Chia sẻ với VietNamNet, Minh Trang cho biết thi Miss World Vietnam để thay đổi bản thân. 10x từng rụt rè trước đám đông, bằng lòng với cuộc sống thường nhật: đi học, làm thêm, sinh hoạt với với gia đình. Cuộc thi là cơ hội giúp cô rèn sự bản lĩnh, vượt khỏi vùng an toàn để trưởng thành hơn.

Người đẹp quyết định học trường RMIT theo tư vấn của bố. Lựa chọn ngành Tiếp thị số (digital marketing), Minh Trang luôn cập nhật các xu hướng mới của truyền thông, mạng xã hội, tiếp thu nhiều kiến thức bổ ích và rèn tính sáng tạo. Môi trường quốc tế, sinh viên tài năng khiến cô thấy học bao nhiêu cũng chưa đủ, luôn ra sức thực hành để tích lũy kinh nghiệm. 

“Đôi lúc, tôi thấy áp lực đồng trang lứa nhưng luôn coi những người giỏi xung quanh là nguồn cảm hứng, thúc đẩy mình cố gắng. Tôi học bạn bè những điều còn thiếu để hoàn thiện hơn, từ đó tạo cơ hội cho bản thân. Việc tham gia hoạt động ngoại khoá cũng giúp tôi năng động, phát triển hơn kỹ năng mềm”, nữ sinh trải lòng.

Minh Trang từng học lớp song ngữ Anh - Đức tại Trường THPT Việt Đức, có IELTS 6.5 và giao tiếp tiếng Đức cơ bản. Môi trường học thuật phải sử dụng tiếng Anh hàng ngày, cô tự tin về khả năng này nhưng ngày càng trau dồi để thành thạo hơn. 

Ngoài việc học, 10x làm trợ giảng và gia sư tại một trung tâm Anh ngữ. Làm thêm sớm khiến cô càng trân trọng đồng tiền, công sức lao động. “Tháng lương đầu, tôi hạnh phúc khi dùng tiền mua quà tặng bố mẹ, người thân. Tôi tặng bố đôi giày nhưng chỉ khi đi chơi mới dùng khiến tôi càng có động lực cố gắng. Bởi tôi tin câu nói rằng, khi bạn trưởng thành, người ta nhìn vào thu nhập của bạn để đối xử với bố mẹ bạn”, cô tâm sự với VietNamNet.

Công việc giảng dạy tạo cho Minh Trang nhiều mối quan hệ tốt, rèn sự kiên nhẫn khi phải làm việc với học sinh ở nhiều độ tuổi, cùng những phương pháp truyền đạt khác nhau. Đối với những học viên nhỏ tuổi, 10x thấy không cách giảng dạy nào hiệu quả hơn sự kiên nhẫn, tận tâm. 

Bên cạnh đó, Minh Trang cùng nhóm bạn thường xuyên nấu ăn, phát cho những công nhân làm việc đêm muộn, bệnh nhân và người nhà trong các bệnh viện tại Hà Nội. Cô hy vọng tiếp thêm sức mạnh, động lực cho những hoàn cảnh khó khăn ấy.

Ít người biết, những năm cấp 2, nữ sinh từng bị chê bai về nốt ruồi trên mặt, đến mức tiêu cực muốn đi tẩy. Được bố an ủi, cô nhận ra mình có thể chưa bằng ai, chưa đẹp xuất chúng nhưng may mắn khi có cơ thể lành lặn, mái nhà để quay về, gia đình để tâm sự và làm những điều mình thích. 

Bố cũng là người có ảnh hưởng lớn nhất đến Minh Trang. “Bố luôn dịu dàng, quan tâm và kiên nhẫn. Tôi biết lái xe đến nay được 7 tháng nhưng chưa từng đi rửa xe hay đổ xăng vì bố luôn đảm nhận. Bố tôi từng là thủ khoa đầu vào chuyên ngành phiên dịch viên (ĐH Hà Nội), luôn làm việc chăm chỉ để trở thành điểm tựa vững chắc của gia đình. Những lúc con gái khó khăn, áp lực, bố luôn giúp tôi giải quyết vấn đề, đưa ra lời khuyên vô giá”, cô bộc bạch. 

Do đó, người đẹp 19 tuổi tự hào vì được gia đình đồng hành, ủng hộ nhiệt tình khi thi hoa hậu. Bố mẹ không áp lực chuyện học tập với Minh Trang, dù đôi lúc cô đặt kỳ vọng cao dẫn tới căng thẳng. Tại vòng chung khảo vừa rồi, bố mẹ 10x tạm gác công việc, bay vào TP.HCM đồng hành cùng con gái. 

Minh Trang có sở thích đọc sách trinh thám, nhất là khi bản thân áp lực hoặc phải bận tâm nhiều suy nghĩ. Thể loại này giúp cô dồn tư duy, giải tỏa căng thẳng, khiến não bộ hoạt động tốt hơn. Cô yêu thích nhất những tiểu thuyết trinh thám của nhà văn người Nhật Keigo Higashino.

Mới đây, nữ sinh lọt top 16 Người đẹp Nhân ái, cùng các thí sinh khác thực hiện dự án Phiên chợ tử tếcho 500 y bác sĩ, bệnh nhân tại Bệnh viện Quân y 175. Đây là phiên chợ 0 đồng, người tham gia được nhận các phần quà, vật phẩm do nhóm thí sinh quyên góp. Sau 3 ngày kêu gọi ủng hộ, 10x nhận hơn 34 triệu đồng để chuẩn bị hơn 300 chiếc chăn cho dự án. 

