Ung thư tụy khó phát hiện do tuyến tụy nằm sau dạ dày. Các triệu chứng lâm sàng hoặc kiểm tra cận lâm sàng như siêu âm, chụp cắt lớp… rất khó phát hiện, chỉ khi u lớn mới phát hiện được. Vị trí của tuyến tụy cũng khiến việc can thiệp điều trị ngoại khoa rất khó khăn.

Theo bác sĩ Tuấn Anh, ở giai đoạn sớm, ung thư tụy không có triệu chứng đặc hiệu, các biểu hiện lâm sàng mơ hồ, bệnh thường được phát hiện tình cờ. Tỷ lệ sống thêm 5 năm chung cho tất cả các giai đoạn không quá 4%.

Đau bụng là triệu chứng hay gặp nhất

Khi muộn, bệnh nhân bị đau bụngthường ở vùng thượng vị, hay hạ sườn phải, chiếm 80-90% trong số các dạng ung thư tụy, nhất là ung thư ở thân và đuôi tụy.

"Bệnh nhân còn đau ở bụng dưới trong thời gian dài trước khi biểu hiện các triệu chứng khác", bác sĩ Tuấn Anh cho biết.

Một nghiên cứu về ung thư tụy tại Bệnh viện K đăng trên Tạp chí Y học Việt Nam tháng 3/2023, thực hiện trên 170 bệnh nhân ung thư tuyến tụy giai đoạn tiến triển tại chỗ hoặc di căn xa, cho thấy tuổi trung bình của các đối tượng nghiên cứu là hơn 49 tuổi, nam nhiều hơn nữ. Bệnh nhân vào viện chủ yếu vì lý do đau bụng chiếm 80%. Gần 63% bệnh nhân có di căn xa. 

Bệnh nhân ung thư tụy cũng bị vàng da, là hậu quả khi khối u xâm lấn đường mật, kèm theo ngứa. Tình trạng vàng da xảy ra ở 80-90% bệnh nhân u đầu tụy, 6% bệnh nhân u ở thân và đuôi tụy. Vàng da tắc mật tiến triển từ từ, ngày càng tăng dần, vàng càng đậm.

Bệnh nhân còn bị sốt. Nhiệt độ tăng kèm rét run như triệu chứng của áp xe đường mật gặp ở 10% bệnh nhân ung thư đầu tuỵ.

Sút câncũng là triệu chứng hay gặp, thường là 2 tháng trước khi đến gặp thầy thuốc. Bệnh nhân còn có thể bị đầy hơi, nôn, trướng bụng, thiếu máu, tiêu chảy, táo bón, mệt mỏi.

Tiến sĩ Đỗ Tuấn Anh khuyến cáo, người dân nên đi kiểm tra định kỳ thường xuyên để kịp thời phát hiện, đặc biệt khi có các triệu chứng bệnh cần đến các cơ sở y tế uy tín để thăm khám, có phương pháp xử lý đúng.

Điều trị ung thư tụy 

Tùy vị trí và giai đoạn bệnh có các phương pháp điều trị tương ứng. Đối với u vùng đầu tụy, phẫu thuật cắt khối tá tụy là phương pháp duy nhất có tính triệt căn, giúp kéo dài thời gian sống thêm cho bệnh nhân. Một số phương pháp phẫu thuật khác như cắt khối tá tụy, nối tắt, mổ thăm dò, sinh thiết, điều trị hóa chất, hóa trị bổ trợ.

Trường hợp chống chỉ định cắt khối tá tụy, các phương pháp phẫu thuật tạm thời bao gồm nối tắt, mở thông hỗng tràng, dẫn lưu mật… chỉ nhằm mục đích điều trị triệu chứng và hỗ trợ dinh dưỡng cho bệnh nhân.

Điều trị phẫu thuật can thiệp cần kết hợp với chăm sóc giảm nhẹ, nhằm cải thiện chất lượng cuộc sống của người bệnh. Trong ung thư tụy, chăm sóc giảm nhẹ bao gồm điều trị đau, điều trị tâm lý, xử trí tình trạng nặng khác.

Quyết định phê duyệt quy hoạch đặt ra mục tiêu về tỷ lệ đô thị hoá năm 2030 đạt trên 50%, năm 2050 đạt 70%, với số lượng đô thị toàn quốc từ khoảng 1.000 đến 1.200 đô thị, trong đó hình thành một số trung tâm đô thị cấp quốc gia, cấp vùng, có thu nhập tương đương mức bình quân của các đô thị thuộc nhóm 4 nước dẫn đầu ASEAN; kinh tế khu vực đô thị đóng góp khoảng 85% vào GDP cả nước.

Bên cạnh đó, xây dựng được mạng lưới đô thị thông minh trung tâm cấp quốc gia và cấp vùng kết nối quốc tế và 3-5 đô thị có thương hiệu được công nhận tầm khu vực và quốc tế vào năm 2030. 

Tỷ lệ đất giao thông trên đất xây dựng đô thị đạt khoảng 16-26%, diện tích nhà ở bình quân tại đô thị đạt 32m2/người.

