Ngoài Hà Nội, một số khu vực ở 11 tỉnh trung du và châu thổ Bắc Bộ cũng có tỷ lệ hoả táng tăng vọt: từ năm 2013 đến 2018 tỷ lệ hoả táng lần lượt là: 13%, 35%, 44%, 45%, 52%, 53%.

Điển hình, tỷ hoả táng ở xã Đồng Hoá, huyện Kim Bảng, tỉnh Hà Nam là 39,73%. Một số địa phương là huyện miền núi – nơi đất đai còn rộng, mật độ dân số còn thưa nhưng đã bắt đầu quan tâm và thực hiện: xã Thanh Hải, Lục Ngạn, Bắc Giang: 11%; thị trấn Chũ, Lục Ngạn, Bắc Giang: 10,8%.

‘Trong 3 năm gần đây, hoả táng đang trở thành một xu hướng mới, một bước chuyển biến mới trong nghi lễ tang ma của người Việt’ – TS. Bình nhận định.

So sánh về mặt kinh tế, nghiên cứu của TS. Bình nêu rõ, tổng chi phí cho một ca hoả táng hiện nay hết khoảng 11-12 triệu đồng. TP. Hà Nội và nhiều tỉnh Bắc Bộ hỗ trợ mức tối thiểu là 4 triệu đồng/ ca từ ngân sách thành phố, 2 triệu đồng/ ca từ ngân sách huyện, nhiều xã cũng hỗ trợ 1 triệu đồng/ ca, nên thực tế người dân chỉ phải chi trả 4-6 triệu đồng. Mức chi phí này theo tính toán của người dân thấp hơn nhiều so với các khoản chi cho hình thức hung táng - cải táng.

Với hung táng, các gia đình phải chi cho quan tài bằng gỗ tốt với giá hơn 10 triệu đồng. Chi phí cho một lễ bốc mộ hiện nay khoảng 30 triệu đồng (bao gồm việc mua tiểu, quách, các loại nước rửa, thuê người bốc và cỗ bàn ăn uống, chưa tính nguồn nhân lực huy động vào việc này rất lớn).

Nguồn: Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội TP. Hà Nội năm 2018

Qua khảo sát và phỏng vấn người dân, TS. Bình cho biết, một bộ phận người dân còn chưa đồng tình với cách thức mai táng này do lo ngại ‘người đã mất không được siêu thoát, ‘có người sợ cảm giác nóng khi hoả táng’. Một số khác cảm thấy hoặc sợ bị cộng đồng đánh giá là bất hiếu.

‘Tuy nhiên, thực tế cho thấy những người còn e ngại hay phản đối hoả táng thường sẽ thay đổi nhận thức sau khi tận mắt chứng kiến, tham dự hoả táng của người thân và nhận thấy không có hiện tượng ảnh hưởng tiêu cực nào do hoả táng gây ra cho gia đình và cộng đồng’.

‘Về mặt tâm linh, đa phần các ý kiến được hỏi đều khẳng định cho đến nay, không thấy có việc các gia đình có người thân được hoả táng gặp phải những điều bất trắc sau tang lễ’. 

Ngoài ra, sau khi khảo sát và phỏng vấn cán bộ, người dân, TS. Bình nhận thấy có một số yếu tố ảnh hưởng đến quyết định hoả táng của người dân một số khu vực, đó là tôn giáo và đất đai.

Tuy nhiên, nhìn chung, nhiều ý kiến nhấn mạnh rằng, tôn giáo và đất đai chỉ là nguyên nhân thứ yếu khiến cho tỷ lệ hoả táng thấp ở một số cộng đồng. Yếu tố quan trọng nhất trong việc chuyển đổi thực hành mai táng là vấn đề nhận thức của người dân và việc này liên quan chặt chẽ tới công tác tuyên truyền, vận động.

Số liệu thực tế cho thấy đã có một số tỉnh sau thời gian tăng nhanh lại diễn ra sự suy giảm tỷ lệ hoả táng một cách đột ngột vào năm 2018 như quận Bắc Từ Liêm, Nam Từ Liêm, Hà Đông và huyện Đông Anh (Hà Nội).

