Văn bản này là hướng dẫn cụ thể của Luật Giáo dục Đại học sửa đổi (có hiệu lực từ ngày 1/7/2019).

Bằng giỏi chỉ có giá trị trong thời gian ngắn

Ông Bùi Hoài Thắng, Trưởng phòng Đào tạo của Trường ĐH Bách khoa TP.HCM cho biết năm 1999, Bộ GD-ĐT đã nêu ý tưởng dù dạy bằng phương thức nào thì "mục tiêu đào tạo" và "chuẩn đầu ra" cũng chỉ có một. Từ năm 1998, ĐHQG TP.HCM đã thống nhất tinh thần dù học theo phương thức nào thì cũng phải đạt những yêu cầu chung như nhau và đến năm 2000 thì có văn bản chỉ đạo dùng chung chương trình đào vừa làm vừa học và chương trình chính quy.

Tại Trường ĐH Bách khoa  TP.HCM, từ năm 2008 đã thực hiện chương trình vừa làm vừa học và chương trình chính quy cùng mã môn học, cùng chuẩn đầu ra.

Ông Thắng cho rằng việc bỏ phân loại tốt nghiệp là hợp lý. Bằng tốt nghiệp chỉ là minh chứng người đó hoàn thành chuẩn đầu ra của một chương trình đào tạo.

"Một cá nhân khi tốt nghiệp có thể là khá, giỏi nhưng 7-10 năm sau thì quan trọng nhất là làm được gì. Xếp loại chỉ có tác dụng trong một thời gian nhất định"- ông Thắng nói. Còn câu hỏi như một số đơn vị tuyển dụng không phân biệt được người giỏi người kém thì đã có kết quả học tập ở bảng điểm để nhận biết.

"Các đơn vị tuyển dụng đang dần chuyển qua đánh giá năng lực người làm nên bằng cấp chỉ là ngưỡng đầu tiên. Khi tốt nghiệp nước ngoài, bằng của tôi cũng không ghi loại hình gì" - ông Thắng khẳng định.

Đại diện một trường ĐH nói vui từ khi tốt nghiệp rồi đi làm ổn định tới nay ông chưa nhìn lại bằng tốt nghiệp của mình. "Do vậy việc ghi hay không ghi phân loại tốt nghiệp, hình thức đào tạo không có nhiều ý nghĩa. Khi tuyển dụng, người ta nhìn bảng điểm nữa chứ đâu nhìn cái bằng. Hơn nữa xếp loại bằng cấp chỉ thể hiện ở một thời điểm nhất định".

Theo ông Đồng Văn Hướng, Phó hiệu trưởng phụ trách Trường ĐH Giao thông vận tải TP.HCM, việc bỏ ghi xếp loại và hình thức đào tạo trên bằng là đúng thông lệ quốc tế vì đa số các nước đã bỏ.

"Chất lượng đào tạo đã ngang bằng đâu mà không ghi"

Trong khi đó, ông Đỗ Văn Dũng, Hiệu trưởng Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM thắng thắn "Tôi không đồng ý".

"Chất lượng đào tạo đến giờ này đã ngang bằng đâu mà không ghi trên bằng. Muốn vậy phải đặt chuẩn đầu ra cho tất cả các ngành, các hệ đào tạo như nhau. Đầu vào thi đề như nhau và cùng nhau thi đầu ra, rồi tiếng Anh".

Ông Dũng cho rằng hiện nay nhiều người nhìn nhận chất lượng giữa các hình thức đào tạo có sự cách biệt khá lớn, do vậy bằng cấp không thể ngang ngau. "Nếu làm vậy người học sẽ tận dụng kẽ hở để đi học tại chức, chuyên tu vì đỡ tốn kém, nhẹ nhàng mà cũng có bằng như chính quy".

Ông cũng cho rằng nên giữ việc ghi xếp loại khá, giỏi...trên văn bằng "để sinh viên phấn đấu". 

Theo ông, một số nước bỏ ghi nhiều nội dung cụ thể trên bằng như Úc hay Anh, nhưng chất lượng đào tạo của Việt Nam chưa thể tương xứng được để làm như họ.

