Nếu như nhà nhà, người người đều đang nói đến khái niệm 4.0 thì đó cũng là lúc những thế hệ 8X trở về trước giật mình nhận ra sự thay đổi đến chóng mặt của thời cuộc. Tuy nhiên, ai cũng phải thừa nhận rằng, chưa khi nào lại có nhiều cơ hội mở ra cho tất cả mọi người như lúc này. Thế giới dường như đang phẳng thêm rất nhiều theo từng này từng giờ. Ở đó, có những con người tưởng chừng ở đáy của xã hội bỗng được hàng triệu người biết đến qua một vài video kiểu “tào lao”. Một đứa trẻ ăn chưa no lo chưa tới bỗng nhiên được gọi là sao, được đưa đón, được tung hô. Danh tiếng thường đi đôi với tiền bạc. Mà tiền bạc là thứ mà chúng ta tạo ra, nhưng đôi khi nó lại khống chế bản thân mình.

Nói như vậy không có nghĩa chúng ta chê trách mọi ánh hào quang. Thử hỏi có bậc làm cha làm mẹ nào không muốn có đứa con được xem là xuất chúng, là tấm gương của bao đứa trẻ khác, là đối tượng được săn đón, tung hô của báo giới và truyền thông? Thử hỏi hiệu trưởng một trường ai không muốn ngôi trường dưới sự lãnh đạo của mình luôn hoàn thành nhiệm vụ, được ca ngợi và tiếng lành đồn xa? Thử hỏi ai trong đất nước này không muốn thấy những thiếu niên xuất sắc làm rạng danh nước nhà? Tuy nhiên, cái gì dễ đến luôn kéo theo những hệ lụy không thể biết trước. Và tới một lúc nào đó người ta phải đặt cho một giới hạn cho cái sự xuất sắc, nổi tiếng.

Cách đây gần 20 năm, bóng đá Việt Nam sản sinh ra một thế hệ vàng được cho là xuất sắc không kém lứa những Hồng Sơn, Huỳnh Đức, Công Minh… Nhưng rồi kết cục của thế hệ vàng 2.0 đó là kẻ vào vòng lao lý, kẻ thân bại danh liệt… Sự việc đó như hồi chuông đánh mạnh vào những người làm bóng đá nước nhà để họ hiểu ra rằng, những cầu thủ đá bóng vẫn cần phải dạy nhiều thứ chứ không chỉ là kỹ năng chơi bóng. Đó là làm sao trở thành một con người tốt cho xã hội bên cạnh làm một cầu thủ xuất sắc.

Tiếc thay, bài học trong bóng đá không được rao giảng một cách rộng rãi. Hay thời gian qua dần, nhịp sống hối hả của thời cuộc đã khiến cho người ta cũng quên luôn bài học ấy. Hoặc bởi sự nổi tiếng, ánh hào quang và danh vọng suy cho cùng vẫn có sức mê hoặc hơn những thứ bị cho là giáo điều hay giá trị xưa cũ.

Để rồi khi một ngôi trường mời hiện tượng mạng chuyên làm những video về xã hội đen và nhìn những cô cậu học sinh tung hô, reo hò gọi tên người ấy thì người ta không khỏi giật mình. Khái niệm Idol (thần tượng) của giới trẻ bây giờ sao lạ quá, dễ dãi đến vậy. Rồi khi bạn mở tivi lên bất cứ lúc nào ở hầu hết giờ giấc nào cũng bắt gặp những cuộc thi, những chương trình truyền hình thực tế cho mọi lứa tuổi người tham gia để rồi sau đó ai ai cũng trở thành sao, nhà nhà đều có người nổi tiếng.