Hạn chế sự phát triển tự phát của các đô thị

Theo Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Việt Hùng, quy hoạch hệ thống đô thị và nông thôn thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến 2050 hướng tới 4 mục tiêu, trong đó đẩy nhanh tốc độ và nâng cao chất lượng đô thị hóa, phát triển bền vững hệ thống đô thị theo mạng lưới, phát triển, sắp xếp, phân bố hệ thống đô thị, nông thôn thống nhất, hiệu quả, toàn diện, có kết cấu hạ tầng đồng bộ, hiện đại phù hợp với điều kiện phát triển, thân thiện môi trường.

Bên cạnh đó, hình thành hệ thống đô thị liên kết thành mạng lưới đồng bộ, thống nhất, cân đối giữa các vùng, miền, có khả năng chống chịu, thích ứng hiệu quả với biến đổi khí hậu, kiến trúc tiêu biểu giàu bản sắc, xanh, hiện đại, thông minh.

Phát triển nông thôn toàn diện, bền vững gắn với phát triển đô thị, đô thị hóa, có cơ sở hạ tầng, dịch vụ xã hội đồng bộ và tiệm cận với khu vực đô thị, giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc của từng vùng miền.

Đồng thời, xây dựng khu vực nông thôn có môi trường sống kết nối chặt chẽ, hài hoà với đô thị, văn minh, xanh, sạch, đẹp giàu bản sắc văn hóa dân tộc với điều kiện sống, thu nhập dân cư nông thôn tiệm cận với đô thị.

Trao đổi bên lề hội nghị, bà Trần Thu Hằng, Vụ trưởng Vụ Quy hoạch kiến trúc (Bộ Xây dựng), nhấn mạnh, quy hoạch hệ thống đô thị - nông thôn quốc gia là một kim chỉ nam rất là quan trọng cho các địa phương để khi các quy hoạch đô thị, quy hoạch khu chức năng và quy hoạch nông thôn cũng như hệ thống hạ tầng kết nối có định vị một cách rõ ràng, định hướng một cách thống nhất. 

Theo bà Hằng, trước kia, chúng ta có những nghiên cứu và cũng đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt từ năm 1998, đó là định hướng phát triển đô thị Việt Nam. Tuy nhiên đây là lần đầu tiên được thể chế hóa, đưa vào hệ thống pháp luật, đưa quy hoạch hệ thống đô thị, nông thôn nằm trong quy hoạch ngành quốc gia để đặt vào vị trí cũng như tầm quan trọng mang tính chiến lược.

“Có một điểm mới cần ghi nhận đó là cùng với quy hoạch, định hướng hệ thống đô thị thì chúng ta cũng định hướng cả khu vực nông thôn. Trên cả nước tỷ lệ đô thị hóa đang từ 42% sẽ tăng lên 55% vào giai đoạn tới. Chính vì vậy, sự chuyển tiếp của đô thị và khu vực nông thôn được đô thị hóa thì cần phải định hướng một cách thận trọng nhất. Làm sao vẫn đáp ứng những mục tiêu phát triển đô thị, nhưng vẫn giữ được bản sắc của nông thôn, nhất là khu vực đem lại những giá trị lịch sử, kiến trúc, văn hóa và cần phải bảo tồn”, bà Hằng nói.

“Bác sĩ bắt đầu viết đơn thuốc mà không khám cho con trai tôi, không nhìn cổ họng, không kiểm tra ngực. Sau đó, anh ta hỏi con trai tôi có thích ăn kem không, cháu nói có. Anh ta hỏi chocolate hay dâu tây, cháu trả lời chocolate. Nhưng tôi không bao giờ nghĩ ra rằng anh ta đã viết kem vào đơn thuốc”, người mẹ phẫn nộ. 

Ramos kể cô không để ý đến phần kem và trò chơi điện tử cho đến ngày hôm sau. Dì của bệnh nhi nhìn vào đơn thuốc và ngạc nhiên với hai dòng cuối cùng. Hai chị em quyết định đăng hướng dẫn bất thường lên Facebook và thông tin nhanh chóng được lan truyền rộng rãi.

Theo Oddity Central, cư dân mạng đưa ra các phản ứng trái chiều với quyết định của bác sĩ. Một số cho  rằng đây là việc làm thiếu chuyên nghiệp trong khi những người khác nghĩ bác sĩ chỉ thêm kem và trò chơi vào đơn thuốc như một trò đùa. 

Luật sư Henderson Furst, Chủ tịch Ủy ban Đạo đức Sinh học của Hiệp hội Luật sư Brazil, khu vực Sao Paulo, nói rằng một số bác sĩ làm những việc như vậy để mối quan hệ với bệnh nhân gần gũi hơn. 

“Vài bác sĩ có thói quen tạo sự liên kết với bệnh nhân bằng cách đưa ra đơn thuốc có điều khác thường. Ví dụ, tôi đã nhìn thấy đơn thuốc trong đó bác sĩ viết: Hãy chăm lo bản thân, bạn rất đặc biệt, hãy ôm mọi người nhiều hơn”. 

Cuộc tranh cãi xung quanh đơn thuốc của bác sĩ trên đã khiến anh ta mất việc. Trong khi đó, mẹ của bệnh nhi hy vọng, trường hợp của cô sẽ giúp cải thiện việc chăm sóc y tế trong thành phố.

Bác sĩ sản khoa nổi tiếng ở TP.HCM bị xử phạt vì làm lộ thông tin bệnh nhân