Ngành y học 6 năm nhất định phải ghi bằng bác sĩ

Cũng theo dự thảo này, tất cả sinh viên tốt nghiệp đại học đều có được ghi là bằng cử nhân. Sẽ không còn ghi những bằng đặc trưng với ngành nghề như "bằng kỹ sư", "bằng kiến trúc sư", "bằng bác sĩ", "bằng dược sĩ"…

Ông Trần Diệp Tuấn, Hiệu trưởng Trường ĐH Y dược TP.HCM, cho rằng thời gian đào tạo y hiện nay là 6 năm, do vậy, mới có đề xuất đào tạo ngành y chia thành 2 giai đoạn là 4 năm và 6 năm. Nếu mô hình này được thông qua, sau khi hoàn thành 4 năm học tại trường, sinh viên sẽ được cấp bằng Cử nhân khoa học y học. Còn nếu sinh viên học thêm 2 năm nữa sẽ được cấp bằng bác sĩ.

"Do vậy với ngành y, bằng bác sĩ hay cử nhân tùy thuộc vào kết thúc thời gian học ở giai đoạn nào. Nếu kết thúc ở 4 năm thì cấp bằng cử nhân là đúng nhưng nếu học đủ 6 năm thì bắt buộc phải là bằng bác sĩ"- ông Tuấn nói.

Về việc bỏ hình thức đào tạo trên bằng, ông Tuấn cho hay, ngành y có đào tạo chính quy và đào tạo liên thông. Việc bỏ ghi hình thức đào tạo trên bằng tốt nghiệp chỉ nên thực hiện với điều kiện đào tạo liên thông và chính quy phải cùng một chuẩn đầu ra.

"Đúng là nên bỏ, nhưng vấn đề đặt ra là chuẩn đầu ra có giống nhau hay không"- ông Tuấn nói.

Cũng theo ông Tuấn không cần thiết phải ghi loại tốt nghiệp trên bằng vì nhiều nước trên thế giới đã thực hiện điều này. Các đơn vị khi tuyển dụng sẽ có bảng điểm để xác định học lực của sinh viên.

Hiệu trưởng Trường ĐH Y dược TP.HCM cũng thông tin, tại trường hiện nay mỗi năm chỉ có 1-2 sinh viên tốt nghiệp loại giỏi. Trong khi đó ở các trường khác đào tạo có đạo tào ngành y sinh viên tốt nghiệp loại giỏi rất nhiều. Vậy việc ghi giỏi trong bằng tốt nghiệp "sẽ không phản ánh được điều gì".

'Nhà tuyển dụng có thể xem bảng điểm, sinh viên cũng không mất đi động lực học tập vì được thể hiện trên bảng điểm".

Cũng theo ông Tuấn, xu thế trường y là không đánh giá bằng điểm số mà sẽ đánh giá bằng việc đạt hoặc không đạt theo một bộ chuẩn nhất định. Lý do là đánh giá bằng điểm số và xếp loại sẽ tạo ra cạnh tranh lẫn nhau, nhưng không tạo việc gắn kết khi làm việc nhóm. Trong khi đó ngành y đòi hỏi phải làm việc nhóm, để có sự giúp đỡ lẫn nhau trong học tập và lao động.

Điều 38 Văn bằng giáo dục đại học 1. Văn bằng giáo dục đại học thuộc hệ thống giáo dục quốc dân bao gồm bằng cử nhân, bằng thạc sĩ, bằng tiến sĩ và văn bằng trình độ tương đương. 2. Người học hoàn thành chương trình đào tạo, đạt chuẩn đầu ra của trình độ đào tạo theo quy định, hoàn thành nghĩa vụ, trách nhiệm của người học thì được hiệu trưởng cơ sở giáo dục đại học cấp văn bằng ở trình độ đào tạo tương ứng. 3. Cơ sở giáo dục đại học thiết kế mẫu, in phôi, cấp phát văn bằng cho người học và quản lý văn bằng, chứng chỉ phù hợp với quy định của pháp luật; công bố công khai mẫu văn bằng, thông tin liên quan đến việc cấp văn bằng cho người học trên trang thông tin điện tử của cơ sở giáo dục đại học. 4. Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đàm phán, ký hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền đàm phán, ký điều ước quốc tế về công nhận văn bằng với các quốc gia, tổ chức quốc tế và chủ thể khác theo thẩm quyền. 5. Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định chi tiết nội dung chính ghi trên văn bằng, phụ lục văn bằng; nguyên tắc việc in phôi, quản lý, cấp phát, thu hồi, hủy bỏ văn bằng giáo dục đại học; trách nhiệm và thẩm quyền cấp văn bằng của cơ sở giáo dục đại học Việt Nam khi liên kết đào tạo với cơ sở giáo dục đại học nước ngoài; trách nhiệm của cơ sở giáo dục đại học có vốn đầu tư nước ngoài thực hiện việc cấp văn bằng giáo dục đại học tại Việt Nam; điều kiện, trình tự, thủ tục công nhận văn bằng giáo dục đại học do cơ sở giáo dục đại học nước ngoài cấp. 6. Chính phủ ban hành hệ thống văn bằng giáo dục đại học và quy định văn bằng, chứng chỉ đối với một số ngành đào tạo chuyên sâu đặc thù

