"Chủ tịch trường bị sinh viên phản đối dữ dội, nhà trường cũng khóa hết cổng và cảnh sát luôn túc trực ở bên ngoài", Thiệu Bảo mô tả. "Trường cũng có các phòng ban về sức khỏe tâm thần, trợ giúp các sinh viên gặp vấn đề tâm lý".

Một nghiên cứu sinh người Việt khác ở Đại học Columbia nói trường là một trong nơi căng thẳng nhất, với khoảng 200 người biểu tình. "Mỗi lần vào trường là phải đi một vòng qua cảnh sát, kiểm tra thẻ và nhiều thủ tục khác, rất gắt gao", anh cho biết.

Theo Đặng Trúc Quỳnh, nghiên cứu sinh tại Cornell Tech, một cơ sở có liên kết với Israel của Đại học Cornell tại New York, nhiều học viên đăng ký lớp 3 tín chỉ về khởi nghiệp tại Israel đã bị hủy học phần, hoàn tiền vé máy bay và ăn ở. Địa điểm mới của môn học được chuyển đến Silicon Valley.

Còn Vũ Hương Thảo, sinh viên năm thứ tư ở Đại học Cornell, nói từ tuần trước, các nhóm biểu tình đã có nhiều hoạt động, như khảo sát nhằm kêu gọi nhà trường dừng đầu tư vào các công ty sản xuất vũ khí hay phản đối tình trạng bài Do Thái.

Thảo và chị Quỳnh đánh giá các cuộc biểu tình ở Cornell diễn ra ôn hòa. "Việc học của em may mắn không bị gián đoạn, em vẫn có thể tới trường", Thảo cho hay.

Tuy nhiên, các hoạt động khác có thể sẽ bất tiện hơn.

"Trường phong tỏa nhiều lối đi chính khiến sinh viên di chuyển khó khăn. Ngoài ra, các không gian chung dành cho hoạt động ngoại khóa cũng bị ảnh hưởng", một sinh viên Việt ở Đại học New York nói.

“Tôi không quan tâm nó rách đến mức nào. Tất cả những gì tôi muốn thấy là số seri phải còn nhìn rõ ở cả 2 mặt” - Marombe nói.

Anh sẽ bán tờ 1 đô la này với giá 80 xu và nó sẽ được lưu hành trở lại. Nhiều cửa hàng có thể từ chối những tờ tiền được dán lại nhưng ở các khu chợ, người ta sẽ nhận nó.

Bị chuột cắn nát hay xé nát, tờ 1 đô la đang là vua ở Zimbabwe giữa bối cảnh khủng hoảng kinh tế diễn ra liên tiếp. Tờ 1 đô la thường được nhiều người sử dụng để mua bánh mỳ hằng ngày và các món đồ nhỏ khác. Những tờ 1 đô la mới sẽ không được phát hành ở Zimbabwe nữa, vì thế những người nhạy bén với thời cuộc đang mạnh dạn sửa lại chúng cho những khách hàng tuyệt vọng của họ.

Các doanh nghiệp chính thức từ chối loại tiền này, vì thế buộc người dân phải bán chúng cho những người như Marombe với giá trị nhỏ hơn giá trị thực. Các khu mua bán không chính thức trên đường phố thường sẽ chấp nhận chúng sau một hồi thương lượng.

Theo Quỹ Tiền tệ thế giới, việc mua bán tiền tệ không chính thức này đang bùng nổ ở Zimbabwe và thu hút 2/3 dân số nước này tham gia. Vì thế có rất nhiều tờ tiền cũ như thế này đang được lưu hành.

Đồng đô la Mỹ đã thống trị các giao dịch ở Zimbabwe kể từ khi siêu lạm phát ở nước này tăng vọt lên hơn 5 tỷ phần trăm và buộc Chính phủ phải từ bỏ đồng nội tệ vào năm 2009.