Đã qua rồi cái thời 6, 7 tuổi còn mặc quần tà lỏn cắp vài cuốn vở đến trường i a tập đọc. Giờ đây ở tuổi đó có cô bé cậu bé rực sáng dưới ánh đèn sân khấu. Và những ngày đáng lẽ ra được vui chơi thì chúng lại bận chạy show để thỏa mãn sự nổi tiếng cho cha mẹ, thậm chí là làm lao động chính trong nhà. Trong mắt người xung quanh, gia đình ấy đương nhiên may mắn và mong ước rằng con mình cũng được như “con nhà người ta”. Có bao nhiêu người dám nghiêm khắc bảo rằng “hãy cho chúng tuổi thơ” mà đáng ra chúng phải có? Tất cả chỉ bắt đầu suy nghĩ lại khi có một sự cố nào đó. Nhưng liệu rằng, sau khi sự cố xảy ra, những người lớn có nhận ra rằng chúng ta là những người sai đầu tiên hay không?

Showbiz Việt nhiều năm qua không nằm ngoài quy luật chung: chuyển mình mạnh mẽ, hào nhoáng nhưng cũng nhiều góc khuất. Khi xã hội ngày một hiện đại, nhu cầu giải trí tăng lên theo cấp lũy thừa thì việc nhiều kênh giải trí ra đời cũng là điều hiển nhiên. Tuy nhiên như đã nói ở trên, cái chưa phải của những người lớn đã không là tấm gương, là những người thầy, là những cha mẹ hay những bậc tiền bối đủ tốt giúp cho những ngôi sao trẻ có bước đi đàng hoàng và vững vàng.

Tuổi trẻ vẫn có thể thừa tài cao nhưng sau tất cả những người trẻ ấy vẫn chưa đủ kinh nghiệm sống cũng như những trải nghiệm cần thiết để ứng phó với những tình huống khó khăn trong cuộc sống. Sau Văn Cường và bây giờ là Thiện Nhân - những người trẻ được xem là tài không đợi tuổi – nhưng sau những biến cố đầu đời, không sớm thì muộn họ cũng lùi vào quên lãng. Hậu quả nặng nhẹ ra sao chưa biết hết được, nhưng chắc chắn một điều đất nước này sẽ mất đi những tài năng ấy và cuộc đời họ sẽ đi đâu về đâu? Đáng nói lúc khởi đầu chẳng ai nói cho họ biết đâu là đúng đâu là sai. Khi vinh quang, xung quanh biết bao người tung hô nhưng lúc khốn khó liệu có bao vòng tay che chở, bao nhiêu sự tha thứ, khoan dung?

Câu chuyện của Thiện Nhân sẽ còn ồn ào trong thời gian dài nhưng dư âm của nó sẽ khiến chúng ta có suy nghĩ gì đây? Theo thời gian, mọi thứ lại lui vào dĩ vãng như cái cách bao ngôi sao vụt sáng rồi chóng mờ hay đã đến lúc xã hội này cần nghiêm túc với câu chuyện cũ này để không có thêm nạn nhân mới nào nữa.

Độc giả Tống Hoàng Thông

*Bạn đọc có thể gửi quan điểm cá nhân về địa chỉ: banvanhoa@vietnamnet.vn. Ý kiến của bạn không nhất thiết trùng với quan điểm của VietNamNet. Xin trân trọng cảm ơn!

Bà Jessy Cavazos, chuyên gia Keysight Technologies.

Trong khi 5G sẽ trở thành thành phần cơ bản ở một số khía cạnh của 6G, những khía cạnh khác sẽ là hoàn toàn mới để có thể đáp ứng được các yêu cầu kỹ thuật cần thiết giúp thay đổi căn bản cách chúng ta kết nối với thế giới.

Tốc độ là yếu tố đầu tiên được cải thiện. Trên lý thuyết, 5G có thể đạt tốc độ đỉnh 20 Gbps, mặc dù tốc độ cao nhất ghi nhận được trong khi đo cho tới nay vào khoảng 8 Gbps. Với 6G, khi chúng ta chuyển sang sử dụng các tần số cao hơn - trên 100 GHz - tốc độ dữ liệu đỉnh mục tiêu sẽ là 1.000 Gbps (1 Tbps), cho phép cho các trường hợp sử dụng như video dung lượng lớn và các trải nghiệm thực tại ảo tăng cường.

Ngoài tốc độ, 6G sẽ bổ sung một ưu điểm quan trọng khác: độ trễ siêu thấp. Nhờ đó, trễ thông tin sẽ ở mức tối thiểu. Đây là yếu tố chủ đạo trong việc giải phóng Internet vạn vật (IoT) và các ứng dụng công nghiệp.

