Hai ấn bản bìa mềm với chất lượng khác hoàn toàn nhau. Ảnh: Joanne McNeil.

Chủ đề trên Bluesky nhanh chóng chuyển sang việc nhiều nhà văn tự xuất bản phàn nàn về lời khuyên của McNeil là không mua sách bìa mềm trên Amazon vì đó là nơi duy nhất họ có thể bán sách của mình.

Tuy nhiên, việc các tác giả tự xuất bản tác phẩm của mình và trường hợp tự ý phát hành sách có bản quyền đã xuất hiện trước đó là hai vấn đề khác nhau. Sự gia tăng mạnh mẽ của sách in theo yêu cầu như dạng trên có thể gây ra tác động tiêu cực lâu dài đến ngành xuất bản.

Bối cảnh xuất bản chung tại Mỹ

Về tình hình xuất bản hiện nay, các hiệu sách có hai nguồn lấy sách: trực tiếp từ nhà xuất bản hoặc từ Ingram - một tập đoàn trung gian, có thể phụ trách sản xuất, phân phối, lưu kho và vận chuyển sách từ hầu hết nhà xuất bản tới các hiệu sách.

Đặt hàng trực tiếp từ nhà xuất bản thường có thể nhận được giảm giá nhiều hơn một chút cho các đơn hàng giá buôn, tuy nhiên, thường mất nhiều thời gian hơn để nhận được sách. Còn đặt hàng từ Ingram thường nhanh hơn, mặc dù đắt hơn một chút.

Ngoài phụ trách khâu trung gian với các nhà xuất bản lớn, Ingram cũng làm việc với các tác giả tự xuất bản và một số nhà xuất bản nhỏ hơn để in sách theo yêu cầu của họ. Họ sẽ nhận được thêm doanh thu, biết chắc số sách đó đã có khách hàng, trong khi không cần lưu kho một số lượng sách lớn trong thời gian dài. Còn với các tác giả và nhà xuất bản nhỏ, Ingram là một lựa chọn hợp lý để đưa các tác phẩm với số lượng in không quá lớn ra thị trường.

Và vấn đề phát sinh là khi sách của các nhà xuất bản lớn được Ingram in và đưa ra thị trường khi chính nhà xuất bản này, tác giả, khách hàng và đôi khi là những nhà bán sách đều không biết về điều đó.

Gần đây, thông tin Han Kang đoạt giải Nobel văn học đã thúc đẩy sự quan tâm của độc giả đối với các tác phẩm của bà. Trong đó cuốn The Vegetarian, một cuốn sách ra mắt cách đây tám năm, đã lọt vào danh sách bán chạy nhất của New York Times. Về mặt khách quan, độc giả được tiếp cận tác phẩm của một tác giả xứng đáng được chú ý và ca ngợi nhiều hơn.

Về mặt chủ quan, Drew Broussard xác nhận rằng mọi ấn bản cuốn sách này được bán tại hiệu sách ông quản lý trong vài tuần qua đều là bản in theo yêu cầu chất lượng kém. Drew biết được điều đó vì chất lượng của chúng khác xa bản bìa mềm gốc ông đang có. Tất cả ấn bản này đều đến từ Ingram - nơi các hiệu sách đang tìm đến khi thấy nhu cầu thị trường gia tăng. Lý do đơn giản là tiết kiệm được thời gian và sách có thể có ngay hoặc đưa đến rất sớm.

Những ấn bản này được sản xuất tại Ingram sau khi có thông báo về giải Nobel năm nay và nhanh chóng đưa đến các hiệu sách khi họ có nhu cầu.

Ai là người được lợi?

Sau khi Drew chia sẻ điều này trên Instagram, một số tác giả kinh hoàng khi phát hiện ra sách của họ có thể bị giảm chất lượng như vậy. Một số người bày tỏ lo ngại về hợp đồng và tiền bản quyền, rằng họ có thể kiếm được ít tiền hơn khi những bản in theo yêu cầu xuất hiện tràn lan như vậy. Nhiều người khác thì bị sốc khi thấy sản phẩm từ công sức của họ và công sức của các nhà thiết kế, biên tập viên, nhân viên tiếp thị và quảng cáo,... bị lạm dụng.

Ngay cả nhiều cuốn sách yêu thích của Drew cũng mới xuất hiện trong hiệu sách theo dạng bản in theo yêu cầu, được nhận dạng dễ dàng với ảnh bìa kém chất lượng được in trên giấy bóng. Những ấn bản này trông giống những cuốn sách giả mà độc giả có thể gặp phải khi đặt mua từ một người bán hàng trực tuyến mờ ám, thay vì tại các hiệu sách. Và chúng đến từ Ingram.

