- Những tính cách trái ngược đôi khi lại là sự bổ trợ hoàn hảo cho nhau và cho ra những kết quả vượt xa mọi sự tưởng tượng.Chúng tôi gặp TS. Đỗ Hoàng Tùng và TS. Nguyễn Thế Anh tại căn phòng ở tầng 6 của Viện Vật lí, Viện Hàn lâm KHCN Việt Nam - địa chỉ của Phòng thí nghiệm Công nghệ Plasma.
Căn phòng chỉ rộng chừng 20 mét vuông với đủ các loại thiết bị, chai lọ thí nghiệm mà cảm giác của người đi vào là chỉ cần một chút bất cẩn có thể làm đổ vỡ mọi thứ.
 |
TS Đỗ Hoàng Tùng (phải) và TS Nguyễn Thế Anh bên cạnh chiếc máy PlasmaMed do chính 2 anh chế tạo. (Ảnh: Lê Văn). |
Thế nhưng đây là nơi làm việc của 8 con người thuộc biên chế của phòng thí nghiệm này, cũng là nơi Tùng và Thế Anh mày mò từ những ngày đầu tiên để chế tạo chiếc máy phát tia plasma lạnh giúp diệt khuẩn bao gồm cả vi khuẩn kháng thuốc, chữa lành vết thương mà không cần sử dụng tới kháng sinh.
Bắt đầu từ năm 2011 với "vốn liếng" chỉ là 2 chiếc bàn văn phòng và một đề tài nghiên cứu cấp cơ sở với chi phí 15 triệu đồng, 4 năm sau, hai vị tiến sĩ mới bước qua tuổi 35 đã chế tạo thành công chiếc máy phát tia plasma lạnh ứng dụng công nghệ hồ quang trượt (Gliding arc plasma - GAP) - một trong những chiếc máy phát tia plasma đầu tiên trên thế giới dựa trên nguyên lý này.
Tới nay, sau khi đã được kiểm nghiệm và thử nghiệm lâm sàng tại nhiều bệnh viện lớn, chiếc máy PlasmaMed của Tùng và Thế Anh đã được Bộ Y tế cấp giấy chứng nhận đăng ký lưu hành sản phẩm trang thiết bị y tế. Việt Nam trở thành một trong những quốc gia đầu tiên trên thế giới ứng dụng thành công công nghệ plasma lạnh điều trị trong y tế và thẩm mỹ.
Điều đặc biệt chiếc máy phát tia plasma do Tùng và Thế Anh chế tạo không chỉ là sản phẩm "made in Việt Nam" nhưng mang đẳng cấp thế giới về công nghệ mà còn ở chỗ, việc ứng dụng công nghệ plasma trong điều trị y tế đặc biệt là diệt khuẩn và chữa lành các vết thương mà không cần tới kháng sinh là một hướng đi quan trọng trong bối cảnh "nạn" kháng thuốc kháng sinh đang làn tràn hiện nay.
Bên cạnh đó, việc điều trị bằng phương pháp sử dụng công nghệ plasma sẽ giúp chi phí của bệnh nhân giảm từ 8-10 lần so với phương pháp điều trị bằng thuốc kháng sinh truyền thống.
Thành công của chiếc máy phát tia plasma lạnh của Tùng và Thế Anh đã được nhiều chuyên gia cũng như các đơn vị y tế công nhận khi đem lại những hiệu quả rõ ràng trong thực tế. Thế nhưng, ít biết rằng, đằng sau chiếc máy PlasmaMed không chỉ là thành quả của 4 năm miệt mài nghiên cứu mà kết quả của một tình bạn đẹp trong khoa học.
Nhiều người đã nhắc tới "cặp đôi plasma" của Việt Vật lí dù nhìn bề ngoài, ít ai có thể nghĩ rằng họ có thể làm việc cùng nhau. Tùng bụi bặm, Thế Anh lại khá chỉn chu. Tùng sôi nổi, nhiệt huyết và mơ mộng, Thế Anh lại trầm tĩnh, sắc sảo và đầy thực tế. Thế nhưng, có vẻ chính sự "trái dấu" này lại giúp 2 người phối hợp với nhau dễ dàng hơn.
Tùng kể rằng, thực tế thì hai người biết nhau từ hồi lớp 5 khi cả hai có mặt trong đội tuyển thi Toán quốc gia của tỉnh Thanh Hóa. Tới năm cấp 3, Tùng và Thế Anh lại là bạn cùng lớp chuyên Hóa của Trường THPT chuyên Lam Sơn khóa 94-97 rồi cùng vào đội tuyển thi quốc gia môn Hóa của trường.