Lê Huyền

Sẽ bỏ phân loại khá hay giỏi, chính quy hay tại chức trên bằng tốt nghiệp đại học

- Văn bằng tốt nghiệp đại học sẽ không còn ghi “Chính quy” hoặc các hình thức học tại chức, theo một dự thảo vừa đưa ra lấy ý kiến.

VietNamNet giới thiệu bài viết của ông Thịnh.

Nhà giáo Trần Minh Thương. Ảnh:NVCC.

Sự đồng điệu về cảm xúc dân gian

- Vừa qua Tiktoker Lê Tuấn Khang đã thực hiện các video hài hước, giản dị về cuộc sống miền Tây đăng TikTok, thu hút hàng triệu view. Ông có quan tâm, theo dõi hay xem các clip này không?

- Xin cảm ơn bạn đã tạo điều kiện để tôi được giao lưu. TikToker Lê Tuấn Khang là đồng hương Sóc Trăng với tôi. Dù chưa gặp mặt nhưng tôi luôn theo dõi các clip, video của Khang. Bởi ở đó, tôi gặp sự đồng điệu về cảm xúc dân gian, dù tôi nghiêng về kênh chữ còn Khang là kênh hình và tiếng...

- Khi xem các video về cuộc sống miền Tây của Lê Tuấn Khang ông có cảm nhận như thế nào?

- Các clip của Khang chọn lựa những đề tài rất giản dị, quen thuộc. Đó là những nét sinh hoạt hàng ngày, là hơi thở của người dân quê. Cách tiếp cận của tôi và Khang có điểm giống nhau là chuộng những nét văn hóa ứng xử giữa con người với con người, giữa con người với thiên nhiên ở miền Tây Nam Bộ, miệt Hậu Giang sông nước mênh mông, hài hòa êm chảy tự bao đời nay. Nó giống như tấm lòng của người miền quê xứ này vậy! Trong cuốn Dư vị miền xưa, tôi cũng có nhắc đến những nét đặc trưng về những nét văn hóa ứng xử như vừa đề cập.

Khi xem các clip của Khang, tôi thấy có thể bổ sung thêm cho mình những hiểu biết văn hóa về vùng miền qua những tiểu tiết mà bạn ấy khai thác, thể hiện. Nhân dịp này, xin được cảm ơn TikToker Lê Tuấn Khang mang đến cho mỗi người dân những niềm vui, tiếng cười giữa cuộc sống bộn bề mưu sinh. Giá trị tinh thần và sự tích cực mà Khang mang lại cho cộng đồng.

Hai cuốn sách về văn hóa miền Tây đã xuất bản của nhà giáo Trần Minh Thương. Ảnh: QM.

Nhiều cồn, cù lao đã là đơn vị hành chính cấp xã, huyện.

- Trong năm 2024 Lê Tuấn Khang thực hiện các clip và liên tục nhắc cụm từ "Đám giỗ bên cồn" và hiện nó đang trở thành hot trend phủ sóng mạng xã hội. Là một thầy giáo, tác giả chuyên viết sách về miền Tây đặc biệt lý giải các phương ngữ, tập quán của bà con vùng đất này ông có thể chia sẻ thêm những hiểu biết của mình về cụm từ này!

- Điều kiện thiên nhiên sông nước ở hạ lưu sông Cửu Long ngoài những yếu tố khác thì cồn, bãi là một đặc điểm tạo nên sự thú vị, độc đáo. Sông chảy lững lờ xuôi ra biển, phù sa dồi dào, lắng đọng, rồi bần, mắm, vẹt, đước, sú, dà... mọc lên.

