Theo lời kể của ông Nguyễn Thế Bình (năm nay 88 tuổi, hiện sống ở TP Nam Định) - con trai cụ Nguyễn Thế Môn, cha ông sinh năm 1891, quê ở Thái Nguyên.

Cụ Môn vừa sinh ra được mấy tháng thì mồ côi bố. Bố cụ họ Phạm nên ban đầu cụ được đặt tên là Phạm Quang Môn theo họ bố như thông lệ. Sau khi bố mất, chỉ còn một mình mẹ nuôi con. Mẹ cụ họ Nguyễn nên đổi tên con thành Nguyễn Thế Môn.

Lớn lên, cụ Môn lên Hà Nội học nhiều nghề trước khi trở nên giàu có. “Bố tôi từng làm thợ may, thợ đóng giày nhưng đều chỉ được một thời gian rồi bỏ. 

Hàng ngày, trên đường đi làm, bố tôi đi qua một gara sửa chữa ô tô mà chủ là người Pháp. Công nhân của xưởng sửa chữa này được mặc đồng phục và lái những chiếc xe đẹp, bố tôi thấy thích và về nói với mẹ ‘con muốn đi học nghề sửa chữa ô tô’.

Bà tôi đồng ý. Thế là bố tôi đi học sửa ô tô với lời hứa ‘con sẽ học thành tài để kiếm tiền mang về cho mẹ’” – ông Bình kể.

Sau khi học được nghề, cụ Môn quyết định về Nam Định để phát triển sự nghiệp. Trước khi mở xưởng, cụ Môn học và làm nghề như bao người thợ khác.

Sửa xe thì phải biết lái xe. Năm 1921, cụ sang Pháp thi bằng lái xe ô tô. “Toàn Đông Dương chỉ có 6 người đỗ, trong đó có bố tôi”, ông Bình nói.

Từ đó, cụ Môn dần được biết đến ở đất Nam Định. Đến năm 1922, nhà máy cơ khí kiêm xưởng sửa chữa xe ô tô được xây dựng trên mảnh đất mà trước kia vốn là một cái hồ lớn. 

“Bố tôi đã mua cái hồ đó, sau đó ông mua xỉ than của nhà máy dệt để lấp hồ. Hàng ngày, người Pháp cho chở xỉ than đến đây bằng một con đường goòng (đường sắt đơn giản, cỡ nhỏ hẹp). Cũng vì thế mà con phố ấy từng được người Nam Định đặt tên là phố Đường Goòng, nay là phố Quang Trung".

Nhà máy 5.000m2 - vừa là xưởng vừa là nhà

Theo lời kể của ông Bình, nhà máy cơ khí có diện tích 5.000m2 vuông vắn - mặt tiền 100m, chiều sâu 50m, nằm tại số nhà 235-237 đường Henri Riviere (lấy tên một đại tá người Pháp), nay là phố Hàn Thuyên (TP Nam Định).

Vừa kể, ông Bình vừa hào hứng giới thiệu bộ mô hình nhà máy do chính tay ông dựng lại bằng những vật liệu dễ kiếm. “Tôi đặt tên nó là Ký họa trong mơ, bởi vì tôi dựng lại hoàn toàn bằng trí nhớ, không có ảnh thật. Sau khi vẽ xong, tôi đưa cho các anh chị em trong gia đình xem và góp ý thì mọi người đều nói tôi nhớ tốt và vẽ chính xác tới 85%”.

Trên khoảng đất 5.000m2 ấy có nhiều dãy nhà. Không chỉ có nhà xưởng, mà cả gia đình cụ Môn cũng sinh sống trong khuôn viên. Ông Bình chỉ tay: “Chỗ này là nơi ở của ông bà chủ, chỗ này là của con cái, kia là khu sản xuất…”. 

Thời điểm ấy, nhà máy cơ khí của cụ Môn nổi tiếng và làm ăn phát đạt. Nhà máy sản xuất độc quyền các phụ tùng cho các nhà máy dệt, máy tơ, máy chai, máy sợi... mà người Pháp không phải mang phụ tùng sang.

Riêng mảng sửa chữa xe ô tô, xưởng chuyên phục vụ người Pháp, làm không hết việc. 

Thời kỳ thịnh vượng nhất (1930-1940), nhà máy có hàng trăm công nhân. Người ở làng Kênh - ngoại thành TP Nam Định - làm ở nhà máy này rất đông. Năm 1947, do biến động lịch sử, nhà máy bị phá bỏ hoàn toàn. 

