BSCKI Hà Huy Mến, Trưởng khoa Cấp cứu, Hồi sức tích cực, Thận nhân tạo, Trung tâm Y tế huyện Cẩm Khê (Phú Thọ), cho biết, thời điểm nhập viện bệnh nhân có triệu chứng đau vùng miệng, họng, khó nuốt, khó phát âm, cảm giác khó thở, niêm mạc miệng, họng phù nề đỏ, các chỉ số sinh tồn trong giới hạn bình thường.

Nguyên nhân do trong củ ráy có chứa tinh thể canxi oxalat, chất này gây ra tình trạng kích ứng, bỏng da, sưng khi tiếp xúc, đặc biệt là phần lưỡi, miệng, môi… Rất may bệnh nhân bị kích ứng nhẹ nên sau 3 ngày điều trị đã khỏi bệnh ra viện.

Trong khi đó, một số trường hợp bị nặng có thể gây phù nề thanh quản, ngừng hô hấp, thậm chí tử vong.

Theo bác sĩ, ở một số nước châu Á, củ ráy được sử dụng để chữa một số bệnh như trĩ, viêm khớp dạng thấp, đau răng… Tuy nhiên, ở nước ta củ ráy ít khi được các bác sĩ y học cổ truyền dùng làm thuốc vì trong tự nhiên có nhiều vị thuốc thay thế an toàn và hiệu quả cao hơn.

Bệnh nhân ung thư nên tuân thủ phác đồ điều trị của bác sĩ chuyên khoa ung bướu, không tự ý sử dụng các loại thuốc, thực phẩm chưa được khoa học chứng minh để tránh gặp phải những biến chứng không đáng có.

Công dụng chữa bệnh khác của củ ráy?

Nhiều nghiên cứu cho thấy, trong củ ráy chứa khá nhiều chất có lợi cho sức khỏe như coumarin, saponin và flavonoid... Ngoài ra, nó còn có một số khoáng chất như canxi, sắt, magie, kali, vitamin A, D2, retinol...

Củ ráy có thể dùng để chữa một số bệnh như bệnh gút, mụn nhọt…

Củ ráy có tính hàn, có tác dụng thanh nhiệt giải độc cùng với các thành phần hóa học có thể giúp kháng viêm kháng khuẩn. Theo y học dân tộc, có một bài thuốc phổ biến dùng để chữa trị bệnh gút là sử dụng củ ráy kết hợp với chuối hột.

Trong khi đó, củ ráy kết hợp với nghệ tươi cũng là một phương pháp đơn giản, dễ thực hiện để điều trị tình trạng mụn nhọt.

Một số lưu ý khi sử dụng củ ráy để chữa bệnh?

Theo Bệnh viện Vinmec, để đảm bảo an toàn tuyệt đối thì người dùng cần lưu ý một số điều sau:

- Do chất canxi oxalat có trong củ ráy khiến nó có thể gây kích ứng da, ngứa, đau với người dùng. Chính vì vậy, khi chế biến, sử dụng củ ráy tươi, bạn cần đeo bao tay để tránh động trực tiếp vào nó.

- Chất canxi oxalat dễ phân hủy khi được phơi khô hoặc nấu chín, chính vì vậy để bảo quản được lâu cũng như an toàn khi dùng, bạn nên chế biến củ ráy chín kỹ trước khi dùng.

- Củ ráy có tính hàn, vị nhạt không nên sử dụng cho người có thể trạng yếu, lạnh trong người.

- Các phương pháp chữa bệnh bằng củ ráy thường chỉ có tác dụng với các bệnh nhẹ, giai đoạn đầu, ít có hiệu quả khi bệnh đã trở nặng.

- Tùy cơ địa mỗi người mà phản ứng với củ ráy cũng sẽ khác nhau, chính vì vậy cần theo dõi cẩn thận khi sử dụng thuốc từ củ ráy.

- Không nên ăn trực tiếp củ ráy tươi chưa qua chế biến kỹ bởi nó rất dễ gây rát miệng, cổ họng.

Ngày 23/9 bệnh nhân đi khám có tình trạng suy thận. Ngày 24/9 bệnh nhân nhập Bệnh viện Đa khoa Yên Bái trong tình trạng bệnh tiến triển nặng hơn, sốt, đại tiện phân lỏng, tụt huyết áp, suy hô hấp, ý thức giảm.