Minh Trang quan tâm đến vấn đề bạo lực ngôn từ trên mạng xã hội. “Những lời nói tiêu cực, ác ý, thiếu tính đóng góp có thể khiến một người mất sự tự tin vốn có, trở nên hướng nội hay thậm chí kết liễu cuộc đời. Bởi từng lời nói ấy là vũ khí vô hình nhưng như mũi dao sắc bén. Là người học truyền thông, tôi mong có thể góp phần nâng cao nhận thức của mọi người về tầm quan trọng của văn hoá ứng xử trên không gian mạng”, người đẹp bày tỏ. 

Đóng góp, tên tuổi của Chomsky nổi lên và dường như được chia đều ở hai lĩnh vực chính là ngôn ngữ học và hoạt động phản biện chính trị - xã hội. Quan điểm của ông về cả hai lĩnh vực này hiện vẫn là những thách thức để cho người ta chứng minh, phát triển, thậm chí là bác bỏ để phát triển, phát triển để bác bỏ. 

Có vẻ các nghiên cứu khoa học hàn lâm của ông về ngôn ngữ học thường mới chỉ dừng lại ở bậc lí thuyết, giả thuyết. Nhưng dù vậy, không ai phủ nhận được một thực tế rằng các công trình và hoạt động của Chomsky lại đầy chất “gợi mở”, “khiêu khích” và “gây chiến” đối với tư duy khoa học một cách lạ lùng.

Cuộc đời

Avram Noam Chomsky sinh ngày 7 tháng 12 năm 1928 tại Philadelphia trong một gia đình trí thức gốc Do Thái. Năm 1945, ông theo học tại Đại học Pennsylvania. 

Ở đó, ông đã được tiếp xúc với một người bạn của cha ông là Zellig Harris, một nhà ngôn ngữ học cấu trúc luận xuất chúng và là người sáng lập bộ môn ngôn ngữ học đầu tiên tại Mỹ. Chính sự tiếp xúc này đã để lại nhiều ảnh hưởng sâu sắc đến quan điểm học thuật của Chomsky về ngôn ngữ học và chính trị. 

Năm 1947, Chomsky đăng kí học ngôn ngữ học, và rồi lần lượt tốt nghiệp Cử nhân và Thạc sĩ ngành này vào năm 1949, 1951. 

Từ 1951 đến 1955, Chomsky là hội viên Hội Nghiên cứu sinh Đại học Harvard và hoàn thành luận án tiến sĩ về ngôn ngữ học tại đây. 

Sau khi tốt nghiệp Harvard, ông vào làm việc tại Học viện Công nghệ Massachusetts (MIT), một môi trường học thuật mà theo ông là hết sức tự do, cởi mở, dễ nuôi dưỡng và thúc đẩy những tư tưởng mới mẻ, tiến bộ, không bị câu thúc bởi những định kiến hàn lâm cũ mòn. 

Năm 1961, ông được bổ nhiệm là giáo sư chính thức của Bộ môn Ngôn ngữ học và các Ngôn ngữ hiện đại (sau này là của Bộ môn Ngôn ngữ học và Triết học) của MIT. Ông làm việc tại bộ môn này từ đó cho đến khi nghỉ hưu.

Noam Chomsky là tác giả của hơn 150 cuốn sách và hàng nghìn bài báo, bài nói chuyện, phỏng vấn, tranh luận về các chủ đề khác nhau như ngôn ngữ học, triết học, tâm lí học, giáo dục, lịch sử trí tuệ, chính trị, chiến tranh, chủ nghĩa khủng bố, truyền thông đại chúng, tự do ngôn luận,…

Ngay từ năm 1970, ông đã được London Timesbình chọn là một trong những người làm nên thế kỉ XX. Năm 1992, khi xem xét ba loại chỉ số trích dẫn khác nhau từ những năm 1970 đến 1992, ông là một trong những người được trích dẫn cao nhất: tính riêng từ năm 1980 đến 1992, trong khoa học xã hội và nhân văn, ông là nhà khoa học đang sống được trích dẫn nhiều nhất, và đứng ở vị trí thứ tám (sau Sigmund Freud và trước Georg Hegel) trong tốp những người được trích dẫn nhiều nhất mọi thời đại. 

Năm 2005, trong cuộc bình chọn của tạp chí Foreign Policy và Prospects, ông đứng đầu danh sách 100 trí thức (dành cho/ vì) đại chúng nhất thế giới. Năm 2006, ông được tạp chí New Statesman bình chọn là người đứng thứ bảy trong danh sách tốp 50 “Anh hùng của thời đại chúng ta”.

Vị cha đẻ của ngôn ngữ học hiện đại

Chomsky là người có công thúc đẩy chủ nghĩa cấu trúc trong ngôn ngữ học sang một trang mới bằng việc hình thức hoá triệt để trong nghiên cứu ngôn ngữ. 

Ông phát triển ngữ pháp tạo sinh - cải biến (transformational – generative grammar), một trường phái ngữ pháp (rộng hơn là trường phái ngôn ngữ học) mà hiện nay đang được xem là sôi động nhất, có sức “tạo sinh” lớn nhất và đang được tranh biện, ủng hộ, phủ định nhiều nhất.

Chomsky coi ngôn ngữ loài người là một thực thể tâm lí học và một thực thể sinh học, trong đó cái bẩm sinh là phần cốt lõi, tồn tại sẵn trong trí não/ ý thức của mọi thành viên cộng đồng và cái trưởng thành là cái có được nhờ kinh nghiệm sống của từng cá thể. 

