Nhận định, soi kèo Lee Man vs Kitchee, 14h00 ngày 30/11: Ưu thế ‘địa lợi’

Giao việc nguy hiểm

Điều 5 Bộ luật Lao động năm 2019 quy định chi tiết quyền và nghĩa vụ của người lao động. Trong đó, Điểm d Khoản 1 Điều 5 nêu rõ người lao động được quyền "từ chối làm việc nếu có nguy cơ rõ ràng đe dọa trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe trong quá trình thực hiện công việc".

Như vậy, nếu cảm thấy công việc được phân công có nguy cơ gây tổn thương đến bản thân, người lao động có quyền từ chối sự phân công của quản lý, người sử dụng lao động.

Tại Điểm đ Khoản 1 Điều 6 Luật An toàn vệ sinh lao động cũng quy định người lao động được quyền "từ chối làm công việc hoặc rời bỏ nơi làm việc mà vẫn được trả đủ tiền lương và không bị coi là vi phạm kỷ luật lao động khi thấy rõ có nguy cơ xảy ra tai nạn lao động đe dọa nghiêm trọng tính mạng hoặc sức khỏe của mình nhưng phải báo ngay cho người quản lý trực tiếp để có phương án xử lý; chỉ tiếp tục làm việc khi người quản lý trực tiếp và người phụ trách công tác an toàn, vệ sinh lao động đã khắc phục các nguy cơ để bảo đảm an toàn, vệ sinh lao động".

Như vậy, theo quy định nêu trên, khi thấy công việc được phân công có nguy cơ xảy ra tai nạn lao động, đe dọa nghiêm trọng tính mạng hoặc sức khỏe của mình thì người lao động tiến hành báo cho người quản lý.

Sau đó, họ có thể từ chối làm việc, rời bỏ nơi làm việc mà vẫn được trả đủ tiền lương và không bị coi là vi phạm kỷ luật lao động.

Công việc không đúng theo hợp đồng

Khi quản lý, người sử dụng lao động điều chuyển sang làm công việc khác so với hợp đồng lao động đã ký kết, người lao động được quyền từ chối.

Theo Điều 29 Bộ luật Lao động năm 2019, người sử dụng lao động chỉ được quyền tạm thời chuyển người lao động làm công việc khác so với hợp đồng lao động khi gặp khó khăn đột xuất do thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh nguy hiểm; áp dụng biện pháp ngăn ngừa, khắc phục tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, sự cố điện, nước; hoặc do nhu cầu sản xuất, kinh doanh.

Đồng thời, người sử dụng lao động phải quy định cụ thể trong nội quy lao động những trường hợp do nhu cầu sản xuất, kinh doanh mà người sử dụng lao động được tạm thời chuyển người lao động làm công việc khác so với hợp đồng lao động.

Ngoài ra, thời gian điều chuyển người lao động làm công việc tạm thời không được quá 60 ngày làm việc cộng dồn trong 1 năm. Trường hợp chuyển người lao động làm công việc khác so với hợp đồng lao động quá 60 ngày làm việc cộng dồn trong 1 năm thì chỉ được thực hiện khi người lao động đồng ý bằng văn bản.

Trong trường hợp người lao động không đồng ý tạm thời làm công việc khác so với hợp đồng lao động quá 60 ngày làm việc cộng dồn trong 1 năm mà phải ngừng việc thì người sử dụng lao động phải trả lương cho người lao động trong thời gian ngừng việc.

Ép làm thêm giờ

Khi quản lý, người sử dụng lao động yêu cầu làm việc quá thời gian quy định, người lao động có quyền từ chối.

Khoản 2 Điều 107 Bộ luật Lao động năm 2019 quy định, người sử dụng lao động chỉ được phép sử dụng người lao động làm thêm giờ khi đáp ứng đầy đủ 3 yêu cầu.

Yêu cầu đầu tiên và quan trọng nhất là phải được sự đồng ý của người lao động.

Thứ hai, phải bảo đảm số giờ làm thêm của người lao động không quá 50% số giờ làm việc bình thường trong 1 ngày; trường hợp áp dụng quy định thời giờ làm việc bình thường theo tuần thì tổng số giờ làm việc bình thường và số giờ làm thêm không quá 12 giờ trong 1 ngày; không quá 40 giờ trong 1 tháng.

Thứ ba, phải bảo đảm số giờ làm thêm của người lao động không quá 200 giờ trong 1 năm. Chỉ trong một số trường hợp đặc biệt mới được bố trí người lao động làm thêm đến 300 giờ trong 1 năm.

Như vậy, người sử dụng lao động có thể bố trí, phân công người lao động làm thêm giờ trong thời gian giới hạn quy định theo Bộ luật Lao động năm 2019.