Bệnh nhân được đặt nội khí quản và chuyển Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương. Tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, bệnh nhân được chẩn đoán: Nhiễm khuẩn huyết có sốc, theo dõi do Leptospira (bệnh xoắn khuẩn vàng da), viêm phổi, viêm tụy cấp, suy thận cấp, gút, xơ gan.

Sau 4 ngày nhập viện, được làm xét nghiệm tầm soát, xét nghiệm nước tiểu, xét nghiệm máu, cấy máu bệnh nhân có kết quả dương tính với Leptospira.

Sau 9 ngày điều trị, tình trạng bệnh nhân tỉnh táo, không phải duy trì thuốc vận mạch, không phải thở oxy, chức năng gan thận đã tiến triển. Bệnh nhân có thể ra viện trong tuần tới.

Ngoài trường hợp trên., Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương còn tiếp nhận 5 người (ở Thái Nguyên) trong tình trạng sốt, mệt mỏi. Điều đặc biệt là cả 5 người đều có quan hệ huyết thống (bao gồm 2 vợ chồng, con và hai cháu).

Trong đó, vợ, con và 2 cháu bệnh nhân điều trị tại khoa Nhiễm khuẩn tổng hợp, riêng ông N.V.C. (48 tuổi) phải nhập khoa Cấp cứu do diễn biến nặng: Men gan tăng cao, suy thận cấp và giảm tiểu cầu.

Khoảng bốn ngày sau trận lũ lịch sử do bão Yagi gây ra tại các tỉnh phía Bắc, ông C. bắt đầu xuất hiện các triệu chứng sốt cao không rõ nguyên nhân, kèm theo mệt mỏi, khó thở, bụng chướng căng và đau vùng mạn sườn phải.

Bên cạnh đó, ông tiểu ít và tình trạng sức khỏe ngày càng tồi tệ. Mặc dù đã tự mua thuốc hạ sốt nhưng các triệu chứng của ông C. không thuyên giảm, buộc ông phải đến cơ sở y tế địa phương thăm khám.

Tại đây, ông được chẩn đoán nhiễm trùng và chỉ định dùng kháng sinh trong 2 ngày. Tuy nhiên, sau khi hạ sốt, các triệu chứng như khó thở, bụng căng tức, và tiểu ít vẫn còn, thậm chí ông còn xuất hiện các cơn kích thích, quằn quại không kiểm soát.

Đến cuối ngày thứ 4 và đầu ngày thứ 5, ông được chuyển đến khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương.

Bà H., vợ ông C., cho biết gia đình sinh sống trong căn nhà cấp 4 tại vùng ngập nặng của Đồng Bẩm, Thái Nguyên. Trận lũ khiến nước ngập sâu tới 1,8m, gia đình phải sinh hoạt trong điều kiện nước lũ ô nhiễm.

Các bác sĩ đã nghi ngờ ông C. và 4 thành viên trong gia đình cùng mắc bệnh xoắn khuẩn vàng da (Leptospira).

Xoắn khuẩn dễ xâm nhập vào cơ thể qua vết xước

ThS.BS Phạm Thanh Bằng, khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, cho biết: "Bệnh xoắn khuẩn vàng da là bệnh truyền nhiễm cấp tính do các xoắn khuẩn thuộc họ Leptospiraceae gây ra.

Leptospira thâm nhập vào cơ thể người qua những vết xước ở da, niêm mạc khi tiếp xúc với nước bị nhiễm khuẩn (đồng ruộng, ao, hồ, vũng nước đọng). Thậm chí nếu tiếp xúc lâu với môi trường nhiễm khuẩn, vi khuẩn có thể xâm nhập trực tiếp qua da, niêm mạc lành.

Hiện tại, ông C. đang được theo dõi chặt chẽ tại khoa Cấp cứu trong tình trạng suy thận cấp, men thận tăng cao gấp 6 lần bình thường và không có nước tiểu trong 12 giờ qua là những dấu hiệu đáng lo ngại. Chúng tôi đang nỗ lực điều trị các triệu chứng suy thận và tăng men gan do xoắn khuẩn vàng da gây ra".