Lý giải hiện tượng này, TS. Bình nhận định: Người Việt là tộc người theo tín ngưỡng đa thần, có tâm thế cởi mở để tiếp nhận các yếu tố, lễ thức tôn giáo mới nhưng cũng dễ thay đổi. Chính vì vậy, cần có nghiên cứu sâu hơn về khả năng duy trì sự ổn định của tập tục hoả táng mới trong nghi lễ tang ma của người Việt.

Bà cũng đề xuất nên quy hoạch lại các nghĩa trang một cách thống nhất, dài hạn, đặt ra quy định về diện tích đất cho từng phần mộ, thiết kế mộ tạo sự thống nhất về hình thức, công bằng trong sử dụng đất đai.

‘Nên bỏ tục bốc mộ đi, lạc hậu lắm rồi’

'Vợ chồng tôi nay thuộc hàng thất thập, đã căn dặn con cái là khi cha mẹ mất thì nhớ mang đi thiêu rồi đem tro ra biển mà rải'.

Ngoài mục đích lan tỏa tinh thần thể thao và thúc đẩy du lịch, BTC cho biết đây còn là phần quà tri ân dành cho các VĐV trong giải đấu cuối cùng của 2024.

Sinh ra và lớn lên ở vùng sông nước thuộc huyện Gò Quao, tỉnh Kiên Giang, No có nhiều kỷ niệm thời thơ ấu với bạn bè khi bẻ cây sậy, cây cỏ bàng nghịch chơi. Nhớ tới điều đó, chàng trai sinh năm 1993 quyết định chọn những loại cây cỏ này để làm ống hút.

No nhận thu mua nguyên liệu của bà con ở vùng đệm Rừng U Minh thượng - nơi cỏ bàng, cỏ sậy mọc hoang ở những khu vực nhiều phèn, không thể trồng cây nông nghiệp.

Vướng mắc đầu tiên khi bắt tay vào làm không phải là đầu ra, mà là máy móc, trang thiết bị. ‘Vì đây là sản phẩm mới, nên trên thị trường không có máy móc chuyên dụng cho quá trình sản xuất sản phẩm’ - No nói.

Sấy khô là một trong số các công đoạn hoàn thiện một chiếc ống hút cỏ

Những ngày đầu, cậu phải làm thủ công bằng dao, kéo, cưa. Sau đó, No tìm hiểu kỹ hơn về các công đoạn và các loại máy móc hỗ trợ. ‘Toàn bộ mình phải tự nghĩ ra và chế tạo theo mục đích của mình. Những ngày đầu khi đi ‘tour’ về, mình lại lao vào nghiên cứu máy móc trên sân thượng. Trên đó, bày ra đủ các loại máy móc, cỏ sậy. Mấy bạn sinh viên thấy vậy hay hỏi ‘Anh đang nghiên cứu gì mà bề bộn thế?’ - No cười nhớ lại.

Sau khi hoàn thiện quy trình ở Sài Gòn - nơi cậu đang sinh sống, No mới đưa về Kiên Giang để hướng dẫn bà con sản xuất.

Chia sẻ về quy trình làm ra chiếc ống hút cỏ, No cho biết sau khi thu gom nguyên liệu về phải dùng dụng cụ đục bỏ các ngăn bên trong ống, sau đó cắt đoạn từ 18-20cm. Khâu này cần thực hiện đúng cách để ống cỏ không bị vỡ, nứt. Ống cỏ đủ tiêu chuẩn cần có đường kính từ 4,5-6,5mm, dày khoảng 0,5-0,8mm.

Sau đó, sản phẩm sẽ được cắt tỉa, làm sạch và khử trùng bằng công nghệ chiếu tia UV.

Trung bình, cơ sở sản xuất của No có 12-15 nhân công

‘Mức giá của ống hút cỏ chủ yếu phụ thuộc vào giá nhân công, chi phí nguyên liệu không đáng kể vì cỏ sậy, cỏ bàng là cây mọc hoang. Nhưng vì chỉ dùng được một lần nên không thể kinh tế như ống hút tre hiện có trên thị trường. Hiện tại, No bán mỗi chiếc ống hút cỏ với giá 600-900 đồng/ chiếc phụ thuộc vào số lượng khách đặt, số lượng càng nhiều thì giá càng giảm’.