Tuy nhiên, việc phân công làm thêm giờ phải đạt được yêu cầu đầu tiên là phải được sự đồng ý của người lao động.

Điều 59 Nghị định 145/2020/NĐ-CP quy định chi tiết hơn nội dung này. Theo đó, khi tổ chức làm thêm giờ, người sử dụng lao động phải được sự đồng ý của người lao động về thời gian làm thêm, địa điểm làm thêm và công việc làm thêm.

Người sử dụng lao động chỉ được yêu cầu người lao động làm thêm giờ vào bất kỳ ngày nào mà không bị giới hạn về số giờ làm thêm và người lao động không được từ chối trong 2 trường hợp đặc biệt được quy định tại Điều 108 Bộ luật Lao động năm 2019.

Thứ nhất là trường hợp thực hiện lệnh động viên, huy động bảo đảm nhiệm vụ quốc phòng, an ninh.

Thứ hai là trường hợp thực hiện các công việc nhằm bảo vệ tính mạng con người, tài sản của cơ quan, tổ chức, cá nhân trong phòng ngừa, khắc phục hậu quả thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh nguy hiểm và thảm họa. Trong trường hợp này, nếu công việc được phân công có nguy cơ ảnh hưởng đến tính mạng, sức khỏe của người lao động thì người lao động cũng có quyền từ chối.

Sinh ra trong nhung lụa

Sisi sinh năm 1837 tại Munich, Đức. Từ khi còn rất nhỏ, bà đã thích cưỡi ngựa, khám phá những khu rừng ở Bavaria và leo núi cùng bảy anh chị em của mình. Cha của bà là Công tước Maximilian Joseph, người mà Sisi thừa hưởng những tư tưởng dân chủ tiến bộ khá hiếm gặp trong hoàng gia vào thời điểm đó. Mẹ của bà, Công tước Ludovika, là người yêu thích sự riêng tư và sợ hãi các nghĩa vụ cộng đồng. Thật không may, Sisi lại thừa hưởng tính cách này của mẹ - điều không tốt khi bà trở thành hoàng hậu.

Năm 1853, chị gái của Sisi được gia đình dự định gả cho Franz Joseph (sau này là Hoàng đế nước Áo). Nhưng Franz lại mê mệt Sisi ngay từ cái nhìn đầu tiên. Mặc dù thích vị hoàng đế tương lai nhưng Sisi vẫn lo lắng đến mức không thể ăn trong thời gian đôi bên tán tỉnh. Hai ngày sau, Franz ngỏ lời cầu hôn Sisi. Năm 1854, hai người kết hôn.

Theo Daily Art, sống trong giàu sang và tình yêu của chồng nhưng Sisi vẫn không cảm thấy hạnh phúc. Bà không chịu được áp lực của hoàng gia. Với tư tưởng tự do và cầu tiến, bà cố gắng trốn khỏi cung điện và đi du lịch khắp thế giới. 

Hoàng đế Franz Joseph yêu vợ say đắm, luôn muốn được nhìn ngắm bà mọi lúc mọi nơi. Bởi vậy, ông đã đặt các họa sĩ tài ba vẽ chân dung của Sisi và đặt các tác phẩm trong văn phòng - nơi ông dành phần lớn thời gian của mình. Hai người có bốn người con nhưng một người mất sớm. 

Ám ảnh với nhan sắc 

Dù đã rất đẹp nhưng Hoàng hậu Sisi vẫn muốn mình phải hoàn hảo hơn nữa. Bà dành ba tiếng mỗi ngày để chăm sóc mái tóc dài. Thêm một giờ nữa để làm săn chắc vòng eo nhỏ nhắn. Bà rất chú ý đến vóc dáng của mình, tuân thủ chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt và tập luyện không ngừng. 

Để giữ được thân hình thon thả (nặng 47 kg và cao 1,72m), bà chỉ uống nước dùng loãng trong một thời gian, sau đó, uống sữa tươi, ăn cam và trứng. Ngoại lệ trong thực đơn của bà là món kem tím của Demel Confectioner và bánh chocolate của Khách sạn Sacher. 

Hoàng hậu Sisi vận động nhiều giờ mỗi ngày. Thói quen tập luyện của bà bao gồm cưỡi ngựa, đấu kiếm, đi bộ nhanh và các bài tập phỏng theo nghệ sĩ xiếc. Trong cung điện, bà có phòng tập thể dục cá nhân với thiết bị nâng tạ, vòng tập. Sisi là một trong những người giỏi nhất ở các môn thể thao mà bà tham gia.

Tâm hồn mong manh, dễ suy sụp 

Những bức tranh mô tả Sisi là một người phụ nữ xinh đẹp, khỏe mạnh, diện những bộ váy đẹp nhất. Ngoài đời, bà cũng là người có lý tưởng, quan tâm tới người dân. Hoàng hậu thường đến bệnh viện hoặc khu từ thiện mà không báo trước và chỉ có một người hầu đi cùng. Ở đó, bà dành thời gian nói chuyện với bệnh nhân về nhu cầu của họ hoặc nắm tay an ủi những người sắp mất. 

