Mẹ tôi cũng từng suýt bị lún sâu vào 'cái bẫy' đa cấp đấy. Chuyện lạ, có một hôm, tôi nghe mẹ kể rằng, có một chỗ cách nhà không quá xa, người ta mở cơ sở cho khách hàng đến nằm giường nóng trị liệu, hoàn toàn miễn phí. Người đến dùng dịch vụ chỉ phải đóng tiền điện cho cái giường mà mình sử dụng. Nghe vậy, thấy dịch vụ có lợi cho sức khỏe người cao tuổi nên tôi cũng ủng hộ mẹ.

Mọi chuyện cứ bình thường như vậy cho đến dịp Tết vừa rồi. Mẹ tôi về nhà, nói rằng muốn mua cái đai lưng nóng (cơ chế tương tự cái giường trị liệu mà mẹ đang nằm nhưng giá thành rẻ hơn) do chính cơ sở kia bán, để sử dụng vì thấy hiệu quả tốt. Tất nhiên, tôi chẳng tiếc tiền để chăm sóc sức khỏe cho mẹ nên lập tức đồng ý đưa tiền cho mẹ mua.

Nhưng khi nghe mẹ nói giá tiền của sản phẩm, thấy giá quá cao so với mặt hàng tương tự, nhân viên tại đây lại nhấn mạnh 'số lượng có hạn nên ai muốn mua sẽ phải kèm theo một hộp hồng sâm Hàn Quốc nữa với giá 5 triệu đồng', tôi thấy có nhiều điểm nghi vấn. Sau đó, tôi tìm hiểu từ nhiều nguồn tin và biết được đây là một hình thức kinh doanh đa cấp mới xuất hiện và phổ biến thời gian gần đây.

Cơ bản, những kẻ đứng đằng sau sẽ cho người dùng sử dụng một sản phẩm nào đó để câu khách. Chiếc giường trị liệu mà mẹ tôi đang dùng có giá quá đắt, nên chúng sẽ chuyển sang chào mời thứ rẻ hơn, là chiếc đai lưng. Mỗi ngày sẽ có nhân viên trong đó, có khi đóng giả khách hàng dùng dịch vụ để quảng cáo về sự thần thánh của liệu pháp này. Kèm theo đó, họ không quên nhấn mạnh 'sản phẩm có hạn nên chưa có đợt bán' để sự mong mỏi, háo hức của những khách hàng như mẹ tôi được nuôi lớn dần theo thời gian.

>> Quay cuồng trong trò chơi 'tẩy não' của đa cấp

Khi thấy thời điểm chín muồi, họ bất ngờ thông báo 'sắp có đợt mở bán sản phẩm nhưng số lượng rất có hạn, ai muốn được mua sẽ phải mua kèm một hộp hồng sâm của Hàn Quốc'. Chúng cũng không quên quảng cáo sự thần thánh của loại hồng sâm này. Nhưng tôi biết, chẳng có hồng sâm nào có giá lên tới 5 triệu đồng như vậy cả. Đó chỉ là mánh lới những kẻ bán hàng để gạ khách hàng mua sản phẩm với giá 'cắt cổ'.

Những kẻ đó nói rằng 'đây là sản phẩm nổi tiếng của Hàn Quốc, có website công ty, địa điểm nhà máy ở xứ Hàn...'. Nhưng tôi nhìn bao bì sản phẩm chí có mấy chữ tiếng Hàn, lên mạng tra website của công ty sản xuất cũng chẳng thấy nói gì về sản phẩm cả, chỉ toàn tin quảng cáo sản phẩm được giải thưởng nọ kia, được đánh giá tốt như thế nào... Ngay cả địa chỉ công ty ở Hàn Quốc được công bố cũng không có thật. Nói chung, nó chẳng khác gì các trang web 'ma' chuyên dùng để lừa đảo.

Nhận ra sự bất thường của hình thức kinh doanh này, tôi phải nói hết lời, vận động cả người thân và các mối quan hệ từ nước ngoài cùng phân tích 'gãy lưỡi' cho mẹ. Ban đầu mẹ gay gắt phản bác, nhưng sau khi được nhiều người có uy tín khuyên nhủ, mẹ mới hiểu ra vấn đề và không tiếp tục lún sâu vào cạm bẫy của hoạt động đa cấp kia".