Tới năm thi đại học, Tùng chọn Khoa Vật lí, Trường ĐH Khoa học Tự nhiên còn Thế Anh chọn Khoa Hóa, Trường ĐH Sư phạm Hà Nội. Ra trường, Tùng về làm việc tại Viện Vật lí còn Thế Anh cũng ký hợp đồng về làm việc tại Viện Hóa học thuộc Viện Hàn lâm KHCN Việt Nam.
Sau đó, trong khi Thế Anh hoàn thành luận án tiến sĩ tại Viện Hóa thì Tùng may mắn hơn khi có được cơ hội làm tiến sĩ tại nước ngoài.
Tùng cho biết, lúc đó, người thầy hướng dẫn của anh là GS Nguyễn Ái Việt, nguyên Viện trưởng Viện Vật lí đã đưa cho anh 2 hướng lựa chọn: Tiếp tục đi sâu vào Vật lí lý thuyết hoặc đi theo hướng nghiên cứu plasma để trở thành người đặt những viên gạch đầu tiên để xây dựng chuyên ngành này tại Việt Nam.
Tùng đã chọn hướng đi thứ 2 dù biết đó là hướng đi nhiều thử thách và khó khăn hơn.
"Lúc đó plasma vẫn là khái niệm rất mới tại Việt Nam, chưa có ai nghiên cứu về nó cả nên đây sẽ là lựa chọn rất khó khăn. Tuy nhiên, mình cũng cảm thấy năng lực của mình có hạn nên mình không muốn đi theo hướng Vật lí lý thuyết nữa" - Tùng chia sẻ.
Trong thời gian Tùng học tiến sĩ, rồi sau tiến sĩ tại Đức, hai người vẫn thường xuyên giữ liên hệ, trao đổi với nhau về công việc. Thế Anh cho biết, lúc đó, ở Việt Nam việc tiếp cận các tài liệu, bài báo khoa học phục vụ công việc khá khó khăn nên mình thường phải nhờ Tùng lấy hộ tài liệu để đọc.
 |
TS Thế Anh đã từ bỏ hướng nghiên cứu về Hóa học lý thuyết, chấp nhận đứng sau hỗ trợ cho bạn mình. (Ảnh: Lê Văn) |
Hai người gặp lại nhau vào năm 2011 khi Tùng từ chối nhiều lời mời ở lại Đức và quyết định rời về Việt Nam với mục tiêu đem những kiến thức về plasma mình học được để ứng dụng trong đời sống và xây dựng chuyên ngành nghiên plasma tại Việt Nam. Lúc đó, Thế Anh vẫn đang làm luận án tiến sĩ chuyên ngành Hóa lý và Hóa lý thuyết tại Viện Hóa học.
Thế rồi khi nghe Tùng trình bày ý tưởng về chiếc máy phát tia plasma dùng trong điều trị y tế, Thế Anh đã bị thuyết phục và quyết định rời khỏi Viện Hóa học chuyển sang Phòng thí nghiệm Công nghệ Plasma làm việc cùng Tùng. Những kiến thức về hóa học và vật liệu của Thế Anh đã góp một phần quan trọng trong việc hiện thực hóa những ý tưởng của Tùng trong việc chế tạo chiếc máy phát tia plasma lạnh bằng công nghệ hồ quang trượt.
Tôi hỏi Thế Anh rằng, vì sao anh lại bỏ dở hướng nghiên cứu, chấp nhận "đứng sau" người bạn học từ thuở nhỏ của mình như vậy? Thế Anh cười nói với tôi rằng, trong lĩnh vực plasma, Tùng là người đi đầu và anh không thể bằng bạn mình, song anh vẫn tự phát triển hướng nghiên cứu của riêng mình.
Có lẽ vì chấp nhận là người "đứng sau" nên trong suốt cuộc trò chuyện giữa chúng tôi, Thế Anh là người nói ít nhất. Anh ngồi hơi lùi lại phía sau, lắng nghe và chỉ bổ sung cho người bạn của mình những khi thật sự cần thiết.
Thế nhưng, với Tùng, Thế Anh lại là một người rất quan trọng trong công việc. Nói về người bạn "nếm mật nằm gai" cùng mình trong suốt những năm qua, Tùng ví những ý tưởng của anh giống như một con diều cứ gặp gió là bay, còn Thế Anh chính là chiếc dây diều giữ cho những ý tưởng của anh gần với thực tế hơn.
"Mỗi khi mình đưa ra ý tưởng, Thế Anh luôn là người phân tích để mình thấy được ý tưởng đó có thể và có nên áp dụng vào thực tế hay không. Khả năng đó, mình không thể so với Thế Anh được" - Tùng cười, chia sẻ.