Tâm thần học là một chủ đề khiến Sisi say mê. Bà ấp ủ ý tưởng mở bệnh viện tâm thần. Để giải thích cho niềm đam mê của mình, bà đã trích dẫn Shakespeare rằng những kẻ điên thường là người nhạy cảm nhất. 

Tuy nhiên, Hoàng hậu Sisi cũng là người u sầu, không thích cuộc sống xã giao đông người. Mẹ chồng của bà, Nữ công tước Sophie, cho rằng bà cư xử như con nít. Chồng của bà là Hoàng đế Franz Joseph khoan dung hơn nên cố gắng để vợ tự do nhất có thể. 

Năm 1862, Sisi bị suy nhược thần kinh do áp lực của hoàng gia. Sau đó, bà rời khỏi Cung điện Hofburg và du lịch đến Hy Lạp, Ireland, Thụy Sĩ, Anh và Hungary. Nhưng đến những năm 1880, bệnh tâm thần của bà trở nên nghiêm trọng. Một ngày nọ, Công chúa Marie Valerie thấy mẹ cười điên loạn trong bồn tắm. Hoàng hậu Sisi cũng thường xuyên nói về việc tự sát với chồng mình khiến ông sợ hãi. 

Bi kịch cuối đời 

Năm 1889, người con trai yêu quý của Sisi là Hoàng tử Rudolf được phát hiện nằm chết bên cạnh bạn gái 17 tuổi - Mary Vetsera. Cả hai đều không để lại thư tuyệt mệnh. 

Ban đầu, người ta tin rằng Vetsera đã đầu độc Rudolf rồi kết thúc cuộc đời. Thế nhưng, một thời gian sau, lại có tin đồn Rudolf bắn chết người yêu của mình rồi tự sát. Điều này khiến Sisi càng đau buồn và tuyệt vọng hơn.

Cân nặng của Sisi bắt đầu giảm mạnh. Luôn mặc đồ đen, che mặt, bà đi phiêu dạt khắp châu Âu và Bắc Phi. Bà chờ đợi cái chết của mình và từ chối sự bảo vệ. Ở tuổi 51, vị hoàng hậu có một hình xăm mỏ neo trên cánh tay, biểu thị sự ổn định và gốc rễ mà bà cảm thấy mình chưa từng có.

Ngày 10/9/1898, Sisi đến thăm Geneva dưới một cái tên giả. Vào thời điểm đó, Luigi Lucheni, một kẻ vô chính phủ người Italy, cũng có mặt trong thị trấn để ám sát một vị hoàng tử. Tin tức về chuyến thăm của Sisi rò rỉ, tên sát thủ âm mưu giết chết vị hoàng hậu. Hắn đã dùng dao đâm Sisi khi bà đang chuẩn bị lên tàu. Bà đã qua đời khi 61 tuổi. 

Picasso từng thề sẽ hủy hoại nàng thơ kém 40 tuổi

Thiên tình sử diễm lệ

So với Văn Cao, Đoàn Chuẩn - Từ Linh sáng tác ít hơn và chỉ chung thuỷ với nhạc tình. Ông viết hơn 20 bài, nhưng ca khúc nào cũng khiến khán giả nằm lòng, được mệnh danh là “ông hoàng nhạc tình”, "nhạc sĩ của mùa thu Hà Nội”. Âm nhạc của Đoàn Chuẩn lãng mạn, được thể hiện qua từng lời ca, ý nhạc, lồng trong những giai điệu mượt mà, đậm nét quý phái. 

Trong hầu hết các sáng tác của mình, ông thường ký bút danh Đoàn Chuẩn - Từ Linh. Về cái tên Đoàn Chuẩn - Từ Linh có rất nhiều giai thoại. Có ý kiến cho rằng, Từ Linh là bạn tri kỷ của Đoàn Chuẩn, người viết nhạc, người viết lời và ký tên chung. Những câu chuyện xung quanh việc sáng tác chung của Đoàn Chuẩn và Từ Linh cho đến nay vẫn là bí mật. 

Đáng chú ý là trong những tác phẩm âm nhạc ký tên Đoàn Chuẩn - Từ Linh, từ giai điệu cho đến lời ca là cả một sự gắn bó khăng khít không thể tách bạch được.