Nghiên cứu ngôn ngữ chính là nghiên cứu ngữ thi, nghiên cứu ngữ pháp có giá trị phổ quát, có tính di truyền của con người, nghiên cứu cách thức tổ chức và hoạt động của cái thực thể vật chất là não/thần kinh trong quá trình sản sinh phát ngôn,…qua phương pháp của các khoa học tự nhiên, có tính hình thức. 

Chính quan điểm khoa học này của Chomsky đã thúc đẩy hàng loạt những nghiên cứu mới mẻ về sau này trong ngôn ngữ học, bao gồm cả những nghiên cứu ủng hộ ông lẫn những nghiên cứu chống lại ông. 

Quan điểm này đã gây nên cuộc chiến tranh ngôn ngữ hết sức sôi động và có nhiều giá trị giữa một bên là ông và một bên là các đồng nghiệp và những học trò đã thoát li khỏi ông vào những năm 60 – 70 của thế kỉ trước.

Người tiên phong trong khoa học nhận thức

Chomsky tạo ra cuộc Cách mạng nhận thức(cognitive revolution) qua việc phê phán và góp phần đánh đổ chủ nghĩa hành vi trong tâm lí học nói riêng và chủ nghĩa kinh nghiệm trong triết học nói chung để rồi đề xuất một cách lí giải, tiếp cận mới về trí não, ngôn ngữ, năng lực nhận thức. 

Ông đã bác bỏ quan điểm nhị nguyên luận trong sự phân biệt giữa trí não và thể xác của truyền thống khi cho rằng: trí não của con người chính là cái có giá trị bẩm sinh, là sản phẩm của quá trình nhận thức, chứa đựng tất cả các trạng thái, năng lực tinh thần vô thức khác nhau; trí não hình thành từ các hợp phần hay các mô đun, các năng lực nhận thức khác nhau và ngôn ngữ cũng chỉ là một bộ phận cấu thành nên trí não. Quan điểm này đối lập với truyền thống và tạo nên sự cách tân trong các nghiên cứu khoa học về năng lực nhận thức của con người.

Khoa học nhận thức/ tri nhận (cognitive science/ cognitivism) là một lĩnh vực nghiên cứu khoa học liên ngành về trí não/ ý thức (mind) và sự hoạt động của trí não, có nhiệm vụ khảo sát bản chất, nhiệm vụ và chức năng của sự nhận thức của con người, cách thức mà hệ thống thần kinh của con người lưu trữ, biểu diễn, xử lí, chuyển tải và truy xuất thông tin. 

Để làm được việc này, các nhà khoa học phải nghiên cứu về ngôn ngữ, tri giác, trí nhớ, chú ý, lập luận, xúc cảm…, phải sử dụng kết quả và phương pháp nghiên cứu của ngôn ngữ học, tâm lí học, trí tuệ nhân tạo, triết học, khoa học thần kinh và nhân học. Thật tuyệt vời là những nghiên cứu, đề xuất lí thuyết của Chomsky lại liên quan mật thiết, hay được dẫn xuất, được thực chứng và hỗ trợ từ tất cả những nhánh nghiên cứu này.

Người trí thức dấn thân

Noam Chomsky là một trí thức cánh tả, một người bất đồng chính kiến điển hình và không khoan nhượng đối với chính quyền Mỹ, “một trong những thách thức có ý nghĩa và quan trọng nhất đối với cường quyền, sự bất công và dối trá” (Edward Said), “một trong những vị anh hùng đáng chú ý nhất của nhân dân” (Wolfgang B. Sperlich), “một nguồn cổ vũ lớn lao cho những nước thuộc Thế giới thứ ba” (John Pilger). 

Ông thường tự nhận mình là người theo chủ nghĩa vô chính phủ hay chủ nghĩa công đoàn - vô chính phủ. Có lẽ chính vì thế mà ông đã trở thành bạn thân của nhiều nguyên thủ quốc gia cánh tả ở Mỹ La tinh (như Fidel Castro, Hugo Chavez,…). 

Ông ảnh hưởng lớn đến chính sách ngoại giao của Mỹ, thậm chí đôi khi người ta còn xem ông như là một đối trọng của chính sách ngoại giao Mỹ. 

Ông chủ trương chống lại chủ nghĩa bá quyền Mỹ, chủ nghĩa đế quốc Mỹ, chống lại chủ nghĩa tự do mới và chủ nghĩa tư bản nhà nước hiện tại của Mỹ, chống lại sự dung dưỡng và bao che cho chủ nghĩa khủng bố của Mỹ, chống lại sự can dự thô bạo có tính hai mặt của Chính phủ Mỹ đối với những quốc gia độc lập, có chủ quyền,... Fred Halliday từng xem Chomsky chính là “người đỡ đầu” chống lại chủ nghĩa tư bản, chống lại chủ nghĩa đế quốc, chống lại sự bất công trên toàn thế giới. 

Ông cũng chính là người ủng hộ và tham gia một cách bền bỉ và mạnh mẽ phong trào Chiếm lấy phố Wall trong những năm qua. 

Chomsky, một mặt, phản đối gay gắt sự bao che của Mỹ đối với những chính phủ độc tài, vi phạm nhân quyền vốn là đồng minh của Mỹ (như các nước Ả Rập, Israel, Indonesia,…), nhưng mặt khác, cũng lên án mạnh mẽ sự can thiệp của Mỹ hay đồng minh của Mỹ đối với những quốc gia không theo Mỹ (như sự can thiệp của Mỹ vào Việt Nam, Nam Tư, Iraq, Iran,…, sự can thiệp của Indonesia, của Australia vào Đông Timor,…). 

