Các dấu hiệu cảnh báo chứng sa sút trí tuệ gồm: Mất trí nhớ ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày; Khó hoàn thành các công việc quen thuộc; Mất định hướng về thời gian và không gian; Suy giảm khả năng phán đoán; Suy giảm khả năng tư duy trừu tượng; Đặt đồ vật sai vị trí; Thay đổi tâm trạng và hành vi; Thay đổi tính cách; Trở nên thụ động.

Bác sĩ chuyên khoa 2 Tống Mai Trang, Khoa Thần kinh, Bệnh viện Đại học Y dược TP.HCM, cho biết khá khó khăn để phát hiện sớm sa sút trí tuệ. Bệnh thường diễn biến âm thầm, phải đặc biệt chú ý mới có thể nhận ra.

Vì thế, 75% trường hợp sa sút trí tuệ trên toàn cầu không được chẩn đoán, thậm chí lên đến 90% ở các quốc gia có thu nhập trung bình thấp.

Ở giai đoạn suy giảm nhận thức nhẹ, bệnh có thể được phát hiện qua tầm soát sức khoẻ định kỳ. Lúc này, các tế bào não chưa tổn thương lan rộng nên có thể tác động làm chậm diễn tiến, kéo dài thời gian sống độc lập cho người bệnh.

Nếu phát hiện sớm, người bệnh sẽ được chỉ định điều trị bằng các phương pháp phù hợp như dùng thuốc làm tăng kết nối tế bào thần kinh, giảm các sản phẩm thoái hoá trong não, thực hiện phương pháp tập luyện nhận thức bằng cách viết nhật ký mỗi ngày, nói chuyện thường xuyên với người thân,...

Để chẩn đoán, bác sĩ sẽ hỏi người bệnh chi tiết về bệnh sử và cho làm bộ test thần kinh - tâm lý. Dựa trên kết quả thu được về mức độ bệnh và yếu tố khiếm khuyết về mặt nhận thức của người bệnh, bác sĩ sẽ chỉ định thuốc kết hợp tập luyện nhận thức.

Ngoài ra, người bệnh được tham gia chương trình tập luyện theo nhóm tương ứng từng mức độ nhẹ - trung bình - nặng để được gặp gỡ, sẻ chia, tránh tâm lý mặc cảm.

Tuỳ trường hợp, bệnh nhân ở giai đoạn đầu có thể được điều trị bằng phương pháp kích thích từ trường xuyên sọ. Não bộ của người bệnh được kích thích kép với máy từ trường và các bộ bài tập nhận thức được áp dụng đi kèm trong quá trình chạy máy.

 Sơ cứu người chảy máu mũi đúng cách

Theo tư vấn của các bác sĩ, để sơ cứu người chảy máu, cần cho bệnh nhân ngồi và cúi ra trước (nếu toàn trạng cho phép) nhằm hạn chế máu chảy xuống họng và bệnh nhân nuốt vào dạ dày.

Xì nhẹ mũi vào khăn hoặc giấy ăn để đẩy cục máu đông trong mũi (nếu có) ra ngoài. Dùng ngón tay cái và ngón trỏ bóp chặt hai cánh mũi, ngay cả khi chảy máu mũi chỉ ở một bên khoảng 10-15 phút, trong lúc đó thở đều qua miệng. Bác sĩ Mai bổ sung có thể lót 1 khăn mỏng vào mũi rồi chườm đá lạnh lên trên.

Sau khi bỏ tay ra, nếu còn chảy máu thì lặp lại các bước trên trong khoảng 15 phút. Nếu chảy máu mũi nhiều, kéo dài, gây khó thở, nôn do nuốt một lượng lớn máu, do chấn thương nghiêm trọng thì cần đến khám cấp cứu tại cơ sở y tế gần nhất hoặc gọi điện báo cấp cứu tại nhà. 

Khi nào nên đưa trẻ bị chảy máu mũi đến khám huyết học?

Nếu trẻ có các dấu hiệu sau cần đến chuyên khoa Huyết học để khám sau khi đã được sơ cứu cầm máu tại chỗ.

- Chảy máu mũi tái đi tái lại nhiều lần.