Nhạc sĩ Đoàn Đính - con trai nhạc sĩ Đoàn Chuẩn - đã đưa ra một luận điểm khác với ê-kíp làm chương trình: “Người ta nói bài Tình nghệ sĩnăm 1948 là sáng tác đầu tay của Đoàn Chuẩn nhưng không phải. Sáng tác đầu tiên của bố tôi là Ánh trăng mùa thu, ra đời năm 1947, chỉ in 20 bản, tác giả giữ bản quyền không tái bản. Năm ấy, ông đã lấy bút danh Đoàn Chuẩn - Từ Linh. Bài Đường về Việt Bắcviết cho mẹ tôi cũng đề Đoàn Chuẩn - Từ Linh. Làm sao có ai lại nhờ người khác viết hộ lòng nhớ thương vợ mình, nhất là trong đó có những điều rất riêng như: ‘Những chiều gió thu qua mành the, thầm nhắc anh về’.

Một lần, nghệ sĩ guitar Văn Vượng có nói với tôi: 'Đính ơi, bố em nói với anh, Từ Linh là tên đầu tên cuối của chữ Thanh Hằng (T-H). Thanh Hằng là người con gái ông yêu sâu đậm, có thể ông dùng cách đó hợp thức hoá tên người yêu'. Những chuyện đó bố không nói với tôi. Nhưng dù sao, Đoàn Chuẩn - Từ Linh đã là cái tên rất đẹp, mọi người đừng đi sâu tìm Đoàn Chuẩn là ai, Từ Linh là ai nữa. Bố chỉ nói rằng: 'Các con ạ, tất cả sáng tác là nhật ký tình yêu của bố'”.

Nhắc đến Thanh Hằng, nàng thơ một thuở của cha mình, Đoàn Đính kể thêm hai giai thoại: “Cha yêu mẹ tôi và sống với bà cả đời, nhưng chỉ viết cho bà 2 bài hát, trong khi ông yêu một ca sĩ nổi danh xinh đẹp lúc đó tên là Thanh Hằng và viết đến 6 bài hát tặng nàng. Mẹ tôi hay chuyện đang ở Hải Phòng lập tức đi ôtô lên Hà Nội. Ai cũng tưởng sẽ có cuộc đánh ghen lớn, nào ngờ mẹ tôi nhẹ nhàng hỏi: ‘Chị hỏi thật em, em có yêu anh Đoàn Chuẩn không?’. Thanh Hằng trả lời rằng có. Bà nói tiếp: “Em yêu anh Chuẩn 1 thì chị yêu anh Chuẩn 10, chị sẵn sàng nhường anh Chuẩn cho em. Em trót yêu anh Đoàn Chuẩn nhà chị thì cố yêu nốt 6 đứa con của anh ấy nhé”. 

Thế là Thanh Hằng tỉnh mộng trả mẹ tôi tất cả thư từ của hai người và xé những bài hát cha tôi tặng. Vì thế, cha tôi mới viết tác phẩm Bài ca bị xé. Sau này được tin Thanh Hằng đi lấy chồng, cha tôi viết và gửi cho bà ấy ca khúc Lá đổ muôn chiều. Nhận được bài hát của cha tôi, bà khóc và không đi lấy chồng nữa”. 

Đoàn Đính còn tiết lộ cha ông là tay chơi có hạng, trong nhà có 6 ô tô, trước cửa có cây xăng riêng để phục vụ ông. Trong nhà, ông thuê thợ xây một phòng thả đầy bóng bay lên trần, quả nào xì hơi bắt người nhà đi mua thả bù làm phòng tiếp bạn bè. Khách đến thoải mái uống rượu ngoại, ăn hoa quả…

Thiên Di

Thanh Lam, Tùng Dương tôn vinh âm nhạc Phú Quang - Đoàn Chuẩn

Thanh Lam, Tấn Minh, Tùng Dương, Khánh Linh, Minh Chuyên sẽ hát những bản tình ca bất hủ của Đoàn Chuẩn – Phú Quang trong liveconcert 'Hà Nội phố' ngày 15/5 tại Nhà hát Lớn Hà Nội. 

Trong gần 10 năm tạm gác lại đam mê nghệ thuật, Mã Trung rất nhớ nghề, luôn trăn trở khi có đạo diễn mời làm phim. Dù vậy, nam diễn viên kiên quyết từ chối, muốn hoàn thành trách nhiệm với gia đình.

Đến khi các con đã lớn, vấn đề kinh tế gia đình được giải quyết, ông mới trở lại toàn tâm toàn ý cho nghề. Năm 2008, nhờ vai diễn ông trùm Hai Đương trong phim Vật chứng mong manh, Mã Trung mới khẳng định được tên tuổi.

Sau khi đóng phim này, Mã Trung hay bị nhận nhầm là trùm xã hội đen. "Hôm đó, tôi ghé ăn cơm tấm đêm ở chợ Tân Định (TP.HCM), một người bán vé số nhìn thấy, la lớn lên ông này là trùm xã hội đen, buôn người, bán ma túy. Tôi phải giải thích rằng đó chỉ là đóng phim thôi. Tôi cũng vui vì khán giả nhận ra, còn tố cáo mình nữa", Mã Trung chia sẻ.