Ông được đánh giá là một trong hai người (cùng nhà báo John Pilger) có công đầu đưa đến sự độc lập của Đông Timor vào năm 2002 (Wolfgang B. Sperlich). 

Ông cũng là người ra sức bảo vệ quyền tự do ngôn luận của con người. Ông cho rằng quyền tự do ngôn luận “phải được mở rộng tới tất cả các loại quan điểm khác nhau”, dù là đối lập, ngược chiều với quan điểm chủ lưu của đa số.

 Cũng chính vì sự nhiệt tình này mà đôi khi danh tiếng của ông đã bị tổn hại. Chẳng hạn, để bảo vệ cho quyền tự do ngôn luận của nhà sử học Pháp R. Faurisson trong việc đưa ra quan điểm chính danh của mình, Chomsky đã viết lời giới thiệu cho cuốn sách gây nhiều tranh cãi, có nội dung phủ nhận tội ác tàn sát người Do Thái của Đức Quốc xã Mémoire en défense contre ceux qui m’accusent de falsifier l’histoire (1980). 

Cũng chính vì thế mà dù rằng ông và một số đồng nghiệp lúc đương nhiệm từng đảm nhận việc giảng dạy một số môn về chính trị học, độc lập với bộ môn khoa học chính trị học vốn đậm chất bảo thủ tại MIT, song các sách báo mà ông viết hiếm khi được kể vào trong các chương trình đào tạo chính trị học chính thức. 

Ông cũng là người đi đầu trong việc vạch trần sự thiên lệch hay lừa bịp của truyền thông. 

Cũng chính vì điều này mà dòng truyền thông chính thống thường tảng lờ, không tham chiếu hay trích dẫn quan điểm học thuật của ông, thậm chí là xuyên tạc quan điểm và bôi nhọ ông. 

Ví dụ, cũng vì vạch rõ tính hai mặt trong chính sách đối ngoại bá quyền của Mỹ mà truyền thông đã bao che và tiếp tay mà ông đã từng bị quy kết là bỏ lơ chính sách diệt chủng của Pol Pot tại Camphuchia. Ông cho rằng vì Indonesia là đồng minh của Mỹ nên Mỹ và truyền thông đã chẳng đếm xỉa gì đến hành động xâm lược Đông Timor của Indonesia lúc bấy giờ mà lại quá chú trọng đến tội ác diệt chủng tại Camphuchia, một đất nước vốn dĩ được xem là kẻ thù của Mỹ.

Với tư cách là một người trí thức, thường định vị và ví mình như là một người lao động bình thường như bao nhiêu người khác, Chomsky cho rằng người trí thức phải là người có trách nhiệm, nghĩa vụ nói lên sự thật, vạch trần sự dối trá một cách kiên quyết, không khoan nhượng, thúc đẩy một xã hội tự do, dân chủ, bình đẳng và công bằng. 

Cường quyền, đàn áp, sự bóp méo và bưng bít thông tin không thể là thứ làm rối trí hay nhụt chí người trí thức. 

Trí thức chính là những người mà tất thảy vật liệu, chất liệu, nguyên liệu lao động, công cụ lao động, công xưởng lao động, sản phẩm lao động đều diễn ra và nằm trong trí não. 

Trí thức không thể là người run sợ trước cường quyền, mờ mắt trước sự cám dỗ của những nguồn lực tài trợ cho những đề tài nghiên cứu… để mà chối bỏ trách nhiệm định hình, dẫn dẵt xã hội của mình. 

Do sự quyết liệt, thẳng thắn và độc lập của mình mà Chomsky cũng là đối tượng bị những người bảo thủ, truyền thông xuyên tạc và bóp méo. 

Là một người gốc Do Thái nhưng do lên tiếng ủng hộ và bảo vệ lẽ phải và quyền con người trong cuộc xung đột Palestine – Israel mà ông đã bị nhiều người kết tội là phản bội lại người Do Thái. 

Do phản biện và bác bỏ lại chính sách của Chính phủ Mỹ mà ông đã từng bị quy gán là người độc tưởng (monomaniac), người phản bội lại nước Mỹ, người phủ định và chối bỏ mọi điều mà lãnh đạo Mỹ nói và làm, là người không có năng lực phân biệt giữa dân chủ và phản dân chủ,… 

Những chỉ trích, cáo buộc và gán ghép tiêu cực như vậy dành cho ông, theo McGilvray, là do người ta cố tình bóp méo, xuyên tạc ông bằng cách trích rút những phát biểu của ông khỏi những ngữ cảnh cần thiết.

 Dĩ nhiên, mọi điều thánh thiện, tử tế và trung thực đều có thể bị bóp méo để biến thành những “phản đề” khi người ta cố tình cô lập chúng khỏi ngữ cảnh mà chúng tồn tại với tư cách là một bộ phận không thể tách rời.

Chomsky với Việt Nam

Quan tâm tới chính trị từ nhỏ, thậm chí khi học đại học từng có ý định bỏ sang Trung Đông để có cơ hội trải nghiệm chính trị, nhưng các hoạt động chính trị của Chomsky chỉ thực sự bắt đầu để lại dấu ấn khi ông tham gia các cuộc tuần hành phản đối sự can thiệp, xâm lược của Mỹ đến Việt Nam. 

Ban đầu, ông thể hiện sự phản đối của mình đối với Chính phủ Mỹ bằng những cuộc nói chuyện, diễn thuyết nhỏ tại nhà thờ, đường phố, khuôn viên trường đại học, nhưng dần dà về sau ông đã thể hiện điều này bằng các bài báo và các cuốn sách, những bài thuyết trình tại các diễn đàn khu vực và quốc tế. 