Rồi dần vùng đất đó nhô lên tạo nên cồn, bãi, cù lao. Lúc đầu cù lao còn nhỏ, nhưng theo năm tháng, nó lớn dần. Đến thời hiện đại, nhiều cồn, cù lao đã là đơn vị hành chính cấp xã, huyện.

Ở Sóc Trăng quê tôi có huyện Cù Lao Dung hình thành từ nhiều cồn: cồn Kâs Tung, cồn Cộc, cồn Tròn, cồn Chín Liên... Không gian trên cồn gắn liền với nhiều dòng chảy mà người bình dân quen gọi là rạch, sông... Cây, trái phong phú, không khí mát lành.

Đám giỗ bên cồn có hai thành tố, một chỉ phong tục "đám giỗ", một chỉ không gian (cồn). Không dừng lại ở đó, ở cụm từ đám giỗ bên cồn dường như có mang thêm nghĩa mở đậm nét dân gian.

Điều này chỉ ra không gian cư trú quanh xóm làng của bà con đang sinh sống ở Cù Lao và họ còn giữ được nhiều nét văn hóa phi vật thể độc đáo (cụ thể là đám giỗ) từ bao đời truyền lại. Nó chưa bị chi phối nhiều bởi ảnh hưởng của văn hóa hiện đại.

Trong đám giỗ bên cồn thấy người quê mình gói bánh cúng đám giỗ làm tôi nhớ đến những trang viết Vấn vương hương vị bánh quê, chẳng hạn như là bánh ít, bánh tét, bánh kẹp, bánh bò, bánh bông lan...

Đây chỉ là cảm nhận chủ quan của tôi thôi! Mà cảm nhận thì mỗi người có thể theo cách nghĩ của mình nên khó có thể đồng nhất, trừ người đồng cảm, đồng điệu.

- Ông có thể chia sẻ thêm về một số nét tập quán giao đãi và các đám tiệc của người miền Tây tương tự “Đám giỗ bên cồn”?

- Trong đám tiệc ở miền Tây, lúc nào bà con cũng bộc lộ tính cách của mình. Vì đó là sự chân tình, cởi mở, thân thuộc, giản dị, cụ thể: kính trọng người đã khuất, người cao tuổi; Trong nhà ngoài xóm đều coi nhau như anh, em, con, cháu...; Đối đãi nhau như chính những người thân thiết của mình vậy.

Nhân đây cũng xin được cám ơn Khang, chính clip Đám giỗ bên Cồn của bạn đã gợi cảm hứng cho nhiều người quan tâm tìm hỏi và đọc lại Phong tục miệt Nam sông Hậucủa tôi! Biết đâu thời gian tới bạn có thêm những clip về đám cưới bên cồn hay đám thú phạt bên cồn (nghi thức tổ chức cho trai gái lỡ đến với nhau mà không qua lễ cưới hỏi thông thường, làm đám với hình thức khác)... với nhiều điều thú vị hơn nữa.

Đọc được sách hay, hãy gửi review cho Tri Thức - Znews

Bạn đọc được một cuốn sách hay, bạn muốn chia sẻ những cảm nhận, những lý do mà người khác nên đọc cuốn sách đó, hãy viết review và gửi về cho chúng tôi. Tri Thức - Znews mở chuyên mục “Cuốn sách tôi đọc”, là diễn đàn để chia sẻ review sách do bạn đọc gửi đến qua Email: books@znews.vn. Bài viết cần gửi kèm ảnh chụp cuốn sách, tên tác giả, số điện thoại.

Trân trọng.

Một trường hợp khác là bệnh nhân nam, T.M.T. (40 tuổi, Hải Phòng) đến khám do xuất hiện các triệu chứng đau bụng âm ỉ quanh rốn kèm theo cảm giác khó chịu ở hậu môn. Anh T. có thói quen ăn thịt tái vì có cảm giác thịt ngọt, ngon và bổ dưỡng hơn. Không riêng thịt bò, anh T còn thích ăn thịt lợn vẫn còn màu hồng bên trong.