Sau hơn 20 năm theo nghề, Mã Trung ghi dấu ấn với hàng trăm vai diễn, có đến 80% nhân vật ông đảm nhận thuộc tuyến phản diện.

Mã Trung trong 'Giọt nước mắt hận thù':

Bên cạnh những kỷ niệm vui, ông cũng trải lòng về biến cố bị đột quỵ ngay trên phim trường. Đó là giai đoạn tham gia bộ phim Giọt nước mắt hận thù(2015), khi đang quay cảnh trong bệnh viện, ông bất ngờ đổ gục, ôm ngực và than khó thở.

Mã Trung kể: "Cảnh quay đó nhân vật của tôi cũng bị hấp hối, thở oxy rồi chết. Tôi thở không được mà đồng nghiệp còn tưởng mình nhập vai tốt. Tới hồi nghe hô cắt, tôi đã tái mặt, than khó thở và được đưa xuống cấp cứu ngay. Tôi bị tắc nghẽn mạch máu, phải phẫu thuật đặt stent tại đoạn mạch bị tắc để tránh những biến chứng. Đoàn phim buộc phải ngưng hết, không quay nữa để chờ tôi khoảng 1 tuần. May mà tôi quay ở bệnh viện chứ trong rừng chắc cũng xong rồi".

Nói về những vai phản diện, theo Mã Trung, gương mặt ông phù hợp để thể hiện dạng vai này. Dù vậy, ông vẫn cố gắng học hỏi, nghiên cứu các vai chính diện, vai bi lấy nước mắt khán giả.

"Khi nhận kịch bản, tôi đều tránh để nhân vật bị trùng lặp. Mỗi vai phản diện, ông trùm, giang hồ đều có hoàn cảnh khác nhau. Ông này có học hay không, xuất thân từ đâu... thì phản ứng, hành xử của họ sẽ khác. Người có trí tuệ sẽ ác khác với người chợ búa, du côn. Tôi không ngại khi liên tục được mời các vai đó vì tự mình phải biết làm mới nhân vật cho đúng kịch bản", Mã Trung tâm sự.

Phương Linh

‘Những năm trước, vợ chồng tôi cũng đi xe máy từ Phú Thọ vào các tỉnh như Thanh Hóa, Nghệ An, Đà Nẵng… để thu mua tóc. Mua ở vùng sâu vùng xa, miền núi dễ hơn ở khu vực thành thị do hoàn cảnh khó khăn, người dân có nhu cầu bán tóc nhiều hơn. Trong khi đó, các mẹ, các chị ở thành phố thường giữ mái tóc để làm đẹp.

Giá của tóc tùy vào độ dài, cân nặng và độ bóng mượt. Tóc càng dài, đẹp càng bán được giá cao, trung bình 700, 800 nghìn đồng/bộ, thậm chí có bộ tiền triệu’, chị Hán nói.

Hành trang của vợ chồng chị Hán là một chiếc xe máy, chở theo nồi cơm điện, chăn màn, gạo, thức ăn…

Mỗi buổi tối, họ xin ở nhờ tại một gia đình bất kỳ để nấu cơm, tắm rửa và ngủ. Trường hợp không được ở nhờ, họ lại thuê phòng trọ ngủ với giá khoảng 100 nghìn/đêm để sáng mai tiếp tục lên đường.

‘Thông thường, 2 vợ chồng sẽ đi cùng nhau. Chồng lái xe còn vợ cắt tóc. Nhiều vùng, người bán tóc không cho đàn ông sờ vào đầu, buộc phụ nữ phải đứng ra cắt tóc.

Mỗi chuyến đi của vợ chồng tôi kéo dài khoảng 2 tuần. Chuyến dài nhất là 20 ngày tuy nhiên ngày nay việc thu mua tóc khó khăn hơn nên có khi phải đi cả tháng’, chị Hán nói.

Những người phụ nữ làm nghề thu mua tóc ở Hồng Đà đều đồng tình, đây là công việc giúp họ có thêm thu nhập. Thời kỳ đỉnh cao của nghề, nhiều gia đình có thể xây nhà to, biệt thự, mua sắm đồ đạc…

Công việc tuy không ‘chân lấm tay bùn’ như làm ruộng nhưng nghề này không hề an nhàn.

Chị Phương (xã Hồng Đà) phân loại, là tóc sau khi đi thu mua từ các vùng miền.

‘Trời mưa gió, rét mướt… cũng phải lên đường, cả ngày chúng tôi rong ruổi trên chiếc xe máy, đi khắp nơi. Ngày nay, xe máy có gắn loa rao: ‘Ai tóc dài tóc rối bán đi’ nhưng ngày xưa đều phải rao bằng miệng’, Chị Hán nói.