- Chảy máu mũi đi kèm xuất huyết dưới da (bầm tím), thường xuất hiện ở hai chân, hoặc rải rác khắp cơ thể.

- Chảy máu mũi kèm chảy máu ở khu vực khác như chảy máu chân răng, tụ máu, sung đau khớp, xuất hiện máu trong phân, nước tiểu, rong kinh hay cường kinh ở bé gái.

- Chảy máu mũi kèm theo các triệu chứng khác như da xanh, sốt, gầy sút cân, kém ăn, hay quấy khóc, đau xương, nổi hạch, gan lách to.

Đưa trẻ chảy máu mũi đi khám chuyên khoa Huyết học, cha mẹ cần nêu rõ quá trình bệnh lý, tiền sử bệnh lý, tiền sử uống thuốc tẩy giun, các triệu chứng của trẻ; Liệt kê chi tiết các loại thuốc đã dùng cho trẻ. Một số xét nghiệm về đông máu sẽ cần được lấy máu lúc đói (sau ăn 4h) để đảm bảo chất lượng xét nghiệm.

Để hạn chế chảy máu mũi ở trẻ, thầy thuốc khuyên nên hạn chế ngoáy mũi, trẻ em cần được cắt ngắn móng tay còn người lớn không uống nhiều rượu và hút thuốc lá, thuốc lào.

Việc khám sức khoẻ định kỳ sớm phát hiện và điều trị các bệnh nội khoa như tăng huyết áp, xơ vữa mạch máu, các bệnh lý gan, thận mạn tính… là yếu tố nguy cơ dẫn đến chảy máu mũi cũng là lời khuyên hữu ích.

“Thiên đường xanh”

Tọa lạc tại vị trí cửa ngõ phía Đông của thủ đô, Vinhomes Riverside là khu đô thị cao cấp được thiết kế và xây dựng theo mô hình thành phố Venice (Ý) với những căn biệt thự sang trọng phong cách tân cổ điển. Cùng với đó, không gian cây xanh rộng lớn với hệ thực vật phong phú đa dạng và dòng kênh điều hòa nhân tạo là những điểm nhấn tuyệt vời về cảnh quan nơi đây.

Với sự đầu tư quy mô và đầy ưu ái dành cho không gian sinh thái, Vinhomes Riverside đang sở hữu những con số trong mơ về “tài nguyên xanh”: khoảng 4.600 cây bóng mát, khoảng 1.200 gốc cây cổ thụ, và 150.000m2 diện tích thảm cỏ cùng khoảng 25.000m2dành cho các loại hoa. Ở các không gian chung như đường lớn, Vinhomes Riverside trồng đa dạng các cây bóng mát như Xà Cừ, Bồ Đề, Anh Đào, Hoàng Lan, Giáng Hương…; còn ở các khu sân chơi, sân vườn các tiểu khu lại trồng Bưởi, Cau ta, Dừa nước, Đào tiên, Long Não và các loại cây ăn trái như: Khế, Mít, Mận, Mơ…Xen kẽ các cây lớn là các cây hoa bụi như Chuỗi Ngọc, Mào Gà, Xác Pháo, Cẩm Tú Mai, Bóng Nẻ, Mắt Nai, Tai Tượng…

Bản thân mỗi biệt thự cũng là một khu vườn “địa đàng” của riêng các chủ nhân với muôn loài cây cối, được lựa chọn theo sở thích của từng “lão nông sành điệu”. Có nhà ưa trồng Chuối, Cau, Xoài, Mít…và các loài cây gia vị phục vụ bữa ăn gia đình rất dân dã. Có những nhà lại ưa cây cảnh, cây thế như Sanh, Si… hay những giỏ phong lan rừng quý hiếm. Có những nữ chủ nhân lại thích muôn màu của các loài hoa nên chọn các loài Cẩm Tú, Hồng Leo, hay Rồng Nhả Ngọc… Đi dạo quanh Vinhomes Riverside, ai cũng thấy đây là nơi “sinh thái trong lòng sinh thái”.Không có sự phân biệt về màu xanh “trong nhà và ngoài ngõ”, đâu đâu cũng là màu sắc của thiên nhiên.