Trong thời gian vừa qua, các giám đốc biên tập hay quản lý tại nhiều nhà xuất bản vẫn nói tới tác động từ đại dịch Covid-19 tới chuỗi cung ứng, giá giấy và lực lượng lao động. Một câu nói kinh điển mọi người hay nói là: "Tác giả và độc giả không hiểu biên lợi nhuận của chúng ta mỏng như thế nào". Tuy nhiên, biên lợi nhuận tại các hiệu sách mỏng hơn nhiều so với các nhà xuất bản và thực tế là các hiệu sách hiện phải trả nhiều tiền hơn cho những cuốn sách chất lượng thấp hơn, chỉ vì chúng được cung cấp nhanh hơn. Thông thường, nếu đặt hàng với nhà xuất bản, mức chiết khấu các hiệu sách nhận được thường cao hơn 8-10% so với việc họ đặt sách in theo yêu cầu.

Và độc giả cũng sẽ thấy những cuốn sách bìa mềm in theo yêu cầu có giá cao hơn với họ, từ 3 đến 5 USD. Trong khi giá sách bìa cứng ở Mỹ hiện vào khoảng hơn 30 USD thì ngày càng có nhiều cuốn sách bìa mềm phá vỡ mức trần 20 USD với chất lượng kém hơn, điều chắc chắn sẽ khiến độc giả quay lưng.

Đọc được sách hay, hãy gửi review cho Tri Thức - Znews

Bạn đọc được một cuốn sách hay, bạn muốn chia sẻ những cảm nhận, những lý do mà người khác nên đọc cuốn sách đó, hãy viết review và gửi về cho chúng tôi. Tri Thức - Znews mở chuyên mục “Cuốn sách tôi đọc”, là diễn đàn để chia sẻ review sách do bạn đọc gửi đến qua Email: books@znews.vn. Bài viết cần gửi kèm ảnh chụp cuốn sách, tên tác giả, số điện thoại.

Trân trọng.

Có một thực tế là ranh giới giữa các trường công và tư trong giáo dục nước ta đang ngày càng mờ dần. Nguyện vọng đăng ký xét tuyển đại học vào các trường ngoài công lập tăng rất mạnh, có trường nguyện vọng tăng hơn 100%.

Lượng thí sinh đăng ký xét tuyển và nhập học tại Đại học Đại Nam tăng đột biến

ThS. Nguyễn Việt Anh - Phó Hiệu trưởng ĐH Đại Nam cho biết: “Hiện tượng thí sinh phân biệt giữa trường công và trường tư hiện nay vẫn còn hiện hữu. Tuy nhiên, khoảng cách giữa trường công và trường tư lại đang mờ dần đi. Trước kia, trường công có lợi thế rất nhiều bởi học phí tương đối thấp nhưng khi được giao tự chủ thì một số trường có học phí còn cao hơn cả trường tư”.

ThS. Nguyễn Việt Anh - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Đại Nam trao đổi về quan niệm về trường công-tư

Trong mùa tuyển sinh năm 2018 vừa qua, tỷ lệ nguyện vọng thí sinh đăng ký vào nhiều trường đại học ngoài công lập ngày càng gia tăng. Cụ thể, trong những ngày đầu nhập học vừa qua tại trường Đại học Đại Nam, chưa năm nào số nguyện vọng đăng ký vào trường lại tăng đột biến như năm nay, con số này cao gấp hơn 2 lần so với năm 2017. Thậm chí, nhiều thí sinh chọn trường đại học này theo nguyện vọng đầu tiên thay vì đăng ký vào các trường đại học công lập.

Hàng nghìn phụ huynh và thí sinh đến làm thủ tục nhập học tại trường ĐH Đại Nam trong những ngày vừa qua

Ngoài nguyên nhân học phí, nhận thức của phụ huynh và học sinh về trường công - tư cũng đang dần thay đổi. Chất lượng đầu ra đang là tiêu chí quan trọng trong việc lựa chọn trường

Theo Báo cáo gửi Bộ Giáo dục và Đào tạo với hơn 90% sinh viên ra trường có việc làm thì đây là một trong những thước đo quan trọng mà phụ huynh và thí sinh lựa chọn theo học tại trường Đại học Đại Nam.

Bên cạnh đó, mô hình đại học ứng dụng được Đại học Đại Nam áp dụng triệt để trong quá trình đào tạo sinh viên, hàng loạt các cơ sở thực hành phục vụ các chuyên ngành được mở ra như Nhà thuốc thực hành cho sinh viên khoa Dược, Khách sạn thực hành cho sinh viên khoa Du lịch, tăng cường liên kết các đơn vị việc làm như MyWork… giúp sinh viên được đào tạo trong môi trường thực tiễn sát với yêu cầu tuyển dụng doanh nghiệp, đây cũng là một trong những lý do khiến phụ huynh và học sinh quan tâm đến các ngành học của Nhà trường.

Những con số tăng đột biến, sự thay đổi trong nhận thức của xã hội giữa ranh giới trường công - tư ngày càng mờ đi. Đây sẽ là động lực để các trường ngoài công lập tiếp tục nâng cao chất lượng, tạo bước chuyển mình trong giáo dục Đại học tại Việt Nam.

Doãn Phong

Theo đó, mức điểm chuẩn giao động từ 14-16 điểm.