Năm ngoái, Chính phủ đã giới thiệu lại đồng tiền Zimbabwe và cấm sử dụng ngoại tệ cho các giao dịch địa phương. Tuy nhiên, rất ít người để tâm và thị trường chợ đen vẫn phát triển mạnh trong khi đồng nội tệ nhanh chóng mất giá. Tháng 3 năm nay, Chính phủ đã nới lỏng và bỏ lệnh cấm đồng đô la. Hiện nay, tình trạng thiếu tiền mệnh giá nhỏ đồng đô la đang là cơn ác mộng.

Những tờ tiền mệnh giá nhỏ đang khan hiếm ở Zimbabwe.

“Nếu người ta có một đồng đô la mệnh giá nhỏ, họ không muốn gửi nó vào ngân hàng. Họ muốn giữ nó cho riêng mình” - nhà kinh tế học John Robertson giải thích về việc các ngân hàng nói chung không trả cho chủ tài khoản bằng tiền mặt.

Các đồng mệnh giá lớn thì quá to với nhiều giao dịch mua bán. Những người sửa tiền như Marombe lấp đầy khoảng trống này bằng cách vá những tờ đô la bị rách ở nhiều mệnh giá, nhưng tờ 1 đô la vẫn là mệnh giá phổ biến nhất của họ.

“Tôi ở đây từ 6h sáng mỗi ngày và về nhà khi đã khá muộn. Việc làm ăn khá tốt. Tôi sống được” – Marombe chia sẻ.

Anh cho biết, anh mua những tờ 1 đô la rách với giá từ 40 đến 60 xu, phụ thuộc vào tình trạng của chúng. Sau đó anh bán đi với giá cao hơn.

Năm nay Marombe 38 tuổi, từng bán quần áo cũ cho tới cách đây 6 tháng khi anh nhìn thấy cơ hội kiếm tiền bằng cách vá những tờ đô la cũ và bán chúng kiếm lời. Anh kiếm đủ tiền để nuôi người vợ đang mang bầu cùng 2 đứa con.

Ở nhiều thành phố trên khắp đất nước Zimbabwe, những người buôn bán tiền cũ đứng thành hàng dài trên phố, cầm cả tiền địa phương lẫn tiền đô la mỹ. Tờ 1 đô la trong tình trạng tốt sẽ được trả thêm 10%. Người bán nói rằng họ mua những tờ tiền đẹp hơn từ các chủ cửa hàng bán lẻ, công nhân và những người bán hàng rong.

Dịch vụ buôn bán tiền cũ rất sôi động ở Zimbabwe.

Chính phủ cho biết hành vi này là bất hợp pháp và cảnh sát đôi khi truy quét những người buôn bán tiền tệ, thu giữ những tờ đô la quý hiếm và phạt tiền họ.

Nhưng không có nhiều lựa chọn cho người mua sắm. Nếu họ mua hàng ở một siêu thị không thể cung cấp tiền lẻ khi trả lại, họ sẽ phải nhận phiếu mua hàng để sử dụng lần sau.

“Đôi khi họ hết phiếu giảm giá nên tôi phải lấy kẹo” - Innocent Chirume, một người mua hàng bên ngoài siêu thị ở thủ đô Harare cho hay. “Thật là bất tiện. Tôi không thể đi xe buýt vào thị trấn bằng phiếu giảm giá” - anh nói.

Các ngân hàng đang khuyến khích thanh toán điện tử để giải quyết vấn đề tiền lẻ “do đô la Mỹ không được sản xuất ở Zimbabwe và được nhập khẩu với chi phí cao” - Chủ tịch Hiệp hội Ngân hàng Zimbabwe, ông Ralph Watungwa cho biết.

Khách hàng có thể đổi những tờ tiền đã hỏng để lấy những tờ “có thể sử dụng được”, mặc dù “quy trình xuất những tờ tiền hỏng và nhập tiền mới là một quá trình lâu dài và tốn kém” đối với các ngân hàng, ông nói.

Những tờ tiền rách vá lại vẫn được chấp nhận ở các khu chợ truyền thống.