Bài viết The Responsibility of Intellectuals (1967) (Vai trò của người trí thức)thường được xem như là sự khởi đầu một cách chính thức của ông đối với các hoạt động chính trị - xã hội, đối với nghiệp dấn thân của một người trí thức. 

Cũng vì tham gia biểu tình và viết bài chỉ trích Chính phủ Mỹ mà ông đã nhiều lần bị bắt và cũng đã từng nếm trải “một đêm” trong nhà tù của chính quyền Mỹ. 

Ông từng bị Tổng thống R. Nixon liệt vào Danh sách kẻ thù (Enemy List) của mình. 

Thậm chí, vợ ông, nhà ngôn ngữ học Carol Schatz, do hiểu được sự nguy hiểm tiềm ẩn trong các hoạt động của chồng và cũng là để chia sẻ và ủng hộ chồng đã phải tính đến việc tiếp tục học tiến sĩ về ngôn ngữ học để có thể đảm bảo tài chính cho gia đình trong trường hợp Chomsky bị bỏ tù hoặc bị MIT đuổi việc; nhưng rất may, MIT đã không đuổi việc ông vì những đóng góp to lớn của ông cho MIT và cho khoa học (thậm chí MIT còn cử riêng người để bảo vệ ngầm ông, mặc dù ông phản đối sự bảo vệ này).

Năm 1970, ông đã cùng một số trí thức Mỹ sang thăm Việt Nam nhằm bày tỏ sự phản đối sự xâm lược của Mỹ đến Việt Nam, bày tỏ sự ủng hộ đối với sự nghiệp đấu tranh chính nghĩa của Việt Nam. 

Ông cũng từng tiếp kiến cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng. Có điều đặc biệt là, dù thời điểm Chomsky đến Việt Nam là thời điểm mà cái lối tư duy “trăng Liên Xô đẹp hơn trăng nước Mỹ” vẫn còn ngự trị, là thời điểm mà trong các bài giảng ở giảng đường đại học hay trên các bài viết khoa học ngôn ngữ học, người ta vẫn thường e ngại và dè dặt khi nhắc đến cấu trúc luận (structuralism), kết cấu luận (constructionism), phân bố luận (distributionism) – những đặc sản của ngôn ngữ học học tư bản mà đại diện là của tư bản Mỹ, một kẻ thù của Việt Nam, nhưng ông cũng vẫn đến và được nói chuyện, trình bày lí thuyết ngôn ngữ học của mình tại Hà Nội, mà giáo sư Tạ Quang Bửu chính là người dịch buổi nói chuyện này. 

Năm 1972, Chomsky cũng đã trình bày quan điểm của mình về nguồn gốc của cuộc chiến tranh của Mỹ ở Việt Nam trước Uỷ ban Quan hệ Đối ngoại Thượng viện Mỹ.

Ở Việt Nam hiện nay cũng đã có vài cuốn sách của Chomsky về ngôn ngữ học và về chính trị - xã hội đã được dịch và giới thiệu. 

Đó là các cuốn Tham vọng bá quyền (2006)do Trịnh Lữ dịch, Những chân trời mới trong nghiên cứu ngôn ngữ và ý thức (2007) và Nhận diện quyền lực (2012)do Hoàng Văn Vân dịch. 

Lí thuyết ngôn ngữ học của Chomsky đã được giới thiệu rộng rãi ở Việt Nam, và cũng đã được ứng dụng phần nào vào trong việc miêu tả tiếng Việt. 

Đặc biệt là, sau cuộc viếng thăm của Chomsky đến Việt Nam vào năm 1970, đến năm 1977, lí thuyết ngôn ngữ học của Chomsky cũng đã chính thức được Nguyễn Đức Dân giới thiệu tại Đại học Tổng hợp Hà Nội qua tập bài giảng Những mô hình ngôn ngữ. (Năm 2012, bản thảo Những mô hình ngôn ngữ của Nguyễn Đức Dân đã được Nxb Đại học Quốc gia Tp. Hồ Chí Minh ấn hành dưới tiêu đề Ngữ pháp tạo sinh).

Thay lời kết

Nói không quá lời, nhiều người đã từng ví von rằng nước Mỹ hùng mạnh và vĩ đại đã rất may mắn khi có được một nhà khoa học, một trí thức phản biện tầm cỡ như Noam Chomsky. 

Trong một ngành khoa học, mỗi một cá nhân dường như chỉ là một mảnh vụn, còn ông dường như ông là một tảng đá khổng lồ vượt qua khỏi khung khổ của một khoa học chuyên ngành. 

J. Lyons, một nhà ngôn ngữ lí thuyết đại chúng nổi tiếng trong thế kỉ XX, ngay từ năm 1978 đã từng định vị ông trong khoa học ngôn ngữ học giống như Freud trong tâm lí học, Einstein trong vật lí học.

Viết về Chomsky là một việc thực khó, đánh giá về ông lại càng khó. Khó bởi hai lẽ. 

Thứ nhất, ông là một tượng đài đang sống, những gì ông viết đều thực sự đồ sộ và đều vượt qua ranh giới, kích thước của một khoa học chuyên ngành đơn lẻ, ông và những sản phẩm trí tuệ của ông đã thực sự là những cột mốc lừng lững, lừng danh trong lịch sử khoa học nhân loại thế kỉ XX. 