Người dùng 6G là ai và các phương án sử dụng là gì?

Trong khi 5G bắt đầu cho chúng ta thấy sự dịch chuyển sang liên lạc giữa máy móc với máy móc, 6G sẽ nâng loại hình kết nối này lên tầm cao mới. Cũng như con người, càng nhiều các thiết bị của chúng ta sẽ trở thành người dùng cuối với 6G. Sự dịch chuyển này sẽ có ảnh hưởng mang tính chuyển đổi tới cuộc sống thường nhật, cũng như các doanh nghiệp và toàn bộ các ngành nghề.

Ngoài duyệt web nhanh hơn, người dùng có thể kỳ vọng có được các trải nghiệm xúc giác để tăng cường kết nối con người. Chẳng hạn, Ericsson dự báo về sự xuất hiện của "internet giác quan", khả năng cảm nhận được mùi hoặc vị bằng công nghệ số.

Công nghệ này có thể biến thực tại ảo, thực tại kết hợp và thực tại tăng cường (VR, Mixed Reality và AR) thành một phần trong cuộc sống thường nhật. Tuy nhiên, tác động của 6G sẽ lớn hơn với doanh nghiệp và ngành công nghiệp - mang lại lợi ích cho người dùng cuối là chính chúng ta. Với khả năng xử lý đồng thời hàng triệu kết nối, máy móc sẽ có sức mạnh để xử lý những công việc bất khả hiện nay.

Báo cáo của NGMN dự báo các mạng 6G sẽ tạo điều kiện cho ứng dụng định vị và theo dõi với độ chính xác siêu cao. Khả năng này có thể mang lại những thành tựu như cho phép phương tiện bay không người lái, robot để giao nhận hàng hóa và quản lý các nhà máy sản xuất, cải thiện hoạt động chăm sóc sức khỏe bằng công nghệ số, theo dõi tình hình sức khỏe từ xa cũng như tăng cường sử dụng các bản sao số.

Chúng ta cần gì để phát triển thành công 6G?

Những chân trời mới đòi hỏi công nghệ mới. Dù công nghệ 6G được hưởng lợi rất nhiều từ công nghệ 5G trong các lĩnh vực như điện toán biên, trí tuệ nhân tạo (AI), máy học (ML), phân lớp mạng và các công nghệ khác, nhưng 6G sẽ phải thay đổi để đáp ứng được các yêu cầu kỹ thuật mới.

Yêu cầu hợp lý nhất là tìm hiểu cách vận hành trong tần số cận tera hertz. Trong khi công nghệ 5G cần vận hành trong các băng tần sóng milimet (mmWave) 24,25 GHz tới 52,6 GHz để có thể phát huy đầy đủ tiềm năng, thế hệ kết nối di động tiếp theo có khả năng sẽ chuyển sang tần số trên 100 GHz, trong giải tần được gọi là sub-terahertz và có thể lên tới băng terahertz thực thụ.

Một lĩnh vực đáng quan tâm khác là thiết kế mạng 6G cho AI và ML. Các mạng 5G đang bắt đầu tìm cách bổ sung công nghệ AI và ML cho mạng hiện tại, nhưng với 6G chúng ta có thể xây dựng mạng được thiết kế ngay từ đầu để có thể vận hành tự nhiên với các công nghệ này.

Theo một báo cáo của Liên minh Viễn thông quốc tế (ITU), tới năm 2030, hàng tháng thế giới sẽ tạo ra hơn 5.000 exabyte dữ liệu, tương đương với 5 tỷ terabyte một tháng. Khi rất nhiều người và thiết bị được kết nối, chúng ta sẽ phải sử dụng công nghệ AI và ML để thực hiện các nhiệm vụ như quản lý lưu lượng dữ liệu, cho phép máy móc công nghiệp thông minh ra quyết định theo thời gian thực và sử dụng hiệu quả nguồn lực.