Đó là chia sẻ của độc giả LQL xung quanh hoạt động bán hàng đa cấp biến tướng có dấu hiệu lừa đảo xuất hiện nhiều thời gian gần đây. Nhiều người tin rằng các sản phẩm liên quan đến sức khỏe có thể mang lại lợi ích thực sự cho sức khỏe của họ. Tuy nhiên, họ có thể đã mắc sai lầm lớn khi cho rằng những sản phẩm này có tác dụng chính xác như được quảng cáo. Người bán các sản phẩm này thường nằm trong một hệ thống bán hàng đa cấp với nhiều cấp độ khác nhau dựa trên doanh số bán hàng.

Lê Phạmtổng hợp

Khoản 1 Điều 651 Bộ Luật dân sự 2015 quy định về người thừa kế theo pháp luật như sau:

“1. Những người thừa kế theo pháp luật được quy định theo thứ tự sau đây:

a) Hàng thừa kế thứ nhất gồm: vợ, chồng, cha đẻ, mẹ đẻ, cha nuôi, mẹ nuôi, con đẻ, con nuôi của người chết;

b) Hàng thừa kế thứ hai gồm: ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại, anh ruột, chị ruột, em ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là ông nội, bà nội, ông ngoại, bà ngoại;

c) Hàng thừa kế thứ ba gồm: cụ nội, cụ ngoại của người chết; bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột của người chết; cháu ruột của người chết mà người chết là bác ruột, chú ruột, cậu ruột, cô ruột, dì ruột; chắt ruột của người chết mà người chết là cụ nội, cụ ngoại.”

Theo thông tin bạn cung cấp, hàng thừa kế thứ nhất của ông bạn gồm: bà nội bạn và các người con của ông bà. Những người cùng hàng thừa kế sẽ được hưởng phần di sản thừa kế như nhau.

Do thông tin bạn cung cấp không đầy đủ về việc quyền sử dụng đất đứng tên một mình ông hay cả hai ông bà. Vậy nên sẽ chia làm 02 trường hợp sau:

Trường hợp 1: Quyền sử dụng đất là tài sản riêng của ông

Trong trường hợp này, phần di sản là quyền sử dụng đất là ông bạn để lại sẽ được chia đều cho bà nội bạn và các người con của ông.

Trường hợp 2: Quyền sử dụng đất là tài sản chung trong hôn nhân của hai ông bà

Theo quy định tại Khoản 2 Luật hôn nhân và gia đình 2014 về giải quyết tài sản của vợ chồng trong trường hợp một bên chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết: “Khi có yêu cầu về chia di sản thì tài sản chung của vợ chồng được chia đôi, trừ trường hợp vợ chồng có thỏa thuận về chế độ tài sản. Phần tài sản của vợ, chồng chết hoặc bị Tòa án tuyên bố là đã chết được chia theo quy định của pháp luật về thừa kế.”

Như vậy, trường hợp mảnh đất là tài chung trong hôn nhân của hai ông bà, phần di sản ông để lại là ½ quyền sử dụng đối với ½ mảnh đất đó, còn ½ còn lại thuộc quyền sử dụng của bà.

Phần di sản ½ mảnh đất của ông cũng sẽ được chia đều cho những người thuộc hàng thừa kế thứ nhất bao gồm: bà nội bạn và các người con của ông bà. Trường hợp bố bạn đã xây nhà muốn giữ căn nhà, cần có văn bản thỏa thuận từ chối di sản thừa kế của những người được hưởng thừa kế còn lại, văn bản này phải được công chứng.

Thứ hai: Trường hợp bà bạn đã tặng cho cho cháu trai và đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất

Nếu có tranh chấp về thừa kế và quyền sử dụng đất, các bên hoà giải tranh chấp tại UBND xã phường nơi có đất. Trường hợp hoà giải không thành, hàng thừa kế có thể khởi kiện tại Toà án nhân dân cấp huyện nơi có bất động sản.

Anh trai bạn nếu đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và việc cấp đó theo đúng quy định pháp luật thì được nhà nước bảo hộ. Nếu có tranh chấp  các bên khởi kiện tại Toà án, ngôi nhà trên đất nếu có tranh chấp các bên khởi kiện tại Toà án giải quyết.

Thạc sỹ - Luật sư Phạm Thị Bích Hảo, Công ty luật TNHH Đức An, Thanh Xuân, Hà Nội.

Bạn đọc muốn gửi các câu hỏi thắc mắc về các vấn đề pháp luật, xin gửi về địa chỉ [email protected] (Xin ghi rõ địa chỉ, số điện thoại để chúng tôi tiện liên hệ)

Ban Bạn đọc

Vợ chồng tôi đã dành hẳn tầng hai để gia đình em gái chuyển về ở. Sợ em rể ngại “ở nhờ”, vợ chồng tôi đã tỏ ra thoải mái hết sức có thể.