Để phòng ngừa bệnh Leptospira, các chuồng trại chăn nuôi súc vật, lò mổ…phải cao ráo, dễ thoát nước, thường xuyên được cọ rửa sạch sẽ và khử trùng tẩy uế.

Tại các cơ sở chăn nuôi súc vật, các lò mổ, bể bơi… cần phải kiểm tra thường xuyên hoặc định kỳ các chất thải để xử lý kịp thời phòng chống chuột và vệ sinh môi trường.

Những người làm việc trong môi trường nước lũ hoặc chuồng trại cần trang bị đầy đủ quần áo bảo hộ, ủng, găng tay để giảm thiểu nguy cơ lây nhiễm.

Hội nghị diễn ra vào sáng 24/10 tại Bệnh viện Quân y 103.

Theo PGS Tuấn, ở Việt Nam có 29 cơ sở thực hiện ghép mô tạng. Chúng ta đã thực hiện được hơn 8.000 ca ghép tạng.

Tất cả thành quả này đều có sự góp sức của lực lượng điều dưỡng. Trên thực tế, vai trò của các điều dưỡng cực kỳ quan trọng.

"Các điều dưỡng chăm sóc người bệnh trong toàn bộ quá trình, từ khi vào viện cho đến khi ra viện. Kể cả trước, trong và sau phẫu thuật, công tác điều dưỡng đều đóng vai trò rất quan trọng", PGS Tuấn phân tích.

Theo chuyên gia này, bất kỳ phẫu thuật nào nếu muốn thành công phải chú trọng khâu chăm sóc tiền phẫu và hậu phẫu trước.

Với vai trò lớn, theo PGS Tuấn, để phát triển lĩnh vực ghép tạng, công tác đào tạo nâng cao chuyên môn cho điều dưỡng là rất quan trọng.

Đối với ghép tạng, ngoài các kiến thức chung, điều dưỡng phải có kiến thức cơ bản về các thuốc dùng trong ghép, phải được đào tạo về nhiệm vụ và chức trách trong công tác ghép, từ tiếp nhận người bệnh, chuẩn bị trước ghép đến chăm sóc sau ghép.

Vai trò của điều dưỡng có thể kéo dài nhiều tháng, nhiều năm và thậm chí xuyên suốt cuộc đời người bệnh.

"Người ghép tạng có yêu cầu chăm sóc rất cao. Do đó, người điều dưỡng trong công tác ghép tạng phải linh hoạt, nhanh nhạy, can thiệp kịp thời, túc trực thường xuyên, chăm sóc tích cực và hết lòng vì người bệnh", PGS Tuấn phân tích.

Điều dưỡng là xương sống của hệ thống chăm sóc sức khỏe

Hội nghị khoa học Điều dưỡng Bệnh viện Quân y 103 là hoạt động hướng tới chào mừng 80 năm ngày thành lập Quân đội nhân dân Việt Nam, 35 năm ngày hội quốc phòng toàn dân (22/12/1944), 34 năm ngày thành lập Hiệp hội Điều dưỡng Việt Nam (26/10/1990) và 74 năm ngày thành lập Bệnh viện Quân y 103 (20/12/1950).

Theo PGS.TS Lương Công Thức, Giám đốc Bệnh viện Quân y 103, điều dưỡng trong bệnh viện giống như xương sống của hệ thống chăm sóc sức khỏe. Họ không chỉ là người chăm sóc hàng ngày, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc nghiên cứu khoa học, để cải tiến và nâng cao chất lượng chăm sóc bệnh nhân.

Thông qua các nghiên cứu, điều dưỡng có thể tìm ra những phương pháp mới, hiệu quả hơn trong việc điều trị và chăm sóc bệnh nhân. Chất lượng chăm sóc bệnh nhân không ngừng được nâng cao nhờ vào những phát hiện và ứng dụng từ các nghiên cứu này.

Theo GS.TS Trần Viết Tiến, Phó giám đốc Học viện Quân y, điều dưỡng không chỉ đảm nhiệm vai trò chăm sóc hàng ngày mà còn là những người tiên phong trong hoạt động nghiên cứu khoa học, nhờ đó tiến hành cải tiến chất lượng chăm sóc sức khỏe, mang lại lợi ích thiết thực cho người bệnh.