Thứ hai, chính vì sự đồ sộ ấy cho nên đã có rất nhiều học giả viết về ông qua những cuốn chuyên khảo tầm cỡ (ví như J. Lyons, R. Barsky, Neil Smith, Wolfgang B. Sperlich), cho nên viết được “một cái gì đó cho ra hồn” trong khuôn khổ một bài báo về ông là chuyện không dễ. 

Dầu vậy, ông thực sự rất xứng đáng để chúng ta viết và giới thiệu nhiều và cập nhật liên tục về ông. Hơn nữa, những sản phẩm tinh hoa tinh thần của ông cũng nên phải được chuyển ngữ sang tiếng Việt càng nhiều, càng nhanh và càng sớm càng tốt.

• Theo Phạm Văn Lam(Tia Sáng)

New City tọa lạc tại số 17, đại lộ Mai Chí Thọ, khu Bình Khánh, quận 2, TP HCM. Với vị trí đắc địa, từ dự án cư dân có thể di chuyển nhanh chóng đến nhiều nơi: chỉ tầm 3 phút để tới trung tâm Thủ Thiêm; 5 phút tới trung tâm quận 2, Cao tốc Long Thành Dầu Giây; 10 phút tới trung tâm thành phố và 20 phút tới sân bay Tân Sơn Nhất.

Mang phong cách “New Lifestyle”, New City tạo dựng một phong cách sống mới: bình yên, phú quý và sung túc. Toàn bộ dự án được bố trí cảnh quan theo hướng “Thuận phong tụ thủy”, thể hiện qua đường nét khoáng đạt của công trình, cảnh quan sông nước mềm mại, mảng không gian xanh mát của khu công viên trung tâm và công viên bờ sông. Lối kiến trúc này không chỉ mang đến không gian sống xanh mát, vô vàn điều tốt lành cho tổ ấm, mà còn khởi nguồn cho sức khoẻ dồi dào, thịnh vượng như ý.

Ngoài ra, New City còn mang đến nguồn cảm hứng mỗi ngày với tầm nhìn không giới hạn, được thấy ánh bình minh ló dạng, phủ màu trời đầy sức sống lên mảng xanh ngút ngàn và dòng sông thơ mộng.

Theo thiết kế, New City được xây dựng trên khu đất rộng 2.7 ha, mật độ xây dựng 24.8%, bao gồm 4 khối nhà: Venice, Babylon, Hawaii và Bali cao từ 26-29 tầng. Các căn hộ có diện tích từ 45m2 đến 300m2, từ 1-6 phòng ngủ, được xây dựng theo không gian mở, có lô gia nhằm giúp mọi căn phòng đón gió và ánh sáng đầy đủ.

Những khu chức năng như: phòng khách, phòng bếp, phòng vệ sinh đều được xây dựng thành một thể thống nhất, giúp tối ưu diện tích, tạo không gian thoáng đãng và rộng rãi. Khoảng cách giữa mỗi toà nhà được kết hợp hài hoà với 10 hecta công viên trung tâm và bờ sông tạo sự đối lưu giúp khí di chuyển vào từng căn hộ.

Chủ đầu tư bàn giao căn hộ hoàn thiện, bao gồm: tủ bếp, máy lạnh, bếp điện, máy hút mùi, đèn chiếu sáng & đèn cảm ứng, máy nước nóng, thiết bị vệ sinh cao cấp hàng đầu phong cách Nhật Bản, khóa cửa điện tử và video door phone. Hệ thống phát điện dự phòng thông minh sẽ đảm bảo không chỉ vận hành thang máy, chiếu sáng hành lang, chiếu sáng bên trong căn hộ mà còn vận hành tủ lạnh 24/24 mỗi khi xảy ra cúp điện.

New City là dự án đầu tiên trang bị hệ thống lọc nước tăng cường công nghệ Đức. Cư dân New City sẽ được cung cấp nước sạch uống trực tiếp đến từng căn hộ và các khu vực công cộng nằm trong dự án theo tiêu chuẩn của khách sạn 5 sao và các nước tiên tiến như Singapore, Úc, Canada….

Đặc biệt, căn hộ còn được trang bị các thiết bị cảm ứng tự động bật-tắt đèn chiếu sáng khi có người tại một số khu vực như lan can, cửa ra vào căn hộ và nhà vệ sinh đem lại sự tiện lợi và tiết kiệm điện năng cho cư dân sinh sống tại nơi đây. Hệ thống kiểm soát an ninh video door phone (chuông cửa có hình) hiện đại với những tính năng ưu việt. Bộ gọi cửa sảnh chính - lobby phone panel: được trang bị cho từng căn hộ hỗ trợ thắt chặt việc kiểm soát an ninh chung của tòa nhà.

Nhằm trang bị những tiện lợi khép kín cho cư dân, New City có hệ thống an ninh 24/24, camera giám sát, đội ngũ bảo vệ chuyên nghiệp; trường mầm non đạt chuẩn, sân chơi trẻ em; khu mua sắm, siêu thị; gym, spa, hồ bơi, sân thể thao ngoài trời (4 sân tennis, 3 sân bóng đá, sân tập dưỡng sinh); hệ thống cafe sân thượng, BBQ ngoài trời, khu retail phục vụ tiện ích cư dân.

Cư dân New City còn được tận hưởng những tiện ích ngoại khu như trường tiểu học An Khánh, trường chuyên Trần Đại Nghĩa, bệnh viện, trung tâm thương mại lớn ở quanh dự án trong vòng bán kính 1km.