Cũng theo chị, có trường hợp, những người thu mua tóc vào làng bị hiểu nhầm là kẻ xấu, có ý đồ bắt cóc trẻ con hoặc trộm cắp nên bị đuổi. Bởi vậy, đi đến nơi nào họ cũng phải trình chứng minh thư. Ở những làng, xã bị đuổi, họ đành đi nơi khác để tìm người bán tóc.

Chị Huệ (SN 1981, xã Hồng Đà) cũng là người có 6 năm sang Lào thu mua tóc, lắc đầu nói về những khó khăn trong nghề.

‘Chúng tôi đi xe máy qua những cung đường gập ghềnh của miền núi phía Bắc để sang Lào. Hiện tại, đường đi dễ hơn và có xe khách nhưng ngày xưa đều phải chạy bằng xe máy trên các cung đường rất nguy hiểm. Không ít người bị thương thậm chí bỏ mạng khi đi thu mua tóc’.

Người dân xã Hồng Đà còn nhớ về trường hợp 2 anh em đi từ Phú Thọ vào Thanh Hóa thu mua tóc bị tai nạn giao thông dẫn đến tử vong. Bản thân chị Huệ cũng từng gặp tai nạn: ‘Lần đó, tôi mang thai con thứ ba, đi xe máy giao tóc cho thương lái ở Sơn Tây, Hà Nội.

Lúc đến ngã tư, xe tôi va chạm với 1 xe máy khác khiến người và xe đổ lăn ra đường. Tôi xây xát hết mặt mày, phải cấp cứu ở bệnh viện, may mắn em bé trong bụng không sao’, chị nhớ lại.

Bảng hiệu mua bán tóc được treo cạnh nhà các hộ làm nghề buôn tóc.

Ông Cam, Chủ tịch xã Hồng Đà (huyện Tam Nông) cho biết, xã có gần 400 hộ (trên tổng 1.100 hộ) có người làm nghề buôn tóc.

Ngoài buôn tóc, những hộ này vẫn làm ruộng và các nghề khác. Do ruộng ít, tranh thủ nông nhàn, họ đi thu mua tóc kiếm thêm thu nhập cho gia đình.

Nghề này bắt đầu từ những năm 1994, 1995 khi người dân Hồng Đà đi mua nilon, sắt vụn, phế liệu… sau đó thu mua thêm tóc để cung cấp cho các cơ sở làm tóc giả, tóc nối xuất khẩu ra nước ngoài.

Theo vị chủ tịch xã này, nghề buôn tóc tuy khó khăn, vất vả nhưng cho thu nhập tốt.

Đặc biệt giai đoạn 2008 - 2010, người dân trong xã đổ xô sang Lào, Campuchia… thu mua được rất nhiều tóc. Trong khoảng vài tháng, xã có tới 200 trường hợp làm hộ chiếu để xuất ngoại thu mua tóc về Việt Nam bán.

Tuy nhiên hiện công việc này khó khăn hơn, không còn cho thu nhập cao như trước. Số người bán tóc ngày càng ít, việc thu mua khó khăn.

Bên cạnh đó, mỗi bộ tóc, người bán đều đòi giá cao khiến cho người buôn ở xã Hồng Đà không còn lãi được nhiều như trước đây.

Lão gia giàu nứt vách ẩn mình trong ngôi làng cổ 800 tuổi ở Bắc Giang

Làm chánh tổng nhưng cụ Trịnh Quang Dự ở làng Thổ Hà (Việt Yên, Bắc Giang) lại giàu có nhờ nghề sản xuất gốm và thương nghiệp.

Đoạn hội thoại giữa 2 vợ chồng chị Nguyễn Thị Hòa (SN 1984, Nghệ An) và anh Martin Knöfel (SN 1984, người Đức).

Có lẽ không nhiều người Việt khi nghe người xứ Nghệ nói những cụm từ như đau trốc (đau đầu), trốc cúi (đầu gối) sẽ hiểu được nghĩa của từ đó. Nhưng anh Martin - một người Đức lại có thể nói và hiểu được như 1 người bản xứ.

Tất cả là nhờ tình yêu 15 năm anh dành cho vợ mình và tình yêu với tiếng Việt - ngôn ngữ mà theo anh là vừa khó vừa độc đáo.

Chuyện tình chàng Tây và cô giáo Việt Nam

Nhớ về lần đầu tiên gặp gỡ cách đây 15 năm, chị Hòa hào hứng kể: “Tôi là sinh viên đi học xa nhà. Dịp 30/4/2007, tôi định ở lại trường để đi chơi với các bạn. Mẹ gọi điện bảo tôi về. 'Về mẹ cho nồi thịt kho mang đi. Với lại có ông Tây đến nhà mình chơi, về mà luyện tiếng Anh’. Thế là tôi hăm hở về nhà”.

