Hành trình công lý tập 6: Phương sốc khi công an nói về quá khứ của Hoàng và Hà

Hiệu ứng lan tỏa của giải thưởng cũng giúp công chúng trong khu vực, chẳng hạn ở Campuchia hay Philippines, biết đến nghiên cứu. Dần dần, không chỉ các doanh nghiệp hay tổ chức, mà ngay cả học sinh cũng đã nhận thức được vấn đề để từ đó cùng nhìn về tương lai và tìm cách tái phân bổ các nguồn lực để giải quyết thách thức của chính địa phương họ. Nếu không có VinFuture, tôi không nghĩ nghiên cứu đã lan tỏa rộng rãi như vậy và bản thân cũng khó có thể nhận được lời mời cộng tác từ nhiều quốc gia như Campuchia, Việt Nam hay Philippines.

- Giáo sư có thể chia sẻ cụ thể một số dự án mà ông đã tham gia kể từ khi nhận Giải thưởng VinFuture cũng như hiệu quả thực tế của dự án đó?  

Trước đây, tốc độ triển khai dự án ở các quốc gia đang phát triển là khá chậm. Tôi đã nghiên cứu về vấn đề này khoảng 20 năm và phải mất một thời gian dài mới thấy được hiệu quả. Phần lớn mọi người muốn áp dụng ở cấp độ hộ gia đình nên nếu muốn tạo ra tác động mang tính cộng đồng sẽ đòi hỏi thời gian.

Sau VinFuture, tiến trình đã được đẩy nhanh hơn, quy mô ứng dụng cũng mở rộng hơn. Tôi đã gửi một số thiết bị lọc nước sang Campuchia để thử nghiệm ở những khu vực bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Dự án đó đã thành công. 

Tại Philippines, chúng tôi đã xác định được một số địa điểm có thể triển khai công nghệ này bằng cách phân tích chi tiết về chất lượng nước. Chile hay Nam Mỹ cũng đang chứng kiến sự phổ cập công nghệ này ở quy mô lớn. 

Vừa mới tuần trước, cùng với một doanh nhân Ấn Độ, một nhóm sinh viên đã bày tỏ mong muốn áp dụng công nghệ này vào thực tiễn. Doanh nhân này đã liên lạc với tôi từ khoảng 5 - 6 tháng trước. Hiện, nhóm cũng đang kết nối với Bộ Khoa học và Công nghệ Philippines để triển khai công nghệ cho người dân nước này.

Công nghệ trong tay người có khát vọng mới “làm nên chuyện”

- Trong khoa học hiện đại, ngày càng có nhiều cuộc thảo luận về tác động thực tế, tính ứng dụng, khả năng thương mại hóa và phối hợp liên ngành của các nghiên cứu. Quan điểm của Giáo sư về vấn đề này như thế nào?

VinFuture vinh danh những nghiên cứu đột phá giúp tạo ra sự thay đổi tích cực cho cuộc sống của hàng triệu người. Cá nhân tôi đánh giá rất cao tiêu chí khác biệt này của giải thưởng. 

Theo tôi, những sáng kiến không có tác động thực tế thì không có giá trị thực tế. Nếu tri thức không tạo ra tác động và của cải, nếu những phát kiến không có giá trị kinh tế mà chỉ mang tính lý thuyết thì chúng ta không thể tận dụng được sức mạnh của tri thức và khó có thể giúp xã hội trở nên tốt đẹp hơn. Tuy nhiên, tôi cũng cần làm rõ rằng không phải lúc nào tác động cũng xảy ra ngay lập tức.

Bên cạnh đó, sự đổi mới, đặc biệt là những đổi mới làm thay đổi cuộc sống, phải mang tính đa ngành. Công nghệ tự thân không giải quyết được vấn đề. Công nghệ cần phải nằm trong tay những cá nhân xuất chúng và có khát vọng tốt đẹp mới làm nên chuyện. 

Trong lĩnh vực liên quan tới nước sạch cũng vậy. Tôi là một nhà hóa học, nhưng trong suốt cuộc đời mình, tôi còn giống như một kỹ sư cơ khí, doanh nhân, nhà kinh tế học. Việc đóng nhiều vai trò như vậy là cần thiết và chúng ta cần kết hợp liên ngành nếu muốn tạo ra ảnh hưởng sâu rộng. 

- Lễ trao giải VinFuture lần thứ 3 vào tháng 12 đang đến gần. Giáo sư có đề cử ứng viên nào cho mùa giải năm nay không và ông dự đoán ra sao về các công trình thắng giải?    