Bác sĩ đã chỉ định cho bệnh nhân xét nghiệm và hướng dẫn lấy mẫu bệnh phẩm đốt sán. Kết quả, anh T. được chẩn đoán nhiễm sán dây trưởng thành. 

Sán tồn tại 25 năm 

Theo Phó giáo sư Đỗ Trung Dũng - Trưởng khoa Ký sinh Trùng, Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương, có 2 loại sán dây thường gặp là sán dây lợn và sán dây bò. Bệnh nhân nhiễm sán dây bò thi thoảng sẽ thấy đốt sán bò ra ngoài qua đường hậu môn hoặc phân. 

Trường hợp của bệnh nhân H. là biểu hiện điển hình của nhiễm sán dây bò. Phó giáo sư Dũng cho biết, thông thường đốt sán dây bò khi ra ngoài môi trường vẫn có thể còn chuyển động nhưng đốt sán dây lợn thì không. 

Bệnh sán dây trưởng thành phân bố rải rác nhiều nơi trên toàn quốc, tỷ lệ nhiễm dao động từ 0,5-12%. Trong đó, tỷ lệ nhiễm sán dây bò chiếm 70-80%, sán dây lợn chiếm 10-20%. Sán dây thường dài từ 2-4m, có khi tới 8-10m. Trong số những người đến khám bệnh, khoảng 20-30% bệnh nhân nhiễm sán lá gan, sán dây lợn, sán dây bò...

Nhìn bên ngoài, sán dây như một dải băng và có 3 phần: phần đầu là một hình cầu mang 4 giác hút và có bộ phận bám dính, đốt cổ thường thắt lại, phần thân gồm nhiều đốt tùy theo độ phát triển mà có thể chia thành đốt sán non, đốt sán trưởng thành và đốt già. Các đốt non sẽ mọc ra từ đốt cổ, còn các đốt già sẽ rụng dần. Sán dây trưởng thành ký sinh trong cơ thể người sẽ phát triển dần bằng cách nẩy chồi, sinh đốt mới từ cổ, tạo ra hàng nghìn đốt sán mới.

Những con sán này sống nhiều năm trong cơ thể người và có thể tồn tại lên tới 25 năm. Chiều dài của sán dây bò trưởng thành lên tới 4-12m. Mỗi đốt già khi rụng ra ngoài có khoảng 50.000 trứng sán bên trong.
Chu trình hình thành của sán dây bò như sau: đốt sán già chui khỏi hậu môn người, vỡ ra và giải phóng hàng trăm ngàn trứng sán ra môi trường. Trâu, bò ăn phải trứng sán từ môi trường, trứng sán vào ruột nở ra ấu trùng và ấu trùng xâm nhập vào hệ tuần hoàn để về tim. Ấu trùng theo máu đi đến các cơ vân để hình thành nang ấu trùng ở bắp cơ của trâu, bò và thường được gọi là “bò gạo”.

Người ăn thịt trâu, bò có nang ấu trùng sán dây bò chưa được nấu chín, còn tái hoặc sống thì nang ấu trùng vào ruột người, dưới tác dụng của dịch vị, dịch ruột, ấu trùng sẽ thoát ra khỏi nang sán và phát triển thành con trưởng thành, nhờ có 4 giác miệng trên đầu, sán bám vào niêm mạc ruột. 

Tại đây, sán hút các chất bổ dưỡng từ ruột và phát triển. Chúng tồn tại lâu dài vì thân sán có khả năng đề kháng với các men tiêu protein có trong ruột non. Bệnh nhân thường chỉ có một con sán trong cơ thể, từ khi xâm nhập cần khoảng 3 tháng để phát triển thành con trưởng thành.

Người bệnh nhiễm sán sẽ có triệu chứng như rối loạn tiêu hóa, đau bụng âm ỉ, kéo dài, đường ruột thường xuyên có cảm giác khó chịu, bứt rứt.

Phó giáo sư Dũng cho biết, bệnh sán dây bò rất dễ mắc phải, ảnh hưởng đến sức khỏe người lao động do thói quen ăn uống và để lại cảm giác ghê sợ, nặng nề, phiền toái. Để phòng bệnh, người dân không ăn thịt bò, trâu sống hoặc tái, không ăn thịt đã nhiễm sán và nên tẩy giun định kỳ 6 tháng/lần.