Nhưng chị Hòa không ngờ, lần gặp mặt đầu tiên đó, chị đã bị trúng “tiếng sét ái tình”. Chị bất ngờ về vẻ ngoài điển trai, hiền lành của chàng sinh viên Tây. Sau này chị mới biết Martin cũng “say” mình ngay lần đầu gặp mặt.

Vì Martin là bạn thân của anh rể và chị gái chị Hòa nên mối quan hệ giữa 2 người nhanh chóng được gia đình đôi bên ủng hộ. Một năm sau, đám cưới 2 ngày 1 đêm rất vui và ấn tượng với Martin được tổ chức tại mảnh đất Đô Lương (Nghệ An). Chị Hòa kể lại kỷ niệm cười ra nước mắt ngày đầu Martin làm rể xứ Nghệ. 

“Ngày đó, gia đình tôi làm đám cưới ở quê, tự dựng rạp và nhờ anh em họ hàng cùng nấu cỗ cưới. Hôm đó, thợ trang điểm có việc đột xuất không đến tận nhà, vì thế sáng sớm tôi phải rời nhà đi trang điểm. Anh em họ hàng bận nấu cỗ nên cũng không ai để ý. Trước khi đi, tôi có dặn Martin ở nhà tự chuẩn bị lễ phục rồi chờ tôi về, nhưng có lẽ anh mải ngủ nên không nghe thấy”.

Khi tỉnh dậy, Martin đi tìm khắp nhà trên nhà dưới không thấy vợ đâu. Anh hỏi mọi người trong nhà cũng không ai biết. Martin mếu máo đi tìm bố vợ, bảo Hòa bỏ đi không chịu làm đám cưới. 

Bố chị Hòa lấy điện thoại ra gọi cho con gái. Nhưng do chị Hòa mải trang điểm nên để quên điện thoại trong cốp xe máy. Không ai liên lạc được với chị Hòa, Martin hoang mang trước giờ tổ chức hôn lễ mà không thấy cô dâu.

“Rất may khi đó em gái tôi đi về thấy cảnh tượng trước mắt đã giải thích cho mọi người hiểu. Nhưng Martin vẫn lo lắng không tin, đòi ra tận nơi gặp tôi. Đi xe máy hàng chục cây số nhìn thấy tôi anh mới yên tâm về mặc đồ chú rể chuẩn bị cho hôn lễ”, chị Hòa nhớ lại.

Kết hôn rồi, hai người vẫn ai về nhà nấy. Chị Hòa vẫn ở lại Việt Nam đi dạy học. Martin về nước hoàn thành nốt chương trình sinh viên ngành xây dựng. Phải 2 năm sau, khi tốt nghiệp và đi làm ổn định tại Thụy Sĩ, anh mới có thể đón vợ sang sống cùng mình.

Giúp vợ vượt qua khó khăn nơi xứ lạ

“Hai vợ chồng tôi trải qua những tháng ngày gian khó cùng nhau. Martin vừa ra trường, mới đi làm nên lương thấp. Cuộc sống gia đình nhiều khoản phải chi như tiền nhà, tiền điện nước… Có những lúc cuối tháng chỉ còn 200 USD để chi tiêu. Gia tài chúng tôi khi đó chỉ có chiếc xe đạp”, chị nói.

Những rào cản về ngôn ngữ, văn hóa và cả kinh tế eo hẹp khi sinh sống tại Thụy Sĩ khiến chị Hòa nản chí, căng thẳng và nhiều lần muốn bỏ về Việt Nam. Nhưng Martin đã luôn ở bên cạnh động viên và định hướng giúp chị nhanh chóng hòa nhập cuộc sống nơi đây.

“Người Thụy Sĩ dùng 4 thứ tiếng, Martin bảo tôi nên đi học tiếng Đức để tránh gặp khó khăn khi giao tiếp. Anh xin cho tôi đi thực tập ở nhà trẻ để có cơ hội giao tiếp học tiếng Đức nhiều hơn. Còn ở nhà, hàng ngày anh sẽ cùng tôi nói tiếng Việt để tôi đỡ nhớ nhà, nhớ quê hương”, chị Hòa nói.

Thương chồng, chị Hòa muốn giảm bớt gánh nặng cho anh bằng cách chăm chỉ học thật tốt. Sau 2 năm, không phụ công chồng ngày ngày đưa đón vợ, chị đã có bằng C1 tiếng Đức. 

Được chồng động viên, chị Hòa tiếp tục học thêm ngành y 5 năm nữa. Gần 10 năm được chồng nuôi ăn học, dùi mài chuyên môn trên đất Thụy Sĩ, chị Hòa đã gặt hái được quả ngọt.