Xí nghiệp sản xuất kem, nước đá công suất 5 tấn/ngày

“Năm 1949, gia đình tôi từ vùng tự do (vùng chính quyền cách mạng kiểm soát) hồi cư về căn nhà cũ ở số 44-46 phố Paul Bert (nay là đường Trần Hưng Đạo, TP Nam Định). Tại đây, bố tôi nhập khẩu 2 cỗ máy làm lạnh SaBro của Đan Mạch để sản xuất kem, nước đá.

Xí nghiệp kem, nước đá Quảng Hưng Long không phát triển bằng nhà máy cơ khí nhưng cũng là một địa chỉ cung cấp kem, nước đá có tiếng không chỉ ở TP Nam Định, mà còn lan sang các tỉnh lân cận. “Ninh Bình, Thái Bình, Hà Nam, thậm chí cả Thanh Hóa,… cũng sang Nam Định lấy kem mang về bán” – ông Bình nhớ lại.

Ngoài nhà máy cơ khí và xí nghiệp kem, nước đá, cụ Môn còn có một chiếc tàu thủy mang tên Long Vân, chuyên chở khách chạy tuyến Nam Định – Hải Phòng, đậu ở bến Đò Quan. 

Năm 1956, Nhà nước thực hiện chính sách “cải tạo tư bản tư doanh”. Xí nghiệp kem, nước đá Quảng Hưng Long vào công tư hợp doanh. Xí nghiệp thực phẩm kem, nước đá Mồng 1 tháng 6 Nam Định ra đời, trong đó cụ Môn góp toàn bộ máy móc vào xí nghiệp. Về sau, xí nghiệp Mồng 1 tháng 6 trở thành xí nghiệp bia lon Na Da.

Năm 1958, Nhà nước vận động các nhà tư sản, tiểu tư sản góp vốn tham gia hội liên hiệp công thương đặt tại nhà cụ Môn 44-46 Paul Bert, chuyên sản xuất khuy trai để xuất khẩu sang Singapore. Vì cụ Môn có nghề làm khuy trai nên được bầu là Phó giám đốc phụ trách kỹ thuật.

Năm 1960, tài sản của gia đình cụ Môn không còn nữa. Lúc này, cụ Nguyễn Thế Môn cũng đã già. Cụ sống cuộc đời giản dị, trồng rau nuôi gà trên chính mảnh đất xưa kia là nhà máy cơ khí. 

Cụ mất năm 1970. 

Ông Hoàng Dương Chương, nguyên Giám đốc Thư viện tỉnh Nam Định, hội viên Hội Khoa học Lịch sử tỉnh Nam Định cho biết, trong cuốn sách Thành Nam - Địa danh và Giai thoại mà ông là tác giả, cụ Nguyễn Thế Môn được nhắc tên là một trong những nhà tư sản có tiếng ở Nam Định thời kỳ đó với khối tài sản là nhà máy cơ khí và xí nghiệp làm kem, nước đá. Tuy nhiên, so với nhà máy cơ khí thì xí nghiệp làm kem được thành lập sau này chỉ là tài sản nhỏ, không quá nổi bật bởi khi ấy, Nam Định cũng có nhiều cơ sở làm kem khác. 

An overview of the Government’s monthly regular press conference on December 7. —VNA/VNS Photo

HÀ NỘI — The Ministry of Home Affairs is researching and developing a policy that is strong enough and outstanding for redundant officials, public employees, and civil servants during the process of streamlining the organisational apparatus, Chief of the Office, and spokesperson of the ministry Vũ Đăng Minh told reporters at the Government’s monthly regular press conference on December 7.

This is a sensitive and complicated issue that has a significant impact on society, but it requires swift action, Minh said, adding that the ministry is currently drafting a decree related to this matter.

It is currently assessing the impact and conducting comprehensive and thorough research to ensure the feasibility of the policy once it is enacted. The aim is to ensure there is a suitable policy to address the needs of officials and public servants who wish to transition to other sectors and no longer work in the state apparatus.

At the same time, mechanisms will be put in place to retain talented individuals, ensure the principle of building a civil service system based on real capabilities, attracting skilled professionals both domestically and internationally, he stressed.

The official emphasised that the policy will not only ensure the goal of streamlining and improving the quality of the workforce, but also maintain stability and development. Along with this, attention should be paid to the legitimate concerns and aspirations of officials and public servants, he added.

Also at the Government’s regular press conference, Deputy Minister of Industry and Trade Nguyễn Sinh Nhật Tân said that the nuclear power project in the south-central province of Ninh Thuận will be implemented step by step and carefully, and utilise advanced technology, with increasingly high requirements for safety.

The total investment for the project depends on many factors, but preliminarily, it is expected to reach billions of US dollar, Tân stated.

According to the official, the project can create a clean, sustainable energy source that meets dual standards in the trend of green development and renewable energy today. It can also contribute to providing a safe energy source for socio-economic development, not only for Ninh Thuận Province but for the entire country; and create momentum for Việt Nam to develop a high-tech foundation, particularly atomic technology, which will lead to the growth of the supporting industries and high-tech workforce for the country.