Ảnh:Đàm Vĩnh Hưng là một trong những cư dân đầu tiên của New City

Gần 20 năm kinh nghiệm trong ngành xây dựng, với tầm nhìn nhạy bén trong đầu tư và tinh thần chinh phục những đỉnh cao mới, Thuận Việt đã mở rộng hoạt động sang lĩnh vực bất động sản.

Dự án New City được ra đời xuất phát từ tâm huyết của một doanh nghiệp uy tín, đủ năng lực trong khả năng đầu tư, đảm bảo chất lượng xây dựng và cả trong khâu quản lý bảo hành. Nhờ đó, tạo được sự an tâm tuyệt đối về chất lượng công trình cho những cư dân lựa chọn New City làm chốn an cư.

Tấn Tài

Trước đó, chiều ngày 22/12, sau khi đá bóng trong giờ ra chơi, em V.A.D. có vào nhà vệ sinh, khi trở lại lớp học thì bị choáng và ngất xỉu. Ngay sau khi biết tin, các thầy cô đã thực hiện biện pháp sơ cứu và mời gia đình đến để đưa D. vào Bệnh viện Ngô Quyền.  

Trường THCS Đà Nẵng, nơi xảy ra sự việc

“Sáng 23/12, tôi đã mời phụ huynh của D., cô giáo chủ nhiệm và Ban Giám hiệu làm việc tại trường. Qua buổi làm việc, em D. cho biết khi vào nhà vệ sinh thì được em N.G.B. đưa cho điếu thuốc lá điện tử và bảo hút thử. Sau đó, D. lên lớp và xảy ra hiện tượng nêu trên” – Ông Tuấn nói.

Về thông tin cho rằng có tình trạng học sinh bán loại thuốc lá điện tử ngay trong trường, ông Tuấn cho biết, em B. chỉ thừa nhận mua thuốc từ trên mạng đưa cho D. hút thử. Do đó, chưa xác minh được thông tin này.

Công an phường Lạc Viên, quận Ngô Quyền cho biết đã nắm được sự việc và đang điều tra, xác minh.

Hoài Anh

Ninh Bình: Nam sinh lớp 11 bị bạn cùng lớp đâm tử vong

Một học sinh lớp 11 Trường THPT Nho Quan B (Ninh Bình) bị bạn cùng lớp dùng vật nhọn đâm trúng động mạch dẫn đến tử vong. 

Bố chồng Đỗ Mỹ Linh là doanh nhân có tiếng, sở hữu khối tài sản lên tới hàng nghìn tỷ đồng. Mẹ chồng là bà Lê Thanh Hòa - Nguyên Trưởng phòng kế toán của Tổng cục Hậu cần - Kỹ thuật thuộc Bộ Công an. Bà là người đồng hành, hỗ trợ chồng trong các hoạt động kinh doanh.

Sinh ra từ vạch đích, ông xã Đỗ Mỹ Linh vẫn nỗ lực học tập ở trong và ngoài nước. Anh từng du học ở Anh. Năm 2020, anh nhậm chức Chủ tịch CLB Hà Nội khi mới mới 25 tuổi, trở thành chủ tịch trẻ nhất lịch sử bóng đá Việt Nam.

Làm dâu gia đình "trâm anh thế phiệt", sau khi kết hôn, Đỗ Mỹ Linh hạn chế xuất hiện ở các sự kiện giải trí, tập trung vun vén cho tổ ấm nhỏ.

Tháng 7/2023, Hoa hậu Việt Nam 2016 hạ sinh con gái đầu lòng. Khi có con, cuộc sống của nàng hậu có nhiều thay đổi. Trước đây, Đỗ Mỹ Linh hướng ngoại, thích giao lưu gặp gỡ, nhưng từ khi có con, cô dành phần lớn thời gian cho gia đình. "Làm mẹ dạy tôi kiên nhẫn và trưởng thành hơn", hoa hậu chia sẻ.

Dù có người giúp việc, Đỗ Mỹ Linh vẫn tự tay chăm sóc cho con. "Chăm sóc con, chứng kiến con lớn lên từng ngày là điều kỳ diệu. Con cái dạy mình rất nhiều. Trước đây, tôi không phải là người cẩn thận, nhưng khi chăm con, tôi học cách tỉ mỉ từng chút", Đỗ Mỹ Linh từng tâm sự.

Hành trình làm dâu, làm mẹ của Đỗ Mỹ Linh luôn có chồng kề cận. Trong thời gian mang thai và sau sinh, ông xã luôn chăm sóc, hỗ trợ, động viên cô. Trước đây, anh thường xuyên đi đánh golf khi rảnh nhưng từ khi có con, lại tranh thủ về nhà sớm để chơi với bé. Cô thấy chồng đáng yêu mỗi khi nhìn anh chơi với con còn vụng về. Cuối tuần, ông xã thường đưa hai mẹ con đi chơi để hít thở không khí trong lành.

Ngoài chăm sốc tổ ấm riêng, nàng hậu cũng rất quan tâm gia đình chồng, đặc biệt là 2 nhóc tỳ con của anh trai chồng. Cô yêu thương, vui đùa cùng các cháu khi ở nhà hay ở nơi công cộng.

Sau hơn 1 năm về chung nhà, Đỗ Mỹ Linh và ông xã ngọt ngào như thuở mới yêu, thi thoảng chia sẻ niềm hạnh phúc trên trang cá nhân. Đỗ Mỹ Linh đồng hành cùng ông xã trong công việc, sánh đôi cùng chồng cổ vũ CLB Hà Nội ở mỗi trận đấu. Cả hai thường diện trang phục phối màu và tương tác vui vẻ.