Ngày ngày, chị Hòa làm việc chăm chỉ, được bạn bè đồng nghiệp tín nhiệm. Dần dần, chị có thể tự chủ về kinh tế, cùng chồng gánh vác việc nhà. “Công việc ổn định, 2 vợ chồng tôi bắt đầu có thu nhập dư dả đủ để mua 1 căn hộ tại Thụy Sĩ, 1 mảnh đất tại Đức và gửi tiền về cho bố mẹ xây nhà”, chị kể.

“Hành trang 15 năm ở xứ người đã giúp tôi trưởng thành lên rất nhiều. Từ những bước đi đầu tiên trên đất người tôi đã trải qua muôn vàn gian nan và nước mắt. Đến thời điểm hiện tại tôi không phải là người giàu có nhưng cuộc sống tự tại, tự kiếm ra tiền, đủ khả năng giao tiếp với người bản xứ, được tôn trọng và không phụ thuộc kinh tế vào chồng. Tôi hài lòng với cuộc sống ở đây và hài lòng với sự cố gắng của mình”. 

Yêu vợ nên yêu cả gia đình vợ, yêu Việt Nam và yêu tiếng Việt

Lấy vợ 15 năm nhưng Martin đã có 20 lần về Việt Nam. Cuối năm nay, anh dự định lại cùng vợ về thăm bố mẹ ở Nghệ An.

Trong mắt Martin, vợ anh là người thông minh, chịu khó và nấu ăn rất ngon. “Anh rất mê các món Việt Nam do vợ nấu, lúc nào trên bàn cũng có rau xanh. Và đặc biệt, bữa ăn nào cũng phải có nước mắm. Thiếu nước mắm anh sẽ không ăn”, chị Hòa nói.

Bữa ăn hàng ngày, chị Hòa chủ yếu nấu món ăn Việt để chiều anh chồng Tây thích nước mắm. Kể cả khi ăn hải sản, anh cũng đòi ăn với nước mắm.

Tiếng cười giòn giã của chị Hòa mỗi khi nghe chồng nói tiếng Nghệ, đòi ăn nước mắm.

“Anh xã có mối quan hệ cực kỳ thân thiết, phải nói là hơn cả tuyệt vời đối với gia đình tôi. Anh thương cha mẹ tôi như cha mẹ anh vậy. Tuần nào anh cũng dành một ngày Chủ nhật để gọi điện hỏi thăm cha mẹ vợ ở Việt Nam. Anh thành thạo tiếng Việt nên tôi không phải phiên dịch. Lúc nào muốn nói chuyện là anh gọi cho cha tôi chỉ để "buôn dưa lê": Hôm nay cha ăn gì? Làm gì? Thời tiết như thế nào? Rồi anh khoe với cha hôm nay được ăn món gì…”, chị Hòa tự hào nói về người chồng Tây của mình.

Anh Martin chưa hề qua bất kỳ trường lớp hay khóa đào tạo tiếng Việt nào. Để có thể tự tin giao tiếp với bố mẹ vợ ở Việt Nam, giúp vợ không buồn vì một mình nơi xứ người không anh em bạn bè, Martin học nói tiếng Việt cùng vợ thông qua giao tiếp hàng ngày.

“Lúc đầu mình cũng nói kiểu chơi chơi vậy thôi, nhưng không ngờ là anh nhớ và nói y chang mình luôn. Mình nói đúng giọng Nghệ, từ ngữ đúng chuẩn từ địa phương vậy mà anh cũng hiểu rất nhanh. Nếu chấm điểm cho trình độ tiếng Việt của anh mình sẽ cho 8 điểm”. 

Chị Hòa cho biết chồng chị rất thích học tiếng Việt và phải nói bằng chất giọng Nghệ An. Với Martin, tiếng Việt là một loại ngôn ngữ mà theo anh là “khó và độc”, vì thế anh càng thích chinh phục. Nhiều lần về Việt Nam, dù được nhiều người điều chỉnh, hướng dẫn nói bằng giọng phổ thông (giọng Bắc) nhưng Martin chỉ thích nói tiếng Nghệ An.

Đã hơn 1 năm nay, chị Hòa thường xuyên đăng tải clip 2 vợ chồng nói chuyện với nhau bằng tiếng Việt lên các kênh mạng xã hội. Chị không ngờ lại được mọi người yêu thích và động viên làm nhiều video anh Martin nói tiếng Việt hơn nữa.

"Giờ đây, Martin nổi rần rần trên mạng xã hội với video nói tiếng Việt giọng Nghệ An chuẩn như người bản xứ. Không chỉ có tôi mà mọi người đều cảm thấy vui khi xem video, giảm stress, và cảm thấy tích cực khi xem video của mình", chị Hòa nói.