Vai trò của điều dưỡng trong nghiên cứu khoa học thể hiện ở một số khía cạnh như:

- Thu thập và phân tích dữ liệu: Điều dưỡng thường xuyên tiếp xúc và thu thập dữ liệu từ bệnh nhân. Những thông tin này là nguồn tư liệu quý giá để phân tích và đưa ra các phát hiện mới.

- Đề xuất các nghiên cứu mới: Với kinh nghiệm thực tiễn trong chăm sóc, điều dưỡng có thể nhận diện các vấn đề cần cải tiến và đề xuất các hướng nghiên cứu mới nhằm tìm ra giải pháp tối ưu.

- Thực hiện các thử nghiệm lâm sàng: Điều dưỡng tham gia và giám sát các thử nghiệm lâm sàng, đảm bảo quy trình được thực hiện đúng theo tiêu chuẩn và mang lại kết quả chính xác.

- Chuyển giao và áp dụng kết quả nghiên cứu: Điều dưỡng có vai trò quan trọng trong việc áp dụng các kết quả nghiên cứu vào thực tiễn, đảm bảo rằng những cải tiến này được triển khai một cách hiệu quả nhất.

- Đào tạo và hướng dẫn: Chia sẻ và truyền đạt kiến thức từ các nghiên cứu cho đồng nghiệp, giúp nâng cao trình độ chuyên môn của toàn bộ đội ngũ điều dưỡng.

Giải bài toán gánh nặng y tế của đái tháo đường

Tại hội nghị, các đại biểu đã trình bày báo cáo khoa học, tập trung vào các nội dung liên quan can thiệp chăm sóc điều dưỡng, cải tiến nâng cao chất lượng phục vụ, hướng tới sự hài lòng của người bệnh.

Chia sẻ tại hội nghị, GS.TS Trần Hữu Dàng, Chủ tịch Hội Nội tiết - Đái tháo đường Việt Nam cảnh báo về tình trạng đái tháo đường ở Việt Nam.

Năm 2009 ở Việt Nam, đái tháo đường là nguyên nhân gây tử vong thứ 7. Đến năm 2019, đái tháo đường đã lên vị trí thứ 3 trong bảng xếp hạng này, cho thấy sự gia tăng rất lớn.

Trong bối cảnh đái tháo đường là gánh nặng y tế hàng đầu và ngày càng gia tăng, vai trò của điều dưỡng càng quan trọng trong công tác bảo vệ sức khỏe nhân dân.

"Theo một thống kê, với một bệnh nhân, 70% thời gian ở bệnh viện tiếp xúc với điều dưỡng. Để thực hành y lệnh, điều trị tốt vai trò của người điều dưỡng là rất lớn", GS Dàng phân tích.

Chuyên gia này nhấn mạnh vai trò quan trọng của điều dưỡng trong việc theo dõi, kiểm soát đường máu của người bệnh, đặc biệt là chỉ số HbA1c, bên cạnh đó là công tác tư vấn cách dùng thuốc, chế độ ăn, kiểm soát cân nặng cho người bệnh. Đây vốn là yếu tố quan trọng hàng đầu trong quản lý sức khỏe của bệnh nhân đái tháo đường.

"Không kiểm soát đái tháo đường gây hàng loạt biến chứng. Nếu mạch máu nhỏ bị tổn thương có thể gây mù mắt, suy thận, tổn thương thần kinh ngoại biên gây cắt cụt chi. Mạch máu lớn bị tổn thương gây xơ vữa mạch máu.

100 người đái tháo đường tử vong thì có 50-70 người tử vong do bệnh tim mạch xuất phát từ tổn thương mạch máu lớn", GS Dàng phân tích.

Mang tất khi đi ngủ được ví như một phương pháp chữa bệnh nhẹ nhàng. Điều này xuất phát từ việc giữ ấm bàn chân, nơi được coi là đầu mối của nhiều huyệt đạo và kinh mạch quan trọng trong cơ thể.

Theo y học cổ truyền, mọi bệnh tật đều bắt đầu từ lạnh, và lạnh bắt đầu từ bàn chân. Do đó, giữ ấm chân là yếu tố quan trọng để bảo vệ cơ thể khỏi bệnh tật.

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, chân lạnh có thể gây ra tuần hoàn máu kém, làm giảm lưu lượng máu lên các cơ quan quan trọng, từ đó ảnh hưởng đến hoạt động của hệ thần kinh và tuần hoàn.