Chàng trai 26 tuổi chia sẻ, khác với ống hút tre, ống hút cỏ chỉ dùng một lần, tính ra chi phí thì ống hút tre kinh tế hơn ống hút cỏ nhưng ưu điểm của nguyên liệu cỏ là khả năng tái tạo môi trường nhanh. ‘Nếu như tre cần tới 2-3 năm để tái tạo hệ sinh thái thì cỏ chỉ mất 6-8 tháng’.

Bắt tay vào làm từ tháng 3/2019, No chia sẻ giai đoạn đầu cậu không đặt mục đích lợi nhuận lên đầu tiên, mà ưu tiên lớn nhất là sản xuất được sản phẩm thân thiện môi trường và tạo công ăn việc làm cho bà con.

Vào khoảng tháng 9 khi liên lạc với No, cậu chia sẻ mỗi tháng cơ sở sản xuất của cậu cho ra lò khoảng 100 ngàn chiếc ống hút, thu về khoảng 60-70 triệu đồng doanh thu. Nhưng đến nay - hơn 4 tháng sau, con số này đã là 600-800 ngàn ống hút mỗi tháng.

Hiện tại, trung bình cơ sở của No có từ 10-15 nhân công, với những đơn hàng lớn tăng lên khoảng 20 nhân công. Mỗi tháng, thu nhập của người lao động dao động khoảng 4,5-5,5 triệu đồng.

Thị trường của No chủ yếu vẫn là xuất sang nước ngoài, trong đó đơn hàng xuất sang Đức là lớn nhất. Ngoài ra, sản phẩm còn được ưa chuộng bởi các thị trường Hàn Quốc, Đài Loan, Singapore.

Sản phẩm của No đạt chất lượng để xuất sang Mỹ, châu Âu

Mục tiêu trước mắt của cậu là bán được 1 triệu ống hút mỗi tháng. Đồng thời, No cũng muốn nhân rộng mô hình sản xuất ở nơi có nguồn nguyên liệu, tạo thêm thu nhập cho bà con.

Ông chủ trẻ tuổi cũng đang tập trung nghiên cứu công nghệ sản xuất mới để giảm chi phí, tăng năng suất để sản phẩm đến gần hơn với người tiêu dùng trong nước và các thị trường bình dân. Hiện tại, đối tượng khách hàng của No vẫn chủ yếu là các nhà hàng, khách sạn, resort hạng sang.

Là một thành viên tích cực của các tổ chức môi trường, No cho rằng, đây là thị trường tiềm năng và là một xu hướng cần lan tỏa. Cậu hi vọng, khi ý thức bảo vệ môi trường của người dân được nâng cao, sản phẩm này sẽ được lựa chọn và phổ biến rộng khắp với cả các khách hàng bình dân.

Khi được hỏi mọi người nói gì khi No bỗng dung từ một hướng dẫn viên du lịch chuyển sang sản xuất ống hút, cậu cười nói: ‘Gia đình hiểu mình, nhưng bạn bè nói mình bị điên’.

No bảo: ‘Mình thấy có cơ hội thì làm, thành bại tính sau. Ít nhất, mình cũng sẽ được trải nghiệm một điều gì đó’.

Chàng trai khởi nghiệp kiếm tiền tỷ năm nào cũng đi thi đại học

 SN 1987, Nguyễn Văn Mão có sự nhạy bén với kinh doanh, chất lãng mạn của một nghệ sĩ thổi sáo và nhiều nét mơ mộng của một chàng sinh viên.  

Những ngày này, Ngân Hà nhận được tin nhắn tới tấp từ bạn bè, người thân hỏi thăm tình hình ứng phó với Covid-19 trên đất Hàn. Cô hài hước chia sẻ: ‘Mình quá mệt vì trả lời tin nhắn điện thoại, chứ không mệt vì virus corona’.

Vừa hoàn thành 1 năm học tiếng ở ĐH Chosun, theo kế hoạch ngày 9/3 tới, Hà sẽ nhập học chuyên ngành Báo chí truyền thông ở ĐH Nữ sinh Ewha (Seoul).

