"Ai ơi về ăn cơm" là câu nổi tiếng trong một câu chuyện dân gian,ụnữtrẻ lườinấuălich thi dau vleague khi người vợ trẻ, mới cưới gọi chồng về nhà ăn cơm nhưng còn ngượng không dám gọi chồng bằng "anh" hoặc "mình" mà chỉ gọi... khơi khơi bằng "ai" vậy thôi. "Về ăn cơm" cũng là câu nói hàng ngày, thân thiết với mỗi người Việt chúng ta. Đó không chỉ là câu của người vợ gọi chồng, mẹ gọi con khi đến bữa ăn, mà còn là câu mệnh lệnh của mỗi người tự "ra" cho mình khi sắp đến giờ ăn của nhà mình. Có nghĩa là họ phải trở về với gia đình, có "ai" người thân đang đợi chờ, đó là một cuộc sum họp nho nhỏ mỗi ngày mà họ không thể vắng, như một bổn phận thiêng liêng...

Thế nhưng hiện nay, đặc biệt là ở những thành phố lớn, chuyện về nhà ăn cơm với một số gia đình, nhất là ở những gia đình trẻ đã dần dần thưa thớt, nếu không nói nó đã bị xem nhẹvà liệu có nguy cơ biến mất chăng? Như gia đình một người bạn tôi, họ có cậu con trai học lớp sáu, người chồng có việc làm trong ngành công nghệ thông tin, còn vợ là giáo viên Tiếng Anh với thu nhập khá cao.

Căn hộ cao cấp của họ có gian bếp được trang bị hiện đại từ tủ lạnh lớn hai cánh, bếp gas xịn với máy hút mùi, lò vi sóng, máy xay sinh tố đa năng, nồi hầm, nồi cơm thông minh, nồi lẩu điện... Tất cả được sắp xếp như một gian bếp mẫu nhưng lại rất ít được dùng đến, hiếm hoi một tuần chỉ vài lần.

Như nhiều gia đình sống ở thành phố, buổi sáng họ ăn bên ngoài cho tiện do cha mẹ vội đi làm và để con cái đến trường kịp giờ. Người chồng ăn cơm trưa văn phòng, buổi chiều thường ở lại làm thêm ở công ty hay đi chơi tennis với bạn bè và lai rai vài chai bia hoặc dự tiệc khao, tiệc cưới, thôi nôi, sinh nhật... Ở một công ty có đến hàng trăm nhân viên, lại là trưởng phòng nên anh được mời ăn uống liên tục.

Cậu con trai ăn trưa ở trường. Buổi chiều mẹ vừa đón về đến nhà, cậu bé liền lục tủ lạnh bê ra nào kem, bánh ngọt, chocolate và mì gói, vừa ăn vừa chơi game hay xem tivi, đọc truyện tranh. Cứ thế cho đến tối, cậu bé chẳng màng đến chuyện ngồi vào bàn ăn cơm.

Những hôm đi dạy buổi tối hay đi chơi, dự tiệc, người mẹ chở con qua gửi cho bà ngoại và để nó ăn ở đấy. Cũng vì thế mà chị rất lười nấu nướng, bởi có nấu cũng chẳng mấy ai ăn. Cái chính là một phụ nữ bận rộn, kiếm được nhiều tiền nên chị thấy rằng việc nấu ăn quá tốn kém thời gian mà không đem lại hiệu quả kinh tế. Lo một bữa ăn, từ lúc bắt đầu chế biến, nấu nướng đến ăn xong, dọn dẹp đâu vào đấy mất ít nhất vài giờ và rất mệt. Trong khi với ngần ấy thời gian chị có thể kiếm vài trăm ngàn đồng một cách nhẹ nhàng. Không ít phụ nữ hiện đại nghĩ như cô, nấu ăn rất mệt, mất thời gian mà chưa chắc được chồng khen.

>> Tự hào 'kiếm tiền giỏi là không cần biết nấu ăn'

Trong cuộc sống, nhiều người cứ buổi chiều tan sở là ghé cửa hàng mua mấy hộp cơm sẵn mang về ăn, không chỉ đỡ tốn công nấu mà còn khỏi phải rửa chén. Để họ còn có thì giờ nghỉ ngơi, thư giãn, làm đẹp như tập thể dục thẩm mỹ, đi massage, đi spa, tập Yoga hoặc vui chơi với bạn bè... Không chỉ những bà vợ cảm thấy nhẹ nhõm khi được "giải thoát" khỏi chuyện bếp núc mà những ông chồng cũng thoải mái khi được "giải phóng" khỏi bữa cơm nhà, được sống cảnh "cơm hàng cháo chợ" như thời độc thân.

Và không hiếm những đứa trẻ thành phố mơ hồ về khái niệm "bữa cơm gia đình". Với nhiều đứa trẻ trong những gia đình khá giả, đó có khi là bữa cơm với người giúp việc, trong khi cha đang bay đi ký hợp đồng, còn mẹ bay đi học hành hoặc du lịch. Theo những nghiên cứu khoa học mới đây của Mỹ, thì những đứa trẻ được ăn cùng với cha mẹ hàng ngày có tâm lý cân bằng hơn, phát triển ngôn ngữ tốt hơn và tất nhiên cũng thông minh, khéo léo hơn, nhất là khi chúng được tham gia vào việc chuẩn bị bữa ăn cùng cha mẹ. Tiếc rằng ngày càng có nhiều đứa trẻ không có được bữa cơm gia đình như vậy.

Một người hàng xóm cạnh nhà tôi, là một nhà giáo về hưu, từng đảm nhiệm chức hiệu trưởng một trường THPT, nên khá bận rộn. Bà kể rằng, dù bận rộn đến đâu bà vẫn duy trì được bữa cơm gia đình, trừ những lúc đi công tác xa. Cả ngày, mọi thành viên không thể cùng ăn được ba bữa thì bà cố giữ bữa cơm chung vào buổi tối, dù diễn ra hơi muộn.

Bà nói rằng, chính trong bữa ăn gia đình, mọi người sẽ phát hiện ra những vấn đề của ai đó, chẳng hạn họ có khỏe không, buồn, vui hay gặp rắc rối gì? Vì cách ăn uống biểu lộ trạng thái tinh thần hay sức khỏe của người ta rất rõ.Như chồng bà thường ăn uống ngon miệng và rất khỏe, nếu khác đi tức là ông bị mệt, ăn ít ngay hoặc không ăn được gì. Bà sẽ bù cho ông một cốc sữa vào cuối bữa hay ăn cháo cho nhẹ bụng. Nếu gặp chuyện buồn bực ở cơ quan ông cũng ăn ít, chậm. Bà sẽ tìm một chuyện gì vui để nói khiến ông quên buồn và ăn được bình thường.

Hay con gái của bà có lần cuối học kỳ bị xếp loại trung bình, chưa bao giờ bị như thế nên cô bé rất buồn. Chiều ấy ngồi vào bàn ăn, nó cứ thừ người ra chẳng muốn ăn uống gì. Thấy vậy, bà tìm cách dò hỏi được lý do, không quát mắng mà còn động viên an ủi con. Thế nên cô bé lại ăn được ngay. Một người con của bà đang sống và làm việc ở nước ngoài. Các con bà thường bảo rằng "được thưởng thức những món ngon vật lạ ở xứ người, dự tiệc trong những nhà hàng sang trọng nhưng vẫn nhớ quay quắt cái không khí đầm ấm, quây quần của gia đình mình ngày nào, với những món ăn Việt bình thường nhưng rất ngon nhờ tài nấu nướng khéo léo của mẹ...".