Lợi ích của việc giữ ấm bàn chân trong y học hiện đại

Nhiều nghiên cứu cho thấy rằng, việc duy trì một môi trường ấm áp khi ngủ có thể giúp ổn định các hoạt động sinh lý bình thường. Đặc biệt, nghiên cứu chỉ ra, đi tất khi ngủ giúp cơ thể duy trì nhiệt độ ổn định và có thể cải thiện chất lượng giấc ngủ.

Nghiên cứu đã so sánh hai nhóm người trưởng thành, nhóm mang tất khi ngủ và nhóm không mang.

Kết quả cho thấy nhóm mang tất có khả năng ngủ nhanh hơn và chất lượng giấc ngủ tốt hơn so với nhóm còn lại. Điều này đặc biệt có ý nghĩa đối với những người thường xuyên bị chứng mất ngủ hoặc khó ngủ.

Tác động đến sức khỏe tim mạch và tuần hoàn

Việc giữ ấm bàn chân không chỉ giúp ngủ ngon mà còn có tác dụng tích cực đối với hệ tim mạch và tuần hoàn. Theo y học cổ truyền, bàn chân là khu vực xa tim nhất, do đó máu lưu thông đến chân thường kém, đặc biệt là trong điều kiện lạnh.

Khi chân bị lạnh, mạch máu có thể co lại, gây ra hiện tượng co mạch, làm giảm lưu lượng máu lên não và tim. Hội chứng Raynaud là một ví dụ điển hình khi mạch máu co thắt gây ra tê bì và lạnh buốt ở tay chân. Mang tất có thể giúp ngăn ngừa hiện tượng này.

Nhiều chuyên gia cho rằng, giữ ấm chân sẽ giảm nguy cơ co mạch và giảm áp lực lên hệ tim mạch. Điều này đặc biệt quan trọng vào mùa đông khi nhiệt độ thấp có thể làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim và thiếu oxy cơ tim.

Tác dụng phụ trợ trong điều trị bệnh tật

Bác sĩ y học cổ truyền người Trung Quốc Ni Haixia nhận định, việc giữ ấm bàn chân là một yếu tố phụ trợ quan trọng trong điều trị nhiều loại bệnh.

Theo quan điểm này, khi cơ thể bị bệnh, việc giữ ấm chân có thể loại bỏ một phần các triệu chứng khó chịu. Đặc biệt, đối với những người mắc các bệnh liên quan đến hệ tuần hoàn và tiêu hóa, giữ ấm chân có thể giúp điều hòa khí huyết và cải thiện tình trạng bệnh.

Ngoài ra, việc giữ ấm huyệt Dũng Tuyền (ở lòng bàn chân) có thể kích thích tuần hoàn máu và khí, từ đó làm thông thoáng các mạch máu trong cơ thể.

Lợi ích khác của việc mang tất khi ngủ

Ngoài những tác dụng nổi bật kể trên, mang tất khi ngủ còn có một số lợi ích sức khỏe khác đã được khoa học và y học cổ truyền chứng minh:

- Cải thiện gót chân khô và nứt nẻ: Trong mùa đông khô lạnh, việc mang tất giúp tránh tình trạng mất nước ở bàn chân, đồng thời cải thiện tình trạng khô nứt gót chân.

- Ngăn ngừa các cơn bốc hỏa: Mang tất giúp giữ nhiệt cho cơ thể, từ đó làm giảm nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến co mạch máu ngoại vi như hội chứng Raynaud.

- Cải thiện lưu thông máu: Y học cổ truyền cho rằng bàn chân lạnh sẽ tiêu hao khí của cơ thể. Do đó, giữ ấm chân có thể giúp thúc đẩy tuần hoàn máu và cải thiện sức khỏe tổng thể.

Lựa chọn tất phù hợp khi ngủ

Mặc dù mang tất khi ngủ mang lại nhiều lợi ích, nhưng việc chọn tất phù hợp cũng rất quan trọng.

Chúng ta nên chọn tất làm từ chất liệu cotton thoáng khí để giúp giữ ấm mà không gây bí bách cho bàn chân. Hãy tránh sử dụng tất quá chật hoặc có chất liệu tổng hợp không thấm hút mồ hôi, vì điều này có thể gây kích ứng da và ảnh hưởng đến tuần hoàn máu.