Một thách thức khác mà 6G định hướng giải quyết là an ninh bảo mật - làm thế nào để bảo đảm dữ liệu được an toàn và chỉ những người có quyền mới có thể tiếp cận - và các giải pháp giúp các hệ thống tự động dự đoán trước các cuộc tấn công phức tạp.

Ảo hóa là yêu cầu kỹ thuật cuối cùng. Khi 5G tiếp tục tiến hóa, chúng ta sẽ bắt đầu chuyển dịch sang môi trường ảo hóa. Hiện nay, Các kiến trúc RAN mở đang chuyển xử lý và các chức năng khác lên đám mây điện toán. Trong tương lai, các giải pháp như điện toán biên sẽ phổ biến hơn.

Công nghệ 6G có bền vững không?

Tính bền vững luôn là chủ đề cốt lõi của tất cả các cuộc trao đổi thảo luận trong ngành viễn thông ngày nay. Khi chúng ta phát triển 5G và tiến gần hơn tới 6G, con người và máy móc sẽ tiêu thụ ngày càng nhiều dữ liệu. Để giúp bạn hình dung được lượng phát thải các-bon của chúng ta trong thế giới số: một email đơn giản phát thải ra 4 gam dioxide carbon ra bầu khí quyển.

Tuy nhiên, công nghệ 6G được kỳ vọng sẽ giúp con người cải thiện tính bền vững trong nhiều ứng dụng. Chẳng hạn giúp tối ưu hóa việc sử dụng tài nguyên thiên nhiên trong các nông trại. Sử dụng dữ liệu thời gian thực, công nghệ 6G sẽ tạo điều kiện điều hành phương tiện vận chuyển một cách thông minh, giúp cắt giảm mức phát thải carbon, hơn nữa khả năng phân phối năng lượng tốt hơn sẽ nâng cao hiệu suất.

Các nhà nghiên cứu cũng coi tính bền vững là trọng tâm của các dự án 6G của mình. Các linh kiện, chẳng hạn như linh kiện bán dẫn sử dụng các loại vật liệu mới có thể giảm mức độ tiêu thụ năng lượng. Cuối cùng, chúng ta kỳ vọng thế hệ kết nối di động tiếp theo có thể giúp chúng ta thực hiện được các mục tiêu phát triển bền vững của Liên Hiệp Quốc.

Khi nào công nghệ 6G sẵn sàng?

Ý kiến chung của thị trường cho rằng phiên bản tiêu chuẩn 6G của 3GPP sẽ được hoàn thành vào năm 2030. Các phiên bản khởi động của công nghệ 6G sẽ có thể được trình diễn trong các dự án thử nghiệm từ đầu năm 2028, lặp lại chu kỳ 10 năm mà chúng ta từng chứng kiến trong những thế hệ công nghệ trước đó. Đây là tầm nhìn do Next G Alliance, một liên minh tại khu vực Bắc Mỹ trong đó Keysight là một thành viên sáng lập, đưa ra để hỗ trợ quá trình phát triển công nghệ 6G tại Mỹ và Canada.

Trước khi đưa thế hệ kết nối di động tiếp theo ra thị trường, các tổ chức quốc tế cần thảo luận về các chỉ tiêu kỹ thuật để bảo đảm khả năng tương tác. Khả năng này bảo đảm để chiếc điện thoại của bạn có thể hoạt động được ở bất kỳ đâu trên thế giới.

ITU và 3GPP là các tổ chức tiêu chuẩn nổi tiếng nhất, và họ đang thành lập các nhóm công tác để đánh giá hoạt động nghiên cứu 6G trên toàn cầu.

Một tin tốt là ngành viễn thông đang có những tiến bộ nhanh chóng hướng tới công nghệ thế hệ sau. Chẳng hạn, tại Keysight, chúng tôi đang phát huy kinh nghiệm hợp tác đã được minh chứng của mình trong lĩnh vực công nghệ 5G và Open RAN để khám phá các giải pháp cần thiết cho quá trình tạo lập nền tảng của công nghệ 6G. Chúng tôi hợp tác với các doanh nghiệp hàng đầu thị trường để phát triển năng lực đo kiểm và đo lường cho các công nghệ 6G mới nổi.

Jessy Cavazos, chuyên gia Keysight Technologies