Tất nhiên, tôi đã gửi đi đề cử của mình, và tôi cũng vận động một số người nộp đề cử cho Giải thưởng. Song với tôi, Hội đồng Giải thưởng VinFuture quy tụ những đại diện rất uyên bác, danh tiếng được quốc tế công nhận, vì vậy tôi tin vào quyết định của họ. Thực tế, Giải thưởng Chính VinFuture lần thứ nhất và hai đều đã được trao cho các nhóm nhà khoa học xứng đáng nhất.

Trong thế giới hiện nay, thách thức lớn nhất mà chúng ta phải đối mặt là biến đổi khí hậu, suy giảm đa dạng sinh học và bất bình đẳng. Đối với vấn đề bất bình đẳng, dù là trong giáo dục, thu nhập hay lương thực... cách duy nhất để giải quyết là sử dụng công nghệ. May mắn là các nhà khoa học trên khắp thế giới đều đang cống hiến hết mình cho sứ mệnh này. Và họ cần được công nhận.

Với những người làm khoa học, sự công nhận chính là nguồn cổ vũ to lớn nhất và cũng là phần thưởng cao quý nhất. Đó là lý do vì sao những giải thưởng tầm vóc toàn cầu như VinFuture được cộng đồng khoa học toàn cầu đón nhận và đánh giá cao. 

- Xin cảm ơn Giáo sư!

Thế Định

Đối với cô nữ sinh Trường THPT Chuyên Trần Đại Nghĩa, việc học tiếng Anh là niềm đam mê, sở thích cá nhân nên em hoàn toàn đắm mình vào nó. Ngoài những giờ học trực tuyến từ trung tâm, Giang tự học tiếng Anh tại nhà qua việc đọc sách, báo, nghe nhạc, xem youtube và thậm chí là theo dõi các chương trình hài bằng tiếng Anh.

Chia sẻ về bí quyết học, em nói: “Hãy học một cách tự nhiên bằng cách tự tạo sự thích thú cho mình”. 

Trong 4 kỹ năng IELTS, Giang thích nhất là kỹ năng Writing (Viết) và kỹ năng Listening (Nghe). Trong quá trình ôn luyện, em sẽ tăng tốc độ nghe khi làm bài tập tại nhà để quen dần với áp lực và nhịp đọc của phần thi thật.

Đối với kỹ năng Writing (Viết), em chỉ tập trung viết 1-2 bài lớn 1 tuần trước khi thi để nhớ ngữ pháp và những từ vựng đơn giản. Bí quyết của em chính là không “học vẹt” những từ vựng khó một cách cứng nhắc, quan trọng là biết vận dụng đúng ngữ cảnh, tình huống.

Khác với mục đích chung của nhiều người khi học IELTS là để có chứng chỉ Quốc tế. Đối với Giang, IELTS chỉ là một trong những cột mốc nhỏ trên hành trình học Ngoại ngữ của mình: “Mục đích cuối cùng và lâu dài nhất khi học tiếng Anh của em là mong muốn được sử dụng ngôn ngữ này như một công cụ để đọc, hiểu, nghiên cứu tài liệu nước ngoài và học các môn học khác”.

Chính vì niềm đam mê Ngoại ngữ này nói chung và tiếng Anh nói riêng, Giang đang còn học chính khóa tiếng Đức ở trường, tự học tiếng Tây Ban Nha tại nhà và em cũng đặt mục tiêu đến năm 15 tuổi sẽ giao tiếp cơ bản được tiếng Trung.

Đối với Giang, việc học tự giác, chủ động, không áp lực đã nuôi dưỡng niềm yêu thích Ngoại ngữ trong em lớn hơn mỗi ngày. 

Những hoạt động ngoại khóa giúp nữ sinh rèn giũa môn tiếng Anh

Vì đam mê và học Ngoại ngữ một cách tự nhiên, Giang không tự bó buộc mình vào bất kỳ một phương pháp học tập nào.

Nữ sinh TP.HCM đã tham gia vô kể các hoạt động ngoại khóa để rèn giũa tiếng Anh của mình. Cùng khoảng thời gian gần thi IELTS, Giang đã tập trung hoàn toàn cho cuộc thi The World Scholar’s Cup (WSC) ở Việt Nam, Hàn Quốc và đạt giải thưởng Writing cá nhân đứng thứ 7 trong vòng Global tại Seoul, Hàn Quốc với hơn 1.100 thí sinh tham gia.

Bên cạnh đó, để xem tiếng Anh “như một phần cuộc sống” và không bị “lụt nghề”, Giang còn tham gia nhiều cuộc thi Debate (tranh luận) trong và ngoài nước cùng với đội nhóm của mình. Đồng thời, em còn rất thích thú với chương trình “Tran Dai Nghia Open Model United Nations (MUN)” do trường tổ chức một hội nghị mô phỏng Liên hợp quốc… Giang chia sẻ rằng chính những hoạt động ngoại khóa này đã giúp em rèn luyện kỹ năng Writing và Speaking vô cùng hiệu quả.