Bước một chân ra tới vườn

Là khu đô thị sinh thái sang trọng bậc nhất Việt Nam, sống tại Vinhomes Riverside là cộng đồng đẳng cấp, thượng lưu. Vì thế cư dân ở đây hoàn toàn “đủ điều kiện” để thuê những kiến trúc sư chuyên về cảnh quan đến thiết kế các khu vườn trước và sau nhà thành những không gian xanh đẹp như mơ.Nhiều nhà thuê cả thợ làm vườn chuyên nghiệp để chăm sóc, tỉa cành, bón tưới cho các loài cây. Nhưng cũng có nhiều nhà, vì làm vườn là sở thích nên “làm mà không làm”, làm vườn với họ là cái thú, về đây sống là vì được bước một chân ra tới vườn nên họ luôn tự tay chăm sóc cho “tâm hồn” của mình. Chị Thu Trang (Tiểu khu Hoa Lan, Vinhomes Riverside) chia sẻ: “Từ ngày về đây tôi không mấy khi mua hoa về nhà vì hoa luôn ở quanh nhà.”

Còn cô Nguyễn Minh Loan cùng những cô, bác trong Hội phụ nữ Vinhomes Riverside lại say mê với các loài cây cảnh. Được tự tay cắt tỉa, chăm sóc cây, với các cô là niềm vui vô bờ bến vì “Còn gì bằng khi vừa được tập thể dục vừa ngắm cây ngắm hoa”, cô tâm sự. Các cư dân ở đây, không chỉ người lớn tuổi mà còn cả những người trẻ, đều trở thành “nông dân” chuyên nghiệp khi họ thuộc từng thời gian ra hoa, thuộc cả lịch bón tưới và rất rành về các loại “thức ăn” phù hợp cho từng loại cây.

Đảm nhiệm chăm sóc một không gian xanh rộng lớn cùng sự đa dạng về chủng loại cây trồng, công việc của bộ phận cảnh quan môi trường và cây xanh luôn có vai trò đặc biệt quan trọng với Vinhomes Riverside. Nhân sự ở đây có tới hơn 100 người, mỗi người một nhiệm vụ, chia thành các phân đội chuyên trách các phần việc khác nhau như: đội cảnh quan cây xanh (cây bóng mát và thảm cỏ), đội cảnh quan cây bụi (hoa bụi và hoa thời vụ),đội dịch vụ (sân vườn dịch vụ)…Công việc hàng ngày bao gồm dọn vệ sinh sơ bộ, cắt tỉa, bón phân, phun thuốc, xới, xáo, tưới nước và chăm sóc đặc biệt cho những cây non, yếu.

Chị Bùi Thị Hà - một trong những nhân viên chăm sóc cây bụi khu vực cảnh quan hồ bơi số 1.

Điều đặc biệt là ngay trong nội khu Vinhomes Riverside có một vườn ươm quy mô được ví như “bệnh viện, khách sạn 5 sao” cho các loài cây. Hơn 500m2 vườn ươm này là một sự hy sinh diện tích thương mại khá lớn, đồng thời là sự đầu tư của chủ đầu tư.

Tại đây đang “dự trữ” 2 chủng loại chính: cây bóng mát và cây hoa bụi.Đối với cây bóng mát, thời gian cây thường lưu tại vườn là khoảng 2 năm, sau đó sẽ được lưu chuyển mang tới trồng cố định trong khuôn viên khu đô thị. Còn đối với cây hoa bụi, việc nhân giống và gieo trồng được triển khai ngay tại vườn ươm của khu đô thị sẽ được thực hiện thường xuyên, liên tục, gần như là hàng ngày, hàng tuần để đủ phục vụ nhu cầu chăm sóc cảnh quan của cả khu. Ngoài ra, còn có một số lượng giống cây bóng mát và một số loại hoa cao cấp khác được nhập khẩu trực tiếp từ nước ngoài, khi mang về Việt Nam, tới Vinhomes Riverside cũng được chăm sóc tại vườn ươm để trở nên quen thuộc với khí hậu, thổ nhưỡng nơi đây trước khi được vận chuyển tới các vị trí cố định.

Cần mẫn khắc phục hậu quả sau cơn mưa lớn hồi đầu tháng 8/2016.

Doãn Phong