Sự thiếu hụt đồng đô la và việc thiếu niềm tin của người dân vào các ngân hàng đồng nghĩa với việc nhiều người cất trữ tiền mặt ở nhà. Đây là một lợi ích cho những người buôn bán tiền tệ như Marombe.

“Một khách hàng từng mang đến cho tôi 10 tờ mệnh giá 100 đô la. Anh ấy đang tiết kiệm tiền để mua ô tô nhưng lũ chuột đã ‘hỏi thăm’ trước” - Marombe cười khúc khích khi kể về một trường hợp mà anh đã làm. “Đó là ngày tôi kiếm được kha khá!”.

Vì sao 'khách sạn tình yêu' ở Nhật Bản đắt khách trở lại?

Trên tầng 7 của một toà nhà ở Nhật Bản, một cuộc thương lượng không mấy dễ chịu đang diễn ra.

Dưới đây là những hành xử phụ huynh cần tránh.

1. So sánh con với những đứa trẻ khác

Hành động này của cha mẹ có thể khiến trẻ cảm thấy mình là kẻ thất bại. Việc so sánh giữa các anh chị em với nhau cũng dễ dẫn đến sự cạnh tranh không đáng có giữa bọn trẻ. Hơn thế nữa, đứa trẻ bị so sánh sẽ cảm thấy không được yêu thương trong khi đứa còn lại sẽ phải chịu áp lực trở thành hình mẫu lý tưởng.

Theo nghiên cứu, khi bạn ưu ái đứa trẻ này hơn đứa trẻ kia thì sẽ dẫn đến hậu quả đứa trẻ có nhiều triệu chứng trầm cảm hơn khi lớn lên.

2. Bác bỏ cảm xúc của trẻ

Một món đồ chơi của trẻ bị hỏng có vẻ không quan trọng so với việc phải trả hóa đơn hàng tháng, nhưng điều đó không có nghĩa là đứa trẻ không có quyền cảm thấy xúc động về điều đó.

Khi bạn phủ nhận cảm xúc của trẻ, trẻ sẽ học các kìm nén niềm vui, nỗi buồn hoặc sự tức giận của mình và khi lớn lên, chúng sẽ trở thành những người trưởng thành không biết thể hiện bản thân hay xây dựng những mối quan hệ ổn định với mọi người.

Theo nghiên cứu, điều này có thể khiến trẻ không thể chịu được những cảm xúc mãnh liệt khi chúng lớn lên.

3. Đánh lừa hoặc nói dối trẻ

Việc bạn nói dối hoặc thay đổi một chút thông tin về những gì đã hứa hoặc nói với trẻ sẽ khiến đứa trẻ nghi ngờ về bản thân và thế giới xung quanh, từ đó dẫn đến lòng tự trọng giảm sút.

Hành xử này cũng có thể khiến trẻ trở nên lo lắng, trầm cảm và nghiêm trọng hơn là rối loạn tâm thần.

4. Yêu con có điều kiện

“Bố yêu con, nhưng bố muốn con cố gắng hơn nữa” - chắc chắn rằng bạn không có ý gì khi nói điều này. Điều bạn muốn chỉ là thúc đẩy con tiến về phía trước. Nhưng đó chỉ là điều bạn nghĩ, còn đứa trẻ sẽ nghe thấy rằng: “Mọi người và bố chỉ yêu con nếu con làm mọi thứ hoàn hảo. Con không xứng đáng được yêu thương nếu như không đạt được thành quả”.

5. Nghi ngờ về khả năng của trẻ

Điều này không giúp một đứa trẻ nỗ lực hơn mà mang lại tác dụng ngược. Bạn càng chỉ ra nhiều nhược điểm của trẻ thì khả năng chúng bỏ cuộc càng cao.

Những câu nói như vậy của cha mẹ sẽ khiến trẻ mất tự tin, dẫn đến trầm cảm và lo lắng khi lớn lên.