Giang chia sẻ hành trình này không thể được như vậy nếu không có mẹ - người thầy của em. “Người tạo động lực học tiếng Anh nhất cho em chính là mẹ. Có bất kỳ bài nào không hiểu hay học ở lớp chưa thấy thuyết phục, em đều hỏi mẹ” - Giang tự hào chia sẻ.

Chị Phan Lý Thùy Mai (38 tuổi) tâm sự: “Đồng hành với hành trình học tiếng Anh của con từ khi con còn rất nhỏ, tôi luôn cố gắng trở thành bạn để chia sẻ, động viên và dạy con học mỗi ngày. Khi con đạt kết quả như ngày hôm nay, tôi vui nhưng cũng không cảm thấy quá bất ngờ vì trong từng giai đoạn học, cả hai mẹ con đều đã hoạch định rõ ràng, đây chỉ là kết quả cho thời gian dài nỗ lực bền bỉ của con”.

Hiện tại, nữ sinh Linh Giang đã hoàn toàn tự học tiếng Anh tại nhà mà không đến bất kỳ một trung tâm dạy thêm nào. Mục tiêu sắp tới của em chính là đậu cấp 3 vào lớp chuyên Anh và tiếp tục học Ngoại ngữ mỗi ngày.

Tháng 10/2022, Bùi Hương Linh Giang đạt huy chương Đồng môn Toán tiếng Anh trong kỳ thi Toán học Hoa kỳ (AMO). Năm 2023, Giang đạt huy chương Vàng môn tiếng anh và huy chương Đồng Khoa học thuộc kỳ thi Olympic Quốc tế Khoa học, Toán và Tiếng Anh ASMO. Giang còn thuộc TOP 10 cuộc thi The World Scholar's Cup (WSC) tại Việt Nam và Hàn Quốc cùng giải Writing (Viết) cá nhân ở vòng Global tại Seoul.

PGS.TS Lê Thành Bắc – Phó Giám đốc Đại học Đà Nẵng, cho hay, năm 2023, ĐH Đà Nẵng đã ký kết hợp tác toàn diện với 3 đại học là ĐH Quốc gia Hà Nội, ĐH Quốc gia TP.HCM, ĐH Bách Khoa Hà Nội; 

Bên cạnh đó, 4/6 trường thành viên đã kiểm định chất lượng đào tạo chu kỳ 2, 1 trường chu kỳ 1, 1 trường được xếp hạng 4 sao bởi hệ thống đối sánh đại học UPM. Năm 2023 cũng đặc biệt ghi dấu ấn với nhiều thành tích trong phong trào học tập, nghiên cứu khoa học của sinh viên. Ông Bắc cho biết, năm 2024, là năm đánh dấu chặng đường 30 năm hình thành, xây dựng và phát triển của ĐH Đà Nẵng. 

“ĐH Đà Nẵng đang triển khai các định hướng chiến lược, tập trung thực hiện đề án phát triển thành Đại học Quốc gia Đà Nẵng… Mục tiêu quan trọng hướng đến là tạo ra một môi trường tốt để sinh viên học tập, nghiên cứu, bồi dưỡng và phát triển toàn diện bản thân; cung ứng nguồn nhân lực chất lượng cao phục vụ cho xã hội”, lãnh đạo ĐH Đà Nẵng thông tin.

 PGS.TS Lê Thành Bắc cũng nhắn nhủ tới các tân sinh viên đã nỗ lực vượt qua các kỳ thi để trở thành sinh viên của trường.

“Năm học mới đã qua gần nửa chặng đường, bên cạnh niềm vui của sự khởi đầu, chắc hẳn ít nhiều các em vẫn còn những ưu lo về cuộc sống sinh viên. Các em an tâm là sẽ không lẻ loi trên hành trình ý nghĩa này bởi bên cạnh là gia đình, nhà trường, thầy cô và cộng đồng xã hội. Điều quan trọng nhất vẫn là ý chí quyết tâm của chính mình. Hãy bắt đầu từ những điều rất giản đơn trong cuộc sống hàng ngày, là sự chăm chỉ học tập, yêu thương những người xung quanh, lắng nghe và hãy sống hết mình với những niềm đam mê chính đáng của tuổi trẻ”, PGS.TS Lê Thành Bắc chia sẻ.

Tại buổi lễ, ĐH Đà Nẵng đã vinh danh 9 sinh viên thủ khoa các trường ĐH thành viên, các đơn vị đào tạo trực thuộc, tuyên dương 3 sinh viên tuyển thẳng; khen thưởng 32 sinh viên có thành tích xuất sắc trong học tập và rèn luyện năm học 2022-2023.