cược hàng tỷ USD để củng cố vị trí của họ trong thị trường AI đang phát triển nhanh chóng.

Những thỏa thuận đó đã định hình lại cán cân quyền lực trong công nghệ, với việc Microsoft vượt lên trên các đối thủ trong cuộc đua AI nhờ quan hệ đối tác với OpenAI.

“Cơn điên” AI không chỉ gói gọn trong ngành công nghệ. Ngân hàng JPMorgan đang thử nghiệm các ứng dụng AI có thể tạo ra các bản tóm tắt thu nhập cho mọi công ty mà ngân hàng theo dõi và dịch vụ trợ giúp cung cấp các bước giải quyết vấn đề.

Các chuyên gia chăm sóc sức khỏe đang sử dụng AI để tự động biến các cuộc trò chuyện của bệnh nhân thành ghi chú. Các công ty truyền thông dựa vào AI để viết bài (nhưng không tránh khỏi sai sót).

Và các chính trị gia đang chuyển sang AI để viết bài phát biểu, vận động và gây quỹ.

Theo báo cáo tháng 11 từ website việc làm Indeed, số lượng công việc liệt kê AI trong tiêu đề hay mô tả đã tăng hơn 20 lần từ khi ChatGPT ra đời.

Những vị trí đó không chỉ nằm trong lĩnh vực công nghệ. “Đã có sự tăng trưởng bùng nổ trong các bài đăng việc làm AI", Nick Bunker, Giám đốc nghiên cứu kinh tế Bắc Mỹ tại Indeed, cho biết.

Tuy nhiên, số lượng vị trí AI nhìn chung vẫn còn nhỏ, chiếm 6/10.000 việc làm được đăng lên trang web.

Ngoài ChatGPT, doanh nghiệp và người dùng thông thường có thể sử dụng nhiều chatbot AI khác như Bard, Claude, Pi, Grok, Amazon Q. AI sẽ ngày càng hiện đại hơn.

Theo ông Li,"Chúng ta nên đi trước trong việc sử dụng có trách nhiệm công nghệ này. Nó đã làm tăng đáng kể các cuộc trò chuyện và tranh luận, nhưng chúng ta cần tiếp cận nó một cách chu đáo hơn thông qua việc cung cấp giáo dục và bối cảnh".

(Theo Bloomberg)

Trong lĩnh vực y tế, chuyển đổi số tại Quảng Ninh cũng đã giúp người dân được tiếp cận với các dịch vụ y tế và hưởng thụ các quyền lợi về bảo hiểm y tế một cách thuận tiện và nhanh chóng hơn. Bà Hà Thị Đông ở xã Quảng Tân, huyện Đầm Hà chia sẻ: "Tôi bị bệnh tim nên thường xuyên phải đi khám chữa bệnh. Trước đây, mỗi lần đi khám tôi phải mang theo rất nhiều giấy tờ, thủ tục như thẻ bảo hiểm y tế, thẻ khám chữa bệnh, giấy chuyển viện... khiến tôi rất mệt mỏi. Nhưng từ khi chuyển đổi số, tôi chỉ cần mang theo thẻ căn cước công dân là có thể thực hiện các thủ tục nhanh chóng, thuận tiện hơn rất nhiều". 

Từ khoảng 2 năm nay, việc ứng dụng phần mềm Hồ sơ sức khỏe điện tử tại các cơ sở y tế giúp người dân không phải mang theo nhiều giấy tờ khi đi khám chữa bệnh. Các thông tin về lịch sử khám chữa bệnh, thông tin tiêm chủng của người dân đều được lưu trữ trên phần mềm. Từ đó, giúp các bộ phận khám bệnh không cần sử dụng giấy, máy in bệnh án, trả kết quả khám chữa bệnh bằng giấy mà chuyển trực tiếp dữ liệu điện tử cho bệnh nhân và bộ phận giải quyết. Đặc biệt, người dân Quảng Ninh có thể ngồi nhà đặt lịch khám chữa bệnh trực tuyến khi cần, và được Hệ thống tư vấn, chẩn đoán khám chữa bệnh từ xa Telemedicine và Telehealth hỗ trợ đắc lực.

Ngồi nhà thanh toán online mọi dịch vụ công

Với quyết tâm đưa thanh toán không dùng tiền mặt trở thành thói quen tự nhiên trong đời sống kinh tế - xã hội thường nhật, hiện nay, tất cả các dịch vụ công trong các ngành, lĩnh vực trọng điểm của tỉnh Quảng Ninh đều đã chấp nhận các hình thức thanh toán trực tuyến.

Năm 2023, thanh toán dịch vụ công không dùng tiền mặt được các đơn vị trên địa bàn tỉnh chú trọng thực hiện, đặc biệt trong các lĩnh vực y tế, giáo dục, an sinh xã hội, thu ngân sách nhà nước... Nhờ vậy doanh nghiệp dễ dàng nộp thuế qua hệ thống thuế điện tử eTax và eTax Mobile. Người dân ngồi nhà thanh toán lệ phí, học phí, tiền điện và nước sinh hoạt không dùng tiền mặt; sử dụng tài khoản thanh toán nộp phí, lệ phí, biên bản xử phạt vi phạm giao thông trên Cổng Dịch vụ công Quốc gia... Đến nay Quảng Ninh đã có trên 61% số người hưởng nhận các chế độ BHXH, trợ cấp thất nghiệp qua tài khoản cá nhân tại khu vực đô thị.

Để nâng cao chất lượng dịch vụ công vì sự hài lòng của người dân, doanh nghiệp, tại Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh, 100% thủ tục hành chính có phát sinh phí, lệ phí đã thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt khi giải quyết trực tiếp tại Trung tâm, hoặc thanh toán trực tuyến khi tổ chức, cá nhân sử dụng dịch vụ công trực tuyến. Trước đó, để tăng tỷ lệ thanh toán phí, lệ phí trực tuyến, từ tháng 9/2022 Trung tâm Phục vụ hành chính công tỉnh phối hợp với Sở Thông tin & Truyền thông đã tích hợp, đồng bộ nền tảng thanh toán trên Cổng dịch vụ công quốc gia với Cổng dịch vụ công của tỉnh.

Để thích ứng với sự chuyển mình mạnh mẽ trên môi trường số, tỉnh Quảng Ninh đang nỗ lực phát triển công dân số, hướng tới mọi công dân đều có kiến thức cơ bản về công nghệ số; chủ động, tích cực sử dụng các nền tảng, công nghệ số thiết yếu để phục vụ, nâng cao chất lượng cuộc sống, vì mục tiêu cuộc sống của người dân ngày càng hạnh phúc hơn.

Công Duy