6. Dán nhãn trẻ

Bọn trẻ luôn được dạy rằng hãy bỏ qua những điều gây tổn thương được nói ra từ những kẻ chuyên đi bắt nạt, nhưng không phải lúc nào trẻ cũng làm được điều đó nếu như người nói ra lại là bố mẹ chúng. Cho dù bạn đang chỉ ra những nhược điểm về thể chất hay tinh thần của trẻ thì điều đó có thể làm sai lệch cách nhìn của trẻ về bản thân mình.

7. Khiến trẻ cảm thấy mình mắc nợ cha mẹ

Chắc chắn cha mẹ nào cũng phải hi sinh khi nuôi dạy một đứa trẻ. Nhưng đó là lựa chọn của bạn. Đừng đổ trách nhiệm sang cho đứa trẻ. Chúng không nên cảm thấy tội lỗi vì quyết định của bạn. Trong một số trường hợp, điều này có thể dẫn đến cảm giác tội lỗi bệnh lý.

Bí quyết nuôi dạy con thành người hạnh phúc và thành đạt

Ngày con cất tiếng khóc chào đời cũng là ngày giọt nước mắt mẹ tuôn rơi trong hạnh phúc. Bởi con chính là quả ngọt của tình yêu, là món quà kỳ diệu nhất mà tạo hóa đã ban tặng cho cha mẹ.

Câu chuyện chi phí không chính thức lại "nóng" lên khi được Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ nêu ra trong Báo cáo chỉ số đánh giá chi phí tuân thủ thủ tục hành chính năm 2020 (APCI 2020).

Theo Báo cáo, chi phí không chính thức vẫn có ở tất cả các nhóm thủ tục hành chính, các công đoạn, đặc biệt là ở các nhóm thủ tục hành chính liên quan đến hoạt động kinh doanh như: kiểm tra chuyên ngành, giao dịch thương mại qua biên giới, đất đai, xây dựng, giấy phép, chứng chỉ hành nghề, điều kiện kinh doanh.

"Chi phí không chính thức không chỉ làm gia tăng chi phí tuân thủ mà đang làm cho môi trường kinh doanh trở nên thiếu lành mạnh, kém cạnh tranh và gây e ngại cho các doanh nghiệp nước ngoài muốn kinh doanh và cạnh tranh công bằng tại Việt Nam và hợp tác với doanh nghiệp Việt Nam" - Báo cáo viết.

 Chi phí không chính thức cũng tạo ra trở ngại về tính công bằng và rủi ro pháp lý trong kinh doanh. Nếu để khoản chi phí này tồn tại và lan trên diện rộng sẽ cản trở sự phát triển kinh tế - xã hội, gây bức xúc trong nhân dân.

Các điều tra gần đây cho thấy, việc doanh nghiệp phải trả chi phí không chính thức, lót tay, bôi trơn, tuy có giảm những vẫn là vấn nạn gây nhức nhối.

Báo cáo "Thủ tục hành chính liên ngành trong lĩnh vực cấp phép xây dựng, dưới góc nhìn của doanh nghiệp", do Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) tiến hành, khảo sát gần 2.100 doanh nghiệp có hoạt động xây dựng mới hoặc cải tạo lớn văn phòng, nhà xưởng sản xuất trong hai năm gần nhất, công bố vào cuối tháng 11/2020, cho thấy, chi phí không chính thức vẫn là vấn đề gây phiền hà hàng đầu cho các doanh nghiệp. Theo đó, xấp xỉ 30% số doanh nghiệp thừa nhận đã trả loại chi phí này, ở một hoặc một số thủ tục hành chính, trong quá trình thực hiện thủ tục cấp phép dự án đầu tư xây dựng.

Còn tại Báo cáo chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) 2019 do VCCI công bố ngày 5/5/2020, tỷ lệ doanh nghiệp phải trả chi phí không chính thức là 53,6%. Nếu so sánh với số liệu của các năm trước thì tỷ lệ này có giảm nhưng chỉ ở mức độ tương đối, vì con số doanh nghiệp phải trả chi phí không chính thức vẫn là rất lớn. Trong đó, tỷ lệ doanh nghiệp phải chi trả chi phí không chính thức cho cán bộ thanh, kiểm tra hoặc để đẩy nhanh thủ tục đất đai, ít có sự cải thiện.