At its recent eighth session, the 15th National Assembly approved a resolution to restart the nuclear power project in Ninh Thuận, with the aim of ensuring national energy security and sustainable development, in line with the commitment to achieve net-zero emissions by 2050 as pledged at the 26th United Nations Climate Change Conference (COP26). — VNS

Chuyên gia lên men người Nhật Takeo Koizumi đã kiểm tra mức độ mùi của các loại thực phẩm bằng một thiết bị gọi là Alabaster, và đưa ra đơn vị đo mùi tính bằng AU.

Dưới đây là những món ăn "nặng mùi" nhất thế giới theo Takeo Koizumi:

Surstromming Thụy Điển: 8.070 AU

Đây là món cá trích đóng hộp, muối và lên men. Món ăn có mùi rất nồng, hôi hay còn được gọi là món cá trích thối. Món ăn gây cảm giác cực kỳ khó chịu cho những ai ăn lần đầu. Tuy nhiên, món ăn này được nhiều người thích.

Hongeo-hoe Hàn Quốc: 6.230 AU

Hongeo-hoe là món cá đuối lên men của Hàn Quốc, có mùi giống như amoniac. Người ta mô tả mùi hôi thối bốc lên từ urê trong cơ thể cá đuối, gợi nhớ đến nhà vệ sinh ngoài trời. Sau khi ăn, vị amoniac rất đậm sẽ lưu lại trong miệng, thậm chí trên quần áo, đầu tóc thực khách. 

Phô mai Epicure New Zealand: 1.870 AU

Loại phô mai của New Zealand này phải trải qua quá trình ủ 3 năm trong thùng gỗ. Trong giai đoạn ủ, vi khuẩn lactic được kích hoạt và lên men, giải phóng các loại khí tạo ra mùi nồng nặc đặc trưng.

Kiviak Greenland: 1.370 AU

Kiviak là một món ăn truyền thống vào mùa đông của người Inuit ở Greenland. Nguyên liệu chính của món ăn là chim auk nhỏ, được lên men trong da hải cẩu.

Người dân địa phương thường nhồi nguyên con chim auk vào da hải cẩu, tối đa khoảng 500 con. Họ loại bỏ không khí, bịt kín bằng mỡ và để lên men 3 tháng.

Kiviak được sử dụng vào mùa đông, thường trong các dịp lễ quan trọng.

Cá muối Kusaya: 1.267 AU

Kusaya là một loại cá muối có nguồn gốc từ Nhật Bản. Để chế biến Kusaya, người ta ngâm cá nục trong nước muối, sau đó đem phơi nắng.

Bí quyết tạo nên mùi hôi đặc trưng của Kusaya chính là ở nước muối, làm từ nội tạng cá lên men, máu cá, trộn với nước biển.

Funazushi: 486 AU

Funazushi làm từ cá muối và cơm, lên men bằng axit lactic rồi loại bỏ phần cơm, chỉ giữ lại phần cá.

Món ăn rất nặng mùi nhưng giàu lợi khuẩn, khoáng chất và vitamin B1. Khi sử dụng, người ta thái Funazushi thành từng lát mỏng và dùng như một món ăn nhẹ.

Natto: 452 AU

Natto là món đậu tương lên men nổi tiếng của Nhật Bản. Món ăn giàu dinh dưỡng nhưng rất nặng mùi này làm từ đậu nành lên men với vi khuẩn natto.

Món ăn thường dùng cùng với cơm, trộn kèm nước tương hoặc mù tạt karashi. Người Nhật đã ăn natto từ cách đây hơn 1.000 năm.

Kusaya: 447 AU

Kusaya là một loại cá muối, sấy khô và lên men, "bốc mùi" hơn sau khi nướng và thường được dùng kèm với rượu sake hoặc shochu.

Đậu phụ thối: 420 AU

Đậu phụ thối là món ăn Trung Quốc có mùi nồng đặc trưng. Ở Trung Quốc, đậu phụ thối thường được bán ở các chợ đêm hoặc quán ăn vỉa hè.

Nhọc nhằn người 'bán phổi', bắt hạt thóc nở hoa giữ linh hồn món ăn dân dã

Giữa họ có nhiều điểm chung đến ngỡ ngàng như: Cùng tên, cùng tuổi, cùng quê, cùng trường, cùng lớp, cùng bàn. Và giờ đây, họ đã về chung một nhà sau 6 năm yêu nhau và hơn 10 năm quen biết.