Nữ sinh người Hà Nội cho biết, cô quay lại Hàn Quốc vào ngày 28/1 sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán. Thời điểm đó, dịch Covid-19 mới nhen nhóm ở Hàn Quốc, nhưng sau khoảng 3 ngày quay lại ký túc xá, Hà đã nhận được thông báo ‘sơ tán’ khỏi kí túc trường cũ trước khi các bạn sinh viên Trung Quốc quay trở lại cho học kì mới.

Sau đó, lần lượt các trường đại học đưa ra thông báo lùi lịch học từ 28/2 xuống 16/3, huỷ toàn bộ lễ nhập học, lễ tốt nghiệp... ‘Suốt khoảng thời gian này, khi ra đường, mọi người đều đeo khẩu trang và hạn chế đi lại. Mọi sinh hoạt diễn ra bình thường, ngoại trừ việc ‘cháy hàng’ khẩu trang’ - Hà chia sẻ.

Theo dõi trên truyền hình, cô thấy các bệnh nhân lần lượt được đánh số và lịch trình di chuyển của từng người đều được công khai.

‘Sau khoảng thời gian đó, có lúc Hàn Quốc tưởng chừng như đã kiểm soát được dịch thì bỗng dưng xuất hiện trường hợp ‘siêu lây nhiễm’ - bệnh nhân số 31. Nhà thờ đạo Sincheonji ở Daegu cũng là ‘nhân tố’ sáng chói nhất trong toàn bộ đợt dịch này - cũng là khởi nguồn cho đợt bùng phát mới’.

‘Cứ thế mỗi ngày, vào các khung giờ 9h sáng và 5h chiều lại có một lần xác nhận có bao nhiêu bệnh nhân mới, bao nhiêu người tử vong, bao nhiêu người đang được cách ly.... Trước đó, chính quyền còn kiểm soát được, còn đánh số bệnh nhân được, còn bây giờ thì đánh số không nổi luôn. 

Mình không dám nghĩ tới việc chỉ tuần sau thôi, tình trạng quá tải y tế sẽ diễn ra và không còn đủ các thiết bị để hỗ trợ nữa...’.

Hiện đang cư trú ở Gwangju, cách tâm dịch Daegu 200km, Hà cho biết không thể nói rằng dịch không ảnh hưởng tới thành phố của cô, vì vẫn có bệnh nhân Covid-19 đang điều trị tại các bệnh viện lớn ở khu vực cô sinh sống.

Tuy nhiên, ‘so với những thành phố có xác nhận bệnh nhân nhiễm Covid-19 thì Gwangju đang không rơi vào tình trạng quá tải y tế hoặc bị khủng hoảng tới mức mọi người không dám ra đường hay điên cuồng mua đồ ăn tích trữ’.

Hà cho biết, tâm lý mọi người đều lo lắng và hoang mang là điều đương nhiên. Vì thế, các bạn du học sinh hối hả đặt vé về Việt Nam, những người đang ở Việt Nam thì bắt đầu sắp xếp kế hoạch bảo lưu kì học mới để ở lại cho tới khi tình trạng khá hơn.

Nhưng riêng Hà sẽ lựa chọn ở lại Hàn Quốc trong thời điểm này để đảm bảo an toàn cho tất cả mọi người.

‘Mình ở lại và tự cách ly tại nhà trong đợt dịch này, chứ về nước bây giờ cũng bị cách ly, chưa kể đến nguy cơ mang dịch về’.

Ngân Hà chọn ở lại Hàn Quốc và thực hiện các biện pháp bảo vệ nghiêm túc để phòng tránh dịch bệnh. Ảnh: NVCC

Cô cho rằng, không có gì chắc chắn rằng sự di chuyển của mình ra khỏi Hàn Quốc lúc này sẽ là một biện pháp an toàn. ‘Cũng không có gì chắc chắn rằng mình sẽ không mang Covid-19 về Việt Nam. Gia đình và bạn bè mình ngày nào cũng nhắn tin gọi điện hỏi thăm tình hình. Mình ở trong tâm dịch còn không lo lắm thì mọi người không phải lo đâu’ - Hà nhắn gửi tới người thân ở Việt Nam.

Nữ sinh tin rằng khi có việc ra đường, mỗi người tự ý thức đeo khẩu trang, về tới nhà rửa tay sạch sẽ là có thể đảm bảo tương đối việc phòng dịch.