Lúc đầu em gái tôi nói chỉ ở tạm dăm ba tháng, tìm được chỗ ở ưng ý sẽ chuyển đi. Nhưng ngay sau đó, cô ấy lại mang thai, vậy nên mẹ và tôi bàn cô ấy nên tiếp tục ở lại đây.

Vợ tôi thời gian đầu cũng rất vui vẻ, thường xuyên mua đồ ăn ngon về cho cả nhà. Nhưng rồi càng ngày tôi thấy cô ấy càng dè dặt chi tiêu, còn bóng gió rằng em chồng “ở nhà chơi cả ngày mà không chịu đi chợ”.

Cho đến bữa cơm hôm cuối tuần vừa rồi, vợ tôi đi làm về muộn, nhìn bữa cơm chỉ có đĩa trứng rán và rau muống luộc thì mẹ tôi trách móc: “Nếu con không đi chợ hàng ngày được thì mua nhiều đồ ăn để trong tủ ăn dần. Những hôm con về muộn không kịp đi chợ thì để cả nhà nhịn đói hay sao?”.

Vợ tôi nghe mẹ chồng nói xong liền vứt đũa xuống mâm bỏ về phòng. Tất nhiên, ai cũng đều cảm thấy không vui vẻ trước thái độ này của vợ.

Tôi đi theo lên phòng, thấy vợ tôi đang nằm khóc. Cô ấy hỏi:

- Khi nào thì vợ chồng cô chú chuyển đi?

- Em nói gì vậy. Chúng nó hiện tại nhà cửa không có, lại đang bầu bì, một mình chồng nó kiếm tiền rất khó khăn, em bảo chúng đi đâu được chứ?

- Nhưng em sắp không chịu nổi nữa rồi.

Vợ tôi bắt đầu than phiền về việc em gái về nhà ăn không ngồi rồi như công chúa. Nhà cũng vợ lau dọn, quần áo cũng vợ giặt phơi, đi chợ hàng ngày cũng là cô ấy. Bình thường mỗi tháng nhà tôi chi tiêu cho 5 người gồm mẹ tôi, hai vợ chồng và hai đứa con chỉ dè dặt tầm 7 đến 8 triệu. Từ ngày vợ chồng em gái về, số tiền ấy tăng lên gấp rưỡi.

Sau rồi vợ tôi nói: “Em tưởng vợ chồng cô ấy chỉ ở tạm vài ba tháng thì em lo được, chứ định ở lâu dài, ở đến khi sinh xong thì vợ chồng cô chú phải góp tiền sinh hoạt ăn uống điện nước cho em chứ. Nhà mình làm nhà xong, nợ còn chưa trả hết, em gồng gánh sao nổi?”.

Tôi bảo vợ: “Cô chú giờ nhà không có, ở nhờ cũng thấy khổ lắm rồi. Mình là anh chị tính toán với em từng bữa ăn thì hẹp hòi quá. Vả lại, khi cô chú có, cho mình mượn mấy chục triệu tiền làm nhà, lúc khó khăn nó cũng có đòi đâu. Giờ mình tính toán chi ly từng đồng tiền gạo, tiền mắm, tiền điện, tiền nước, còn coi là anh em ruột thịt được à? Cô chú chỉ ở với mình ít tháng, có ở cả đời đâu, em chịu khó một chút”.

Nhưng vợ tôi không chịu, nói muốn ở lâu dài thì phải chia sẻ kinh tế. Nếu không cứ cái đà này, vợ chồng cô chú không dọn đi thì cô ấy dọn đi: “Anh nói đi, nếu không nói thì để em nói”.

Vợ tôi nói vậy không phải là làm khó tôi sao. Cô ấy chỉ nghĩ đến tiền, không hề nghĩ đến tình cảm, không đặt mình vào vị trí người làm anh như tôi. Anh em trong nhà, khi mình khó khăn em út giúp đỡ mình được, sao lúc em út khó khăn mình lại phải chi li nhường ấy?

Em dâu đưa mẹ đến nhà, nhờ chúng tôi nuôi hộ

Tôi ít khi tâm sự chuyện gia đình với người khác vì không muốn "vạch áo cho người xem lưng". Thế nhưng hành động lần này của em dâu khiến tôi rất giận.