Đáng quan ngại

Theo ông Phan Đức Hiếu, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, thì chi phí sản xuất ra sản phẩm hàng hóa hiện nay doanh nghiệp Việt Nam hoàn toàn có thể cạnh tranh với doanh nghiệp các nước. Nhưng chi phí không chính thức phải trả trong quá trình thực hiện các thủ tục hành chính có liên quan đã khiến sản phẩm của doanh nghiệp Việt Nam kém cạnh tranh hơn hẳn. Như vậy, tác động của nó là rất rõ, rất hiển nhiên và rất lớn.

Theo các chuyên gia kinh tế, chi phí không chính thức được cho là gánh nặng và làm giảm sức cạnh tranh của doanh nghiệp tại Việt Nam. Chi phí này được hạch toán vào giá thành sản phẩm, đẩy giá sản phẩm lên cao, hậu quả là giảm sức cạnh tranh trên thị trường. Các chi phí không chính thức đang là vấn đề gây khó khăn và tốn kém cho doanh nghiệp nhiều nhất. Không những thế, nó còn làm phát sinh thêm chi phí khác.

 Chẳng hạn, để hợp pháp hóa chi phí không chính thức, doanh nghiệp sẽ phải chi thêm tiền, dẫn đến hiện tượng gian dối trong kinh doanh như buôn bán hóa đơn; báo cáo tài chính, thuế không trung thực,...

Chi phí không chính thức còn làm suy giảm lòng tin của doanh nghiệp vào nỗ lực cải cách của Chính phủ, không thúc đẩy sáng tạo, kinh doanh chân chính, hủy hoại liêm chính trong kinh doanh. Ngoài ra, có thể còn nhiều tác động tiêu cực khác, như kinh tế ngầm, kinh tế phi chính thức, tham nhũng.

Nguyên nhân cơ bản, theo ông Đậu Anh Tuấn, Trưởng Ban Pháp chế VCCI, là do chất lượng yếu kém của hệ thống thể chế, quy định pháp luật. Hệ thống quy định pháp luật, thủ tục hành chính không rõ ràng, không hợp lý, phức tạp và không tiên liệu được đã tạo thành cơ hội cho cơ quan, cán bộ liên quan nhũng nhiễu doanh nghiệp và đòi hỏi chi phí không chính thức. Cùng với đó là thực thi pháp luật không nghiêm, không công bằng, minh bạch hoặc lợi dụng địa vị của cán bộ giao nhiệm vụ để sách nhiễu doanh nghiệp.

Nguy cơ rõ ràng là chi phí này có thể khiến các doanh nghiệp đang hoạt động từ bỏ ý định mở rộng sản xuất kinh doanh. Đây là lý do khiến môi trường kinh doanh của Việt Nam vẫn đáng quan ngại, ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch VCCI, nhận định.

Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính của Thủ tướng Chính phủ đề nghị phải tiếp tục đẩy mạnh việc cắt giảm chi phí tuân thủ thủ tục hành chính, bao gồm chi phí chính thức và không chính thức để tạo một môi trường kinh doanh lành mạnh, minh bạch và bộ máy công vụ liêm chính, tin cậy, tạo cơ hội cho doanh nghiệp tham gia liên kết chuỗi giá trị khu vực, toàn cầu.

Để xóa bỏ chi phí không chính thức cho doanh nghiệp, theo các chuyên gia kinh tế, chính quyền cần công khai minh bạch mọi thủ tục, sớm đưa chính quyền điện tử vào hoạt động. Thực tế cho thấy, những nhóm thủ tục hành chính nào có sự tiến bộ đáng kể các năm qua đều nhờ vào việc áp dụng công nghệ thông tin, thực hiện trên môi trường điện tử.