Trước quyết định ở lại Hàn Quốc của con gái, chị Nguyễn Thu Lương cho biết, chị hoàn toàn ủng hộ con. ‘Đã 3 tuần nay, con ở nhà của cô giáo. Ở khu vực của con, dịch bệnh cũng chưa có gì đáng lo ngại. Hai mẹ con thống nhất với nhau là không về Việt Nam trong thời điểm này vì quá trình di chuyển trên phương tiện công cộng cũng rất nguy hiểm’.

Cuộc sống du học sinh Việt ở tâm dịch Hàn Quốc

Sống ở ngay tâm dịch Daegu, Lợi cho biết cuộc sống của bản thân và người dân có những ảnh hưởng rõ rệt. 

Theo đó, từ ngày 8/3/2021 đến 26/2/2023, qua 149 đợt phân bổ vaccine Covid từ Bộ Y tế (trong tổng số 186 đợt phân bổ cho toàn quốc), TP HCM đã nhận 22,49 triệu liều. Đến nay, thành phố đã sử dụng gần 22,16 triệu liều, còn hạn dùng 81.822 liều và 257.549 liều đã hết hạn.

Trong số hết hạn dùng, nhiều nhất là vaccine cho người lớn của hãng Pfizer (hơn 247.000 liều), tiếp theo là vaccine của Moderna (gần 6.000 liều) và AstraZeneca hơn 3.700 liều. Vaccine của Pfizer tiêm cho trẻ em không còn tồn.

Báo cáo của ông Châu cho biết khi tiếp nhận vaccine, TP HCM đẩy mạnh công tác tiêm vaccine với phương châm các quận, huyện và TP Thủ Đức giữ vai trò chủ đạo, đảm bảo tiến độ và an toàn. Nguồn vaccine đáp ứng tiêm chủng cho trẻ từ 5 đến dưới 18 tuổi và người từ 18 tuổi trở lên, giúp bao phủ tiêm chủng cho cộng đồng.

Nhìn lại hai năm chống dịch vừa qua, Phó giám đốc Sở Y tế cho rằng nguồn vaccine gián đoạn ở một số thời điểm như giai đoạn đầu dịch do vaccine khi đó còn khan hiếm, khả năng cung ứng hạn chế trên toàn cầu. Ngoài ra, vaccine Moderna tiêm trả mũi 2 cho trẻ từ 5 đến dưới 12 tuổi bị thiếu, từ đầu tháng 12/2022 đến nay chưa có để tiêm cho trẻ từ 12 đến dưới 18 tuổi.

Một số đợt Bộ Y tế phân bổ số vaccine cao hơn so với nhu cầu tiêm thực tế của địa phương. "Trong khi đó hạn sử dụng của vaccine ngắn, đặc biệt đối với các vaccine rã đông", ông Châu giải thích trong báo cáo và thêm đó là lý do dẫn đến tình trạng chung ở cả nước là không sử dụng kịp hạn dùng, phải hủy bỏ vaccine.

Đây là lần đầu tiên TP HCM công bố số vaccine Covid-19 hết hạn, cũng là địa phương đầu tiên cả nước có động thái này.

Cũng tại cuộc làm việc, ông Châu cho biết nhiều bác sĩ, bệnh viện đang cảm thấy "không công bằng" khi phải kiểm điểm về những quyết định mua sắm y tế trong thời gian chống chọi Covid-19.

Sở Y tế TP HCM kiến nghị hoàn thành chính sách khung pháp lý trong công tác mua sắm thuốc, nhằm mua được hàng hóa có chất lượng với giá cả hợp lý thay cho mục tiêu mua với giá rẻ nhất. Đặc biệt, có quy định, hướng dẫn cụ thể trong trường hợp phòng, chống dịch.

Giám đốc Sở Y tế Tăng Chí Thượng cũng kiến nghị định giá 0 đồng với thiết bị y tế viện trợ chống Covid-19, do rất khó xác định giá trị tài sản, và ủng hộ chuyển thành tài sản công.

Đoàn giám sát chuyên đề của Quốc hội ghi nhận những kiến nghị của Sở Y tế TP HCM, đồng ý đánh giá "việc mua sắm phòng chống dịch Covid-19 cần dựa trên tình hình thực tế và Nghị quyết 30".

Mỹ Ý