Ngoài đồng hành trong công việc, vợ chồng Đỗ Mỹ Linh cũng dành thời gian hâm nóng tình yêu. Đầu tháng 3/2024, nàng hậu được chồng tháp tùng đi "đu" Taylor Swift tại Singapore. Trong chương trình Bước ngoặt cuộc đời phát sóng tháng 2/2024, Đỗ Mỹ Linh cho biết không hối tiếc khi lấy chồng sớm vì đã gặp đúng người. Sau khi lập gia đình, người đẹp trưởng thành và sống có trách nhiệm hơn.

Đỗ Mỹ Linh hiện sống cùng bà nội và bố mẹ chồng nên gia đình lúc nào cũng đông đúc, vui vẻ. Dù còn nhiều bỡ ngỡ, cô hạnh phúc vì ông xã cùng mẹ chồng và các thành viên trong gia đình tâm lý, tạo cho cô sự thoải mái về mọi mặt để làm tốt vai trò của người vợ, con dâu.

Làm dâu nhà hào môn, Đỗ Mỹ Linh vẫn luôn khẳng định bản thân bằng năng lực và sự độc lập. Sau khi kết hôn và sinh con, cô nhanh chóng lấy lại vóc dáng và quay trở lại công việc.

Khi mới đăng quang, Đỗ Mỹ Linh bị ví là "nàng hậu nghèo nhất Việt Nam" vì hiếm khi diện đồ hiệu. Cô thường chọn những set đồ thanh lịch, màu sắc nhã nhặn đến từ các thương hiệu trong nước với giá cả phải chăng. Hiện tại, cô sang chảnh với các set đồ từ váy áo, túi xách đến giày dép phụ kiện trên người đều từ thương hiệu lớn. Lúc rảnh rỗi, cô vẫn sắp xếp dành thời gian gặp gỡ hội chị em showbiz. 

Lui về hậu trường chăm lo gia đình, tận hưởng cuộc sống viên mãn, giàu có bên chồng, Đỗ Mỹ Linh vẫn được công chúng yêu mến. Facebook người đẹp sở hữu hơn 368 nghìn lượt người theo dõi, còn Instagram cũng có hơn 547 nghìn lượt người hâm mộ.

Clip Đỗ Mỹ Linh khám phá thiên nhiên:

Diệu Anh

Hơn 5 năm qua, Trường ĐH Luật TP.HCM không có hiệu trưởng. Sự việc bắt đầu từ tháng 3/2018, GS.TS Mai Hồng Quỳ, Hiệu trưởng lúc đó, nghỉ hưu theo quy định. Bộ GD-ĐT giao PGS.TS Trần Hoàng Hải, Phó Hiệu trưởng, phụ trách trường cho đến khi có quyết định mới của Bộ về nhân sự hiệu trưởng.

 Nhiều người ví von đây là một "kỷ lục" vì nhiệm kỳ của hiệu trưởng là 5 năm nhưng hơn 5 năm qua, Trường ĐH Luật TP.HCM không có người nắm vị trí này.

Lúc đó, chia sẻ với VietNamNet, PGS.TS Vũ Văn Nhiêm, Chủ tịch Hội đồng trường Trường ĐH Luật TP.HCM, cho biết bất kỳ một trường đại học hay cơ quan, tổ chức nào nếu các điều kiện cho phép và chín muồi, phải kiện toàn người đứng đầu. Trường đại học cần có hiệu trưởng. 

Nhưng không phải ngẫu nhiên các văn bản pháp luật có quy định quyền hiệu trưởng hay người phụ trách để thực hiện trách nhiệm của người đứng đầu khi chưa đủ điều kiện bổ nhiệm hiệu trưởng. Đối với Trường ĐH Luật TP.HCM, nhà trường đã công bố nghị quyết của Hội đồng trường về việc giao ông Lê Trường Sơn, Phó Hiệu trưởng làm phụ trách trường. 

“Thời điểm công bố Nghị quyết, tôi cũng nói rõ khi điều kiện cho phép nhà trường sẽ nhanh chóng để kiện toàn hiệu trưởng”- ông Nhiêm nói.

Theo ông Nhiêm, sau khi GS.TS Mai Hồng Quỳ nghỉ hưu từ tháng 3/2018, Bộ GD-ĐT giao PGS.TS Trần Hoàng Hải phụ trách nhà trường. Tháng 12/2020, căn cứ vào điều kiện tiêu chuẩn, điều kiện cụ thể của trường và sự hướng dẫn, chỉ đạo của các cơ quan, Đảng uỷ, Hội đồng trường xét thấy các điều kiện tiêu chuẩn để kiện toàn hiệu trưởng chưa thực sự chín muồi, tức chưa có những ứng cử viên “chín muồi” và đủ điều kiện tiêu chuẩn.

Bên cạnh đó, người phụ trách nhà trường là PGS.TS Trần Hoàng Hải có năng lực, uy tín. Song song với việc tiến hành quy hoạch, bồi dưỡng cán bộ, Hội đồng trường đã giao quyền hiệu trưởng cho PGS.TS Trần Hoàng Hải.

Khi PGS.TS Trần Hoàng Hải hết tuổi quản lý, Hội đồng trường giao TS Lê Trường Sơn, Phó Hiệu trưởng, sẽ phụ trách Trường ĐH Luật TP.HCM từ ngày 1/5/2023. Khi các điều kiện chín muồi, nhà trường thực hiện các quy trình cần thiết để kiện toàn hiệu trưởng.

Nghịch lý 'ghế nóng' nhưng hàng loạt trường đại học khuyết hiệu trưởng