Tới đây, sau khi "chuyển giao" chiếc máy PlasmaMed để đưa vào sử dụng trong đời sống, Tùng sẽ quay lại với công việc nghiên cứu của mình. Anh cho biết, hướng nghiên cứu tiếp theo của anh là ứng dụng công nghệ plasma vào y sinh, nông nghiệp, khoa học vật liệu và môi trường.
Trong khi đó, Thế Anh nói rằng, ngoài những hướng nghiên cứu chung, bản thân anh cũng tự định hướng cho mình hướng nghiên nghiên cứu ứng dụng plasma trong hóa học, chuyên ngành mà anh đã tích lũy kiến thức lâu nay.
"Chiếc máy phát tia plasma lạnh ứng dụng công nghệ hồ quang trượt chỉ là khởi đầu cho việc ứng dụng plasma vào đời sống. Sẽ còn rất nhiều ứng dụng nữa của plasma trong tương lai" - Tùng khẳng định.
Tới tận khi cuộc trò chuyện kết thúc, khi đồng nghiệp của tôi xin số điện thoại của 2 người tiến sĩ trẻ, tôi mới phát hiện 2 anh dùng 2 chiếc điện thoại giống hệt nhau. Giải thích cho sự ngạc nhiên của tôi, Tùng nói rằng, điện thoại và máy tính của 2 anh mua cùng lúc và mua giống nhau để người này có quên sạc thì vẫn có thể dùng được của người kia.
Những tính cách trái ngược đôi khi lại là sự bổ trợ hoàn hảo cho nhau và cho ra những kết quả vượt xa mọi sự tưởng tượng.
Lê Văn
" alt="Đôi bạn tiến sĩ chế máy chữa vết thương không cần kháng sinh"/>
Đôi bạn tiến sĩ chế máy chữa vết thương không cần kháng sinh

Một số nhà nghiên cứu và quản lý giáo dục dường như có cái nhìn khác hơn so với phụ huynh, giáo viên về nội dung điều chỉnh Thông tư 30 đang được Bộ GD-ĐT đưa lên mạng lấy ý kiến.
|
Ảnh Văn Chung |
A, B, C là phù hợp xu thế thế giới
Đây là ý kiến của ông Phạm Quang Tiệp, Trưởng khoa Giáo dục tiểu học, Trường ĐH Sư phạm Hà Nội 2.
Theo ông Tiệp, những điểm mới như đánh giá theo các mức A, B, C mức độ đạt được của kết quả học tập, của năng lực “là phù hợp với xu thế của thế giới cũng như phù hợp với mong mỏi của xã hội Việt Nam, cũng như phụ huynh”.
“Trước kia chỉ có Đạt và Chưa đạt, thì nay với điều chỉnh này có thể nhận thấy học sinh đạt được ở mức nào, cập chuẩn hay vượt chuẩn” – ông Tiệp nhận xét.
Trong bản sửa đổi có nói về các bài kiểm tra định kỳ. Ông Tiệp cho rằng mục đích sử dụng bài kiểm tra này cũng khác, trước đây để giáo viên kiểm tra lại, còn hiện tại được sử dụng để đánh giá, khen thưởng học sinh.
“Tuy nhiên, tôi cũng còn một số băn khoăn. Tại Điều 8 có nói tới đánh giá định kỳ, đánh giá này được thực hiện bằng kiểm tra đối với một số mộn học như Tiếng Việt, Toán, Khoa học, Ngoại ngữ, Tin học, tiếng Dân tộc. Theo tôi nên bổ sung thêm 1 môn là Tự nhiên Xã hội ở lớp 1, 2, 3. Môn này thực chất là giáo dục khoa học - khoa học tự nhiên và khoa học xã hội. Đây là sự khởi đầu của môn Lịch sử, Khoa học và Địa lý, do đó rất cần thiết đánh giá môn này”.
Bà Hoàng Thị Hạnh, Giám đốc Trung tâm Nghiệp vụ sư phạm, Trường ĐH Sư phạm Hà Nội 2 nhìn nhận ở bản điều chỉnh này việc tổng hợp đánh giá thường xuyên đã chia thành các mức A, B, C là điểm nổi bật nhất.
Nhưng để làm tốt được điều này, theo bà Hạnh, Bộ GD-ĐT phải tập huấn rất kĩ, “Thậm chí trao đổi cả với phụ huynh để họ hiểu và đồng nhất quan điểm rằng con của họ ở mức A thì sẽ như thế nào…”.
Bà Hạnh đề nghị cần có thêm nội dung đánh giá cho đối tượng học sinh khuyết tật, không thể đánh giá chung như học sinh bình thường.