Hằng Hải và Nhật Hải quen nhau từ năm học lớp 2, khi cùng học thêm lớp tiếng Anh. Dù học khác trường nhưng mỗi dịp nghỉ hè, họ đều có cơ hội gặp nhau tại lớp học thêm ấy. 

Bước vào cấp ba, cả hai học cùng trường, cùng lớp, thậm chí ngồi cùng bàn. Để phân biệt giữa hai người bạn cùng tên, bạn bè trong lớp đặt cho Hằng Hải biệt danh “Hải tặc”, còn biệt danh của Nhật Hải là “Hải bi”.

Đôi bên từng ghét nhau đến mức hễ chạm mặt là buông lời trêu chọc.

Năm lớp 12, Hằng Hải vì học quá sức mà bị ngất xỉu tại trường. Nhật Hải đã cõng cô đi cấp cứu. Sự nhiệt tình của Nhật Hải khiến Hằng Hải cảm động và đó là lần đầu tiên, cô dám đối diện với tình cảm thật của mình.

“Thực ra, hai đứa mình thích nhau nhưng không dám nói ra. Vào sinh nhật mình, anh mạnh dạn tỏ tình. 'Anh muốn bảo vệ em’, chỉ một câu đó thôi đã khiến mình theo anh đến tận bây giờ”, Hằng Hải cười chia sẻ.

Yêu nhau vào năm cuối cấp, tình yêu của cặp đôi bị gia đình phản đối. Tuy vậy, cả hai đã dùng kết quả học tập để chứng minh, tình yêu là động lực để họ cùng cố gắng, không phải lý do khiến họ sao nhãng học hành.

Hằng Hải và Nhật Hải sau đó thi đỗ vào đại học, một người theo ngành âm nhạc, một người theo nghành công nghệ thông tin. Tình yêu thời sinh viên dù có lúc thiếu thốn nhưng vẫn ngập tràn hạnh phúc.

“Chúng mình có nhiều điểm chung nên đi đến đâu cũng giới thiệu một tràng ‘chúng em cùng tên, cùng tuổi, cùng quê, cùng lớp, cùng bàn...’. Mọi người nghe xong rất bất ngờ. 

Mình thấy may mắn khi có một tình yêu như vậy. Anh ấy thương mình, thương đến mức có thể thay đổi mọi thứ vì mình. Chúng mình không dư giả nhưng chỉ cần ở cạnh nhau, thì dù cơm tự nấu hay vài món ăn vỉa hè cũng khiến tụi mình hạnh phúc”, Hải tâm sự.

Hội hôn ngạc nhiên vì cô dâu – chú rể trùng tên

Ngày 13/10/2024, cặp đôi chính thức về chung một nhà sau 6 năm yêu. Đối với Hằng Hải, đây giống như một giấc mơ có thật.

“Chúng mình gắn bó từ thuở học trò cho đến lúc trưởng thành, có công ăn việc làm ổn định. Trải qua nhiều khó khăn, thăng trầm, tụi mình vẫn sánh bước bên nhau. Giống như một giấc mơ, chàng trai bên cạnh năm 17 tuổi giờ đây đã là chồng mình”, cô tâm sự.

Cùng tên, cùng tuổi, cặp đôi gặp nhiều tình huống hài hước trong quá trình tổ chức đám cưới. Từ việc in thiệp cưới, phông cưới cho đến tên trong ảnh cưới, cả hai đều phải rất cẩn trọng để tránh nhầm lẫn.

Trong ngày cưới, ngoài những người anh em, bạn bè thân thiết, hầu hết quan khách đều ngạc nhiên bởi cô dâu, chú rể trùng tên. Hằng Hải lại có dịp “tua lại” câu nói quen thuộc: “Vợ chồng mình cùng tên, cùng tuổi, cùng trường, cùng lớp, cùng bàn... và giờ thì về cùng một nhà”.

Trong cuộc sống thường ngày, vợ chồng Hằng Hải xưng hô với nhau là “cậu – tớ”, thi thoảng gọi nhau là “anh – em”. Gia đình hai bên phải gọi cả tên đệm lẫn tên chính của cả hai để tránh nhầm lẫn. 

Với Hằng Hải, những điều trùng hợp là gia vị khiến chuyện tình yêu của họ thêm thú vị. Thế nhưng, điều cốt lõi khiến họ sẵn sàng bước vào hôn nhân là tình cảm chân thành và sự bao dung, thấu hiểu dành cho nhau.

“Anh ấy không phải là một người chồng hoàn hảo và lý tưởng nhưng là người tốt bụng, biết yêu thương, chăm lo cho gia đình. Đặc biệt, anh ấy luôn để mình ở vị trí ưu tiên, chấp nhận vì mình mà thay đổi.

Điều đó khiến mình cảm thấy được trân trọng”, Hằng Hải tâm sự.

Ảnh: NVCC