Bớt sổ sách giáo viên sẽ đồng thuận
Bà Lê Thị Thu Hương, Trưởng khoa Giáo dục tiểu học, Trường ĐH Sư phạm Thái Nguyên cho rằng bản điều chỉnh này là hoàn toàn hợp lí, vì sẽ giải quyết được vấn đề mà xã hội đang quan tâm, đồng thời vẫn dựa trên tính nhân văn và sự tiến bộ của người học, vẫn giữ được tinh thần của Thông tư 30 trước đây.

|
Ảnh Lê Anh Dũng
|
“Những điểm mới như việc đánh giá có thêm được ba mức độ A,B,C, có thể xem đây là các bước trung gian giữa việc đánh giá hoàn toàn bằng điểm số sang đánh giá bằng nhận xét. Nếu chúng ta đánh giá hoàn toàn bằng nhận xét không cho điểm, không phân hạng thì có thể sẽ gặp trở ngại từ tâm lý phụ huynh. Việc có ba mức như trên là hợp lý vì sẽ giúp phụ huynh biết được con mình đang ở vị trí nào, điều đó thực sự quan trọng”.
Bà Hương đề nghị bổ sung thêm ở khía cạnh đánh giá giữa kỳ. Lý do, như bà chia sẻ, bởi “thời đại này là tiếp cận đa trí tuệ - học sinh có nhiều trí thông minh khác nhau. Đã là giáo viên thì đều quan tâm tới phát triển tất cả trí tuệ mà học sinh có. Ở tiều học, môn Toán và Tiếng Việt cũng có dung lượng lớn, chiếm trọng số lớn hơn so với các môn khác, là hai môn cốt lõi, nên bổ sung đánh giá giữa kỳ là phù hợp. Việc có đánh giá giữa kỳ này giúp giáo viên tự chủ trong việc tổ chức cũng như ra đề chấm thi”.
Theo bà Hương, lần điều chỉnh này cho thấy hồ sơ sổ sách ít đi, giáo viên sẽ giảm áp lực, đồng thời tạo được gợi ý mở là giáo viên dùng sổ cá nhân theo cách tư duy của mình, vậy giáo viên sẽ có sáng tạo.
“Nhìn vào đó giáo viên vẫn đủ dữ liệu cần thiết để phản hồi với phụ huynh có thể. Bản sửa đổi này không gò bó giáo viên như trước đây, nên việc giảm bớt yếu tố sổ sách sẽ tạo sự đồng thuận trong giáo viên”.
Quy rõ trách nhiệm cho cán bộ quản lý
Là thành viên Ban soạn thảo, ông Nguyễn Đức Minh cho biết những việc điều chỉnh để Thông tư 30 để đi vào cuộc sống tốt hơn là giải quyết được những vướng mắc trong giai đoạn triển khai vừa rồi. “Những vướng mắc này tập trung rất nhiều lên giáo viên, sau đó là việc thông tin thường xuyên và làm thế nào hiệu quả nhất đến phụ huynh”.
Một việc nữa quan trọng không kém, theo ông Minh, là điều chỉnh trong Thông tư để quy rõ trách nhiệm cũng như dễ dàng hơn cho các cán bộ quản lí giáo dục trong quá trình thực hiện.
“Điểm mới chính của lần điều chỉnh này là tránh được những nội dung chưa được rõ ràng, hướng dẫn chưa được cụ thể để giáo viên và cán bộ quản lí có thể thực hiện được ngay".
Ông Minh cho rằng cái khó của giáo viên từ trước là khi đưa ra chưa có lượng hóa trong quá trình đánh giá học sinh, thì thông tư sửa đổi đã đưa ra những tiêu chí để khắc phục với ba mức đánh giá A, B, C.
“Ba mức độ này, với kinh nghiệm hiện có thì giáo viên sẽ thực hiện được. Đánh giá mức độ học sinh không phải là xếp loại học sinh, mà chỉ đánh giá học sinh đã đạt được cái gì, cái đạt đó thì các em có thể phát huy được nữa không và phát huy như thế nào. Các em đạt mức độ chưa cao thì gặp khó khăn gì và làm cách nào để giúp các em tiếp tục học tập, rèn luyện đạt mức cao hơn.
Một điều khó khác là lượng hóa thành tích, đưa ra các danh hiệu khen thưởng cho học sinh, thì lần sửa đổi bổ sung này đã đưa ra danh hiệu với những tiêu chí rõ ràng với hai mức: mức khen của hiệu trưởng và mức nữa là học sinh có thành tích đặc biệt xuất sắc thì đề nghị lên cấp trên khen thưởng” – ông Minh giải thích thêm về dự thảo Thông tư 30 mới.
Kim Xuân" alt="Thông tư 30: Bớt sổ sách giáo viên sẽ đồng thuận"/>
Thông tư 30: Bớt sổ sách giáo viên sẽ đồng thuận